İçeriğe atla

Yazko Somut

Yazko Somut
Yazko Somut dergisi logosu
EditörErol Toy
KategorilerPolitika
SıklıkHaftalık
YayımcıYAZKO
İlk sayı4 Şubat 1983
Son sayı11 Mayıs 1984
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe

Yazko Somut Sınırlı Sorumlu Yazarlar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi (YAZKO) tarafından 1983 - 1984 yılları arasında yayınlanmış bir haftalık sanat ve kültür dergisidir.[1] Yazko Somut, önce “Haftalık Kültür ve Sanat Dergisi”, daha sonra ise “Haftalık Kültür, Sanat ve Siyaset Gazetesi” alt başlığıyla, 12 sayfa olarak gazete büyüklüğünde ve formatında basılmıştır.

Tarihi

YAZKO yönetimi faaliyetlerine gelir temin amacıyla haftalık bir dergi oluşturma kararı almıştır. Ancak, 12 Eylül darbesi ardından getirilen sıkıyönetim şartlarında yeni bir gazete ya da dergi izni almak mümkün değildir. Bu soruna çözüm olarak Necdet Öktem yönetiminde 26 sayı yayınlanmış olan "Somut" adlı bir edebiyat dergisinin isim hakkı alınır. Bu dergi 27. sayıdan itibaren "Yazko Somut" adıyla yayınlanır.[2]

Okurların dikkatini çekmek ve sıkıyönetim komutanlığının tepkisiyle karşılaşmamak için Yazko Somut'un ilk sayısının feminizm temasıyla çıkarılması kararlaştırılır.[3] Bu amaçla derginin 4. sayfası Şirin Tekeli, Gülnur Savran ve Stella Ovadya öncülüğündeki feminist yazarlara verilmiştir. Can Yücel'in "Karı Kuvvetleri"[4] adını verdiği bu ekibin hazırladığı "4. sayfa" Türkiye'de ilk feminist hareketin çıkış noktası olmuştur. "4. sayfa" yazarları 30 yıl sonra "orada doğduk" temalı bir kitap yayınlamışlardır.[5]

Derginin satışı ilk başlarda çok iyidir ; ancak ilerleyen sayılarda satışlar hızla düşer ve bu girişim YAZKO’ya kâr yerine ağır bir borç yükü olarak geri döner. YAZKO yönetimine yönelik sert eleştiriler sonrasında başkan Mustafa Kemal Ağaoğlu istifa eder, yerine Erol Toy yönetime getirilir.

Sıkıyönetim komutanlığı yayınlarından rahatsız olduğu Yazko Somut'un "basımını, yayımını, dağıtımını, bulundurulmasını ve taşınmasını" 24 Ocak 1984 tarihinde yasaklamıştır.[6]

Yazko Somut üzerindeki yasaklar daha sonra şeklen kaldırılsa da, sıkıyönetim komutanlığının derginin basımını ve dağıtımını yapan şirketler üzerine uyguladığı ağır baskılar nedeniyle derginin basımı ve dağıtımını yapmak mümkün olmamıştır.[6]

Yazarlar

Derginin yayın hayatı boyunca pek çok yazar yazıları ile katkıda bulunmuşlardır. Dergide köşe yazıları bulunan ve sıklıkla yazan dönemin önde gelen yazarları :

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Yazko Somut Dergisi İncelemesi - Pala, Sinem" (PDF). 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  2. ^ "Yazko Edebiyat Yılları – Turgay Fişekçi". Altüst Dergisi. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Deniz Depe ESOG Üniv. "Türkiye'nin İlk ve Tek Yazarlar Kooperatifi YAZKO ve YAZKO Edebiyat Dergisi". 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Şirin Tekeli ile Söyleşi: Karı Kuvvetlerinden Feminist Harekete". 5Harfliler. 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Türkiye'nin İlk Feminist Yazıları 4. Sayfa'da". BiaNet. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b Deniz Depe ESOG Üniv. "Yazko Edebiyat Dergisi üzerine bir inceleme". 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 

Dış Kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Tanpınar</span> Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçii

Ahmet Hamdi Tanpınar ; Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Telli</span>

Ahmet Telli, Türk şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ali Püsküllüoğlu</span> Türk yazar, şair ve sözbilimci

Ali Püsküllüoğlu, Türk yazar, şair ve sözbilimcidir.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

Nalan Barbarosoğlu,, Türk öykü yazarı.

