İçeriğe atla

Yeşil papağan

Yeşil papağan
Erkek, Hindistan.
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Aves
Takım: Psittaciformes
(Papağansılar)
Familya: Psittacidae
(Papağangiller)
Alt familya: Psittacinae
(Papağanlar)
Cins: Psittacula
Tür: P. krameri
İkili adlandırma
Psittacula krameri
Scopoli, 1769

Doğal yaşam alanı

Yeşil papağan veya halkalı boyunlu paraket[1] (Psittacula krameri), papağangiller (Psittacidae) familyasına ait bir kuş türü. Papağanlar, yeşil tüylere ve kırmızı renkli gagalara sahiptir ve bütün Psittacula türlerinde olduğu gibi eşeysel dimorfizm gösterirler.

Yeşil papağanlar göç etmezler ve yerli yayılımları Hint altkıtasını ve Afrika'nın Sahel bölgesini kapsar, ancak bir egzotik tür olarak Avrupa ve diğer bölgelere de yayılmışlardır. Kuşlar ayrıcı popüler br ev hayvanı olup konuşmayı öğrenebilirler. Türün bilimsel ismi, Avusturyalı doğabilimci Wilhelm Heinrich Kramer'e ithafen verilmiştir.

Özellikler

Tüyler yeşil, gaga kırmızı renktir. Erişkin erkek, siyah bir boyun halkası ve pembe ense bandına sahiptir, dişi kuş ve olgunlaşmamış her iki eşeydede hiçbir boyun halkası veya gölge gibi soluk-koyu gri boyun ve açık ense bantları (Çevreden daha açık renkli) yoktur. Uzun kuyruk tüyleri dahil ortalama 40 cm ölçülürler. Ortalama tek kanat uzunluğu, 15-17.5 cm kadardır. Kuyruk toplam uzunluğun büyük bir kısmını oluşturur. Hızlı uçar, güçlüce kanat çırparlar, uçuşta çığlıksı sesleri duyulur ve ağaç kovuklarında yuva yaparlar.[2]

Beslenme

Yabani yaşamda genellikle, tomurcuklar, meyveler, sebzeler, fındıklar, küçük yumuşak meyveler ve tohumlarla beslenirler. Vahşi sürüler çiftlikler ve meyve bahçelerinde birkaç millik geniş aramalar yaparken zarar vererek uçarlar.

Yayılış

Pakistan, Hindistan ve Nepal gibi Güney Asya ülkeleriyle Sudan, Etiyopya, Somali ve Uganda gibi Afrika ülkelerinde doğal olarak yayılış gösterirler.

Yerli olmayan yayılım

Ülke Sayı[3]
Belçika10.800
Fransa7.250
Almanya10.960
Yunanistan1.000
İtalya9.170
Hollanda10.100
Portekiz800
İspanya3.000
Türkiye1.040
Birleşik Krallık31.100

Yeşil papağanlar popüler bir ev hayvanı olmalarından ve sıkça doğaya salınmalarından ötürü pek çok şehirleşmiş bölgeye bir egzotik tür olarak yayılmışlardır. Papağanların doğaya salınmasında bakım zorluğu, geniş alan isteği ve gürültücü olmaları gibi etkenler rol oynamaktadır.[4] Himilayalar'ın eteklerindeki soğuk kış ortamına uyum sağlamış olmaları kuşların Avrupa'daki kış ortamında yaşamalarına olanak sağlamıştır.[5] Ayrıca şehirlerin kışın ısıtılmasının bir şehir ısı adası oluşturması, bu bölgelerde doğal düşmanları alıcı kuşların bulunmaması, yerel yönetimlerin şehri yeşil tutma çabaları sonucunda kuşların beslendiği yeşillik ve meyvelerin sürekli bulunması da kuşların şehirlere yayılmasına yol açmıştır.[4]

Yeşil papağanlar, Avrupa'da İngiltere, Almanya, Hollanda ve Belçika gibi pek çok ülkede kaydedilmiştir. 2015 yılında yürütülen bir sayıma göre Avrupa'nın 10 ülkesinde 85.220 adet yeşil papağan tespit edilmiştir ve Birleşik Krallık papağan nüfusunda birinci olmaktadır.[3] Tür aynı zamanda Orta Doğu'da ve Kuzey Afrika'da yer alan şehirlerin yanı sıra Avustralya'daki bölgelere de yayılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida, Kaliforniya ve Hawaii eyaletleri, Japonya ve Güney Afrika egzotik yeşil papağan grupları barındıran diğer bölgelerdir.

