İçeriğe atla

Yasemin çayı

Yasemin Çayı (Çince: 茉莉花茶; pinyin: mòlìhuā chá), yasemin çiçeği kokusundan aromalı bir çaydır. Genel olarak yasemin çayı, yeşil çay temelli olsa da temel olarak beyaz çay ve siyah çay da kullanılır. Yasemin çayının sonuçtaki tadı çok incedir ve hoş kokuludur. Çin'deki en ünlü kokulu çaydır.[1]

Yasemin bitkisinin, Han Hanedanı döneminde Hindistan'dan Güneydoğu Asya üzerinden Çin'e getirildiği[2] ve 5. yüzyıl boyunca çaya koku eklemek için kullanıldığı düşünülmektedir.[2] Ancak çay, büyük miktarlarda Batı'ya ihraç edilmeye başlandığı Qing Hanedanı'na kadar yaygın değildi. Günümüzde, hala dünyadaki çay dükkanlarında servis edilen ortak bir içecektir.

Yasemin bitkisi yüksek rakımlı dağlarda yetiştirilir. Çin'in Fujian eyaletinde üretilen yasemin çayı en ünlü olanı olup[1] ayrıca Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Guangdong, Guangxi ve Zhejiang eyaletlerinde de üretilmektedir.[1] Vietnam ve Japonya da yasemin çayı üretimi ile bilinir.

Modern biyolojik araştırmalar yasemin çayı içmenin sağlık ve bağışıklık yararlarına sahip olabileceğini göstermiştir. Yasemin çayı, kırmızı kan hücrelerinin zarlarına koruma sağlayan birçok farklı türde antioksidan içerir. Bu ilave koruma, kırmızı kan hücrelerinin serbest radikal kaynaklı oksidasyonunu önlemeye yardımcı olur.[3]

Hazırlanışı

Çay yaprakları çiçeklenme döneminde ilkbahar başlarında toplanıp yaz sonuna kadar saklanır. Yasemin çiçekleri günün erken saatlerinde yaprakları sıkıca kapalıyken toplanır. Çiçekler serin bir ortamda karanlık çökene kadar bekletilir. Gece olduğunda çiçekler açılır ve kokusunu yayar. Çaya aroma katmanın iki yolu vardır:[4] İlki yasemin çiçekleri ve çayın katmanlar halinde dizilmesi sayesinde;[5] ikincisi ise çayın çiçeklerle harmanlanıp gece boyunca bekletilmesiyle elde edilir.[2] Çayın yasemin aroması ve kokusuyla bütünleşmesi 4 saatten fazla sürer. Aromalandırma süreci Yin Hao gibi yüksek kalitedeki çayların eldesinde 6 hatta 7 defa tekrarlanabilir.[2] Çay taze yasemin çiçeklerinden nem çekeceği için çürümeyi engellemek amacıyla tekrar kurutulmalıdır.

Kültürel Kullanımı

Kuzey Çin kültüründe misafirlere iyi niyet göstergesi olarak yasemin çayı ikram edilir.[1] Yasemin çayı yasemin çiçekleriyle ünlü Fuzhou 1 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. şehrinin yöresel çayıdır.

Yasemin, Çin kültüründe sembolik anlamlar taşımaktadır. Sonsuz sevginin sembolü olmasının yanı sıra, Budizmdeki kutsal çiçeklerden biri sayılmaktadır. Ajanta Mağaraları duvar resimlerindeki Budist'in tacı altın yasemin çiçekleriyle donatılmıştır. Yasemin çiçeğinin kokusu cennetin kokusu olarak düşünülmekteydi. Geçmişte Fuzhou'da yaşayan insanlar yasemin çayını birçok zehre karşı antidot olarak kullanmıştır. Fuzhou dilinde ilaç almak, çay almak; ilaç yapmak, çay yapmak; ilaç içmek, çay içmek anlamına gelmektedir.[6]

Ayrıca Bakınız

Yasemin çayında yaygın olarak kullanılan yasemin türleri:

Jasminum officinale (Hakiki Yasemin)

