İçeriğe atla

Yedi Kilise

Batı Anadolu'da Yedi Kilise'nin kurulduğu yerlerin günümüz Türkiyesindeki isimleri

Yedi Kilise, Erken Hristiyanlık döneminin yedi büyük kilisesidir ve Türkiye sınırları içerisindedir.[1] Yuhanna tarafından yazılan İncil'in Vahiy bölümünde adı geçen bu kiliseler, "Yedi Altın Kandillik" olarak da betimlenir.[2] Vahiy kitabında bahsedilen yedi kilise, Hristiyanlıkta simgesel bir öneme de sahiptir.[3]

Açıklama

Roma İmparatorluğu'na bağlı olan Anadolu'nun batı bölgesine Asya İli denmekteydi, bu birbirinden bağımsız yedi kilise yerel halk tarafından Batı Anadolu'da kurulmuştur. Elçi Yuhanna Patmos Adası'nda sürgündeyken Yedi kiliseye uyarıcı nitelikte mektuplar yazmıştır. Asya İli'ndeki kiliselere Yeni Antlaşma'nın elçisel gerçeklik ve doğruluk temelinden ciddi sapmalar olduğunu gösterir. Yuhanna, kilise topluluklarının verdiği ödünleri ve işlediği günahları Mesih'in adına azarlamak ve onları tövbe edip başlangıçtaki sevgilerine geri dönmeye çağırmak için yazar. Domitianus'un kendisini tanrı ilan etmesiyle başlayan zulüm karşısında, kiliselerin İsa'ya olan imanını ve bağlılığını güçlendirmek, onları galip gelmeye ve ölüm pahasına da olsa sadık kalmaya teşvik etmek için yazmıştır.[4]

Vahiy'deki Yedi Kilise Bölümleri

Yedi Kilise'ye Bildiriler

Yedi bildirinin her bir kilise için aşağıdaki öğeleri içerir.[2]

  • Bir hitap
  • Kendini tanıtan bir unvan
  • Bir analiz
  • Bir öğüt
  • Hristiyan olduklarını kanıtlayan bir vaat Mesih, kendisi için belirlediği unvanları her bir kilisenin içinde bulunduğu duruma uygun bir şekilde dikkatlice seçer. Örneğin İzmir'deki acı çeken kiliseye "ölmüş ve dirilmiş" kişi olduğunu hatırlatır (Vahiy 2:8) 15 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..[2] Mesih ilk önce konuşacağı kiliseye seslenir, sonra kendini tanıtır, ardından o kilise hakkında bildiklerini anlatır, ardından kilise için bir söz söyler, teşvik eder, uyarır ya da azarlar, son olarak "Kulağı olan, Ruh'un kiliselere ne dediğini işitsin" sözleriyle mektup biter.
  • Efes kilisesi: Çalışkan, Elçisel ve sabırlı bir kilise olarak biliniyordu, Nikolas yanlılarının karşısındaydı fakat Nikolas'ın tam olarak kim olduğu bilinmemekte.
  • İzmir Kilisesi: Zor günler ve sıkıntılar çeken ağır zulümlere uğrayan bir kilisedir Vahiy bölümünde on gün daha sıkıntı çekeceği ama sadık kalması yönünde teşvik sözleri vardır.
  • Bergama kilisesi: Bu kiliseye bildirilen ayetler "Nerede yaşadığını biliyorum; Şeytanın tahtı oradadır" (Vahiy 2:13) 15 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sözleriyle başlar, "Şeytan'ın Tahtı" ifadesi Bergama kentindeki Zeus Sunağı'na gönderme yapar yine de bu kilisenin Tanrı'ya sımsıkı bağlı olduğu bildiriliyor ama kilise içindeki bazı kişilerin putperestliğe göz yumduğu ve Nikolas yanlılarının sapkın öğretilerine bağlı olduğu için Tanrı tarafından tövbeye teşvik ediliyor. İmparator Konstantin'in Hristiyanlığı Roma devlet dini yapmasının ardından gittikçe daha çok dünyasallaştı
  • Tiyatira kilisesi: Yozlaşmış bir kiliseydi, Tiyatira dönemin sanayi kentiydi ve buradaki kilise de epey büyümüştü, kilise İzabel adındaki sahte bir peygambere karşı uyarılmakta.
  • Sart kilisesi: Ruhsal olarak ölü bir kiliseydi Ortodoksluğu ile tanınan Reform kilisesiydi, dışarıdan bakıldığında etkin bir kilise olarak görülüyordu fakat Tanrı'ya bağlı kalan çok az insan vardı. Kent aynı zamanda yünlü giysilerin boyandığı bir merkezdi. Böylece Mesih galip gelenlerin kendisiyle birlikte tam tersine "beyaz giysiler" (Vahiy 3:4-5) 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. içerisinde yürüyeceklerini vadeder.
  • St. Jean Kilisesi:[5] Bu kilise Tanrı sözüne çok bağlı bir kiliseydi, modern uyanışların ve küresel müjde etkinliklerinin kilisesiydi Mesih bu kilise için "İşte önüne kimsenin kapayamayacağı bir açık bir kapı koydum"(Vahiy 3:8) 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sözleriyle över.
  • Laodikya kilisesi: Laodikya dönemin en zengin kentlerindendi, bankacılık merkeziydi ve bölgede yetiştirilen kuzguni siyah yünlü koyunlardan üretilen giysileri ve tıp çalışmaları ile ün yapmıştı. Kent o kadar zengindi ki İS 60'taki yıkıcı depremin ardından Roma'nın mali desteğine bile gerek duymamıştır. Laodikya yakınlarındaki sıcak su kaynakları kente kemerlerle taşınırdı ama bu suyu ılıklaştırır ve içilmez bir hale sokardı, bu yüzden Vahiy bölümünde bu kilise için şöyle bir ifade vardır "Yaptıklarını biliyorum. Ne soğuksun, ne sıcak. Keşke ya soğuk ya sıcak olsaydın! Oysa ne sıcak ne soğuksun, ılıksın. Bu yüzden seni ağzımdan kusacağım. Zenginim, zenginleştim, hiçbir şeye gereksinmem yok diyorsun; ama zavallı, acınacak durumda, yoksul, kör ve çıplak olduğunu bilmiyorsun.(Vahiy 3:15-16) 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Laodikya kilisesi çok zengin olmasına rağmen Ruhsal olarak çok yetersiz bir kiliseydi kendi maddi çıkarlarına güveniyor ama Tanrı'ya yönelmiyordu