Türkiye

Papağanların Antik Yunan ve Roma zamanından beri Anadolu'da bulunduğu belgelenmektedir, fakat yeşil papağanların bölgede varlığı için bir kanıt yoktur. Günümüzde Türkiye'de 22 ilde görülmekte olan papağanların ülkeye nasıl yayılmış olduklarına dair pek çok anlatı oluşturulmuştur.[4]

Ankara'da, özellikle Atatürk Orman Çiftliği arazisi dahilinde bulunan ağaçlık alanlarda görülmekte olan türün bu bölgeye yerleşmesiyle ilgili; kuşların Esenboğa Havalimanı'nın kargo bölümünden firar etmiş oldukları veya 1. Körfez Savaşı sırasında bu bölgeye kaçmaları gibi rivayetler bulunmaktadır.[1]

Kuşların Türkiye'de fazlaca görüldükleri bir diğer yer İzmir olup, Buca'da ve özellikle de Bornova ilçesinde bulunan Ege Üniversitesi yerleşkesinde fazlaca görülmektedirler. Yukarıda da bahsedildiği üzere en yaygın inanış, Körfez Savaşı döneminde yaşanan petrol yangınları dolayısıyla kaçtıkları ve uygun bölgelere yerleştikleridir. Söylenti boyutundaki bir diğer inanış da, yasadışı canlı hayvan ticareti yapan grupların yurtdışından kaçak yollarla getirdikleri papağanları, ilgili yıllarda yakalanma kaygısı ile doğaya bırakmak zorunda kalmış olmalarıdır.[6]

Alt türler

Dört alt tür bilinmektedir, bunlar:

P. krameri krameri: Batı Afrika'da Gine, Senegal ve güney Mauretania, doğuya doğru, batı Uganda, doğu Güney Afrikave güney Sudan.
P. krameri parvirostris: Kuzeybatı Somali, kuzey Etiyopya'nın karşı batısında Sennar bölgesi, Sudan.

  • Asyalı alt türler:

P. krameri manillensis
P. krameri borealis

Resimler

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020. 
  2. ^ http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:JYV4GHVkuy0J:www.istanbul.edu.tr/duyurular/IUBeyazitKusTurleri.pdf+Ye%C5%9Fil+papa%C4%9Fan&hl=tr&ct=clnk&cd=100&client=opera []
  3. ^ a b Pârâu, Liviu & Strubbe, Diederik & Mori, Emiliano & Menchetti, Mattia & Ancillotto, Leonardo & van Kleunen, André & White, Rachel & Luna, Álvaro & Hernández-Brito, Dailos & Le Louarn, Marine & Clergeau, Philippe & Albayrak, Tamer & Franz, Detlev & Braun, Michael & Schroeder, Julia & Wink, Michael (2016). "Rose-ringed Parakeet Populations and Numbers in Europe: A Complete Overview". The Open Ornithology Journal. Cilt 9. s. 1–13. doi:10.2174/1874453201609010001 Özgürce erişilebilir. hdl:10261/133407. 
  4. ^ a b c ÇALIŞKAN, Doç. Dr. Onur. "Yeşil Papağanlar (Psittacula Krameri) ve Türkiye'deki Habitatlarının Coğrafi Açıdan Değerlendirilmesi". dergipark.gov.tr. 14 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2018. 
  5. ^ "How do parakeets survive in the UK?". BBC News Online. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muhabbet kuşu</span> Avustralyaya özgü küçük papağan türü

Muhabbet kuşu, papağan türleri içerisinde yer alan, evcil bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Papağan</span>

Papağanlar, Psittaciformes takımını oluşturan kıvrık gagalı, etli ve kalın dilli, parlak tüylü, sıcak yerlerde yaşayan kuşlardır. Ayrıca bu kuşların bazı türleri söylediğiniz bazı şeyleri tekrar edebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Jako</span>

Jako ya da Gri Afrika papağanı, Türkiye'deki adıyla gri papağan, papağangiller (Psittacidae) familyasından orta büyüklükte bir papağan türü.

