Yedi Yahudi Çocuk
Yedi Yahudi Çocuk: Gazze için bir Piyes veya özgün adıyla Seven Jewish Children: A Play for Gaza İngiliz oyun yazarı Caryl Churchill tarafından 2009 yılında yazılmış ve tartışma yaratmış bir oyundur.[1]
On dakika süren oyun ilk kez Londra'nın Kraliyet Meclisi Tiyatrosu'nda (Royal Court Theatre) 6 Şubat 2009 tarihinde, dokuz aktörün katılımıyla, oynanmıştır.[2] Filistin Dayanışma Kampanyası önderlerinden de olan başarılı oyun yazarı Churchill, oyunun "sonunda Gazze'deki insanlar için bir bağış toplandığı sürece" her isteyenin oyunu oynamasına ve her türlü prodüksiyona, ücret istemeksizin, izin verdiğini açıklamıştır.[1] Churchill'e göre oyun sadece bir tiyatro gösterisi değil aynı zamanda siyasi bir etkinliktir.[3]
İçeriği
Yetişkin Yahudilerin çocuklarına yaşadıkları durumları ve zamanı nasıl anlatacaklarını tartışmalarını konu alan oyun yaklaşık yetmiş yıllık bir zaman dilimine yayılmış yedi farklı sahne içerir. Sadece on dakikada oynanacak şekilde tasarlanmıştır.[4] Tekrarların bol olduğu diyalog metinlerinde cümleler "Tell her..." yani "Ona (o kıza)[5] söyle..." (veya cümle içerisinde "Ona ... söyle") ifadesi ile başlar.[6] Giriş cümleleri örneğin şöyledir:
Ona bunun ciddi olduğunu söyle
Ama onu korkutma
Ona onu öldüreceklerini söylemeOna bunun bir oyun olduğunu söyle
— Tell her it’s seriousBut don’t frighten her
Tell her it’s a game[7]
Don’t tell her they’ll kill her
Churchill her sahnenin farklı çocuklar hakkında olduğu ve bu nedenle de konuşmacıların değiştiğini belirtse de, her sahnede kaç yetişkinin rol alması gerektiği ve repliklerin oyuncular arasındaki dağılımı her ayrı prodüksiyonun kendi kararına bırakılmıştır.[7]
Oyunun ilk iki sahnesi Holokost'u konu alır; birinde Nazilerden saklanan bir aile yer alırken diğerinde çocuklarına birçok akrabanın nasıl öldürüldüğünü anlatacaklarını düşünen yetişkinler. Sonraki sahneler ise İsrail-Arap ihtilafının gelişimini zamanda ilerleyerek konu ederler: Kudüs'e taşınan bir aile üzerine bir sahne, kızlarına Filistinli Arapları nasıl anlatacaklarını tartışan bir başka aileyi konu alan bir sahne, sonrasında ise İsrail'in zaferini, İsrail Batı Şeria duvarının inşasını ve bir Filistinli çocuğun vuruluşunu konu alan sahneler gelir. En son sahne ise 2008-2009 İsrail-Gazze ihtilafı sürecinde geçmektedir ve oyunun tek uzunca konuşmasını içerir:
- Ona söyle, ona ordudan bahset, ona ordudan gurur duymasını söyle. Ona ölü kızların ailesinden bahset, ona onların isimlerini söyle neden olmasın, ona söyle [ki] tüm dünya biliyor o neden bilmesin [ki]? Ona orada ölü bebekler olduğunu söyle, bebekleri görmüş mü? Ona utanacak hiçbir şeyinin olmadığını söyle. Ona bunu kendi kendilerine yaptıklarını söyle. Ona, insanlar kendileri için üzülsünler diye kendi çocuklarının öldürülmelerini istediklerini söyle, ona onlar için üzülmüyorum de, ona onlar için üzülmemesini söyle, ona üzünülmesi gerekenin bizler olduğumuzu söyle, ona bize acı çekmekten bahsedemeyeceklerini söyle. Ona şimdi bizim demir yumruk olduğumuzu söyle, ona bunun savaş sis perdesi olduğunu söyle, ona güvende olana kadar onları öldürmeyi bırakmayacağımızı söyle, ona ölü polisi gördüğümde güldüğüm de, ona onların şimdi yıkıntılarda yaşayan hayvanlar olduğunu söyle, ona onları [tümden] yok etmiş olsak üzülmeyeceğim de, sadece dünya bizden nefret ederdi, ona eğer dünya bizden nefret etse umursamam de, ona bizim daha iyi kinciler olduğumuzu söyle, ona bizim seçilmiş insanlar olduğumuzu söyle, ona de ki onların bir çocuğunu kanlar içinde görüyorum ve ne hissediyorum? ona bu [çocuk] o değil diye mutlu hissettiğimi söyle.[8]
