İçeriğe atla

Yedi krallık


Yedi krallık veya heptarşi (Yunanca:ἑπτά + ἀρχή, yedi + krallık) Büyük Britanya'da geç klasik antik dönem ve erken Orta Çağ'da hüküm sürmüş Anglosakson krallıkları dönemini anlatır. Güney, doğu ve merkezdeki krallıklar Northumbria, Mercia, Doğu Anglia, Essex, Kent, Sussex ve Wessex krallıklarıdır. Bu Anglosakson krallıklar daha sonra İngiltere Krallığı olarak birleşmiştir.

Terim 16. yüzyılda yaygınlık kazansa da ilk kez Huntingdon'lu Henry tarafından yazılan 12. yüzyıldaki Historia Anglorum eserinde geçmiştir.[1] Yedi krallık saksonlardan önceki Briton krallıklarını[2] ve İrlanda, İskoçya ile Galler bölgelerini kapsamaz.

Anglosakson krallıklar

MS 600 döneminde Britanya halklarının durumu

Anglosakson İngiltere'de öne çıkan dört ana krallık şunlardı:

  • Wessex
  • Doğu Anglia
  • Mercia
  • Northumbria[3]

Bu dört krallık tarafından zaman içinde fethedilen diğer üç krallık ise şunlardır:

  • Kent
  • Sussex
  • Essex

Daha küçük krallık ve egemenlik bölgeleri şunlardır:

  • Wihtwara olarak bilinen Wight Adası
  • Hampshire'daki Jütiler
  • Surrey
  • İclingas Krallığı
  • Lindsey
  • Hwicce
  • Magonsæte
  • Pecsæte
  • Wreocensæte
  • Tomsæte
  • Haestingas
  • Orta Angıllar
  • Dumnonia

İngiltere

Yedi krallık dönemi Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu ile Wessex kralı Egbert'in hakimiyetinde tüm krallıkların birleşmesine kadar geçen dönemi kapsar. Terim yedi krallığın varlığına gönderme yapsa da aynı dönemde var olan krallık sayısı değişim gösterebilmektedir. Bazı krallıklar diğerlerine kimi zamanlarda hakimiyet kurmuşlardır. MS 6. yüzyılda Kent öne çıkarken, 7. yüzyılda Northumbria ve Wessex, 8. yüzyılda da Mercia egemenliği hissedilir. I. Edgar ve oğlu Edgar döneminde halen farklı krallıkların varlığından söz edilebilir durumdadır. Yedi krallık döneminin sonu aşama aşama gelmiştir. 9. yüzyılda yoğunlaşan Viking saldırıları sonucunda York bölgesinde Danimarka hakimiyetinin kurulmuş ve danegeld uygulamasının yaygınlaşmıştır. Ortak düşmana karşı ortak hareket zorunluluğu birliği dayatmıştır. Wessex kralı Büyük Alfred Vikinglere karşı direnmeyi başarmış ve fiili Anglosakson birliğini sağlamıştır. Fiili birlik Mercia ve Northumbria'nın Wessex hakimiyetini 959 yılında kabul etmesiyle sağlanmıştır.

Günümüzdeki çalışmalarda yedi krallık içinde sayılan Essex ve Sussex gibi krallıkların diğer krallıklarla aynı seviyede kabul edilmediği yönündedir. yukarıda belirtildiği gibi daha küçük krallıklar ve egemenlik bölgeleri de tek bir krallık içine dahil edilmiştir.

Sancaklar

  • Wessex
  • Northumbria
  • Kent
  • Doğu Anglia
  • Essex
  • Sussex
  • Mercia

Kaynakça

  1. ^ Henry, Archdeacon of Huntington, Historia Anglorum: The History of the English People Oxford University Press 1997 ISBN 978-0198222248 1180 sayfa
  2. ^ Örneğin Elmet, Rheged, Strathclyde, Ebrauc, Bryneich ve Gododdin
  3. ^ Bernicia ve Deira'yı kapsar

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anglosaksonlar</span> eski bir Cermen halkı

Anglosaksonlar, Anglus, Sakson ve Jüt karışımı bir Cermen halkı. 5. yüzyıldan itibaren Romalıların Britannia olarak isimlendirdiği adayı istila etmiş ve 865'teki Viking istilasına kadar adanın tamamını yönetmişlerdir; Viking istilasından Norman istilasına kadar geçen sürede ise bazen adanın bir kısmını, bazen tamamını yönetmiş ve bazen de adanın kontrolünü tamamen Vikinglere kaptırmışlardır. Vikinglerin gelişiyle İngiltere'deki Anglosakson kontrolü önemli ölçüde zayıflamış ve Normanların gelişiyle birlikte tamamen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">İngilizler</span> İngiltere ile ilişkili bir halk

