Siyaset biliminde gericilik veya irtica, çağdaş toplumda bulunmayan, olumlu özelliklere sahip olduğuna inandığı statüko öncesine dönüşü destekleyen siyasi görüşlere sahip siyasi görüştür. Tanımlayıcı bir terim olarak gerici, siyasi yelpazenin ideolojik kavramlarından türemiştir. Bir sıfat olarak gerici kelimesi, statükoyu eski haline getirmeyi amaçlayan bakış açılarını ve politikaları tanımlar.
Muhafazakârlık veya tutuculuk, geleneksel toplumsal etmenlerin korunmasını destekleyen politik ve toplumsal felsefedir. Daha belirgin bir anlamda ilgili toplumun içinde bulunduğu çağın gereklerini göz ardı etmeksizin, geçmişten gelen tarihsel, kültürel ve uygar birikimlerini kaybetmeden, kısaca öz dinamiklerinin değişmesine karşı direnç gösteren, toplumsal-kültürel değerlerin korunmasını savunan politik bir görüştür.
Edmund Burke, İngiltere Avam Kamarası'nda uzun yıllar milletvekilliği yapmış İrlandalı-İngiliz siyaset adamı, yazar, hatip, siyaset kuramcısı, filozof.
Muhafazakâr liberalizm, muhafazakâr duruşun liberal değerler ve politikalarla birleştirildiği, liberal ideolojiyi temsil eden harekettir.
Merkez sağ, siyasi spektrumun sağında yer alırken merkeze daha yakındır. Merkez sağ partiler genellikle liberal demokrasiyi, kapitalizmi, piyasa ekonomisini, özel mülkiyet haklarını ve az ölçekte bir refah devletini destekler. Merkez sağ oluşumlar muhafazakârlığı ve ekonomik liberalizmi desteklerken sosyalizm ve komünizme karşı çıkarlar.
Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti, 3 Mart 2010'da Türkiye'de kurulmuş bir siyasi partidir. Kurucusu Ahmet Reyiz Yılmaz istifa ederek siyasetten çekilmiştir. Parti aktif olduğu dönemde millî muhafazakârlık ve Türk milliyetçiliğini benimsemiş ve sağ pozisyonda yer almıştır. 12 Eylül 2010 referandumunda evet kararı almıştır. 12 Haziran 2011 seçimlerinde %0,08 oy alıp baraj altında kalmıştır.
Sosyal bilimlerde, siyasi ideoloji, belirli bir toplumsal hareketin, kurumun, sınıfın veya büyük bir grubun etik ideallerini, prensiplerini, doktrinlerini, mitlerini veya sembollerini açıklayan ve toplumun nasıl çalışması gerektiğini ve belirli bir toplumsal düzen için bazı siyasi ve kültürel bir plan sunan bir dizi fikirler bütünüdür. Siyasi ideoloji, gücün nasıl dağıtılması gerektiği ve hangi amaçlar için kullanılması gerektiği konularıyla ilgilenir. Bazı siyasi partiler belirli bir ideolojiyi sıkı bir şekilde takip ederken diğerleri genel olarak ilgili ideolojiler grubundan ilham alabilir, ancak belirli bir ideolojiyi açıkça benimsemezler. Bir ideolojinin popülaritesi, bazen çıkarları doğrultusunda hareket eden ahlaki girişimcilerin etkisiyle de ilgilidir. Siyasi ideolojilerin iki boyutu vardır: (1) hedefler: toplumun nasıl organize edilmesi gerektiği; ve (2) yöntemler: bu hedefe ulaşmanın en uygun yolu.
Hristiyan demokrasi, merkez sağ bir ideolojidir. Bu ideoloji, ülke içinde "Hristiyanlık ilkelerinin" uygulamasına dayalıdır. Kamu içinde Hristiyan ahlakı, geleneği ve adetlerinin, modern ve demokratik bir biçimde uygulanmasını savunmaktadır. Hristiyan demokrasi ideolojisi, muhafazakârlık ve Katolik toplumsal öğretisinin etkisi altında, 19. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Ekonomik olarak ise sosyal piyasa ekonomisini savunur. Latin Amerika'da bu sol ideolojiye dönüşmüşken, Avrupa'daki Hristiyan demokrat siyasi partiler genellikle muhafazakâr, liberal ve ılımlıdır.
Liberal muhafazakârlık, özel mülkiyet, serbest ekonomi girişimciliği ile halkın geleneksel, kültürel ve ahlaki değerlerini yönetime dahil eden; anayasal ve temsili hükûmeti savunan muhafazakâr bir siyasi ideolojidir.
