İçeriğe atla

Yedi ata

Yedi ata (Kazakça: Жеті ата, "Yedi Büyükbaba"; Kırgızca: Yedi Baba, "Yedi Baba "; başka bir anlam - "Yedi ata";Başkurtça:ете быуын) Kazak, Kırgız ve Başkurt şecere sistemidir. Normalde, bir kişi en az yedi doğrudan atadan (baba, büyükbaba, büyük büyükbaba, vb.) Yedi baba sisteminde, örtüşen soy, ensest olarak kabul edilir ve bu tür vakalar toplumda kötü görülür.[1] Bu sistem aynı zamanda hem yazılı hem de sözlü olarak kuşakların tarihini koruyarak insanların kimliklerinin veya hayali toplulukların oluşumunda rol oynar.[2] Bu alışkanlığın korunmasına yardımcı olanlar soybilimcilerdir (Kazakça:шежіреші).19. yüzyılda araştırmalarını Kazak gazetelerinde yayınlamaya başladılar. 20. yüzyılda Khalel Arginbayev ve Marat Mukanov gibi tarihçiler ve etnograflar Kazak Cüzleri üzerinde araştırmalar yaptılar.[3] Bugün, Kazaklar arasında yedi ata geleneğini sürdürenler, esas olarak Kazakistan dışında yaşayan göçebe Kazaklardır. Örneğin, Çin'de yaşayan Kazakların% 70'inden fazlası yedi atalarını bilmektedir.[4]

Doğruluğu

Yedi neslin akrabaları eski zamanlardan beri yakın kabul edildi, ancak en başından beri evlilikleri yasak değildi. İlk doğrudan yasağı Yeşim Han tarafından XVI-XVII yüzyıllarda verildi. Verdiği emir ile "Kazaklar birbirleriyle akraba olarak evlenirlerse ölüm cezasına çarptırılacağını" belirtti.[5] Kazakistan Rus İmparatorluğu tarafından işgal edildiğinde içtihat korunmuş ve yedi neslin akrabaları arasındaki evliliklerin yasaklanması da dahil olmak üzere gümrükler giderek katılaşmıştır. Modern Kazakistan Cumhuriyeti'nde böyle bir yasa yoktur, sadece kardeşler arasındaki evlilikler yasalara aykırıdır.[6]

Kültürde

Şakerim Kudayberdiyev'in şiiri Kalkaman-Mamyr, yedi nesilde bir ilişkisi olan ve kuralları ihlal eden birkaç sevgili hakkında yazılmış bir şiirdir.[7]

Örnekler

Kaynakça

  1. ^ Historical Dictionary of Kazakhstan, By Ustina Markus, Didar Kassymova, Zhanat Kundakbayeva, 2012 ISBN:978-0810867826
  2. ^ David Gullette The Genealogical Construction of the Kyrgyz Republic: Kinship, State and "tribalism", pp. 84-85
  3. ^ "Бердалы Оспан Почему казах обязан знать семь поколений предков — традиция Шежіре түзу". 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Живущие в КНР казахи считают Китай своей Родиной". NUR.KZ. 12 Haziran 2015. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  5. ^ "Жеті ата (семь поколений)". Тойбизнес. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  6. ^ "Кодекс Республики Казахстан от 26 декабря 2011 года № 518-IV «О браке (супружестве) и семье» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 02.07.2018 г.)". Информационная система ПАРАГРАФ. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  7. ^ "Қалқаман мамыр поэмасы Шәкәрім Құдайбердіұлы қысқаша мазмұны". Cұрақ-Жауап сайты. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  8. ^ "Назарбай би: что известно о дедушке Президента Казахстана - новости Казахстана | Tengrinews". 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  9. ^ "Ырғызбай". Родовод. 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırgızca</span> Kırgızistanın resmî dili olan Türk dili

Kırgızca ya da Kırgız Türkçesi, Kırgızların ana ve Kırgızistan'nın resmî dili. Altay dillerinin içerisinde sınıflanan Türk dillerinin Kıpçak grubuna ait bir dildir. Kazakça ile yakın özellikler gösteren Kırgızca 4 milyondan fazla kişi tarafından konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakça</span> Kazakistanın resmî dili olan Türk dili

Kazakça veya Kazak Türkçesi, Kıpçak öbeğine ait, Kazakistan'da konuşulan çağdaş Türk dillerinden biridir. Nogayca ve Kırgızcaya yakındır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kazakistan bayrağı (Kazakça: Қазақстан Республикасының мемлекеттiк туы, Qazaqstan Respublikasynyñ memlekettık tuy), Kazakistan Cumhuriyeti’nin ulusal ve resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak alfabesi</span>

Kazak alfabesi, Kazakistan'ın resmî dili olan ve Türk dilleri ailesinde yer alan Kazakçayı yazarken kullanılan yazı sistemidir. Kazak alfabesinde tarih boyunca; Kiril alfabesi, Latin alfabesi ve Arap alfabesi olmak üzere üç farklı alfabe türü kullanılmıştır. 2017 yılında, dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 2025 yılına kadar Kiril alfabesinden Latin alfabesine kademeli olarak geçileceği belirtilmiştir. Arap alfabesi ile yazılan Kazakça, günümüzde Çin, İran ve Afganistan'da yerel olarak kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kazaklar</span> Orta Asyada yaşayan bir halkı

Kazaklar, Kazakistan'da yaşayan Türk halkı. Kazaklar, 15. yüzyılda Türk ve Moğol kökenli Orta Çağ kabilelerinin birleşmesinden ortaya çıktı. Dilleri Kazakçadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan arması</span> Ulusal arma

Kazakistan arması, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet arması olarak 4 Haziran 1992'de kabul edilmiştir. Armanın tasarımcıları Jandarbek Melibekov ve Şot-Aman Valihanov'dur. Arma için düzenlenen yarışmasına yaklaşık 245 proje ve 67 açıklama tasarımı katıldı. 1992'den önce Kazakistan SSC'nin diğer tüm Sovyet ülkelerine benzer bir arması vardı.