Oyun yazarı tarafından oyunun tam metni Kraliyet Meclisi Tiyatrosu resmî web sitesine indirilebilir şekilde eklenmiştir.[2][9] Ayrıca oyunun tam bir performansı da The Guardian'ın resmî web sitesine eklenmiştir.[10][11]
Tepkiler
İnceleme ve kritikler
İngiliz The Guardian gazetesinden Michael Billington oyunun İsrail'in karşılaşmış olduğu, güvenliğin "gelişigüzel katliam için bahane olmuş olduğu", ruh halini yakaladığını yazmıştır.[12]
The Times yazarı Dominic Maxwell de oyunu "Gazze'de olanlara, eliptik, empatik ve aydınlatıcı olan coşkulu bir yanıt" diyerek övmüştür.[13]
The Sunday Times yazarı Christopher Hart ise oyunu kendi deyimiyle "deli gömleğine sokulmuş siyasî ortodoksluğundan" ötürü, Churchill'i ise "gülünç ve tamamen tahmin edilebilir tarafsızlık yoksunluğu"ndan dolayı eleştirmiş, bunun "kapalı, kokuşmuş, kendini beğenmiş, kendi kendini tebrik eden ve tamamen yersiz olan siyasî tiyatronun küçük dünyası"na tipik olduğunu söylemiştir.[14]
Financial Times'in tiyatro eleştirmeni Jan Dalley oyunu uzun süredir gözden düşmüş devrimci fikirlere kulak veren "propaganda" olarak tanımlamıştır.[15]
The Observer'den Susannah Clapp ise "Her ne kadar İsrail'in bombalamalarına Churchill'in tepkisinin ne olduğu konusunda herhangi bir sır yoksa da -ki bu [bombalamalara] karşı durmaktadır- bir propaganda haykırışından çok daha fazlasını üretmekte: bu, üç yıl önce sahnelenen ve Amerika ile Britanya'nın 'özel ilişkisi'ne karşı hakaretinden, çok daha doyurucu bir çalışma."[16]
The Nation'da ise ödüllü oyun yazarı ve denemeci Tony Kushner ile akademik gazeteci ve eleştirmen Alisa Solomon oyunu "yoğun, güzel, çabucak geçen ve kasten belirsiz" olarak tanımlamışlardır.[17]
Tartışmalar ve anti-Semitizm iddiaları
Oyun birçok tartışmayı beraberinde getirmiş, buna karşılık Tony Kushner ve Alisa Solomon oyun ile ilgili yazılarında "Orta Doğu'daki krizi konu alan ve öfke ile acı uyandırmayan herhangi bir oyun konusunu anlayamamış demektir" yorumunda bulunmuşlardır.[17]
Oyunun sahnelendiği Royal Court Theatre, Millî Tiyatro (National Theatre)'da Nicholas Hytner'in takip ettiği, bir oyun tamamen belirli bir dinî azınlıktan oluşuyorsa veya belirli bir dinî azınlığa karşı eleştirel yaklaşıyors, Millî Tiyatro'da sahnelenebilmesi için oyunun yazarının da bahis konusu olan dinî azınlıktan olması gerektiği, kuralını takip etmemesinden dolayı eleştirilmiştir.[3] Bir başka eleştiri de Royal Court Theatre'den Ramin Gray'in daha önce yaptığı bir açıklamada İslam'a eleştirel yaklaşan bir oyunu sahnelemek konusunda gönülsüz olduğunu belirtmesine[18] rağmen tiyatroda bazı Yahudilere eleştirel yaklaşan bir oyunun sahnelenmiş olmasıdır.[19]
Oyunun anti-Semitik olup olmadığı yönünde uzunca bir tartışma yaşanmıştır.[20] Birçok Yahudi lider ve gazeteci oyunu anti-Semitik olduğu gerekçesiyle eleştirmiş,[4][21][22][23] "karakterlerinin hepsi [belirli] bir topluluktan olan ve [bu topluluğa] karşı eleştirel olan bir oyun ancak o [belirli] topluluğun bir üyesi tarafından yazılmışsa savunulabilir" kuralını ihlâl ettiğini ileri sürmüşlerdir.[24]
