İçeriğe atla

Yeşil çay

Yeşil çay

Yeşil çay, Camellia sinensis yapraklarından elde edilen çay. Aynı bitkiden elde edilen siyah çay için yapraklar yavaş yavaş kurutulur, yeşil çay ise yaprakların toplanır toplanmaz kavrulup hızla kurutulması ile elde edilir. Siyah çay ve oolong kurutulurken oksijenle tepkimeye girer, yeşil çayın ise tepkimeye girmesine izin verilmez.

Besin değeri ve kimyasal yapısı

Demlenmiş yeşil çay %99,9 sudan oluşur ve 100 mL başına 1 kaloriye sahiptir. İçecek, yağ, karbonhidrat ve protein gibi maddeler ile vitamin ve mineralleri kayda değer oranda içermez ve polifenoller gibi çeşitli fitokimyasallar ihtiva eder.[1] İçerisinde yer alan polifenoller arasında epigallokateşin gallat (EGCG), epikateşin gallat, epikateşinler ve flavanoller yer alır. Yeşil çay, siyah çay da olduğu üzere kafein ihtiva eder, ancak yeşil çaydaki kafein oranı daha düşüktür.

Tıbbi etkiler

Yeşil çayın (ve içerdiği kateşin ve flavonoid gibi moleküllerin) kanser, obezite, tansiyon ve kalp/damar hastalıkları gibi durumlara yönelik koruyucu etki gösterdiği ve sağlığa yararlı olduğuna yönelik pek çok iddia ortaya konmuş olmakla birlikte, insanlar üzerinde yapılmış klinik araştırmalar maddenin sağlık üzerindeki etkileri üzerine kanıt bulmamıştır.[2][3][4] Yeşil çay özütlerinin tüketimi ise hepatotoksisite ve karaciğer yetmezliği ile ilişkilendirilmiştir.[5]

Üretim ve pazar

4 farklı yeşil çay görseli.

2013 yılında küresel yeşil çay üretimi 1,7 milyon ton olmuş, 2023 yılında bu sayının iki katına çıkacağı tahmin edilmiştir.[6] 2015'te Çin dünyadaki yeşil çay pazarının %80'ine sahip olmuş, aynı zamanda 325.000 ton yeşil çay ihraç etmiştir. Amerika Birleşik Devletleri Çin'den ihraç edilen yeşil çayın en büyük ithalatçısı konumundadır ve Birleşik Krallık tarafından takip edilmektedir.[7]

Çeşitleri

Ülke ve işlenme stillerine göre pek çok farklı yeşil çay çeşidi gelişmiştir.

Japonya

Japon yeşil çayları arasında, Gyokuro, Matcha, Sencha, Kamairicha ve Bancha gösterilebilir. Matcha, pudra gibi toz halinde bulunan ve Japon seremonilerinde kullanılan bir çay türüdür. Kamairicha ve Sencha benzerdir, ancak üretim aşamasında yapraklar Sencha çayında sıcak su buharı ile, Kamairicha'da ise fırında şok soldurmaya tabi tutulur. Bancha, düşük kaliteli çaylardan yapılıp, niteliksiz olmasına karşın günlük kullanımda özellikle kırsal ve dağsal bölgelerde yaygın olarak içilen bir kaba çay türüdür. Halk tarafından evde basit düzeneklerle el yapımı olarak da üretilmektedir. Bu çeşit dünya yeşil çay üretiminde pek bilinmemektedir.[]

Diğer

Çin yeşil çayları arasında Gunpowder (GP), Imperial, Young Hyson (YH), Hyson, Twankay, Hyson Skin, Chunmee (CH) ve Sowmee (SW) yer alır. Kore'de de Ujeon, Sejak ve Ipcha gibi farklı çeşitler vardır.[]