Sosyal muhafazakârlık, sosyal çoğulculuk yerine geleneksel güç yapılarına vurgu yapan bir politik felsefe ve muhafazakârlık çeşididir. Kuzey Amerika'daki sosyal muhafazakârlık, 1800'lerin başında, William Wilberforce ve Abraham Lincoln tarafından ifade edildiği gibi, köleliğin, Hristiyanlık ve anayasa karşıtı yönlerine bir tepki olarak yükseldi. Ayrıca alt sınıf Protestan Amerikalıların ekonomik güvensizliği, McCarthycilik ve sosyal kurumlara yönelik diğer zorluklarla da uğraştılar. Sosyal muhafazakârlar genellikle sosyal konuların örgütlenmesini ve siyasallaştırılmasını desteklediler.
Millî muhafazakârlık, millî kimlik ve kültürel kimliğin korunmasına odaklanan muhafazakârlığın milliyetçi bir çeşididir. Millî muhafazakârlar genellikle milliyetçiliği geleneksel kültürel değerleri, aile değerlerini ve göçmen karşıtlığı destekleyen muhafazakâr duruşlarla birleştirir. Millî muhafazakârlık, ulusal veya ulusçu muhafazakârlık olarak da isimlendirilir.
Thomas Edmund "Tom" Burke, Amerikalı atlet. 100 ve 400 metrelerde ilk Olimpiyat şampiyonudur.
Liberteryen muhafazakârlık, sağ liberteryen politika ve muhafazakâr değerlerin birleşiminden oluşan muhafazakâr bir politik felsefe ve ideolojidir. Liberteryen muhafazakârlar için sosyal ve kültürel muhafazakârlığa ulaşılmasındaki birinci değer negatif özgürlüktür. Onlar, sosyal liberalizmin bir formunu benimsemiş Amerikan liberallerinin toplum mühendisliğini reddetmektedir.
Pournelle diyagramı, Jerry Pournelle tarafından geliştirilmiş iki boyutlu bir koordinat sistemi olup siyasi ideolojileri ayırt etmede kullanılır. İki boyutlu bir diyagram olduğundan Siyasi Pusula'ya ve Nolan diyagramı'na benzer ancak Pournelle diyagramının eksenleri diğer sistemlerden farklıdır.
Aşağıdaki liste, dünya genelinde siyasi partiler ve gruplar tarafından kullanılan sembol ve işaretlerin bir örneğidir. Bazı semboller, dünya genelinde belirli bir ideoloji ya da hareketi ifade etmek amacı ile, bazıları ise belirli ideolojileri destekleyen partilerce ortak olarak kullanılmaktadır. Diğer simgeler ise, bölgesel farklılıklar gösterebilmektedir.
Türkiye'de muhafazakârlık, genel anlamdaki muhafazakârlık ideolojisinin Türkiye'de nasıl anlaşıldığını ifade etmektedir.
Paleomuhafazakârlık, Amerika Birleşik Devletleri'nde Amerikan milliyetçiliğini, Hristiyan etiğini ve dini muhafazakarlığı vurgulayan bir siyaset felsefesi ve muhafazakarlık çeşididir. Paleomuhafazakârlığın kökleri, 1930'larda ve 1940'larda New Deal'e karşı çıkan kesimin kaygıları ile paleoliberalizm ve sağ popülizm ile örtüşüyor.
Mâlî muhafazakârlık, kapitalizm, bireycilik, sınırlı devlet ve laissez-faire ekonomisinde ideolojik bir temele sahip maliye politikası ve malî sorumlulukla ilgili politik ve ekonomik bir felsefedir. Mali muhafazakârlar vergi indirimlerini, hükûmet harcamalarının azaltılmasını, serbest piyasaları, kuralsızlaştırmayı, özelleştirmeyi, serbest ticareti ve asgarî hükûmet borcunu savunuyorlar. Malî muhafazakârlık, klasik liberalizm ile aynı felsefî bakış açısını takip eder.
Eski Sağ, Amerikan muhafazakârlığının, en belirgin olan bir kolu için kullanılan gayri resmî bir isimdir.
Muhafazakâr Halk Partisi, Danimarka'da kurulan bir merkez sağ, muhafazakâr ve yeşil muhafazakâr siyasi partidir. Muhafazakâr Halk Partisi, Danimarka'nın en köklü partilerinden biridir, 1915 yılında parti programı açıklandıktan sonra 1916 yılında resmî olarak kurulduğunu ilan etmiştir. Parti, Uluslararası Demokrat Birliği ve Avrupa Parlamento Grubunda Avrupa Halk Partisi (EPP) üyesidir. Bu büyük oluşumlar haricinde, İskandinav ülkeleri çıkışlı muhafazakâr ve liberal muhafazakâr partilerin toplandığı Muhafazakâr Grup (Den Konservative Gruppe) üyesidir.