Kaynakça

  1. ^ Kunt, Sinem (2014). "Aziz Yuhanna'nın Vahiy Kitabı Çerçevesinde Yedi Kiliseler ve Bu Kiliselerin Hristiyanlık Tarihindeki Yeri (Yüksek Lisans Tezi)" (PDF). ankara.edu.tr. Ankara: Ankara Üniversitesi. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Nisan 2020. 
  2. ^ a b c Robert Horton Gundry (7 Temmuz 2003). A Survey of the New Testament: 4th Edition (İngilizce). Zondervan. ISBN 9780310559283. 
  3. ^ Baki Adam; Mehmet Katar (Haziran 2005). Dinler Tarihi. Anadolu Üniversitesi. ISBN 975-492-907-6. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. 
  4. ^ Yeni Yaşam Yayınları Açıklamalı Kutsal Kitap, Life Puplishers International, 2009
  5. ^ "St. Jean Kilisesi". 1 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

Pavlik kiliseler veya elçisel kiliseler, Hristiyan misyoner Pavlus'un İkinci Misyon Gezisi ve sonrasında kurduğu kiliseler. Aralarında Hristiyanlığın ilk yedi kilisesi yer almakta olup bunların yedisi de Anadolu'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Teslis</span> Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlüsün­den oluşan Tanrı inancını ifâde eden kavram

Teslis, Kutsal Üçleme ya da Üçlü Birlik, tek olan Tanrı'nın Kutsal Kitap'ta kendisini bildirdiği her biri eşit yücelikte, özünde tek, ezeli ve ebedi olan üç benliğini konu edinen ve Hristiyan kiliselerinin çoğunluğu tarafından inanılan ana akım Hristiyan dininin merkezindeki inanç esasıdır. Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh üç farklı benlik (hipostaz) olarak aynı özü paylaşmaktadırlar (Homoousia). Tek öz Tanrı'nın birliğini üç benlik ise Tanrı'nın kimliğini anlatmaktadır ve benliklerin hem birbirinden farklılıklarını hem de özde çözülmez birliklerini ifade eder. Böylece tüm yaratım ve lütuf süreci Tanrı'nın üç ilahi benliğinin ortak eylemi olarak görülür. Her benlik, Üçlü Birlik'te kendilerine özgü nitelikleri tezahür ettirir ve böylece her şeyin "Baba'dan çıkıp gelmiş" "Oğul aracılığıyla" ve "Kutsal Ruh'un gücüyle" gerçekleştiğini kanıtlar.