Kaynakça

  1. ^ "Link to Full USDA Nutrient Report". 29 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  2. ^ "Green tea". National Center for Complementary and Integrative Health, US National Institutes of Health. Eylül 2016. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018. Green tea extracts haven't been shown to produce a meaningful weight loss in overweight or obese adults. They also haven't been shown to help people maintain a weight loss. 
  3. ^ "Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to Camellia sinensis (L.) Kuntze (tea), including catechins in green tea, and improvement of endothelium-dependent vasodilation (ID 1106, 1310), maintenance of normal blood pressure (ID 1310, 2657), maintenance of normal blood glucose concentrations (ID 1108), maintenance of normal blood LDL cholesterol concentrations (ID 2640), protection of the skin from UV-induced (including photo-oxidative) damage (ID 1110, 1119), protection of DNA from oxidative damage (ID 1120, 1121), protection of lipids from oxidative damage (ID 1275), contribution to normal cognitive function (ID 1117, 2812), "cardiovascular system" (ID 2814), "invigoration of the body" (ID 1274, 3280), decreasing potentially pathogenic gastro-intestinal microorganisms (ID 1118), "immune health" (ID 1273) and "mouth" (ID 2813) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006". European Food Safety Authority. 8 Nisan 2011. 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2014. 
  4. ^ Filippini, T; Malavolti, M; Borrelli, F; Izzo, AA; Fairweather-Tait, SJ; Horneber, M; Vinceti, M (Mart 2020). "Green tea (Camellia sinensis) for the prevention of cancer". Cochrane Database of Systematic Reviews. 3: CD005004. doi:10.1002/14651858.CD005004.pub3. PMC 7059963 $2. PMID 32118296. 
  5. ^ Sarma DN, Barrett ML, Chavez ML (2008). "Safety of green tea extracts: a systematic review by the US Pharmacopeia". Drug Saf. 31 (6): 469-484. doi:10.2165/00002018-200831060-00003. PMID 18484782. 
  6. ^ Kaison, Chang (2015). "World tea production and trade: Current and future development" (PDF). Rome, Italy: FAO Intergovernmental Group on Tea, Food and Agriculture Organization, United Nations. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  7. ^ Mingjie W; Yue T (31 Mayıs 2016). "Why tea is Chinese to a tee". World News, The Telegraph. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yüksek tansiyon</span> atardamarlardaki kan basıncının yükseldiği kronik bir tıbbi durum

Yüksek tansiyon da denilen hipertansiyon, atardamarlardaki kan basıncının sürekli yükseldiği uzun süreli tıbbi bir durumdur. Yüksek tansiyon genellikle semptomlara neden olmaz. Ancak felç, koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği, atriyal fibrilasyon, periferik arter hastalığı, görme kaybı, kronik böbrek hastalığı ve demans için önemli risk faktörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin</span> Zeytin familyasından bir bitki türü

"Avrupa zeytini" anlamında Olea europaea botanik adlı zeytin, zeytingiller Oleaceae familyasından meyvesi yenen ve geleneksel olarak Akdeniz iklimine özgü bir ağaç türüdür. Tür, tüm Akdeniz ülkelerinin yanı sıra Güney Amerika, Güney Afrika, Çin, Avustralya, Yeni Zelanda, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yetiştirilir. Olea europaea, Olea cinsi için tip türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak çikolata</span>

Sıcak çikolata veya sıcak kakao, genellikle eritilmiş çikolata veya toz kakao, sıcak süt veya su ve şeker içeren sıcak içecek.

<span class="mw-page-title-main">Tetraetilkurşun</span>

Tetraetilkurşun, Pb(C2H5)4 formülüne sahip bir organokurşun bileşiğidir. Tetraetilkurşun, tatlı bir kokuya sahip renksiz, viskoz bir sıvıdır. Yüksüz olduğundan ve bir dış alkil grubu içerdiğinden, oldukça lipofiliktir ve benzinde çözünür. Motor yakıtında bu kadar eşit ve etkili bir şekilde çözünmesine izin veren bu özellik, aynı zamanda sıvı ve katı yağları iyi çözmesine ve dolayısıyla kan-beyin bariyerini geçerek limbik ön beyin, frontal korteks ve hipokampus içinde birikmesine izin verir. Benzinin oktan sayısını ayarlamak ve benzinli motorların vuruntu yapmasını engellemek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Suşi</span> Japon yemeği

