İçeriğe atla

Yavuz Selim Karakışla

Yavuz Selim Karakışla
insan
cinsiyetierkek Değiştir
vatandaşlığıTürkiye Değiştir
ana dilindeki ismiYavuz Selim Karakışla Değiştir
ön adıYavuz Değiştir
doğum tarihi1961 Değiştir
doğum yeriİzmit Değiştir
ölüm tarihiKasım 2016 Değiştir
ana diliTürkçe Değiştir
konuştuğu, yazdığı dillerTürkçe Değiştir
mesleğitarihçi Değiştir

Yavuz Selim Karakışla (1961; İzmit - 25 Kasım 2016[1]), Türk tarihçi.[2][3] 1961 yılında İzmit'te doğan Karakışla, 1979 yılında Kadıköy Maarif Koleji'ni bitirdi.[4] Lisans ve yüksesk lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü'nde tamamladı.[5]"Women, War and Work in the Ottoman Empire: Society for the Employment of Ottoman Muslim Women (1916-1923)" başlıklı teziyle State University of New York / Binghamton, Tarih Bölümü’nden doktora derecesi aldı.[4] Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü'nde öğretim üyeliği yapan Yavuz Selim Karakışla, Özden Dilek Karakışla ile evliydi. Eylül Yağmur Karakışla isminde bir çocukları vardır.[4]

Hayatı

1961 yılında İzmit’te doğdu. Orta öğrenimini 1979 yılında Kadıköy Maarif Koleji’nde tamamladı. 1987 yılında Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nü bitirdi. Lisansüstü eğitimini “Exile Days of Sultan Abdülhamid II in Salonika (1909-1912) and Confiscation of His Wealth” başlıklı teziyle Boğaziçi Üniversitesi’nde tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde asistanlık yaptı. Ardından doktora çalışması için Amerika Birleşik Devletleri’ne gitti. Doktora tezini State University of New York/Binghamton’da Osmanlı tarihinde ekonomik, sosyal ve emek tarihi üzerinde uzmanlaşan Donald Quataert’in tez danışmanlığında hazırladı. Doktorasını “Women, War and Work in the Ottoman Empire: Society for the Employment of Ottoman Muslim Women (1916-1923) başlıklı tezle savundu. Doktora tezi 2003 yılında Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi’nin açmış olduğu Bankacılık ve Finans Tarihi Araştırma Yarışması’nda “En İyi Doktora Tezi” dalında ödül aldı.

Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde uzun yıllar öğretim üyeliği yaptı. Ayrıca Koç Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi gibi üniversitelerde Osmanlı ve Avrupa tarihi üzerine dersler veren Karakışla, 2004 yılında ziyaretçi profesör olarak Georgetown Üniversitesi’nde Osmanlı tarihi dersleri vermiştir. Tarih Vakfı’nın kurucuları arasında yer aldı ve Tarih Vakfı’nın mütevellisi oldu.

Özden Dilek Karakışla’nın eşi ve Eylül Yağmur Karakışla’nın babasıdır.

Eserleri Hakkında

Özellikle Osmanlı tarihinde emek tarihi, toplumsal cinsiyet, mikro tarih, küçük insanların tarihi ve popüler tarih alanlarında çalışmalar yapan Karakışla, tarih üzerine verdiği bir röportajında Osmanlı tarihine yaklaşımını şöyle dile getirir: “Ben, Yavuz Sultan Selim gibi sultanların değil, aşçıların peşine düşmeyi Mısır’ın fethedilmesinden daha kıymetli bulurum.”[6] İngilizce ve Türkçe olarak yayımlanmış 183 makalesi ve 16 kitabı bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun toplumsal ve iktisadi tarihi hakkındaki makaleleri çeşitli derlemelerde ve Turkish Studies Association Bulletin, Tarih ve Toplum, Toplumsal Tarih, Popüler Tarih, Toplum ve Bilim, Virgül, Simurg, Kebikeç, Müteferrika, NTV Tarih, Atlas Tarih, GEO, Aktüel ve benzeri akademik ve popüler tarih dergilerinde yer aldı.

