İçeriğe atla

Yavaş Hareketi

Yavaş Hareketi (İngilizce: Slow Movement), hızlı modern hayatı eleştiren ve hayatın farklı alanlarında (yeme biçimi, ekonomik hayat, insanlararası ilişki vs.) hız ve modern tüketim kalıplarını dönüştürecek bir kültürel değişimi savunan toplumsal harekettir.

Felsefesi

Profesör Guttorm Fløistad bu hareketin felsefesini şu şekilde özetlemektedir:

Kesin olan tek bir şey her şeyin değiştiğidir. Değişimin ivmesi artıyor. Hayata tutunmak istiyorsanız acele etseniz iyi olur. Günümüzün mesajı bu. Ancak temel ihtiyaçlarımızın asla değişmediği herkese hatırlatılmalı. Başkaları tarafından görülme ve takdir edilme ihtiyacı. Aidiyet ihtiyacı. Yakınlık ve itina, birazcık sevgi ihtiyacı. Bu, sadece insan ilişkilerindeki yavaşlıkla verilebilir. Değişimlere hakim olmak için yavaşlığı, tefekkürü ve birlikteliği yeniden edinmek zorundayız. Bu noktada gerçek bir yenilenme hissedeceğiz.

Hareketin temsilcileri "Yavaşlık" kavramının her şeyi salyangoz hızıyla yapmak demek değil tersine hayatın farklı alanlarındaki aktiviteleri daha tatmin edici şekilde ve doğru hızda gerçekleştirmek gerektiğine dikkati çekmektedirler.

Zamanın peşinde koşmak

Modern toplumda rekabetçi yapı ve ilerlemeci perspektifin etkisiyle oluşturulan yeni taleplerle tatminsiz, yüksek stres düzeyi Batı toplumlarında hızın sorgulanmasıyla sonuçlanmıştır. Farklı kültürlerin hayat anlayışı daha derinlemesine öğrenildikçe ve modern hız toplumunun sakıncaları bir bir görüldükçe geleneksel toplumlarda binlerce yıldır bilgelerin savunduğu ve Abraham Maslow gibi modern psikologların zirve deneyim olarak adlandırdığı anı yaşama deneyiminin önemi tekrar anlaşılmaya başlanmıştır.

Sanal alemde kurulan "The International Institute of Not Doing Much" (IINDM) 28 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. işkoliklik ve zamanın peşinde koşturmayı eleştirmiş ve aksi tavırları desteklemiştir. 2005'te kurulan ve yaklaşık 3500 üyesi olan SlowDownNow.org halen aynı yaklaşımla yayınlar yapmaya devam etmektedir.

Hareketin başlangıcı

Yavaş Hareketi (The Slow Movement) 1986'da Carlo Petrini'nin Roma Piazza di Spagna'da açılan McDonald's restoranının açılışını protestosuyla başladı. Bu gelişme zamanla diğer alt kültür alanlarına (Yavaş Seyahat, Yavaş Alışveriş) kadar yayıldı.

Geir Berthelsen ve onun yarattığı The World Institute of Slowness Dünya Yavaşlık Enstitüsü27 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1999'da 'Yavaş Gezegen' şeklinde bir vizyon sunmuştur.

Yavaş Hareketi'nin organize ve tek bir organizasyon tarafından kontrol edilen bir hareket değildir. Avrupa'nın çeşitli şehirlerinde olduğu gibi Avustralya ve Japonya gibi ülkelerde de hareketin arkasındaki felsefeyi kabul eden insanların sayısı artmaktadır.

