İçeriğe atla

Yaşmaklı Barajı ve Hidroelektrik Santrali

Koordinatlar: 40°41′53″K 38°55′27″D / 40.69806°K 38.92417°D / 40.69806; 38.92417
Yaşmaklı Barajı
Harita
Havza
KonumDoğankent, Giresun, Türkiye
Koordinatlar40°41′53″K 38°55′27″D / 40.69806°K 38.92417°D / 40.69806; 38.92417
Genel bilgiler
AmaçEnerji, sulama
DurumKullanımda
Yapım süresi2007-2013
Açılış13 Temmuz 2013 (11 yıl önce) (2013-07-13)
Maliyet206.000.000 EURO
İşletmeDevlet Su İşleri
TürDolgu baraj
Gövde dolgu tipiBeton
Gövde hacmi17.680.000 m3 (23.120.000 cu yd)
Uzunluk1.630 m (5.350 ft)
Yükseklik103 m (338 ft)
Oluşturduğu GölYaşmaklı Baraj Gölü
Akarsu (giden)Gavraz Deresi
Kurulu güç± 230 MW (0,23 GW)
Wikimedia Commons

Yaşmaklı Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Akköy II HES projesinin önemli bir parçasıdır. Bu gibi HES projeleri, özellikle 2005 yılında yürürlüğe giren 5346 sayılı, “Yenilenebilir Enerji kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun”un devreye girmesinden sonra ivme kazanmıştır.[1] Proje, Akköy I HES projesinin devamı olup Türkiye genelinde yenilenebilir enerjide yapılan en önemli adımlarından biridir.[2]

Konumu

Yaşmaklı Barajı,Giresun ve Gümüşhane illeri içerisinde akan Karaovacık, Gelavar ve Gavraz derelerinin üzerinde inşa edilecek üç adet barajlarından biridir. Karaovacık deresi üzerinde kurulan küçük ölçekli Aladereçam barajında toplanan su Tünel ile Gelavar deresine aktarılmakta. Gelavar deresinin suyu Çökçebel barajında toplanarak başka bir tünel ile Doğankent sınırlarında, Gavraz deresi üzerinde bulunan Yaşmaklı Baraj gölüne yönlendirilmektedir. Yaşmaklı Barajında biriken su ise, Doğankent-Kürtün sınırında bulunan Harşit Çayı, yine tünellerle yönlendirilip Akköy II HES’in enerji üretiminde rolünü üstlenmektedir.[3]

  • Yaşmaklı barajı
    Yaşmaklı barajı
  • Yaşmaklı Barajı ilk su salış
    Yaşmaklı Barajı ilk su salış

Tarihçesi

Yaşmaklı Barajı 300m3/s Meka RCC Beton Santrali

Hazırlık çalışmaları 2007’de başlayan ve Akköy I HES [4] projesinin tamamlanması ile 2008 yılında Kolin İnşaat Akköy II HES projesi için kolları sıvadı. Oldukça zorlu proje olmasına rağmen bölgedeki barajlardan, 17 yılda devlet tarafından tamamlanan Kürtün Barajı, 6 kat daha büyük olan bu proje 4 yıl gibi bir kısa sürede tamamlandı.[5] Temmuz 2012’de baraj yapımı tamamlanarak 2013 Temmuz ayında da elektrik üretimine geçilmiştir.[6]

Yapımı

Türkiye İş Bankası A.Ş., Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ve Akbank konsorsiyumu tarafından finanse edilen Akköy II HES projesi jeolojik ve iklim şartları nedeni ile zorlu projelerden biridir. Proje ulaşım açısından da oldukça komplike bir durum da idi. Ulaşımı zor olan bölge, proje sorumlusu Kolin İnşaatı gerekli ihtiyaç ve malzeme üretiminin yerinde yapılmasına zorlamıştır.