<span class="mw-page-title-main">Tavus kuşu</span> kuş türü

Tavus kuşu, sülüngiller (Phasianidae) familyasında Pavo cinsindeki iki tür kuşa verilen isimdir. Kur yapma döneminde, erkek tavusun açarak sergilediği kuyruklarıyla tanınır. Dişi tavus kuşu parlak yeşil boyunlu, gövdesi ise kahverengi ya da gri tonlu kahverengi renklidir.

<span class="mw-page-title-main">Sultan papağanı</span> Kakadugiller soyundan gelen bir kuş türü

Sultan papağanı, kakadugiller (Cacatuidae) familyasından sarı beyaz ve gri renklere sahip bir kakadu türü.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı deniz papağanı</span>

Bayağı deniz papağanı, dalıcımartıgiller (Alcidae) familyasından bir kuş türüdür. Başlıca olarak İzlanda ve Faroe Adaları'nda yaşayan deniz papağanları, Kanada, Kuzey Avrupa ve Arktik Daire gibi diğer bölgelerin de yerli canlısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Leylekgiller</span> Bir kuş familyası

Leylekgiller ya da Ciconiidae, kendilerine özgü Ciconiiformes takımında sınıflandırılan, sulak alanlarda yaşayan, leylek diye bilinen kuşları kapsayan bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük ak balıkçıl</span>

Büyük ak balıkçıl, balıkçılgiller (Ardeidae) familyasına ait bir kuş türü.

<i>Ciconia episcopus</i>

Ciconia episcopus, leylekgiller (Ciconiidae) familyasından büyük ve uzun bacaklı bir kuş türü. Bilimsel adı Hristiyan din adamları tarafından giyilen siyah ve beyaz giysilerden gelmektedir.

<i>Psittacus</i>

Psittacus, Psittacinae altfamilyasına bağlı bir kuş cinsidir. İki türü bulunur: Psittacus erithacus ve Psittacus timneh.

<span class="mw-page-title-main">Gerçek papağan</span>

Gerçek papağanlar, Papağansılar biyolojik takımının üç üst ailesinden biri olan Psittacoidea üst ailesini oluşturan yaklaşık 350 türden oluşan renkli, uçabilen, kanca gagalı, genellikle otobur kuşlar. Gerçek papağanlar dünyada yaygın bir biçimde gözlenebilir; Meksika, Orta ve Güney Amerika, Sahra Altı Afrika, Hindistan, Güneybatı Asya, Avustralya ve doğusunda Pasfik Okyanusu'nun ötesinde Polinezya'da yaşayan türleri vardır. Gerçek papağanlar altında loriket, Amazon papağanı, jako ve muhabbet kuşu en bilinen türlerdir.

<i>Amazona guildingii</i> kuş türü

Amazona guildingii, sarımsı beyaz, mavi ve yeşil başlı, yeşilimsi bronz üst kısım tüyleri ve menekşe mavisi yeşili olan büyük kanatlı, yaklaşık 40 cm uzunluğunda, çok renkli amazon papağanıdır.

