İçeriğe atla

Yeşil kuşak

İngiltere'de metropoliten şehirler çevresinde Yeşil Kuşaklar

Yeşil kuşak (İngilizce: Green belt), büyük ölçüde gelişmemiş, vahşi veya tarım arazilerini çevreleyen veya komşu kentsel alanların alanlarını korumak için arazi kullanım planlamasında kullanılan bir politika ve tanımdır. Özünde yeşil bir kuşak, bölgenin gelişmesini engelleyerek ve yaban hayatının geri dönmesini ve kurulmasını sağlayan belirli bir alanın etrafında bir sınır belirleyen görünmez bir çizgidir.

Amaçları[1]

  • Şehirlerin hava ve çevre kirliliğini azaltma
  • Şehir ormanları oluşturma, eğlenme-dinlenme alanları üretme.
  • Planlı ve düzenli şehir gelişiminin sağlanması.
  • Toprak-bitki arasında bozulan ilişkiyi düzenleme, yerleşim alanlarında taşkın ve sel oluşumunu engelleme.
  • Barajlar, içme suyu rezervuarları, gölet, körfez gibi sulak alanların erozyon ile toprak dolmasını engellemek.
  • Boşta duran, değerlendirilmeyen toprakları ekonomiye kazandırma.

Faydaları

Şehir ormanlarının, şehir havasını arıtma işlevi vardır. Şehir ve çevreden gelen kirletici aerosol ve partikülleri yaprakları ile tutarlar. Zararlı gazları yapraklar ile emerler, tutarlar ve yağmurla çözünüp, toprağa karışmalarını sağlarlar. Yeşil kuşak çoğunlukla karbondioksit, ozon, kükürt dioksit, hidrokarbonlar ve azot oksitleri önemli ölçüde absorbe ederler.[2]

Kentlerde fazla miktarda asfalt ve beton yüzey bulunduğundan nem açığı oluşmaktadır. Şehir havası kırsal ve doğal alanlara göre daha kurudur. Yeşil kuşak ormanları şehrin diğer yeşil alanları ile birlikte terleme yoluyla nem oranını yükseltmekte ve serinlik hissi oluşturmaktadır. Almanya'da yapılan araştırmaya göre; 50-100 metrelik bir yeşil kuşak şehir ısısını 3,5 °C azaltmakta, nem oranını %5 oranında artırmaktadır. Yeşil kuşak ormanları şehre ulaşan fırtınaların hızını keserek zararını azaltabilmektedir. Şehir içi hava hareketlerini düzenleyip, ekstrem sıcaklıkları düzenleyerek iklimi yumuşatmaktadır. Yeşil kuşak katkısı ile yazların serinlemesi, kışların ılımanlaşması fosil yakıt kullanımını azaltır. Böylece hava kirliliği önlenmiş olmaktadır.[2]

Şehirden ve çevresindeki maden ocaklarından havalana tozlar da yeşil kuşak tarafından tutulur. Bir hektar ladin ormanı 420 kg, bir hektar meşe ormanı 540 kg toz filtrelemektedir. Yeşil kuşağın ardında havadaki kurşun %85 azalmaktadır.[2]

Yeşil kuşak ormanları şehirlerin su dengesini sağlayan önemli bir etkendir. Yüzeysel akışa geçen suların yer altına sızmasını sağlarlar. Şehrin arıtılmış atık sularının yeniden doğaya kazandırılması için uygun alanlardır. Şehir çevresindeki toprağı erozyon ve heyelana karşı korurlar.

Artık kullanılmayan çöp depolama alanlarının üzeri ağaçlandırılarak, yeniden doğaya kazandırılır, eğlenme-dinlenme alanı haline getirilebilir. Yeşil kuşaklar, biyolojik çeşitliliğin geliştirilmesi ve korunmasına hizmet eden biyolojik kulvarlara dönüşmektedir.