Akköy II Projesi kapsamında, Aladereçam, Gökçebel ve Yaşmaklı Barajları yer almaktadır. Enerji üretimi, Akköy II Hidroelektrik Santrali’nde gerçekleştirilecektir. Aladereçam Barajı, Karaovacık Deresi üzerinde yer almaktadır. Aladereçam Barajından 4.077 metre uzunluğunda, 3,20 metre iç çapında bir iletim tüneli inşa edilerek su Gökçebel Barajı göl alanına yönlendirilmiştir. Gökçebel Barajı 6.650 metre uzunluğunda ve 4 metre iç çapındaki bir tünel ile Yaşmaklı Barajı göl alanına bağlanılmıştır.

HİDROLOJİK VERİ
Akarsu Adı  :Gavraz Deresi
Normal Su Seviyesi  :1627.00 m
En Alçak Su Seviyesi  :1588.00 m
En yüksek Su Seviyesi  :1627.00 m
Toplam Göl Hacmi  :19.71 hm³
Normal Su Seviyesi  :1627.00 m
Etken hacim:17.11 hm³
Ölü Hacim  :2.60 hm³
NSS’ de Göl Alanı  :0.73 km²
ENERJİ TÜNELİ
Amacı  :Yaşmaklı Baraj gölü giriş akımlarını Akköy–HES’e iletmek
Boyutları  :Ø4.00 m x 4.033 m
Tipi  :Dairesel Kesit
Tasarım Debisi  :21.00 m³/s
Eğimi  :0.0034 m/m
CEBRİ BORU
Cebri Boru Çapı/Boyu  :Ø2.70 m / 3.958 m
Cebri Boru Et Kalınlığı  :12.00 - 52.00 mm (özel üretim )
Branşman Adedi/Çapı  :2 adet / Q1.90 m
TÜRBİNLER (Akköy II HES)
Adedi  :İki (2) takım
Tipi  :Düşey eksenli Pelton türbin
Normal Gücü  :2 x 116.80 MW
Tahrik Şekli  :Pelton tipi türbin miline direkt akuple
Senkron Hızı  :750 d/dak
RCC MEKA BETON SANTRALI
Kapasite  :300 m³/s
Tipi  :Sabit
Agrega bunkeri / Tartım Bandı  :5 x 50 / 2 adet
Mikser Tipi  :2 x Meka-9 m³ (özel üretim)
Santral otomasyonu  :Siemens PLC ve Meka Software
Çimento silosu  :8 x 100 ton

Yaşmaklı Barajı, Gavraz Deresi üzerinde 1.630 metre kret, 1.530 metre talveg kotunda 103 metre yüksekliğinde bir RCC Beton ağırlık barajıdır. Bu özel projede müteahhit tarafından aynı zamanda Türkiye’de bir ilk olarak beton üretimi için yüksek kapasiteli 300 m³/s Meka RCC Sabit Beton Santrali kullanılmıştır. Beton dökümü için Havai Hat (Halatlı Taşıma Sistemi) kurulmuştur. Dökülen RCC beton miktarı 613.000m³ ’ tür. Beton santralinin gövdeye en yakın bölgeye kurulması, dökülecek olan beton hızını etkileyen en önemli etkendir. Dolayısı ile beton santrali Yaşmaklı projesinde sağ sahilde kret üst kotuna yerleştirilmesine neden olmuştur. DSİ tarafından onaylı miks dizayna göre üretilen beton, monkalvi beton taşıma aracı ile kova platformunda bulunan kovalara ( 9 m³ ) aktarıldı. Havai hat vinci ile beton dökülecek bloğa taşındı ve kova boşaltıldı. Dozer ile beton serimi yapıldı. Betonun sıkıştırılması ise üzerinde 8 adet vibratör bulunan ekskavatör ile yapılmıştır. Beton soğutması için 1.600.000 kcal/h kapasiteli, 550 kw gücünde ∆t:5 ºC’ de çalışan Meka-Chiller kullanılmıştır. Gövdede dökülen beton soğutmasında devridaim için 140 kw su pompası ve 35.000 metre art soğutma borusu kullanılmıştır. Projenin diğer bir ayrıcalığı ise Türkiye’nin düşüşü en yüksek hidroelektrik santrali olmasıdır.[7]

