İçeriğe atla

Yehoşafat

Antik İsrail
Jehoşafat ve Hezekiah'ın El Escorial Manastırındaki heykelleri.

Yehoşafat (diğer yazılışları:Jehosafat, Josafat veya Jehoşafat; İbraniceיְהוֹשָׁפָט, "Tanrı hakimdir"; YunancaΙωσαφατ; LatinceJosaphat) Asa'nın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın dördüncü kralıydı.[1] Oğullarından biri, kendinden sonra tahta geçen Jehoram'dı. Annesi Azubah'ydı[2] Tanah'a göre Tanrı'nın tüm ulusları yargılayacağı[3] yer olan Jehosafat Vadisi adını bu hükümdardan aldığına inanılır.[4]

Saltanatı

Otuz beş yaşında tahta geçen Jehoşafat yirmi üç yıl süreyle krallık yaptı.[1] William F. Albright'a göre krallık yaptığı yıllar M.Ö. 873 - M.Ö. 849 arasıdır. E. R. Thiele'ye göre M.Ö. 873/872'de babası Asa ile birlikte iki yıl krallık yapıp M.Ö. 871/870'da babasının ölümüyle tek başına hükümdarlık yaptı ve M.Ö. 849/848'de öldü.[5]

Jehoşafat saltanatının ilk yıllarını İkinci İsrail Krallığı'na karşı savunmasını güçlendirerek geçirdi.[6] Tanah, Jehoşafat'ı fuhuşa [7] ve putperestliğe karşı çıktığı için över.[8] Yasa Kitabında şart koşulduğu üzere[9] Jehoşafat hükümdarlığının üçüncü yılında din adamlarından ve Levilerden bir kısmını halka Tora'yı öğretmesi için görevlendirdi.[10] 2 Tarihler kitabında övgüyle anılan bu kralın döneminde barış ve varlık olduğu ve Tanrı'nın kutsamasının halkın "sepetlerinde ve dükkânlarında" olduğu anlatılır.

İttifak

İsrail Krallığından Ahabla evlilik dolayısıyla ittifak kurdu. İttifak sonucu İsraille birlikte Aramlılara karşı yaptığı Ramot Gilat savaşından hüsranla döndü.[11] Yurduna döndüğünde Bilici Hanini oğlu Jehu onunla yüzleşti ve "kötülerle iş birliği yaptığını" söyledi.[12] Sahte tanrılara tapanlarla iş birliği yaptığından pişmanlık duyan ve tövbe eden Jehoşafat eski düşüncesine geri dönüp hükûmetinde Tanrı ibadetini teşvik etti.[13]

İsrail Kralı Ahaziah ile Ofir limanından yapılacak deniz ticareti üzerine anlaşma yaptı. Gemileri Esyon-Gever'de yaptılar. Gemiler Tarşiş'e gidemeden parçalandı [14][15] ve anlaşma suya düştü.

Ardından İsrail Kralı Jehoram ile birlikte İsrail'in uydu halkı Maoblılarla başarılı olduğu bir savaşa girdi. Moab'lı Meşa'nın kendi oğlunu kurban olarak kestiğini görünce korkuya kapılıp savaştan çekildi ve ülkesine döndü.[16]

Saltanatının son önemli olayı

Flavius Josephus'un Jewish Antiquities'inden esinlenerek 1470'lerde Jean Fouquet tarafından resmedilen Jehoşafat'ın Suriye Kralı Adad'a karşı zaferi.

Moablılar komşu halklarla birlik olup Yehuda Krallığı'nın üzerine yürüdüler, Moab'ın güçlü ordularından korkan Jehoşafat Tanrı'ya yakardı: "Ey Tanrımız, onları yargılamayacak mısın? Çünkü bize saldıran bu büyük orduya karşı koyacak gücümüz yok. Ne yapacağımızı bilemiyoruz. Gözümüz sende." Bunun üzerine kendisine vahiy inen Levili Jahaziel "Bu kez savaşmak zorunda kalmayacaksınız. Yerinizde durup bekleyin, RAB'bin size sağlayacağı kurtuluşu görün, ey Yahuda ve Yeruşalim halkı! Korkmayın, yılmayın. Yarın onlara karşı savaşa çıkın. RAB sizinle olacak!" [17] dedi. Kazanılan zaferden kısa bir süre sonra, hükümdarlığının yirme beşinci yılında altmış yaşında öldü.[18] Rashi'nin yorumları gibi bazı kaynaklarda, sebebi bilinmeyen bir sebepten dolayı tahtı Jehoram'a bırakıp iki yıl sonra öldüğü yazılıdır.