Yeşil kuşaklar ses kirliliğine karşı da yararlıdır. 30 m genişliğindeki yeşil kuşak, kentsel gürültüyü 5-15 desibel azaltmakta, bu da gürültü kirliliğini %50 oranında düşürmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "YEŞİL KUŞAK AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARI" (PDF). ogm.gov.tr. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  2. ^ a b c d DİRİK, Prof. Dr. Hüseyin; ATA, Prof.Dr.Cemil. "KENT ORMANCILIĞININ KAPSAMI, YARARLARI, PLANLANMASI VE TEKNİK ESASLARI". Orman Fakültesi Dergisi. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ormancılık</span>

Ormancılık, ormanların ve ormanla ilişkili doğal kaynakların idaresi ağaçlandırma faaliyetleri ve bu faaliyetlerin yapılabilmesi için gerekli olan altyapı hizmetlerinin gerçekleştirildiği bir bilim dalı ve yönetim sanatıdır. Ormancılığın ana hedefi doğal kaynaklar ve hizmetlerin sürdürülebilirliğini sağlayacak sistemlerin oluşturulması ve geliştirilmesidir. Ormancılığın ana sorunsalı, toplumun ormanlardan karşılanan ihtiyaçlarının teminini sağlarken aynı zamanda orman kaynağının ve ormandan etkilenen diğer doğal kaynakların sağlıklı bir şekilde devamının sağlanabilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Orman</span> büyük bir alandaki yoğun ağaç topluluğu

Orman, belirli yükseklikteki ve büyüklükteki çeşitli ağaçlar, çalılar, otsu bitkiler, mantarlar, mikroorganizmalar, böcekler ve hayvanlar bütününü içeren, topraklı alanda genellikle doğal yollardan oluşmuş bir kara ekosistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Erozyon</span> toprağı bir yerden başka bir yere taşıyan dışsal süreçler

Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunun üzerindeki toprakların, başta akarsular olmak üzere türlü dış etkenlerle aşındırılıp, yerinden koparılması, bir yerden başka bir yere taşınması ve biriktirilmesi olayına denir.

<span class="mw-page-title-main">Gübre</span> verimi artırmak için toprağa dökülen hayvansal dışkı.

Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen herhangi bir madde.

<span class="mw-page-title-main">Toprak</span>

Toprak, bitki örtüsünün beslendiği kaynakların ana deposudur. 1 cm toprak ortalama olarak 1000 yılda oluşur. Toprak üzerindeki ölü bitkileri yakmak toprağa çok büyük zararlar verir ve toprağı verimsizleştirir. Toprak üzerindeki ölü bitkiler ve kuru yapraklar fosilleşerek bir gübre görevi görür ve toprağın zenginleşip nem tutarak verimliliğini artırır.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil yol</span>

Yeşil yol, İngilizce greenway olarak kullanılan terim. Green kelimesi ormanlar, nehir kenarları, vahşi yaşam gibi doğallığı çağrıştırmakta; way kelimesi ise bir rota veya bir aksı belirtmektedir. İki kelime birlikte peyzajla bütünleşen koridor veya bir aks anlamına gelmektedir.

Orman alanlarının saptanması, ağaçlandırılması, korunması, işletilmesi ve geliştirilmesi gibi konularda hizmet yürüten kişidir. Orman fakültelerinden 4 yıllık bir eğitim sonucu lisans alan kişiler "Orman Mühendisi" olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Bozkır</span>

Bozkır veya step, fiziki coğrafyada kurakçıl otsu bitkilerden oluşan, sıcak ve ılıman iklimlerdeki ağaçsız ekolojik bölge.

<span class="mw-page-title-main">Koru</span> koruma altında bulunan bakımlı, küçük orman

Koru, şehir içinde ya da şehirlerin yakın çevresinde yer alan, çevresi sınırlandırılmış büyük ağaç topluluklarıdır. Tarihî kentlerde görülen korular genelde korunmuş orman parçalarıdır. Ancak bunun yanında, planlı olarak oluşturulmuş ağaçlıklar da koru olarak sınıflandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Çevre kirliliği</span> Doğa sorunu

Çevre kirliliği, çevrenin doğal olmayan bir şekilde insan eliyle doğallığının bozulmasıdır. Bu ekosistemi bozma eylemleri; kirlenme şeklinde tabir edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Toprak kirliliği</span>

Toprak kirliliği, katı, sıvı ve radyoaktif artık ve kirleticiler tarafından toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerinin bozulmasıdır. Topraklarda meydana gelecek tüm olumsuz değişimler insan yaşamını kuvvetle etkileyecek güce sahiptir. İnsanların geçmişten gelen ve geçmişte zararları fark edilmemiş olan alışkanlıkları, bu gün toprak kirlenmesi ve bununla birlikte ortaya çıkan yer altı ve yüzey sularının kirlenmesine sebep olmaktadır. Toprak kayaçların parçalanmasıyla oluşur. Oluşumu çok uzun sürede gerçekleşen toprak insan eli ile çok kısa sürede tahrip edilir. Tarımın yapılabilmesi için temel unsur verimli tarım arazileridir yani topraktır. Daha çok ürün elde edebilmek için kullanılan gübreler, tarım ilaçları sağladıkları yararın yanı sıra toprak kirliliğinin önemli sebepleri arasında yer almaktadır. Çevreye gelişigüzel atılan çöpler, evsel atıkların ve sanayi atıklarının arıtılmadan toprağa karıştırılması da toprağı kirleten etkenlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de çevre sorunları</span>