Oyunu önizlemeye davet edilen Britanya Yahudileri Temsilciler Kurulu (Board of Deputies of British Jews) Churchill'i "Anti-İsrail" olmakla suçlamıştır.[1] Büyük Britanya ve İrlanda Siyonist Federasyonu ortak yardımcı başkanlarından Jonathan Hoffman oyunu "İsrailli ebeveynleri ve büyük ebeveynleri [büyükbaba ve büyükanneleri] şeytanlaştıran iftiracı ve adi" olarak tanımlamış ve oyunun "antisemitizm yangınını körükleyeceği" yönündeki kaygılarını dile getirmiştir. Ayrıca oyunun eski anti-Semitik mitlerden hareketle çağdaş bir kan iftirası olduğunu eklemiştir.[21] Atlantic Monthly'den Jeffrey Goldberg de oyunu bir kan iftirası olarak anmıştır.[25] Köşe yazarı Melanie Phillips ise oyunun "atalardan kalan bir Yahudi nefretinden hareketle... Yahudi halkının açık bir karalaması..." olduğunu yazmış ve oyunu "nefrete açık tahrik" olarak tanımlamıştır.[21] The New York Times ise oyunun "zaman zaman İsraillilerin kalpsiz [insafsız] bir şekilde tasvir ettiğini" yazmıştır.[4]
Her ikisi de Amerikalı Yahudi olan Tony Kushner ve Alisa Solomon, Temsilciler Kurulunun yorumlarını belirterek, "Kesinlikle karşı görüşteyiz. Churchill'in oyununun olabilecek en yaygın şekilde görülmesi ve tartışılması gerektiğini düşünüyoruz... Bunda anti-Semitizm görmek Churchill'in en kötü karakterlerince söylenen sözcükleri, sanki oyun yazarı tüm Yahudilerin, insanlık içerisinde eşi bulunmayan, doğaüstü bir şekilde, kötülük dolu olduklarını söylemiş gibi ele alarak, hatalı bir şekilde yorumlamak olur. Fakat bunu yapmak da, yine, Churchill'in yazdığını çarpıtmaktır."[17]
Altmış tanınmış Britanyalı Yahudi The Daily Telegraph gazetesinde bir mektup yayımlayarak, Yedi Yahudi Çocuk oyununun "yanlış stereotipleri" güçlendirdiğini zira İsraillileri, çocuklarına "Araplardan nefret edilmesi gerektiğini" öğreten "acımasız muzafferiyetçiler" olarak betimlediğini ileri sürmüşlerdir. Mektubu imzalayanlar arasında Profesör Geoffrey Alderman, Greville Janner, Maureen Lipman, Ronald Harwood ve Tracy-Ann Oberman da bulunmaktaydı.[26]
Royal Court Theatre ise oyunun anti-Semitik olduğu iddialarını "kategorisel" olarak reddetmiştir.[20] The Guardian gazetesinin baş sanat yazarı eseri savunarak, "Oyun bana antisemitik gelmedi ve şu anda da antisemitik olduğuna inanmıyorum... Antisemitik olmadan İsrail'i eleştirmenin mümkün olduğu görüşüne sıkı bir şekilde bağlıyım ve Churchill'in bu oyunda Yahudi halkı hakkında evrensel iddialarda bulunduğuna veya ima ettiğine inanmıyorum."[27]
Churchill'in oyununa yanıt olarak kendisi de bir oyun yazmış olan oyun yazarı Israel Horovitz, anti-Semitik olmadan İsrail'i eleştirmenin mümkün olduğu gibi, anti-Arap olmadan Filistin'i eleştirmenin de mümkün olduğunu belirtmiş, fakat Yedi Yahudi Çocuk oyununda Churchill'in "kabul edilemez bir sınırı aştığını" belirtmiş[28] ve oyunu "saldırgan, saptırılmış ve manipülatif" olarak tanımlamıştır.[29]
Churchill'in oyunu savunusu
Howard Jacobson tarafından kaleme alınan bir makalede Yedi Yahudi Çocuk oyununun diğer İsrail eleştirileriyle birlikte anti-Semitizmin yükselişi bağlamında ele alınması[30] sonrası Churchill kendisi ve oyunu hakkındaki birçok suçlamaya yanıt vermiştir:
"Howard Jacobson oyuna her şeyi çarpıtan, çok belirli bir bakış açısından bakıyor gibi gözüküyor. Karakler "gizli ve hilekâr", Hitler'in Avrupası'na "paralel bir cehennem" yaratıyorlar, onlar "kasten bebekleri öldüren canavarlar". Ben oyunu bu [tip bir] tanımdan tanıyamıyorum.