Manifestosu

Christopher Richards'ın hazırladığı Yavaş Hareketi manifestosu:

Bizi hızlanmaya zorlayanlar var. Direniyoruz! Ne bayrak kaldıracak ne de tükeneceğiz. Ofiste ve yollarda yavaşlayacağız. Çevremizdeki tüm insanlar (hiçbir şey ifade etmeyen) hiperaktivitenin sinir bozucu durumundayken biz, kendimize duyduğumuz güvenle yavaşlayacağız. Kendi huzurumuzu her ne pahasına olursa olsun koruyacağız. Alanlarda ve caddelerde yavaşlayacağız, tepelerde yavaşlayacağız, asla teslim olmayacağız! Çevrenizdekiler hızlanırken siz yavaşlarsanız bizden birisiniz demektir. Diğerlerinden biri değil bizden biri olduğunuz için gurur duyun. Çünkü diğerleri hızlı biz ise yavaşız. Yapmaya değer bir şey varsa onu yavaşça yapmaya da değer. Bazıları doğuştan yavaştır -diğerleri buna mecbur kalırlar. Ancak bir fincan sabah çayıyla yatakta uzanmanın insanoğlunun en iyi hali olduğunu bilen birileri hâlâ var.

Çeşitli şubeleri

Yavaş Hareketi'nin felsefesi yaşamın çeşitli alanlarına uygulanmış ve bunun sonucunda Yavaş Yemek, Yavaş Ebeveynlik, Yavaş Kent, Yavaş sinema, Yavaş Mimari, Yavaş Okuma gibi alt türleri ortaya çıkmıştır.

Fast food (Hızlı yemek) değil Slow food (Yavaş yemek)

Fast food kültürüne karşı yerel, geleneksel yiyecek ve yeme biçimlerinin, organik ürünlerin yetiştirilmesinin desteklendiği Yavaş Hareket'in bir alt biçimidir. Zirai biyoçeşitliliğin savunulması hareketin hedeflerinden biridir. Hareket 50 ülkede 800 yerel şubeleri ve 83 bin üyesinin olduğunu iddia etmektedir.

Sakin şehir

Hıza dayalı şehir konseptinin alternatifinin savunulduğu bir yaklaşım biçimi. İlki İtalya'nın Toskana eyaletinin Chianti şehrinde "Cittá Slow" adıyla başlatıldı. Kelime kökeni İtalyanca "Citta (Şehir)" ve İngilizce "Slow (Yavaş)" kelimelerinin birleşmesiyle türetilen Cittaslow, "Sakin Şehir" anlamında kullanılmaktadır.[1] Süreç içerisinde İspanya, Portekiz, Avusturya, İngiltere, Polonya ve Norveç'te "Sakin Şehir" konseptini benimseyen şehirler artmaya başlandı.

Sakin şehir kavramı içerisinde şehir merkezlerinde araba kullanımı yasaklanmakta, McDonalds's şubeleri ve süpermarketler kapatılarak daha yaşanılır kentler oluşturulmaya çalışılmakta, toprağın işgali yerine kullanımının geliştirilmesinin yerel politikalarla desteklenmesi, bölgelerin kültür ve geleneklerinin korunulması, yerli üretimi teşviki sağlanmaktadır.

1999 Kasım ayında Orvieto'da hazırlanan sözleşmeyle Sakin Şehirlerin sahip olması gereken şartlar belirlenmiştir.

Türkiye'de 6/2011 itibarıyla sakin şehir ağına kabul edilen yerler; Seferihisar/İzmir, Akyaka/Muğla, Yenipazar/Aydın, Gökçeada/Çanakkale ve Taraklı/Sakarya ilçeleridir.[2]

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yayınlar

  • H.Rıdvan Yurtseven, Ozan Kaya, Serhat Harman: Yavaş Hareket, Detay Yayıncılık, Ankara, 2010.
  • Yavaş Şehir

Kaynakça

  1. ^ "Cittaslow nedir?-cittaslowseferihisar.org". 3 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şehir</span> büyük yerleşim yeri