Kazak kişi adları — Kazaklar tarafından kullanımı yaygın kişi adları çoğunlukla Türk dili menşelidir. Arapça, Farsça gibi dillerden de öbür Türk halklarında olduğu gibi faydalanılmıştır. Türkçe isimle birlikte Arapça ya da Farsça eklentiler de görülür.

<span class="mw-page-title-main">Alihan Bökeyhan</span>

Alihan Nurmuhammedoğlu Bökeyhan, Kazak siyasetçi ve yayıncıdır. 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl başında Kazak aydınlarının milliyetçi önderi.

<span class="mw-page-title-main">Kazak Cüzleri</span>

Cüz üç ana Kazak topluluklarının, Kıpçak Obası'nda kontrol ettikleri alanlara denir. Bu alanların büyük kısmı bugünkü Kazakistan sınırlarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1925'ten 1936'ya kadar var olan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) içindeki Sovyetler Birliği'nin özerk bir Cumhuriyeti idi.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 24 Ocak 1953 tarihinde Kazakistan SSC Yüksek Sovyeti tarafından kabul edilen bayrak. Bu bayrak, Sovyetler Birliği bayrağının bir versiyonudur. Aralarındaki fark, bu bayrakta 2/9 altta yatay olarak mavi şerit yer alır. Bayrağın yakın merkezinde orak ve çekiç figürü yer alır.

Kazakistan Sosyalist Hareketi, daha önce 2006-2011 yılları arasında Kazakistan Sosyalist Direnişi olarak bilinen, Kazakistan'da yasaklı bir komünist siyasi örgüttür. Birçok şehirde aktif olmakla birlikte esas olarak Almatı'da faaliyet göstermektedir.

Bökey Orda, Hazar Denizi'nin kuzeyinde Ural ve Volga nehirleri arasında bulunan bir Kazak hanlığı idi. 1801 yılında Bökey Han tarafından kurulmuş olup 1845 yılında Jangir Han'ın ölümünün ardından Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alaş Otonomu</span>

Alaş Otonomu 1917 ile 1919 yılları arasında, bugünkü Kazakistan Cumhuriyeti topraklarında bulunan bir Kazak devletiydi. Başkenti Semey, daha sonra "Alash-qala" olarak biliniyordu.

Medine Saduakasova, Kazak şarkıcı, söz yazarı ve televizyon sunucusu. Махаббат Жалыны şarkısıyla popülerlik yakalamıştır. Ulusal Zhas Kanat şarkı yarışmasının Grand Prix kazananı olarak 1999 yılında Kazakistan'da ülke çapında tanındı. 2011 yılında "Kazakistan'ın Onurlu İşçisi", 2017 yılında ise Onur Nişanı'nı aldı.

<span class="mw-page-title-main">Jansügirov</span> Kazakistanda bir kasaba

Jansügirov, Kazakistan'ın Jetisu eyaletinin Aksu ilçesinde bulunan bir kasaba.

<span class="mw-page-title-main">Muhtar Tileuberdi</span>

Muhtar Beskenulı Tileuberdi 18 Eylül 2019 tarihinde Kazakistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı görevine atanan Kazak devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan-Sırbistan ilişkileri</span>

Kazakistan-Sırbistan ilişkileri, Kazakistan ve Sırbistan arasındaki ikili ilişkilerle ilgilidir. Sırbistan, Haziran 2011'de Astana'da bir büyükelçilik açtı ve Kazakistan, Haziran 2015'te Belgrad'da açtı.

<span class="mw-page-title-main">Kozı Körpeç ve Bayan Sulu</span>

Kozı Körpeç - Bayan Sulu XIX yüzyılın ortalarında yazılmış XIII - XIV.yüzyıllara ait Kazak lirik-destansı şiiri, tır. Çıbanbay, Bekbau, Janak ve Şoje adlı şiir akınların sözlü icrası sayesinde beğeni topladı. Yaklaşık 20 tür arasında Janak'a ait versiyon en popüler olanıdır. En yaygın yazılı versiyonları folklor koleksiyoncuları Sablukova (1831), Derbisalin (1834), A. Frolova (1841) ve Çokan Valikhanova (1856)'ya aittir. Şiir, 1865'te M. Putintsev tarafından Rusça, daha sonra 1870'te V. Radlov tarafından "Türk kabilelerinin halk edebiyatı örnekleri" koleksiyonun üçüncü cildinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kalmakkyrgan Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kalmakkyrgan, Bileuty olarak da bilinir, Kazakistan'da Ulıtav Eyaleti'nde Ulıtav İlçesi'nden akan bir nehirdir.