İngilizler, İngilizce dilini konuşan ve ortak tarih ve kültürü paylaşan bir topluluk olarak İngiltere'de ortaya çıkmış etnik grup ve millettir. Tarih boyunca İngiltere'de ikamet etmiş olan farklı grupların karışımıyla yeni bir kimlik oluşturmuşlardır; Anglo-Saksonlar, Vikingler, Bretonlar ve Normanlar İngiliz kimliğini oluşturan etnik gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anglia Krallığı</span>

Doğu Anglia Krallığı, günümüzde İngiltere'nin Norfolk ve Suffolk bölgelerine hakim olan küçük bir krallık idi. 5. yüzyılda Britanya'da Roma hakimiyeti sona erince, Cermen dili konuşan ve pagan bir topluluk olan Angluslar tarafından kuruldu. Doğu Anglia'nın kuzeyi ve doğusu Kuzey Denizi ile çevrilidir. Batısında Fens bölgesi, güneyinde ise Essex bulunuyordu. Yedi krallık olarak adlandırılan krallıklardan birisidir, 917 yılında İngiltere Krallığı'na katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Britonlar</span>

Britonlar, en azından Britanya Demir Çağı'ndan Yüksek Orta Çağ'a kadar Büyük Britanya'da yaşayan yerli Kelt halkını ifade eder. Bu dönemde, Galler, Cornish ve Bretonlar gibi farklı gruplara ayrılmışlardır. Modern Brittonik dillerin atası olan Ortak Brittonik dilini konuşuyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Seferi (1069)</span>

Kuzey Seferi veya Kuzeyin yağmalanması, İngiltere'nin Normanlar tarafından fethi sırasında Hastings Muharebesindeki zaferinin ardından I. William olarak tahta geçen Normandiya Dükünün öncülüğünde düzenlenen seferdir. Norman egemenliğine karşı başkaldıran Anglo-Sakson İngilizlere karşı 1069-1070 kışında düzenlenen sefer kuzey bölgelerini denetim altına almak amacıyla yapılmıştır. Sefer sırasında kullanılan yakıp yıkma taktiği yüzünden bölgede geniş çaplı hasar meydana gelmiş, Anglo-Sakson derebeyleri kovulmuştur. Sefer sonucunda yaklaşık 100 bin kişinin öldürüldüğü sanılmaktadır. Sefere ait veriler bu dönemde yazılan Kıyamet Kitabı adlı eserde tüm açıklığıyla geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ragnar Lodbrok</span> Viking savaşçısı ve kral

Ragnar Lodbrok veya Lothbrok, efsanevi Viking savaşçı ve kral. Eski Nors dilinde başta Ragnarssona þáttr olmak üzere çok sayıda sagaya konu olmuştur.

Ælla İngiltere'deki Anglosakson Northumbria kralıdır. Hükümdarlık dönemine dair kesin bilgiler olmamakla beraber Eski Nors dilindeki Ragnarssona þáttr sagasındaki baş karakterlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Viking Ordusu</span>

Büyük Viking Ordusu, 865 yılında Danimarka ve güney İsveç'ten yola çıkarak İngiltere'yi istila eden birleşik silahlı kuvvete verilen addır. Bu döneme kadar Viking saldırıları genellikle vur-kaç şeklinde olmuş, özellikle yağma amaçlanmıştır. Büyük Viking Ordusunun ise amacı yeni topraklar fethetmek olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Northumbria</span>

Northumbria veya Northumbria Krallığı, bugünkü kuzey İngiltere ve güney İskoçya topraklarında Orta Çağ'da hüküm süren Anglusların krallığıdır.

Ivar the Boneless Ragnarsson yarı efsanevi Dublin kralı ve ünlü Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğlu. 9. yüzyılda yaşamış ünlü bir Berserker ve yöneticidir.