2016 yılında Doğan Kitap tarafından yayımlanan üç ciltlik kitabı, Eski Zamanlar, Eski İnsanlar-Osmanlı Toplumsal Tarihi Üzerine Yazılar (1876-1926), Eski Zamanlar, Eski Cemiyetler-Osmanlı Toplumsal Tarihi Çalışmaları (1904-1926) ve Eski Hayatlar, Eski Hatıralar-Osmanlı İmparatorluğu’nda Belgelerle Gündelik Hayat (1760-1923) Osmanlı arşivindeki yüzlerce belgeyi farklı soru ve yöntemlerle ele alarak, Osmanlı toplumu hakkında geniş bir perspektif sunmaktadır.

Eserleri

  • Women, War and Work in the Ottoman Empire: Society for the Employment of Ottoman Muslim Women (1916-1923)
  • Eski İstanbul’un Delileri: Pazarola Hasan Bey (1885-1926)
  • Osmanlı Kadın Telefon Memureleri (1913-1923)
  • Osmanlı Hanımları ve Kadın Terzileri (1869-1923)
  • Osmanlı Hanımları ve Hizmetçi Kadınlar (1869-1927)
  • Osmanlı Ordusunda Kadın Askerler: Birinci Kadın İşçi Taburu (1917-1919)
  • Sultan II. Abdülhamid’in Selanik’teki Sürgünlük Günleri (1909-1912)
  • Derli Toplu Makaleler I (1988-1999)
  • Derli Toplu Makaleler II (1999-2002)
  • Derli Toplu Makaleler III (2003-2014)
  • Eski Zamanlar, Eski İnsanlar: Osmanlı Toplumsal Tarihi Üzerine Yazılar (1876-1926)
  • Eski İnsanlar, Eski Cemiyetler: Osmanlı Toplumsal Tarih Çalışmaları (1904-1926)
  • Eski Hatıralar: Osmanlı İmparatorluğu’nda Belgelerle Gündelik Hayat (1760-1923)
  • Osmanlı İmparatorluğu’nda Savaş Yılları ve Çalışan Kadınlar: Kadınları Çalıştırma Cemiyeti (1916-1923)

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2023. 
  2. ^ Altinay, Ayse Gul, The Myth of the Military-Nation, Springer, 2004, s. 49
  3. ^ Kılıç, Engin, "The Balkan War (1912-1913) and Visions of the Future in Ottoman Turkish Literature 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", 11 Mayıs 2015.
  4. ^ a b c Yavuz Selim Karakışla, İletişim Yayınları. 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2017
  5. ^ Değerli tarihçi "Yavuz Selim Karakışla yaşamını yitirdi" başlıklı haber, Hürriyet gazetesi, 25 Kasım 2016. 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2017.
  6. ^ "Sultanların değil aşçıların, liderlerin değil küçük insanların tarihi". haberler.boun.edu.tr. 4 Şubat 2016. 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Barbaros Hayreddin Paşa</span> Osmanlı denizcisi ve kaptan-ı deryâsı (1478–1546)

Hızır Reis veya bilinen adıyla Barbaros Hayreddin Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk kaptan paşası ve 25. kaptan-ı deryâsı olan denizci ve askerdir. 16. yüzyılın ilk yarısında gerçekleştirdiği askerî seferlerle Akdeniz'de Osmanlı egemenliğini pekiştirdi. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin deniz politikasına ve Tersane-i Amire'ye nizam verdi.

<span class="mw-page-title-main">Handan Sultan</span> III.Mehmed Hanın Hasekisi ve I.Ahmed Hanın validesi. Valide Sultan (1603 - 1605)

Handan Sultan, Osmanlı padişahı Sultan III. Mehmet'in eşlerinden ve padişah Sultan I. Ahmet'in annesi, Valide Sultan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Metin And</span>

Metin And, Türk bilim insanı, akademisyen, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Halil İnalcık</span> Türk tarih profesörü (1916–2016)

Halil İbrahim İnalcık, Türk tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Gülbahar Hatun</span>

II. Gülbahar Sultan ya da Gülbahar Ayşe Hatun, Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim'in öz annesi ve II. Bayezid'in sekizinci eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Suraiya Faroqhi</span>

Suraiya Faroqhi, Alman akademisyen, Osmanlı tarihçisi ve halen İbn Haldun Üniversitesi Tarih bölümünde öğretim üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Sultan (I. Selim'in kızı)</span> Osmanlı Hanım Sultan

Hatice Sultan, Osmanlı sultanı. Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim ile Ayşe Hafsa Sultan'ın kızıdır. Onuncu Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Donald Quataert</span> Akademisyen

Donald Quataert, Hollanda asıllı, Amerikalı Osmanlı ve Orta Doğu tarihçisi, akademisyen.