  • Akköy 2 HES boru montajı
    Akköy 2 HES boru montajı
  • Yaşmaklı Barajında RCC Beton transferi
    Yaşmaklı Barajında RCC Beton transferi
  • Yaşmaklı Barajı su salış yatağının yapımı
    Yaşmaklı Barajı su salış yatağının yapımı
  • Yaşmaklı Barajı İnşa Hali
    Yaşmaklı Barajı İnşa Hali
  • Yaşmaklı Barajı İnşa Hali
    Yaşmaklı Barajı İnşa Hali
  • Yaşmaklı Barajı Beton dökümüne hazırlık
    Yaşmaklı Barajı Beton dökümüne hazırlık
  • Yaşmaklı Barajı RCC Beton silindirle sıkıştırma işlemi
    Yaşmaklı Barajı RCC Beton silindirle sıkıştırma işlemi
  • Yaşmaklı Barajı RCC Beton Dökümü
    Yaşmaklı Barajı RCC Beton Dökümü
  • Tünel ve 300m3/s Meka RCC Beton Santrali
    Tünel ve 300m3/s Meka RCC Beton Santrali
  • Yaşmalkı barajı inşaat hali
    Yaşmalkı barajı inşaat hali
  • 300m3/s Meka RCC Beton Santrali
    300m3/s Meka RCC Beton Santrali

Barajın su tutma kapasitesi 17,68 milyon m³’tür. Su buradan 4.002 metre uzunluğunda ve 3,20 metre çapında tünel ile denge bacasına, oradan da 3.424 metre uzunluğunda ve 2,70 metre çapında cebri boruyla, Akköy I Hidroelektrik Santrali ile aynı yapıdaki Akköy II Hidroelektrik Santrali’ne bağlanılmıştır. Bu projedeki cebri boru, 1.224 metre düşü yüksekliği ile çok özgün bir yapıdır.[8]

Hidroelektrik Santrali

Akköy II HES; inşa edilen üç adet baraj, yaklaşık 16 kilometrelik iletim tüneli, denge bacası, 3,5 kilometrelik cebri boru, santral binası ve iki adet 116,8 MW’lık düşey eksenli Pelton tipi türbin ile bunlara akuple iki adet 135 MVA jeneratörden oluşmaktadır. Enerji üretimi, Akköy I HES'in hemen yanında ve servis bloğu ortak kullanılmak üzere birleşik yapıda inşa edilmiş olan Akköy II Hidroelektrik Santrali'nde gerçekleştirilmektedir.[9]

  • Akköy-2 HES binası
    Akköy-2 HES binası
  • Akköy-2 HES binası
    Akköy-2 HES binası
  • Akköy-2 HES türbin montajı
    Akköy-2 HES türbin montajı
  • Akköy-2 HES binası
    Akköy-2 HES binası

HES, Düşü yüksekliği ile Türkiye'de birinci sırada ve dünyada ilk 10'un içerisinde yer alıyor. Bu yüksek düşü ile elde edilen yüksek basınç sayesinde, yaklaşık 0,33 m³/kWh özgül su sarfiyatı elde edilebilmekte, böylece oldukça ekonomik birim üretim maliyeti sağlanmaktadır. Santral iki adet 115 MW (toplam 230 MW) gücünde düşey eksenli Pelton tipi türbinle ve iki adet 135 MVA gücünde senkron jeneratörle tamamlanmıştır. Akköy II HES'de yılda yaklaşık 890 milyon kWh elektrik üretimi yapılmaktadır. Türkiye'nin mevcut hidroelektrik üretiminin yaklaşık %2'sini karşılamaktadır.[10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Meka Bülten 2011" (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  2. ^ "Akköy Enerji A.Ş." 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  3. ^ "www.giresun.gov.tr". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  4. ^ "Akköy I HES". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  5. ^ "www.haberler.com". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  6. ^ "Akköy II HES". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  7. ^ "Meka Haberler 2011". 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  8. ^ "Biten Baraj Projeleri". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  9. ^ "Akköy II HES Projesi". 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  10. ^ "Akköy II HES Üretim Bilgileri". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 

