Yavuzköy, Pazar
| Yavuzköy | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin konumu | |
  Yavuzköy Yavuzköy'ün Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Pazar |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 286 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 175 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53340 |
Yavuzköy, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Yavuz köyünün eski adı Nohlapsu'dur.[3] Bazı kaynaklarda Nohlansu (ნოხლან-სუ) şeklinde yazılmıştır.[4] Bu yer adı Türkçe kaynaklarda Nohlabsu olarak geçer. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesi ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Nohlabsu (نوخلابصو) şeklinde kaydedilmiştir.[5][6]
Nohlapsu köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[7] Bu yerleşim, 1876 tarihli Trabzon Vilayeti salnamesine göre, Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlıydı. Nüfusu 19 hanede yaşayan 90 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusundan ibaret olması ihtimali de vardır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 40 inek ve 6 öküz kaydedilmiştir.[8]
Kültür tarihçisi Nikolay Marr ise, 1910 yılında Lazistan bölgesineki araştırma gezisi sırasında Atina kazasında 69 köy bulunduğunu ve bu köylerden 64'ünde Lazca konuşulduğunu yazmıştır. Nohlapsu şeklinde yazdığı bu köyü de Lazcanın konuşulduğu yerleşim yerleri arasında saymıştır.[9] Nohlapsu Birinci Dünya Savaşı sırasında Rusların eline geçmiştir. Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesinde yaptığı araştırma gezisinin notlarında köyün adını Rusça Nohlapso (Нохлапсо) şeklinde yazmıştır. Bu tarihte köydeki 55 hanede 300 kişi yaşıyor ve nüfusun çoğunluğu Lazlardan oluşuyordu.[10]
Nohlapsu köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Rize vilayetinin Atina kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[6] 1935 genel nüfus sayımında Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 355 kişiden oluşuyordu.[11] Nohlapsu Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yavuz olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Yavuz köyünün nüfusu 554 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 76 kişi okuma yazma biliyordu.[13]
Coğrafya
Köy; Rize il merkezine 51 km, Pazar ilçe merkezine 14 km uzaklıktadır.[14]
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 175[2] |
| 2019 | 193[2] |
| 2018 | 236[2] |
| 2017 | 116[2] |
| 2016 | 136[2] |
| 2015 | 133[2] |
| 2014 | 122[2] |
| 2013 | 171[2] |
| 2012 | 119[2] |
| 2011 | 125[2] |
| 2010 | 121[2] |
| 2009 | 105[2] |
| 2008 | 85[2] |
| 2007 | 88[2] |
| 2000 | 203[14] |
Kaynakça
- ^ "Yavuz, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Pazar Yavuz Köy Nüfusu". Nufusune.com. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 110, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), 2 cilt, Batum, 1979, II. Cilt s. 19". 16 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 370, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 619.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 371, ISBN 9789157871117.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 70, ISBN 9786055753634.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 169". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 293.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 733". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 527" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024.
- ^ a b "Yavuz Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