II. Ayşe Hâtûn (d. 1476, Bahçesaray, Kırım, Kırım Hanlığı - ö. 1539, Kırım); Kırım hanı Mengli Giray'ın kızıdır. Osmanlı Padişahı I. Selim'in Birinci hasekisidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Ayşe Hatun</span>

I. Ayşe Hâtûn, عایشه خاتون (doğumu: 1453, Elbistan - ölümü: 1505, Trabzon) Dulkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı, II. Bayezid'in Dördüncü eşi ve Yavuz Sultan Selim'in mânevî / öz annesidir.

Mehmet Genç, Türk tarihçi. Osmanlı iktisat tarihi üzerine yaptığı çalışmalar ile tanınmaktadır.

Dicle Koğacıoğlu,, sosyolog, feminist, aktivist.

Şehzade Selim, III. Mehmed'in ve olasılıkla Handan Sultan'ın oğlu.

Selçuk Akşin Somel, Türk tarihçi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nü bitiren Akşin Somel, yüksek lisansını Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü'nde yaptı. Doktora eğitimini ise Bamberg Üniversitesi'nde Türkoloji, sosyoloji ve tarih üzerine tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi, Freiburg Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi'de dersler verdi. Çeşitli tarihi konularda çalışmaları bulunan Somel, Sabancı Üniversitesi'nde öğretim üyesidir. 2013 yılında Tarih Vakfı tarafından yayınlanan "Geçmişten Günümüze Azınlık Okulları: Sorunlar ve Çözümler" raporunu hazırlamıştır.

Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyeti, Osmanlı kadınlarının iş gücüne katılımını sağlamak için 1916 yılında Enver Paşa tarafından kurulan ve 1923 yılına kadar faaliyet gösteren cemiyet. Dolaylı olarak feminist özellikte olduğu kabul edilir.

Selim Deringil ya da tam adıyla Selim Mehmet Deringil, Türk akademisyen ve tarihçi.

Esin Atıl, Türk-Amerikan İslam sanatı tarihçisi ve Freer Gallery of Art'ın İslam sanatı küratörüydü.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması</span> I. Dünya Savaşının ardından Osmanlı topraklarının parçalanması

Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması, I. Dünya Savaşı'nı takiben Kasım 1918'de İstanbul'un Britanya, Fransa ve İtalya askerleri tarafından işgal edilmesinin ardından başlayan jeopolitik bir süreçti. Parçalanma, özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun Almanya ile ittifak kurmasının ardından yapılan Sykes-Picot Anlaşması gibi İtilaf Devletleri'nin savaşın ilk safhalarında yaptığı birtakım anlaşamalar üzerinden planlanmıştı. Eskiden Osmanlı İmparatorluğu'nu oluşturan büyük topraklar ve halklar, birkaç yeni devlete bölündü. Osmanlı İmparatorluğu; jeopolitik, kültürel ve ideolojik yönden önde gelen İslam devletiydi. Osmanlı'nın savaşın ardından parçalanması, Britanya ve Fransa gibi Batılı güçlerin Orta Doğu'ya hâkim olmasına sebep oldu ve modern Arap dünyası ile Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açtı. Anadolu Hareketi tarafından bu Batılı güçlere direnilse de, Osmanlı'nın ardıl devletleri kapsamında böylesi bir direniş II. Dünya Savaşı'nı takip eden hızlı dekolonizasyon sürecine kadar görülmedi.

Yusuf Doğan Çetinkaya, Türk akademisyen.

Oya Şenyurt, 17 Eylül 1969 İstanbul doğumlu bir Türk mimar, akademisyen, mimarlık tarihçisidir. Lisans eğitimi sonrası Mimarlık Tarihine duyduğu ilgi doğrultusunda, Osmanlı’nın son dönem mimarlık ortamı ve bu ortamı yönlendiren arka plana ait okumalarını arşiv araştırmaları ile destekleyerek çalışmalarına başlamıştır. Osmanlı’da 19. yüzyıl mimarlık örgütlenmesi, gayrimüslim mimarların faaliyetleri, dil-metin-tasarım ilişkisi, Osmanlı’daki mimari çizimlere ilişkin çözümlemeler ve mimarlık faaliyetlerini yönlendiren kanunlar çalışma alanının kapsamını oluşturmaktadır. Evli ve bir çocuk annesidir.