Dış bağlantılar

www.yolsu.com.tr 8 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

www.iskay.com.tr

www.csb.gov.tr 29 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 8 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

TÜRKİYE MÜTEAHHİTLER BİRLİĞİ 8 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Giresun Çanakçı Akköy Köyü

Doğankent'ten Karaovacık'a- 2008

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Hirfanlı Barajı, Kırşehir ilinde, Kırşehir ile Şereflikoçhisar arasında, Kızılırmak üzerinde 1953-1959 yılları arasında inşa edilmiş olan, enerji üretimi ve taşkın kontrolü amaçlı bir barajdır. Kaya gövde dolgu tipi olan baraj 2.000.000 m³ gövde hacminde ve akarsu yatağından 78 metre yüksekliktedir. Normal su kotunda göl hacmi 5.980 hm³, normal su kotunda göl alanı 263,00 km²'dir. 128 MW güç kapasitesindeki HES yılda 400 GWh elektrik enerjisi üretimi sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kemer Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Aydın, Akçay üzerindeki sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretimi amacıyla 1958de açılmış baraj

Kemer Barajı, Aydın ili Bozdoğan ilçesi sınırları içinde, Akçay üzerinde sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretimi amacıyla 1954-1958 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. 25 Eylül 1958'de hizmete girmiştir.

Gökçekaya Barajı, Eskişehir'de, Sakarya Nehri üzerinde, Sarıyar Barajı mansabında (çıkışı) hidroelektrik enerji üretimi amaçlı, 1967 - 1972 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Ataköy Barajı, Tokat'ta, Yeşilırmak üzerinde, hidroelektrik enerji üretimi amacı ile 1975-1977 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Oymapınar Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Oymapınar Barajı, Antalya'da, Manavgat Nehri üzerinde, elektrik enerjisi üretimi amacı ile 1977-1984 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Adıyaman ve Şanlıurfada bir baraj

Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasında, enerji ve sulama amaçlı bir barajdır. GAP Projesi içinde, Karakaya Barajının 180 km mansabında, Adıyaman iline 51 km uzaklıkta, Şanlıurfa ilinin Bozova ilçesine ise 24 km uzaklıkta olup, Fırat Nehri üzerinde kurulmuştur. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük üçüncü gölü olan Atatürk Baraj Gölü oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Özlüce Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Özlüce Barajı, Elazığ, Bingöl sınırında bulunan, Peri çayı üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1992-2000 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali; yaygın adıyla Veysel Eroğlu Ilısu Barajı, Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında, enerji üretimi amacıyla Dicle Nehri üzerinde inşa edilen santraldir.

<span class="mw-page-title-main">Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Artvinde baraj

Deriner Barajı, Artvin'de, Çoruh Nehri üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1998 yılında inşasına başlanmış bir barajdır. Sahip olduğu 249 metre gövde yüksekliği ile Türkiye'nin en yüksek 2., Dünya'nın 12. yüksek barajıdır. Deriner Barajı ve HES, Doğu Karadeniz Bölgesinde Çoruh Nehri üzerinde ve Artvin İl Merkezini Erzurum İl Merkezine bağlayan Devlet Karayolu üzerindeki köprünün 5 km membasındadır. 12 Aralık 2012 tarihinde, dönemin Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan barajın açılışını gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kralkızı Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Diyarbakırda bir barajı

Kralkızı Barajı ve HES, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 81 km, Dicle ilçesine 6 km mesafede Dicle Nehri'nin ana kolu olan Maden Çayı üzerinde yer almaktadır. Enerji üretmek amacıyla 1985-1997 yılları arasında inşa edilmiştir.