Jasminum sambac

Çin Çayları Listesi

Kaynakça

  1. ^ a b c d Gong, Wen. Lifestyle in China. 五洲传播出版社, 2007. 16 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir, from [1] 24 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ a b c d Ron Rubin, Stuart Avery Gold (2002). Tea Chings: The Tea and Herb Companion. Newmarket Press. s. 101. ISBN 9781557044914. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2019. 
  3. ^ Zhang, Anqi; Zhu, Qin Yan; Luk, Yan Shun; Ho, Ka Yan; Fung, Kwok Pui; Chen, Zhen-Yu (20 Haziran 1997). "Inhibitory effects of jasmine green tea epicatechin isomers on free radical-induced lysis of red blood cells". Life Sciences. 61 (4). ss. 383-394. doi:10.1016/S0024-3205(97)00395-0. 
  4. ^ "What Is Jasmine Tea?". Lindsey Goodwin. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  5. ^ "The Tea Book". Dawn Campbell. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  6. ^ "Fuzhou Jasmine and Tea System". FAO. 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zehir</span>

Zehir, ağı veya sem, hücrelere ve yaşayan dokulara kimyasal, biyokimyasal ya da radyoaktif nitelikte zararlar veren her türlü maddeye verilen isimdir. Zehrin en tipik özelliği bu zararlı etkisini en küçük dozlarda bile göstermesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gül</span> gülgiller (Rosaceae) familyasının Rosa cinsinden güzel kokulu bitki

Gül, gülgiller (Rosaceae) familyasının Rosa cinsinden, odunsu çok yıllık kapalı tohumlu güzel kokulu bitki türlerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Tarçın</span> kötü

Tarçın (Cinnamomum), defnegiller familyasından anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olan, yaprak dökmeyen aromatik kokulu ağaç cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Yasemin</span> Zeytingiller familyasından bir bitki türü

Yasemin veya Jasminum, Oleaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Kuzey Amerika dışındaki bütün kıtalarda yabani olarak yetişir ve kokulu çiçeklere sahip çok yıllık bir bitkidir.

<span class="mw-page-title-main">Ada çayı</span> bitki türü

Çalı, otsu çok yıllık ve tek yıllık yaklaşık 1000 bitki türüyle Ada çayı (Salvia), Ballıbabagiller familyasındaki kokulu bitkilerin en büyük cins'idir.

<span class="mw-page-title-main">Elma</span> gülgillerden bir meyve

Elma, gülgiller (Rosaceae) familyasından kültürü yapılan bir meyve türü.

<span class="mw-page-title-main">Çay (içecek)</span> su ve çay yapraklarının demlenmesiyle yapılan sıcak içecek

Çay, çeşitli bitkilerin yapraklarının, çiçeklerinin, köklerinin, gövdelerinin, kabuklarının, tohumlarının kaynatılmasıyla veya haşlanmasıyla elde edilen bir içecek türüdür. Çay, çalının yapraklarının fermantasyonu, ısıtılması, kurutulması ve bazen diğer meyve veya bitkilerle karıştırılması sonucu hazırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Karotenoid</span>

Karotenoid bitkilerde ve bazı diğer fotosentetik mikroorganizmalarda bulunan biyolojik pigmenttir. Altı yüzün üzerinde bilinen karotenoid vardır; ksantofiller ve karotenler olarak iki sınıfa ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Parfüm</span>

Parfüm, genellikle sıvı halde olan, insan vücuduna, hayvanlara, yiyeceklere, nesnelere ve yaşam alanlarına hoş bir koku vermek için kullanılan hoş kokulu uçucu yağlar veya aroma bileşikleri (kokular), sabitleyiciler ve çözücülerin karışımıdır. Parfümler, hoş bir koku yayan maddeler olarak tanımlanabilir. Aromatik kimyasalların ve esansiyel yağların yapay karışımlarından oluşurlar. 1939 Nobel Kimya Ödülü sahibi Lavoslav Ružička, 1945'te "bilimsel kimyanın ilk günlerinden günümüze kadar parfümlerin, yöntemler, sistematik sınıflandırma ve teori açısından organik kimyanın gelişimine önemli katkılarda bulunduğunu" belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ballıbabagiller</span> bitki familyası

'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türk çayı</span> Türkiyeye özgü çay

Türk çayı, Türklere özgü bir çay pişirme ve sunma yöntemidir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet mutfağı</span>