Oyun boyunca aileler çocuklarını korumaya çalışıyorlar. Sonunda, ebeveynlerden biri, "Hayır, onun TV haberlerinde ne olduğunu görmesini engellemeyi bırakın" diyerek patlıyor. Onun [bu] patlaması, küçük bir şekilde, şok eden bir durumda şok etmek. [Bu] Gazze'de duman yükselirken mutluluk dansı eden İsraillilerin resimlerinden daha mı kötü? Veya askerlere dağıtılan ve acımasızlığın bazen iyi bir özellik olduğunu söyleyen Haham Shloyo Aviner'in risalesinin metninden?
...
Son olarak, kan iftiarsı. Oyun Gazze'de öldürülen çocuklardan bahsettiği için, orta çağdan kalma, Yahudilerin Hristiyan çocukları öldürdüğü ve kanlarını içtikleri[ni söyleyen] kan iftirasını yeniden canlandırmakla suçlanmamı olağandışı buluyorum. Karkter "küçük çocukların öldürülmesinden sevinç" duymuyor. Televizyonda ölü çocuklar görüyor ve kendi çocuğunun güvende olmasından duyduğu rahatlıkta kendini hissiz ve muhalif buluyor. Yaşananın meşru müdafa olarak meşrulaştığına inanıyor. Howard Jacobson [buna] katılabilir. Ben katılmıyorum, fakat bu onları canavar yapmayacağı gibi beni de anti-Semitik yapmaz."[31]
Kaynakça ve notlar
- ^ a b c "Caryl Churchill is acccused of 'anti-Semitism'" Tim Walker". The Daily Telegraph. 13 Şubat 2009. 17 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009.
- ^ a b The Royal Court Theatre resmî web sitesi, "Seven Jewish Children: A Play for Gaza" oyunu sayfası. 11 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi URL erişim tarihi: 20 Mayıs 2009.
- ^ a b Nathan, John (12 Şubat 2009). "Review: Seven Jewish Children". The Jewish Chronicle. 18 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009.
- ^ a b c Workshop May Present Play Critical of Israel 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. By Patrick Healy. The New York Times. Published February 17, 2009.
- ^ Ç.N. "her" sözcüğü İngilizce'de "ona" anlamına gelir ve sadece eğer üçüncü tekil şahıs kadın ise kullanılır.
- ^ "Is Caryl Churchill's play Seven Jewish Children antisemitic?" 21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Charlotte Higgins. Culture Online Blog, Guardian.co.uk, 18 February 2009.