Yehoşafat
Davud Hanedanlığı
Yehuda Krallığı
Dönemin İsrail Kralları:Ahab, Ahaziah, Jehoram
Resmî unvanlar
Önce gelen
Asa
Yehuda Kralı
Asa ile birlikte: M.Ö. 873 - M.Ö. 871
Tek başına: M.Ö. 871 - M.Ö. 849
Sonra gelen
Jehoram

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "2 Tarihler 17:1". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  2. ^ "1 Krallar 22:42". 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  3. ^ "Yoel 3:2". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  4. ^ J. D. Douglas, ed., The New Bible Dictionary (Eerdmans: Grand Rapids, MI, 1965) 604)
  5. ^ Edwin R. Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings (3rd ed.; Grand Rapids, MI: Zondervan/Kregel, 1983) 96, 97, 217.
  6. ^ "2 Tarihler 17:1-2". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  7. ^ "1 Krallar 22:46". 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  8. ^ "1 Krallar 22:43". 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  9. ^ "Yasa Kitabı 31:10-13". 29 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  10. ^ "2 Tarihler 17:7-9". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  11. ^ "1 Krallar 22:1-33". 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  12. ^ "2 Tarihler 19:1-3". 12 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  13. ^ "2 Tarihler 19:4-11". 12 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  14. ^ "2 Tarihler 20:35-37". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  15. ^ "1 Krallar 22:48-49". 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  16. ^ "2 Krallar 3:4-27". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  17. ^ "2 Tarihler 20 20:1-30". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 
  18. ^ "1 Krallar 22:50". 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahav</span>

Ahab veya Ahav Omri'nin oğlu ve İsrail'in Kralıydı. William F. Albright'a göre MÖ 869 - MÖ 850 yıllarında, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 874 - MÖ 853 yılları arasında hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Yarovam</span>

Jeroboam, riyb (uğraşan) ve 'am (halk) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş "insanlar için uğraşan" veya "halkın haklarını savunan" anlamına gelen bir isimdir. Kuzeydeki on kabilenin Rehoboam'a karşı ayaklanıp İsrail Krallığı'ndan ayrılarak kurdukları Kuzey İsrail Krallığı'nın ilk kralıydı. Hükümdarlığı 22 yıl sürdü. Hükümdar olduğu tarihler William F. Albright'a göre MÖ 922 - MÖ 901 ve Edwin R. Thiele'ye göre MÖ 931 - MÖ 910'dur.

<span class="mw-page-title-main">Baaşa</span>

Baaşa (İbranice:בַּעְשָׁא), Başa, "Baal duyar") İkinci İsrail Krallığı'nın üçüncü kralıydı. İssakarlı Ahiya'nın oğluydu. Baaşa'nın hikâyesi 1 Krallar9 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kitabında anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Omri</span>

Omri "Tanrı hayatımdır") İkinci İsrail Krallığının kralı ve Ahab'ın babasıydı. William F. Albright'a göre hükümdarlığı MÖ 876 - MÖ 869 arası sürerken bu E. R. Thiele'ye göre MÖ 888 - MÖ 880 arasıdır. Zimri, Elah'ı öldürüp kendini kral ederken Omri Elah'ın ordusunda komutandı. Omriyi kendilerine kral seçen birlikler Tirzah'a yürüyüp Zimri'yi sarayında kıstırdı ve Zimri öldü.

<span class="mw-page-title-main">Ahaziya (İsrail)</span>

Ahaziah, Ochozias veya Ahaziya Ahab ve Jezebel'in oğlu ve İsrail'in sekizinci kralıydı. William F. Albright'a göre iktidarı MÖ 850 - MÖ 849 yılları, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 853 - MÖ 852 yılları arasında varolmuştur. Krallar Kitabında babası Ahab'ın yolundan gittiği için eleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yoram (İsrail)</span>

Jehoram İsrail Kralıydı. Ahab'la Jezebel'in kral olan iki oğlundan biriydi. Tanah'ta anlatıldığına göre İsrail Kralı Jeroham'ın beşinci yılında aynı isimle (Jeroham) başka bir kral Yehuda Krallığı'nın başına geçti. Yehuda Kralı Jeroham başa geçtiğinde, babası Jehoşafat hâlâ kraldı; iki kral ülkeyi birlikte yönettiler. İki farklı kral Jeroham Tanah'ın bazı kısımlarında birlikte anıldığından bu akıl karıştırmaktadır.. Yoram, William F. Albright'a göre MÖ 849 - MÖ 842 arası, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 852 - MÖ 841 arası hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yehu</span> İsrail kralı

Jehu Nimşi'nin torunu, Jehoşafat'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı. William F. Albright'a göre MÖ 842 - MÖ 815, E. R. Thiele'ye göre MÖ 841 - MÖ 814 tarihleri arası hükümdarlık yaptı. Jehu ile ilgili bilgilerin kaynağı olarak Tanah kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yehoahaz (İsrail)</span> Kral (M.Ö. 815 - M.Ö. 801)

Jehoahaz Jehu'nun oğlu ve İsrail Kralıydı. William F. Albright'a göre M.Ö. 815 - M.Ö. 801, E. R. Thiele'ye göre M.Ö. 814 - M.Ö. 798 yılları arası hükümdarlık yaptı. M.Ö. 7. yy'ın sonlarına ait üzerinde "Kral oğlu, Jehoahaz'ın [malı]" yazan bir mühür bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yoaş (İsrail)</span> İsrail kralı.