<i>Psittacula alexandri</i>

Psittacula alexandri, Psittacidae familyasında bir kuş türü. Cinsinin en yaygın türleri arasındadır ve en büyük coğrafi çeşitliliğe sahip olan türdür. Göğsündeki büyük kırmızı leke ile kolayca tanımlanır. Alt türlerin çoğu Endonezya'nın küçük adaları ve ada kümelerinde bulunur. Bir alt tür Andaman adalarında bulunur. Bir diğer alt tür Güneydoğu Asya'da yaşamaktadır ve kısmen Himalayaların etekleri boyunca Güney Asya'nın kuzeydoğu bölgelerine uzanır. Ada ırklarının bazıları yabani kuş ticareti nedeniyle tehdit altında olabilir. Cava'da bulunan ırk, yok olmaya yakındır.

<i>Amazona tucumana</i>

Amazona tucumana, Psittacidae ailesinden bir papağan türüdür. Çoğunlukla yeşildir ve başının önünde gagasının üzerindeki bölge kırmızıdır. Arjantin ve Bolivya'daki Yungas'ta ormanlık alanda bulunur. Habitat kaybı ve papağan ticareti nedeniyle tehdit altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Cüce papağan</span>

Cüce papağanlar, papağansılar takımının en küçük üyeleridir. Altı türünün tamamı Micropsitta cinsinde yer alır ve bu cins Micropsittini oymağında sınıflandırılan tek cinstir.

<i>Ara macao</i>

Scarlet makav ya da kızıl ara, sarı büyük kırmızı ve mavi Orta ve Güney Amerika olan papağanı neotropikal papağan makavların bir üyesi olan papağandır. Tropikal Orta ve Güney Amerika'nın nemli yaprak dökmeyen ormanlarına endemiktir. Yayılma aralığı Güneydoğu Meksika'dan Peru Amazonu, Ekvador, Kolombiya, Bolivya, Venezuela ve Brezilya'ya, 500 metreden 1000 metreye kadar olan ovalarda ve Pasifik adası Coiba'ya kadar uzanmaktadır. Eskiden kuzeyde güney Tamaulipas'a kadar uzanmaktaydı. Bazı bölgelerde, habitat tahribatı veya papağan ticareti için ele geçirilmesi nedeniyle yerel olarak nesli tükenmiştir, ancak diğer alanlarda oldukça yaygın olmaya devam etmektedir. Honduras'ın ulusal kuşudur. Akrabası olan mavi-sarı ara gibi, scarlet papağanlar, çarpıcı tüyleri nedeniyle kuş yetiştiriciliğinde popülerdir.

<i>Ara guadeloupensis</i>

Küçük Antiller makavı veya Guadeloupe makavı, Guadeloupe'nin Küçük Antiller ada bölgesine endemik olduğu düşünülen, soyu tükenmiş varsayımsal bir Amerika papağanı türüydü. Korunan örneklerin noksanlığına rağmen, Küçük Antiller makavı hakkındaki birçok ayrıntı, birkaç çağdaş anlatımdan bilinmektedir ve kuş, bazı resimlerin konusu olmuştur. Austin Hobart Clark, 1905'te bazı hesaplamalara dayanarak türü tanımladı. Fiziksel kalıntıların bulunmaması ve Güney Amerika anakarasında Amerika papağanının görülme olasılığının düşük olması nedeniyle, bu türün varlığı hakkında şüpheler ortaya çıktı. Marie-Galante adasından bir falanks kemiği, insanların gelişinden önce bölgede yaşayan benzer büyüklükte bir Amerika papağanının varlığını doğruladı ve bu örnek 2015'te Küçük Antiller makavı ile ilişkilendirildi. O yılın ilerleyen günlerinde, Guadeloupe'nin kırmızı papağanı ile anakaradaki kızıl papağanı birbirinden ayıran tarihi kaynaklar tespit edildi.

<i>Poicephalus cryptoxanthus</i>

Kahverengi başlı papağan, güneydoğu Afrika papağanıdır.

1929-1930 psittakoz pandemisi veya büyük papağan ateşi salgını eşzamanlı bir dizi psittakoz hastalığı salgınına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kazıcı papağan</span> Kuş türü

Kazıcı papağan, Arjantin ve Şili'ye özgü bir papağan türüdür. Şu anda tanınan dört alt türle birlikte monotipik Cyanoliseus cinsine aittir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.