<span class="mw-page-title-main">İrinaios</span> Özellikle dönemin "sapkın inançları" hakkında yazdıklarıyla tanınan İzmir doğumlu Lyon piskoposu (130-202)

İrinaios, Smyrna’da 126 yılında doğup, Lyon’da 202 yılında Tours’lu Gregorius’a göre din şehitliği mertebesine yükselmiştir. Hristiyan apolojistiydi. Yortusu 28 hazirandadır, Ortodoks Kilisesi'ne göre ise 23 auğustostadır. 21 Ocak 2022'de Papa Franciscus onu "Birliğin Doktoru" unvanıyla Kilise Doktoru ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna</span>

Yuhanna, Hristiyanlık inancına göre İsa'nın 12 havarisinden biridir. Aslen Yahudi olan Yuhanna'nın, Yuhanna İncili'nin yazarı olduğu düşünülmektedir. Bu kitap dışında, Yuhanna'nın 1., 2. ve 3. mektupları ve Vahiy, Yuhanna'nın kaleme aldığına inanılan Yeni Antlaşma kitaplarındandır. Zebedi'nin oğlu olduğu bilinen Yuhanna'nın Efes'te öldüğüne inanılıyor.

Ekümeniklik, günümüzde genellikle, daha büyük bir dinî birliği ya da dinlerarası iş birliğini sağlama amacını güden girişimleri ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Tertullianus</span> Yazar, filozof ve teolog

Tertullianus, MS 160-225 yılları arasında yaşamış olan Kilise Babası.

<span class="mw-page-title-main">Mormonluk</span> Joseph Smith tarafından kurulan dinî gelenek ve teoloji

Mormonluk kavramı, Joseph Smith, Jr. tarafından 1830'da ortaya çıkan İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi ve Brigham Young ile günümüze kadar da devam eden bir dini yorumun, geleneksel ve kültürel unsurlarını içermektedir. Özellikle, Mormonluk, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Vahiy Kitabı</span>

Vahiy kitabı, Esinleme Kitabı ya da kısaca Vahiy, Yeni Ahit'in sonuncu kitabıdır. Birinci ayette geçen Apokalips ifadesi “örtüsünü açmak” ya da “ortaya çıkarmak” anlamına gelir ve genellikle ruhi şeylerin vahyedilmesine veya Tanrı'nın iradesinin ve amaçlarının ifşasına atıfta bulunmak için kullanılır. Yeni Ahit'in tek peygamberlik kitabıdır. Kitap, mektup biçiminde yazılmıştır ve bir dizi vizyonları doğru sırayla zirveye kadar anlatır. Bu tüm Kutsal Kitap'ın uygun bir sonudur.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Apostolik Kilisesi</span> Ermeni halkının çoğunluğunun üye olduğu ortodoks inancına inanan Hristiyan kilisesi

Ermeni Apostolik Kilisesi ya da Ermeni Ortodoks Kilisesi, dünya Ermenilerinin büyük çoğunluğunun üye olduğu, dünyanın eski millî Hristiyan kiliselerinden biri olan mezhep. Hristiyanlığı Ermenilere ilk tanıtanlar olduklarına inanılan, İsa Mesih'in havarileri Taday ve Bartalmay'a dayanarak kendisini "apostolik" bir kilise olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Smith, Jr.</span> Mormonluğun kurucu peygamberi ve İsa Mesihin Ahir Zaman Azizler Kilisesinin ilk başkanı (1805–1844)

Joseph Smith, Jr., Amerikalı bir dini lider ve Mormonluk ile Son Zaman Azizleri hareketinin kurucusuydu. 24 yaşında Mormon Kitabı'nı yayımlayan Smith, ölümünden on dört yıl sonra on binlerce takipçi kazanmıştı. Kurduğu inanç, günümüzde milyonlarca kişi tarafından dünya çapında takip edilmektedir ve bu inanca mensup birkaç kilise vardır. Bu kiliselerden en büyüğü İsa Mesih'in Son Zaman Azizleri Kilisesi'dir.