Tibet mutfağı, çevre ülkelere göre büyük farklılıklar göstermektedir. Bunun nedeni, yüksek bir rakıma sahip bu ülkede yalnızca birkaç tarım ürününün yetişebiliyor oluşudur. Yetiştirilen en önemli ürün olan arpadan yapılan hamur (tsampa), Tibet'in ulusal yemeğidir. Bu, ya şehriyeyle karıştırılıp ya da momo denen hamur köftesi biçiminde sunulmaktadır. Et yemekleri genellikle yak, keçi ve koyun etinin baharatlı haşlanmış patatesle pişirilmesinden elde edilir. Hardal tanesi, Tibet'te yetiştirilen ürünlerdendir ve bu nedenle Tibet mutfağında önemli bir yere sahiptir. Yak yoğurdu, yağ ve peynir sık tüketilen gıdalardandır. İyi hazırlanmış yoğurt, prestij göstergesi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çay (bitki)</span> Çaygiller familyasından bir bitki türü

Çay, çaygiller (Theaceae) familyasından nemli iklimlerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan bir tarım bitkisi. Yeşil çay, siyah çay, fermente çay, beyaz çay, sarı çay, bitki çayı ve oolong farklı oksidasyon seviyelerinden geçirilerek üretilir. Diğer yandan Kukicha çayı yapraklardan ziyade sürgün ve gövdeden elde edilir. Çay bitkisinin bilimsel ismi Camellia sinensistir.

<span class="mw-page-title-main">Kore çayı</span>

Kore çayı sıcak veya soğuk olarak servis edilebilen tisane’nin çeşitli tiplerini ima eder. ‘’Yaygın’’ çay ile mutlaka ilişkili değildir, onlar meyveler, yapraklar, kökler ve geleneksel Kore ilacında kullanılan farklı özleri içeren maddelerden yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Çin çay kültürü</span>

Çin çay kültürü, Çin kültürünün önemli bir parçasıdır ve dünya çapında bilinen olan bir kültürdür. Japon çay kültürünün kökeni de Çin'e dayanır, fakat zamanın akışıyla bu iki kültür birbirinden ayrılmıştır. Japon çay seremonisi olarak dünyada meşhur olan merasim, Çin'de de çay kültürünün bir parçası olarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Hakiki yasemin</span>

Jasminum officinale, Jasminum cinsine bağlı bir bitki türüdür. Kışın yaprağını döken veya herdemyeşil sarılıcı yahut da ince uzun sürgünleri yerde uzanan odunsu bir bitkidir. Tutunduğu bitkiler üzerinde 8–10 m'ye kadar yükselir. Yeşil renkli sürgünleri narin, dört köşeli, tüyüz veya başlangıçta hafif tüylü, sonra çıplaktır. Yıllık sürgünlerin boyu 1-1,5 m'ye ulaşır. Tüysü yapraklar karşılıklı dizilmiştir. Yaprakçık sayısı 3-7'dir. Eliptik uzunca yumurta biçimindedir. 1–6 cm boyundadır. Yan yaprakçıklar sapsız, uçtaki yapraklar saplıdır. Beyaz çiçekler kokuludur. Haziran-Eylül arasında çiçek açar, bunlardan 2-10 tanesi terminal durumlu kurullar halindedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarı çiçekli yasemin</span>

Sarı çiçekli yasemin, zeytingiller (Oleaceae) familyasından çiçekleri sarı renkli bir yasemin türü.

<span class="mw-page-title-main">Sarı çay</span>

Sarı çay, Çin kökenli nadir ve pahalı bir çay türüdür. Yeşil çaya benzer şekilde üretilir, ancak oksidasyondan sonra nemli bir bezle buğulanır ve yapraklara biraz sarı renk verir. Bu işlem aynı zamanda yeşil çaylarda bulunana oranla çok daha az otlu bir tada sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın çay kültürü</span>

Çay Rus kültürün bir parçasıdır. Rus çayı demlenir ve sıcak veya soğuk olarak servis edilebilir. Ruslar çayı ulusal içecekleri olarak kabul ediyorlar ve ülkenin en popüler içeceklerinden biridir. Geleneksel olarak çay saati öğleden sonra idi ama yemeklerin sonunda tatlı ile beraber de servis edilebilir. Rus çay kültürünün önemli bir noktası Türk çaydanlığa benzeyen semaverde demlenmesi.

<span class="mw-page-title-main">Meksika çay kültürü</span>

Meksika çay kültürü, tıbbi özelliklere sahip olduğu bilinen geleneksel bitki çaylarıyla bilinmektedir. Bazı Meksika bitki çayı tarifleri, Meksika dışında da yaygınlık kazanmıştır.