<span class="mw-page-title-main">Burghal Hidage</span>

Burghal Hidage, İngiltere'de erken Orta Çağ'da hüküm süren Wessex Krallığı döneminde hazırlanmış olan otuz adet tahkimat ve buraların iaşesi için vergi toplanan birimleri listeleyen belgenin adıdır. Viking istilasına karşı tahkimat ağı oluşturan Wessex kralı Büyük Alfred tarafından hazırlatılmıştır. Belgeye ismi 1897 yılında Frederic William Maitland tarafından verilmiştir. Belgenin Orta Çağ'dan gelen versiyonu 1731 yılındaki yangında hasar görmüş olmasına rağmen metin gövdesi 1562 yılında Laurence Nowell tarafından kopyalandığı için günümüze gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere tarihi</span> İngilterenin Tarihsel Gelişimi

İngiltere tarihi, günümüzde Birleşik Krallık içerisinde bir bölgeyi oluşturan ülkedir. Happisburgh, Norfolk'da bulunan çakmak taşı gibi aletler ve ayak izleri İngiltere'de 800.000 yıldan fazla önce yaşanmaya başlandığını göstermiştir. Modern insan için ilk kanıt, Kuzeybatı Avrupa'da 1927 yılında Devon, Kents Cavern'de keşfedilen bir çene kemiği olup yaşı 41.000 ila 44.000 arasında olduğu 2011 yılında tekrar belirlenmiştir. Devamlı olarak süregelen insan yerleşimi yaklaşık 12.000 yıl önce, son buzul çağının sonunda başlamıştır. Bölgede Orta Taş Çağı, Cilalı Taş Devri, Tunç Çağı gibi dönemlerde bulunan birçok türde kalıntıların yanı sıra, Stonehenge gibi yapıtlar ve Avebury türü anıtlar örnek olarak verilebilmektedir. Demir çağında İngiltere'nin güneyinde, İskoçya'da bulunan Firth of Forth (Haliçi) bölgesinde, Keltler ve Britonların yaşadığı ve aynı zamanda Belgae kabilelerinde ülkenin güney doğusunda yaşamış olduğu bilinmektedir. MS 43 yılında Roma'nın Britanya fethi başlamış olup dört yüzyıl sürmesine karşın ülke bu durumdan fazla etkilenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Wessex Krallığı</span> Büyük Britanyanın güneyinde yer alan Anglosakson krallığıdır

Wessex Krallığı Büyük Britanya'nın güneyinde yer alan Anglosakson krallığıdır. 519 yılından 10. yüzyılın başlarına kadar birleşik İngiliz devleti kuruluncaya kadar hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Egbert</span> Kral

Egbert, Ecgberht ya da Ecgbriht (771/775-839) 803 yılından 839 yılındaki ölümüne kadar Wessex kralı. Babası Kentli Ealhmund'dur. 780'li yıllarda Mercia kralı Offa ve Wessex kralı Beorthric tarafından sürgüne gönderilmiş, Beorhtric'in ölümü üzerine 802 yılında ülkesine dönüp tahta geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Æthelwulf</span> Wessex kralı

Æthelwulf veya Aethelwulf ya da Ethelwulf 839 yılından 858 yılındaki ölümüne kadar Wessex kralıdır. Wessex kralı Egbert'in bilinen tek erkek çocuğudur. 825 yılında babası adına Kent'i ele geçirmiş, babasına bağlı şekilde Kent kralı olmuştur. 839 yılında babasının ölümü üzerine Wessex tahtına geçmiştir. Kendi oğlu Æthelstan da ona bağlı olarak Kent kralı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hastein</span>

Hastein 9. yüzyılın sonlarında akınlar yapan kayda değer bir Viking şefidir.

Wiglaf, 827'den 829'a ve yine 830'dan ölümüne kadar Mercia Kralıydı. Ataları belirsizdir: 820'ler Mercia'da bir hanedan çatışması dönemiydi ve bu zamanın krallarının birçoğunun şeceresi bilinmiyor. Torunu Wigstan daha sonra Mercia'lı Penda’nın soyundan olarak kaydedildi, bu nedenle Wiglaf'ın Mercia'nın en güçlü yedinci yüzyıl krallarından biri olan Penda'nın soyundan gelmesi mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Mercia</span> Krallık

Mercia Krallığı, Roma sonrası Britanya'da Anglosaksonlar tarafından kurulan üç ana Anglus krallığından biriydi. Krallık, günümüz İngiltere'nin Midlands olarak bilinen bir bölgede bulunan Trent Nehri ve kolları üzerinde yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Essex Krallığı</span>

Essex Krallığı, Roma sonrası Britanya'da Anglosaksonlar tarafından kurulan yedi geleneksel krallıktan biriydi. Krallık, 6. yüzyılda kuruldu ve Essex, Middlesex, Hertfordshire'ın büyük kısmı ve Batı Kent'in kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sussex Krallığı</span>

Güney Saksonya Krallığı veya Sussex Krallığı, Roma sonrası Britanya'da Anglosaksonlar tarafından kurulan yedi geleneksel krallıktan biriydi. Krallık, Büyük Britanya adasının güney kıyısında, başlangıçta altıncı yüzyıldan kalma bir Sakson kolonisiydi ve daha sonra bağımsız bir krallıh haline geldi.