Suşi,, genellikle çiğ deniz ürünleri ve sebzeler gibi çeşitli malzemelerle birlikte, biraz şeker ve tuz ile hazırlanmış sirkeli pirinçten oluşan geleneksel bir Japon yemeğidir. Suşi stilleri ve sunumu çok çeşitli olup ana bileşeni aynı zamanda shari veya sumeshi olarak da adlandırılan suşi pirincidir. Japonya çıkışlı bir yemek olmasına rağmen tüm Uzakdoğu ülkelerinde tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">İshal</span> gevşek veya sıvı bağırsak hareketleri

İshal veya diyare, bir günde en az üç kez gevşek, sıvı veya sulu bağırsak hareketlerinin olması durumudur. Genellikle birkaç gün sürer ve sıvı kaybı nedeniyle dışkı tutamama, rektal tenesmus durumu ve dehidrasyona neden olabilir. Dehidrasyon belirtileri genellikle cildin normal gerginliğini kaybetmesi ve sinirli davranışlarla başlar. Bu durum daha şiddetli hale geldikçe idrara çıkmada azalma, cilt renginde kayıp, hızlı kalp atışı ve yanıt vermede azalmaya kadar ilerleyebilir. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde gevşek ancak sulu olmayan dışkı normaldir.

<span class="mw-page-title-main">Veganlık</span> Hayvan kökenli ürünleri ve gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Veganlık veya veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir. Vegan kişiler, vejetaryen'lerden farklı, hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıdaları, giyecekleri ve yumurta, süt, bal, yün gibi diğer tüm yan ürünleri kullanmayı reddeder.

<span class="mw-page-title-main">Ateş (tıp)</span> vücut sıcaklığının yükselmesi ile karakterize olan yaygın tıbbi belirti

Ateş veya pireksi insanlarda, organizmanın enfeksiyona karşı savunma mekanizmasının bir belirtisidir ve vücut sıcaklığının hipotalamustaki sıcaklık set noktasının artması nedeniyle normal aralığı aşmasıyla ortaya çıkar. Normal sıcaklık için üzerinde mutabık kalınmış tek bir üst sınır yoktur: Kaynaklar insanlarda 37,2 ve 38,3 °C aralığında değerler kullanmaktadır. Set noktasındaki artış, artan kas kasılmalarını tetikler ve soğuk veya üşüme hissine neden olur. Bu durum, daha fazla ısı üretimine ve ısıyı koruma çabalarına yol açar. Set noktası sıcaklığı normale döndüğünde, kişi sıcak hisseder, kızarır ve terleme başlayabilir. Nadir olarak, ateş ateşli nöbeti tetikleyebilir, bu durum özellikle küçük çocuklarda daha yaygındır. Ateşler genellikle 41 ila 42 °C aralığını geçmez.

<span class="mw-page-title-main">Siyah çay</span>

Siyah çay ya da Türkçedeki sade kullanımıyla çay, oolong, yeşil ve beyaz çaylardan daha fazla oksitlenmiş bir çay türüdür. Bu üç çay gibi Camellia sinensis kolunun yapraklarından hazırlanır. Genel olarak, siyah çay tat açısından az oksitlenmiş çaylardan daha fazla güçlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çay (bitki)</span> Çaygiller familyasından bir bitki türü

Çay, çaygiller (Theaceae) familyasından nemli iklimlerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan bir tarım bitkisi. Yeşil çay, siyah çay, fermente çay, beyaz çay, sarı çay, bitki çayı ve oolong farklı oksidasyon seviyelerinden geçirilerek üretilir. Diğer yandan Kukicha çayı yapraklardan ziyade sürgün ve gövdeden elde edilir. Çay bitkisinin bilimsel ismi Camellia sinensistir.

<span class="mw-page-title-main">Mango</span>

Mango, kapalı tohumlulardan Anacardiaceae familyasının Mangifera cinsine ait tropik, astropik ağaçlarının verdiği etli meyveye denir. Bu meyve, anavatanı olan Hindistan'dan dünyaya yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Buğday çimi</span>