Aydınlık, Vatan Partisi'nin günlük gazetesidir.

Zeynep Avcı Türk gazeteci, öykü ve oyun yazarı ve çevirmendir.

Gülnur Acar-Savran, sosyalist-feminist yazar ve çevirmendir.

Nuri Pakdil,, Türk şair, mütefekkir, deneme ve oyun yazarı.

Tekin Sönmez, Türk roman, öykü, deneme yazarı, gazeteci, şair, fotoğraf sanatçısı, sinevizyon editörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Özcan Özbilge</span>

Özcan Özbilge, Türk yazar ve çevirmendir.

<i>Yazko Felsefe Yazıları</i>

1982-1983 yıllarında YAZKO tarafından yayımlanan kitap serisi. Birinci kitabın önsözünde kitap serisinin amacının Türkiye ve dünyadaki felsefe ve kuram etkinliklerini duyurmak ve tanıtmak olduğu ifade edilir. Toplam 7 kitaptan oluşan seriye İoanna Kuçuradi, Selahattin Hilâv, Arda Denkel, Bedia Akarsu, Ahmet Arslan, Tuğrul Tanyol, Gülnur Savran, Demir Özlü, Murat Belge, Ahmet Oktay, Oruç Aruoba gibi yazar ve düşünürler katkıda bulunmuştur. Bunun dışında Immanuel Kant, Aristoteles, Hegel gibi filozoflardan çeviriler yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şirin Tekeli</span> Türk yazar

Şirin Tekeli Türkiye'deki ikinci dalga kadın hareketinin içinde öncü olmuş kadın hakları savunucusu, feminist yazar ve aktivist.

Yeni Dergi, İstanbul, Türkiye'de aylık olarak yayımlanan bir edebiyat ve sanat dergisiydi. İlk sayısı Ekim 1964'te yayımlandı ve Mayıs 1975'te yayımlanan 128. sayısıyla yayın hayatı sona erdi. Dergi; "Kafka", "Lorca", "Düşünce Özgürlüğü", "Yeni Roman", "Masal ve Edebiyat", "Nazım Hikmet'in Suçsuzluğu", "İntihar", "Marxçı Eleştiri", "Küba Edebiyatı" gibi özel sayılar da düzenledi.

Hayganuş Mark, Türkiye Ermenisi feminist yazar ve dergi editörüdür. Osmanlı kadın hareketinin en uzun soluklu kadın dergisi Hay Gin'in editörlüğünü yaptı.

Düşünbil, 2007 yılında yayın hayatına başlayan Türk düşünce dergisidir.

Salih Bolat, Türk şair

<span class="mw-page-title-main">Sınırlı Sorumlu Yazar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi</span>

Sınırlı Sorumlu Yazar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi, 1980 yılında Mustafa Kemal Ağaoğlu öncülüğünde 11 kurucu üye tarafından kurulan Türkiye'nin ilk yazar, ozan ve çevirmenler kooperatifidir.

<i>Yazko Ortak Kitap</i>

Yazko Ortak Kitap, Sınırlı Sorumlu Yazarlar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi (YAZKO) tarafından 1984 yılında yayınlanmış haftalık bir dergidir. Kitap formatında 80 sayfa olarak basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cahit Tanyol</span>

Hüseyin Cahit Tanyol, Türk şair, yazar, sosyolog ve akademisyendir. "Türkiye Sosyolojisi" anlayışının öncülüğünü yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.