Şehir veya kent, en büyük yerleşim birimidir. Şehirler genellikle barınma, emlak, sanitasyon, kamu hizmeti, temel kamu hizmetleri, arazi kullanımı, imalat, hizmet, toplu ulaşım, kavşak ve iletişim için kapsamlı altyapı ve sistemlere sahiptir. Şehirler eski ve modern mimariye sahiptir. Yoğunlukları insanlar, merkezî iş alanı, iş kümesi, devlet kurumları ve işletmeler arasındaki etkileşimi kolaylaştırır ve bazen mal ve hizmet dağıtımının verimliliğini artırır. Şehirler ayrıca önemli bir finans merkezi ve kültür merkezi de olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Modernizm</span>

Modernizm veya çağdaşlık, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Batı toplumunda sanayileşme, kentleşme ve teknolojik ilerlemenin getirdiği hızlı değişimlere bir yanıt olarak ortaya çıkan kültürel ve sanatsal bir harekettir. Hareket, yenilik arzusu ve geleneksel sanat, edebiyat ve felsefe biçimlerinin reddedilmesiyle karakterize edilir.

<span class="mw-page-title-main">Din sosyolojisi</span> sosyolojinin bir dalı

Din sosyolojisi, dini kurum ve dini yapılanmaları, dini temalarla toplumsal yapı arasındaki ilişkileri ve dinin toplum, toplumun din üzerindeki etkilerini araştıran bilimsel bir disiplindir. Din sosyologları toplumun din üzerinde dinin toplum üzerindeki etkilerini bir başka deyişle toplum ve din arasındaki diyalektik ilişkiyi açıklamaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Ayn Rand</span> Rus-Amerikan yazar ve filozof

Ayn Rand, kurduğu objektivizm felsefesi ve yazdığı Yaşamak İstiyorum, Ben (Anthem), Hayatın Kaynağı ve Atlas Silkindi kitaplarıyla tanınan filozof-yazar.

<span class="mw-page-title-main">Maoculuk</span> Çin lideri Mao Zedungun düşüncelerine dayanan akım

Maoculuk ya da Maoizm, adını Mao Zedong'dan alan, kapitalizmin Avrupa'daki gibi bir gelişme seyri izlemediği Uzak Doğu toplumlarına özgü Marksizm'in pratiği olarak ifade edilebilir. Maoizm, taraftarlarına göre, Marksizm-Leninizm siyaset biliminin 3. nitel aşamasıdır ve kırlardan şehirleri kuşatarak proleterya diktatörlüğüne ulaşabilmenin tek altın anahtarıdır. Maocuların asgari programlarında ise, bağımsızlığın sağlanması ve feodalizmin tasfiyesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">New Age</span> Kült akımlar

New Age, ruhsal konulara ilişkin bireysel eklektik yaklaşımla nitelendirilen çağdaş Batı Kültüründe yirminci yüzyıl sonlarında ortaya çıkan ve sınırları ve alt gruplarıyla geniş bir uygulama ve inanç alanına işaret eden ve alternatif ruhsal hareketlerin üst başlığı ve türsel (generic) bir terimdir. Herhangi bir değişmez, mutlak kutsal metin, dinî kurum ve din adamları hiyerarşisinden uzak olduğundan din sosyolojisinde New Age'in geleneksel din ile arasındaki farkı ortaya koymak için akademik literatürde New Age'e, yarı dinî veya dinleyici/izleyici kültü ve kült çevresi/ortamı şeklinde tanımlar getirilmiştir. Hareket daha çok uzman yayınevleri, müzik dükkânları ve fuarlarda ve İnternet gibi ağlarda görünürlük kazanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sekülerizm</span> Akıl ve mantığı esas alan örgütlü bir toplum yaratmayı amaçlayan düşünce akımı