Buğday çimi; “Triticum Aestivum” türü buğday tohumlarının ilk çıkan yapraklarından elde edilen bir gıdadır. Buğday çimini; buğday maltından ayıran özellik; Buğday maltı üretimi, buğday çimleri henüz tohum boyundayken tohumuyla birlikte kurutularak yapılır. Buğday çimi üretiminde ise buğday çimleri 15–20 cm oluncaya kadar uzamaya bırakıldıktan sonra kesilerek tohumlarından ayrılır. Glutenin tohumda bulunması nedeniyle de buğday maltı yüksek oranda gluten içerirken buğday çimi gluten içermez. Buğday çimi ve buğday çimi bazlı ürünler, insan sağlığı üzerinde sınırlı sayıda bilimsel çalışmaya konu olmasına rağmen sağlık amaçlı olarak çeşitli formlarda kullanılmaktadır. “Dondurulmuş buğday çimi suyu”, “Buğday çimi tozu” veya “Buğday çimi tableti” şeklinde satılmaktadır. Bazı tüketiciler de evlerinde üretmektedirler. Ayrıca sprey, jel, krem, losyon, şampuan şeklinde de ticari formları bulunmaktadır.

Yasemin Çayı, yasemin çiçeği kokusundan aromalı bir çaydır. Genel olarak yasemin çayı, yeşil çay temelli olsa da temel olarak beyaz çay ve siyah çay da kullanılır. Yasemin çayının sonuçtaki tadı çok incedir ve hoş kokuludur. Çin'deki en ünlü kokulu çaydır.

Nootropikler veya nootropik ilaçlar, sağlıklı bireylerde dikkat, hafıza, yaratıcılık ve motivasyon gibi zihinsel fonksiyonları artırmaya yönelik kullanılan çeşitli ilaç ve gıda takviyelerine verilen ortak ad. 2018 yılı itibarıyla bu gruba giren pek çok madde hala araştırma aşamasında olup etkileri tam olarak belirlenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Flavonoid</span> Sekonder metabolit

Flavonoidler bitki ve mantar sekonder metabolitlerinin bir sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Esrarlı yiyecek</span>

Esrarlı yiyecekler, tetrahidrokanabinol (THC) gibi kannabinoidler içeren gıda ürünleridir. Çoğu esrarlı yiyecek, rahatlama, öfori, iştah artışı, hâlsizlik ve anksiyete gibi çok çeşitli etkilere neden olabilecek miktarda THC içerir. THC'nin baskın olduğu yenilebilir esrar ürünleri, eğlence veya tıbbi amaçlar için tüketilir. Bazı yenilebilir esrar ürünleri ise çok düşük miktarlarda THC içerir ve bunun yerine kannabidiol (CBD) gibi diğer kannabinoidleri ihtiva ederler. Bu tarz ürünler birincil olarak tıbbi amaçlar için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Antosiyanin</span>

Antosiyaninler, pH'larına bağlı olarak kırmızı, mor, mavi veya siyah görünebilen suda çözünür koful pigmentlerdir. Antosiyanin bakımından zengin besin bitkileri arasında yaban mersini, ahududu, siyah pirinç ve siyah ve diğerlerinin yanı sıra kırmızı, mavi, mor soya fasulyesi bulunur. Sonbahar yapraklarının bazı renkleri antosiyaninlerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oleuropein</span> kimyasal bileşim

Oleuropein bir glikosillenmiş seco-iridoid, yeşil zeytin, deri, et, yapraklar, argan yağı ve tohumlarda bulunan bir tür fenolik acı bileşiktir. Oleuropein terimi, zeytin ağacının botanik ismi olan Olea europaea'dan türetilmiştir.

<i>Terminalia chebula</i>

Terminalia chebula, Terminalia cinsinin bir türüdür. Yaşam alanı Güney Asya'ya, Pakistan, Hindistan ve Nepal'den doğuya güneybatı Çin'e (Yunnan) ve güneye Sri Lanka, Malezya ve Vietnam'a kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hōjicha</span>

Hōjicha, Japon yeşil çayıdır. Kömür üzerinde porselen bir kapta kavrulmasından dolayı diğer Japon yeşil çaylarından farklıdır. Oksitlenmeyi önlemek ve diğer buharda pişirilen Japon çaylarının aksine, açık altın rengi elde etmek için 150 °C'de (302 °F) kavrulur. Genel olarak, bir hōjichanın tabanı ikinci hasattan veya sonrasından elde edilen yapraklardan oluşur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.