Aziz, Aya veya kadın ise Azize, Arapça kökenli azîz sözcüğü ermiş anlamına gelir. Günlük kullanımda sevilen ve sayılan kimseleri tanımlamakta kullanılır. Sözcüğün dişi formlarından muazzez, Türkçede yaygın bir kadın ismidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi</span> Mormonluğun en büyük mezhebi

İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi, yaygın bilinen adıyla Mormonluk, 6 Nisan 1830 tarihinde Joseph Smith, Jr. aracılığıyla ABD'nin New York eyaletinde kurulmuştur. Sonrasında kilise üyeleri gördükleri baskılardan dolayı Batı'ya göç etmişler ve Utah eyaletine gelmişlerdir. 24 Temmuz 1847 tarihinden itibaren ise Brigham Young öncülüğünde, günümüzde halen eyaletin başkenti konumundaki Salt Lake City kurulmaya başlanır. Günümüzde de Kilise'nin merkezi bu şehirde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zephyrinus</span>

Papa Aziz Zephyrinus, yaklaşık 199-217 arasında papa. Papa Aziz I. Victor'un ardından papa oldu. Sonradan ardılı olacak Papa Aziz I. Callixtus'u başdiyakozluğa atadığı söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Üç Meleğin Mesajı</span>

Üç meleğin mesajı, Vahiy 14:6–12 ayetlerinde üç melek tarafından verildiği belirtilen mesajların bir yorumudur. Yedinci Gün Adventist Kilisesi bu mesajların dünyayı İsa Mesih’in ikinci gelişine hazırlamak için verildiğini öğretir ve bunları kendi misyonunun temel kısımlarından biri olarak görür.

Bu liste, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi Başkanları listesidir. Bu listede yer alan kişiler Kilise Başkanı olmakla birlikte, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi mensuplarına göre, bu makama Tanrı tarafından görevlendirilmiş peygamber, gören ve vahiy bildiren olduklarına inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Katolik ilahiyatı</span>

Katolik Kilisesi teolojisi ya da kısaca Katolik ilahiyatı, Katolik Kilisesi Öğretici Kurumunun yetkisinde, doğal hukuka, kilise kanunlarına, dini yazılara, vahye ve elçisel geleneğe dayanmaktadır.

Teslisçi Hristiyan ilâhiyatında enkarnasyon ya da hulûl, ezelî ilâhî kelime (logos), üçlü birliğin ikinci kişisi, Baba Tanrı'nın oğlu ve Oğul Tanrı olan İsa'nın, Meryem Ana'nın rahminde insan bedenine bürünmüş olduğu ve insan tabiatı edindiği inancıdır. Meryem'in rahminde bedene büründüğü için Meryem'e Theotokos denmektedir. Teslisçilerin enkarnasyon inancında, İsa Mesih'in tamamen insan ve tamamen tanrı olup bu iki tabiatının hipostatik birlik içinde olduğu kabul edilir. Kadıköy Konsili'ne tabi olan kiliselerin tanımladığı şekliyle enkarnasyonda, Oğul'un ilahi tabiatı, insan tabiatı ile birleşmiş fakat hiç karışmamıştır. Bir ilahi kişilikte İsa Mesih, hem tamamen Tanrı, hem de tamamen insandır. Bu inanca alternatif akideler, Ebiyonitler ve İbrani Kutsal Kitabı'nda olduğu gibi tarih boyunca Hristiyanlıkta zuhur etmiş olmakla birlikte hiçbirisi ana akım Hristiyanlığın enkarnasyon inancını değiştirmemiştir. Günümüzde Tekçilik olarak bilinen alternatif bir akide Pentekostal gruplar arasında yaygındır.

Kutsal Kalp, Hristiyanlık'ta İsa Mesih'in yüreğinin "Tanrı'nın insanlığa olan sınırsız ve tutkulu sevgisinin" yansıması olarak kabul edilen sembolik bir ifadedir.