- ^ a b Caryl Churchill (2009) Seven Jewish Children 6 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p.2, London, Nick Hern Books
- ^ Caryl Churchill (2009) Seven Jewish Children 6 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p.7, London, Nick Hern Books. Özgün İngilizce metin şöyledir:
Tell her, tell her about the army, tell her to be proud of the army. Tell her about the family of dead girls, tell her their names why not, tell her the whole world knows why shouldn’t she know? Tell her there’s dead babies, did she see babies? tell her she’s got nothing to be ashamed of. Tell her they did it to themselves. Tell her they want their children killed to make people sorry for them, tell her I’m not sorry for them, tell her not to be sorry for them, tell her we’re the ones to be sorry for, tell her they can’t talk suffering to us. Tell her we’re the iron fist now, tell her it’s the fog of war, tell her we won’t stop killing them till we’re safe, tell her I laughed when I saw the dead policemen, tell her they’re animals living in rubble now, tell her I wouldn’t care if we wiped them out, the world would hate us is the only thing, tell her I don’t care if the world hates us, tell her we’re better haters, tell her we’re chosen people, tell her I look at one of their children covered in blood and what do I feel? tell her all I feel is happy it’s not her. - ^ Nathan, John. "Seven Jewish Children - A Play for Gaza, at the Royal Court: Hot Topic", 17 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Theater News Online, January 29 2009
- ^ Caryl Churchill (2009) Seven Jewish Children read by Jennie Stoller 28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Guardian Online, April 25, 2009
- ^ Brown, Mark, Churchill's Children: Guardian reading for Caryl Churchill's Gaza play 28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, April 25, 2009
- ^ Billington, Michael. "Seven Jewish Children Royal Court, London", 1 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Guardian, 11 Şubat, 2009
- ^ "Seven Jewish Children at Royal Court, SW1, The Times, 13 Şubat, 2009 [1] 17 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Hart, Christopher. "The Stone and Seven Jewish Children: A Play For Gaza, 16 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Sunday Times, 15 Şubat, 2009
- ^ "Reality bites the idealists", Jan Dalley, Financial Times 13 Şubat 2009 [2] 4 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Say it, but not so loud, The Observer, 15 Şubat, 2009 [3] 19 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c "Tell her the truth[], Tony Kushner ve Alisa Solomon, The Nation, 26 Mart 2009
- ^ Whittle, Peter. "Islam: The Silence of the Arts; The arts are increasingly censoring themselves when it comes to Islam," 25 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2007, New Culture Forum
- ^ Romain, Jonathan. "Selective bravery is not very brave", 23 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Guardian, 20 Şubat 2009
- ^ a b Higgins, Charlotte. "Churchill's Gaza play accused of antisemitism", 21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Guardian, 18 Şubat 2009 ]
- ^ a b c Symons, Leon. "Outrage over 'demonising' play for Gaza," 14 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Jewish Chronicle, 12 Şubat 2009
- ^ Goldberg, Jeffrey. "The Royal Court Theatre's Blood Libel", 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Atlantic Monthly 9 Şubat 2009
- ^ "The Stone and Seven Jewish Children", 16 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Sunday Times, 15 Şubat 2009
- ^ Nathan, John. "Seven Jewish Children", 18 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Jewish Chronicle, 12 Şubat 2009
- ^ "The Royal Court Theatre's Blood Libel", Jeffrey Goldberg, Atlantic Monthly 9 Şubat 2009 [4] 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Prominent Jews accuse Royal Court play of demonising Israelis; A coalition of prominent British Jews has condemned the Royal Court Theatre for showing a play that is said to demonise Israelis," Martin Beckford, The Daily Telegraph, 18 Şubat 2009 [5] 22 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Higgins, Charlotte. The Guardian, 18 Şubat 2009 "Israel and the Palestinians" 21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Why I wrote 'What Strong Fences Make', 19 Nisan, 2009, ISRAEL HOROVITZ http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?pagename=JPost/JPArticle/ShowFull&cid=1239710729817 []
- ^ Us, Uk Playwrights Write Separate Responses To 'seven Jewish Children', Journal of Turkish Weekly, 20 Nisan, 2009 http://www.turkishweekly.net/news/73186/-us-uk-playwrights-write-separate-responses-to-seven-jewish-children-.html 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Howard Jacobson, "Let’s see the 'criticism' of Israel for what it really is", The Independent, 18 Şubat 2009, [6] 18 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Caryl Churchill, "My play is not anti-Semitic", The Independent, 21 Şubat 2009 Letters: Jacobson on Gaza:Jacobson and Gaza: the debate continues 31 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Oyunun The Guardian için Jennie Stoller'ın tek başına oynadığı bir videosu. 28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Oyunun tam metni. PDF formatında. (İngilizce)