Joaş, Jehoahaz'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı. Tahta geçtiği zaman İsrail Krallığı, Hazael önderliğindeki Aramlıların saldırılarına maruz kalıyordu. William F. Albright'a göre M.Ö. 801 - M.Ö. 786, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 798 - M.Ö. 782 yılları arasında krallık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya (İsrail)</span>

Zekeriya, II. Yarovam'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Pekahya</span>

Pekahiah veya Pekahya Menahem'in oğlu, Gadi Hanedanlığı'nın ikinci ve son ve Samarya başkentli İsrail'in on yedinci kralıydı. Pekahya, Yehuda Kralı Azariah'ın ellinci yılında başa geçti ve iki yıl krallık yaptı. William F. Albright'a göre MÖ 738 - MÖ 737 arası, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 742 - MÖ 740 yılları arası hükümdarlık yaptı. Pekahya, Yarovam'ın İsrail'i sürüklediği günahlardan ayrılmadı. İki yıllık iktidarı sonunda, komutanlarından biri olan Remalya'nın oğlu Pekah kendisine düzen kurdu. Argov ve Arye'nin iş birliğiyle yanına Gilatlı elli adam alarak Pekahya'yı Samarya'daki kral sarayının kalesinde öldürdü, yerine kendisi kral oldu.

<span class="mw-page-title-main">Aviya</span>

Aviya, Abijam veya Aviyam Davud Hanedanlığının dördüncü, Yehuda Krallığı'nın ikinci kralıydı. Rehoboam'ın oğlu, Davud oğlu Süleyman'ın torunuydu. Tarihler kitabında ona "Abijah" diye hitap edilir.

<span class="mw-page-title-main">Asa</span>

Asa, Yehuda Krallığı'nın üçüncü, Davud Hanedanlığı'nın beşinci kralıydı. Süleyman oğlu Rehoboam'ın torunu, Abijam'ın oğluydu. Tanah'a göre 41 yıl hükümdarlık yaptı. Saltanatı MÖ 913-910 ila MÖ 873-869 tarihleri arası sürdü. Ardılı olarak yerine oğlu Jehoşafat geçti. Thiele'nin kronolojisine göre Asa hastalandı ve krallığını oğlu Jehoşafatla paylaştı; ortaklaşa sürdürülen krallığın ikinci yılında Asa öldü.

<span class="mw-page-title-main">Yehoram (Yehuda)</span>

Jehoram Jehoşafat'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ahazya (Yehuda)</span> Yehuda Krallığının 7. kralı.

Ahaziah Yehuda Kralıydı. Babası Jehoram annesi de Ahab'ın kızı Athaliah idi. Tanah'ta adı Jehoahaz olarak da geçer. Ahab Hanedanlığı yıllarına göre 42 yaşında tahta geçti fakat gerçek yaşı 22 idi. Çoğu dinbilimciler 2 Tarihler kitabında geçen 42 yaşın bir yazım hatası olduğu, doğrusunun 2 Krallar kitabında yazıldığı gibi 22 olduğunu savunur. Bazı Yunan ve Suriye metinlerinde 2 Tarihler'deki yaşın 22 olarak düzeltildiği gözükür. William F. Albright'a göre M.Ö. 842'de, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 841/840 yılında krallık yaptı. Annesi Athaliah'ın etkisiyle "Yahveh"cileri kızdıran ibadet şekillerini ülkeye soktu.

<span class="mw-page-title-main">Atalya</span> Yehuda Krallığının 8. hükümdarı, kraliçe.

Athaliah Jehoram'ın eşi, Ahaziah'ın annesi ve Yehuda Krallığı'nı altı yıl süreyle tek başına yöneten kraliçeydi. William F. Albright'a göre MÖ 842 - MÖ 837 yıllarında, Edwin R. Thiele'ye göre ise MÖ 842/841 ile MÖ 836/835 yılları arasında hükümdarlık yaptı. Athaliah genelde İsrail Kralı Ahab ile Kraliçe Jezebel'in kızı olduğu farzedilir. Jehoram ile olan evliliği iki krallık arasındaki anlaşmanın bir ürünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yoaş (Yehuda)</span> Yehuda Krallığının 9. kralı.

Joaş (İbranice: יוֹאָשׁ veya יהואש, "Tanrı vergisi"; Yunanca: Ιωας; Latince: Joas), Ahaziah'ın soyundan hayatta olan tek kişiydi ve Yehuda'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Uzziya</span> Yehuda Krallığının 11. kralı.

Uzziah veya Uzziya, ayrıca Azariah olarak da bilinir. Amaziah'ın oğlu ve halk tarafından seçilen Yehuda Kralıydı. Catholic Encyclopedia'ya göre Azariah ismi kitap yazılırken yapılmış bir hatadır. Matta İncilinde İsa ile aynı aile ağacından olduğu belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Yotam</span> Yehuda Krallığının 12. kralı.

Jotham veya Yotam Uzziah ile Jeruşa'nın oğlu ve Yehuda Kralıydı.