Sekülarizm veya sekülerizm; toplumda ahiretten ve diğer dinî, ruhani meselelerden ziyade dünya hayatına odaklanılması yönündeki hareket. TDK, sekülerizm kavramına karşılık olarak dünyacılık sözcüğünü önermiştir. Sekülerizm, din merkezli veyahut dinî öğeleri sosyal, hukuki ve siyasi anlamda tayin edici kılan bir yaklaşımın tersine, bunları sosyal, hukuki ve siyasi kümeden ayıran bir yaklaşımı tanımlar. Çok geniş bir terim olan sekülerizm, içinde birçok farklı akım, tür ve teori barındırır. Seküler kelimesi, dünyevi veya çağa uygun olanı belirtir ve dünyanın nesnel hâlinin göz önünde tutulması demektir. Latince çağ anlamına gelen Saeculum sözcüğünden İngiliz dili için türetilen Secularism (Sekülerizm) Türkçeye laiklik, çağdaşlaşma veya dünyevileşme olarak üç farklı terimle çevrilebilmektedir. Fransa'da laiklik için Laïcité (Laicisme) terimi kullanılmaktadır. Bu terim, somut ve bilimsel olan ile soyut ve dinsel olanın birbirine karıştırılmamasını ifade etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Georg Wilhelm Friedrich Hegel</span> Alman filozof

Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Alman filozof.

<span class="mw-page-title-main">Simone de Beauvoir</span> Fransız yazar ve feminist filozof

Simone Lucie-Ernestine-Marie-Bertrand de Beauvoir, Fransız yazar ve feminist filozof. Roman, felsefe politik ve sosyal deneme, biyografi ve otobiyografi yazarı, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Kaykay</span>

Kaykay, ekstrem bir spor dalı ve bu amaç için kullanılan spor aleti. Kaykay, 20. yüzyılın ortalarından sonra, ABD'nin Kaliforniya eyaletinin sahil kentlerinde, rüzgârsız günlerde sörf yapamayan gençler tarafından, tahta bloklara tekerlek takmak suretiyle icat edilmiştir. Sporcu ilerleyen veya durağan durumdaki kaykayın üzerinde dengede durarak çeşitli akrobatik hareketler gerçekleştirir. Başlangıcından bugüne popülaritesi sürekli değişen bu spor dünyanın hemen her köşesinde çok sayıda amatör ve profesyonel sporcu tarafından yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeniden Millî Mücadele Hareketi</span>

Yeniden Millî Mücadele Hareketi (YMM, Mücadele Birliği), 1960'lı yılların sonlarında antiemperyalist, antisiyonist, antikomünist, İslamcı öğrenciler tarafından başlatılan aksiyoner bir öğrenci hareketidir. Üyeleri "mücadeleci" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Marx'ın insan doğası teorisi</span>

Karl Marx'ın insan doğası teorisi onun kapitalizm eleştirisinde, komünizm anlayışında ve maddecilik anlayışında önemli bir yer tutar. Marx, tam olarak “insan doğası” ifadesini kullanmaz, bunun yerine kullandığı “gattungswesen” kavramı genellikle ‘varlık türü’ ya da ‘tür-özü’ olarak çevrilir. Marx bu terimle insanların bir ölçüde kendi doğalarını oluşturma veya şekillendirme yeteneğine sahip olduklarını belirtmektedir. Genç Marx'ın 1844 yılına ait el yazmalarındaki bir nota göre terimi, hem birey hem de insan doğasından bir bütün olarak bahsederken kullanan Ludwig Feuerbach’tan alıntılamıştır. Bütünsel bir insan anlayışına sahip olan Marx, insanı yabancılaşmamış durumuna geri dönmeye, doğayla, başka insanlarla ve toplumla yeniden birleşmeye ihtiyaç duyan bir varlık olarak görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Slow Food</span>

Slow Food, 1986'da Carlo Petrini tarafından başlatılan uluslararası bir harekettir. Hızlı, ayaküstü yemek alışkanlığına karşı alternatif olarak geleneksel ve yerel yemek ve yeme biçimlerini, yerel ekosistemlerin özelliklerini korumayı teşvik eden hareket, Yavaş Hareketi'nin bir parçasıdır. Türkçe karşılığı "Yavaş Yemek" tir.