Türkiye'de çevre sorunları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Görüntü kirliliği</span>

Görüntü kirliliği , insan faaliyetleri ve çevresini tahrip etmesi ile oluşan çirkin görüntü ve düzensizlikleri ifade eder. Yapay ve doğal çevre içinde bulunan, hafızada negatif simgeler bırakan düzensiz, uyumsuz biçimlemelerin tümüdür. Görsel kirlilik, estetik bir konudur ve birinin manzaraya bakma yeteneğini zayıflatan kirliliğin etkilerini ifade eder. Görsel kirlilik, çoğunlukla doğada bulunan düzensiz oluşumların tümü olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çevre sorunları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, insan faaliyetlerinin, biyofiziksel çevre üzerindeki zararlı etkilere sebep olan çevre sorunlarının bir listesidir. Genel anlamda; sorunlar, etkileri ve hafifletici unsurlar olarak sınıflandırılırlarsa da, etkilerin birbirine bağlı olduğu ve yeni etkilere neden olabilecekleri gözden uzak tutulmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Karadeniz Projesi</span> bölgesel gelişim projesi

Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP), Doğu Karadeniz Bölgesi'nin, kaynaklarını değerlendirerek bölgenin yaşam kalitesi ve gelir düzeyini artırmak, bölge içi ve bölgeler arası gelişmişlik farkını azaltmak, ülke düzeyinde sosyal istikrar ve ekonomik gelişmeyi sağlamayı hedefleyen bir bölgesel gelişim projesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta çevre</span>

Arnavutluk Çevresi, eşsiz flora ve fauna ve küçük bir devlette bulunan çeşitli yeryüzü şekilleri ile karakterizedir. Aynı zamanda doğal coğrafi ekosistemi, su sistemlerini, hava durumunu, yenilenebilir kaynakları ve üzerlerindeki etkileri temsil eden farklı ekolojik bölgelerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Her dem yeşil</span> her mevsim yeşil yaprakları olan bitki

Her dem yeşil ya da yaprak dökmeyen, botanikte yaprakları yılın her dönemi yeşil kalan ve dökülmeyen bitkileri tarif eden bir sıfattır. Her dem yeşil bitkiler, yaprak döken bitkilerin aksine kış ya da kurak mevsim gelince yapraklarını dökmeyen bitkileri kapsadığı gibi tamamen sıcak ve nemli iklimlerde yetiştiği için yaprak dökmeyen bitkileri de içerir.

Erozyon kontrolü, tarım, arazi geliştirme, kıyı alanları, nehir kıyıları ve inşaatta rüzgar veya su erozyonunu önleme veya kontrol etme uygulamasıdır. Etkili erozyon kontrolleri yüzey akışını ele alır ve su kirliliğini, toprak kaybını, yaban hayatı habitat kaybını ve insan mülk kaybını önlemede önemli tekniklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yeniden ağaçlandırma</span> Arazi yenileme yöntemi (ağaçların yeniden dikilmesi)

Yeniden ağaçlandırma, genellikle ormansızlaşma yoluyla tükenen mevcut ormanların ve ormanlık alanların (ağaçlandırma) doğal veya kasıtlı olarak yeniden stoklanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doğal peyzaj</span>

Peyzaj sözlük anlamı "görünüm, manzara" olan Fransızca "paysage" kelimesinden dilimize girmiştir. Avrupa peyzaj sözleşmesine göre; peyzaj, insanlar tarafından algılandığı şekliyle, karakteri doğal ve insani unsurların eyleminin ve etkileşiminin bir sonucu olan alan anlamına gelir. Doğal peyzaj ise, doğada kendiliğinden var olan obje ve özellikler ile doğal hayatın oluşturduğu bir sentezdir. İnsan etkisine çok az açık olan, hatta hiçbir antropojen etkiye uğramamıştır. Doğa koşullarının etkisiyle kurulu düzeni içinde baş başa bırakılmış alanlardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.