Cindere Barajı, Denizli'de, Büyük Menderes Nehri üzerinde, sulama ve enerji üretmek amacıyla 1995-2007 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Gürsöğüt Barajı, İç Anadolu Bölgesi'nde, Sakarya nehri üzerinde Kargı Barajı'nın membasında ve Ankara ili Beypazarı ilçesinin güneyinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alkumru Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Siirtde bir baraj

Alkumru Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Siirt ili sınırları içinde, Dicle nehrinin kolu olan Botan çayı üzerinde yer alan barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Gelevera</span> Karadenizdeki bir akarsu

Gelevara Deresi, Balaban Dağlarından doğup, Espiye ilçesinin doğusunda denize dökülen akarsu. Balaban Dağları'ndan doğar, kuzeye yönelir, 80 km sonra Karadenize ulaşır. Eğimin fazla olduğu akarsuyun akışı hızlıdır. Suyu kış ve yaz mevsiminde boldur. Gelevara üzerine 144 metrelik kaya dolgu gövdeye sahip Gökçebel Barajı yapılmıştır.

Kayabeyi Barajı ve Akıncı HES, Ardahan ili sınırları içinde Kura nehri üzerinde olup, enerji ve sulama amaçlı bir projedir. 6446 sayılı kanun çerçevesinde yapılmıştır. 159m yüksekliği ile Türkiye’nin ikinci en yüksek RCC barajı olma özelliğini taşıyor.

Aladereçam Barajı, Gümüşhane İli Karaovacık Deresi üzerinde 1.843 metre kret, 1.797 metre talveg kotunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gökçebel Barajı</span>

Gökçebel Barajı, ön yüzü RCC beton kaplamalı 144 metre yüksekliğinde Akköy II HES Projesi kapsamında olan kaya dolgu bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Eşen 1 Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Eşen-1 Barajı ve Hidroelektrik_Santralı (HES), Muğla ilinin Fethiye ilçesinde ilçe merkezine 58 km uzaklıkta Yayla Ceylan mahallesi sınırları içerisinde Eşen Çayı üzerinde kurulmuştur. Göltaş Enerji Şirketi tarafından Göltaş şirketinin özkaynakları ile ve 29.01.2010 tarihinde imzalanan sözleşme ile Akbank'tan temin edilen 40.000.000 EUR finansman ile projenin yapımına Temmuz 2009 yılında başlanmış Mart 2011 yılında baraj ve hidroelektrik santral işletmeye alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kadıncık I Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Mersin ili Çamlıyayla ilçesinde yer alan hidroelektrik santrali

Kadıncık I hidroelektrik santrali Mersin ili Tarsus ilçesinde yer alan bir hidroelektrik santralidir.

Artvin Barajı, Artvin'de, Çoruh Nehri üzerinde enerji üretmek amacıyla 2011 yılında inşasına başlanmış bir barajdır. 332 MW kurulu güce ve yıllık ortalama 1 milyar kWh üretime sahip olacak Artvin Barajı ve Hidroelektrik Santralı, Çoruh nehri üzerinde, Artvin ilinin yaklaşık 20 km güney-batısında yer almaktadır. Çoruh havzası hidroelektrik enerjisi üretim projeleri kapsamında yer alan Artvin barajı ve HES projesi, Çoruh Nehri üzerinde yapımı planlanan 10 adet hidroelektrik santral projesinden biridir. Bu projelerden iki adedi önceki yıllarda gerçekleşmiş olup hâlen işletme halindedir.Artvin Barajı ve HES Projesinin inşası 2011 yılında başlamış olup proje 2015 yılı sonunda devreye girmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.