Yavaş okuma, küresel çapta etkili olan popüler Hızlı okumaya karşı kavrayış ve okuma zevkini artırmak amacıyla bilinçi olarak okuma hızını düşürmekten yana olan anlayış. Yavaş Hareketi'nin uzanımlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sesto San Giovanni</span> İtalyanın Lombardia bölgesinde, Milano iline bağlı ilçe (komün)

Sesto San Giovanni, kuzeybatı İtalya'nın Lombardiya Bölgesi'nde Milano iline bağlı bir şehir (Città) ve komündur. Şehir Metropoliten Milano şehrinin bir parçasıdır ve Milano Metrosunun M1 hattının en kuzeyde bulunan son istasyonudur. Şehir sakinleri tarafından kısaca "Sesto" olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Carbonia</span> Carbonia-Iglesias iline bağlı komün (Sardinya, İtalya)

Carbonia, Sardinya'nın Güney Sardinya'nde bir küçük tarihi şehir ve komün.

<span class="mw-page-title-main">Montesilvano</span> İtalyanın Abruzzo bölgesinde, Pescara iline bağlı ilçe (komün)

Montesilvano, güney İtalya'da Abruzzo Bölgesi'nde, Pescara iline bağlı ve il merkezi olan Pescara şehrinin merkezinin yakınında, Başkent Roma'ya 208 km uzaklikta bulunan bir kent ve bir komün. İsmi İtalyanca "koruluk dağ" anlamına gelir. Bir tepede yerleşik antik Orta Çağlara şehri ile deniz kıyısında bulunan bir modern yerleşkeden oluşur. Montesilvana ile Pescara şehri ve varoşları gelişip birbiri ile birleşip büyük metropoliten Pescara şehri oluşturmuşlardır.

Cittaslow, 1999 yılında İtalya'da kurulmuş uluslararası bir belediyeler birliğidir. Kelime kökeni İtalyanca "Città (Şehir)" ve İngilizce "Slow (Yavaş)" kelimelerinin birleşmesiyle türetilen "Cittaslow", "Sakin Şehir" anlamında kullanılmaktadır. Doğan Hasol Cittaslow kavramının Türkçe karşılığını "yavaşkent" olarak ifade etmiştir. Yavaş Hareketi'nin bir parçası olarak bilinmektedir. İtalya'nın dört küçük kentinin belediye başkanlarının 1999 yılında bir araya gelerek Slow Food hareketini kentsel boyuta taşımak amacıyla Greve in Chianti Belediye Başkanı Paolo Saturnuni'nin önderliğinde kurulmuştur. Birliğe üye olmak isteyen kentlerin üye olabilmeleri için birliğin belirlediği kriterler üzerinden değerlendirilmesi ve Cittaslow felsefesine uygunluğu denetlenmektedir. Birlik kurulduğu zaman 59 olan bu kriterler 2013 yılında Uluslararası Bilim Komitesi tarafında yapılan bir çalışmayla güncellenmiş ve sayısı 70'e çıkmıştır. Kurulduğu ilk yıllarda İtalyan kentleri arasında yaygınlaşan hareket, günümüzde 28 ülkede 182 üyeye sahiptir. Dünyanın ilk ve tek Cittaslow Metropolü 2021 yılında İzmir olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zaman</span> uzaysal bir boyutu olmayan; geçmiş, gelecek ve şimdiyi kapsayan süreklilik

Zaman veya vakit, ölçülmüş veya ölçülebilen bir dönem, uzaysal boyutu olmayan bir süreklilik. Zaman kavramı, tarih boyunca felsefenin ilgi alanlarından biri olmasının yanı sıra matematik ve fizikteki önemli çalışma alanlarından biridir.

Yavaş mimari, 1980'lerin ortasındaki yavaş yemek hareketinden ortaya çıktığına öne sürülen bir kavramdır. Yavaş mimari, kısa vadeli hedefler için hızlı bir şekilde inşa edilmenin aksine, genellikle yavaş yavaş ve organik olarak yaratılan mimari stildir. Genellikle ekolojik, çevresel açıdan sürdürülebilir bir yaklaşımla birlikte anılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.