İçeriğe atla

Yasemin Öz

Yasemin Öz avukat ve LGBT hakları aktivistidir. 2013 yılında KAOS GL yönetim kurulu başkan yardımcılığını yapmıştır ve halihazırda Türkiye'deki insan hakları sorunlarını takip eden raporlar yazmaktadır. Birleşmiş Milletler Kadın gruplarına katılmaktadır. 2013 yılında OutRight Action International tarafından Felipa de Souza ödülüne layık görülmüştür.[1]

Gençliği

Yasemin Öz, Ankara Üniversitesi'nde hukuk okudu. LGBTIQ+ sorunlarını tartışmak için bir araya gelen bir grup öğrenciye katıldı. 1994 yılında grup KAOS GL 'e, Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırma ve Dayanışma Derneğine dönüştü. Günümüzde KAOS GL Türkiye'nin önde gelen bir LGBTİ örgütüdür.[2]

Kariyeri

Yasemin Öz, 1997 yılında mezun oldu ve avukat olarak çalışmaya başladı. KAOS GL ile aktivizmine devam etti, örgütün davalarını açtı. 2005 yılında vakıf olarak yasal statü kazanmasına yardımcı oldu.[2] Yasemin Öz, Türkiye'deki insan hakları sorunları hakkında raporlar yazıyor. Danimarka İnsan Hakları Enstitüsü için transfobi ve homofobi hakkında bir yazı yazdı ve KAOS GL'nin LGBTIQ+ kişilere karşı ayrımcılığı izlemesi için yıllık bir rapor hazırladı.[3] 2015 yılında "LGBTİ'lerin İnternet Yoluyla İfade Özgürlüğü" raporunun hazırladı.[4]

Birleşmiş Milletler Kadın LGBTI Gayri Resmi Referans Grubu ile Avrupa ve Orta Asya Sivil Toplum Danışma Grubu'na katılmaktadır.[5] Akademisyen Pınar Selek'in 3 kez beraat ettiği 1998'de İstanbul'da meydana gelen Mısır Çarşısı Patlamasıyla ilişkili suçlamalara karşı kampanyayı desteklemiştir.[6][7] Yasemin Öz kendini lezbiyen feminist olarak tanımlamaktadır.[8]

Kaynakça

  1. ^ Portalı, Kaos GL-LGBTİ+ Haber. "Kaos GL'den Yasemin Öz Felipa de Souza Ödülünü Kazandı". Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. 
  2. ^ a b Tunali (30 Haziran 2020). "Defending Human Rights in Turkey: Yasemin Öz". Netherlands Helsinki Committee. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020. 
  3. ^ Advancing Equality: How Constitutional Rights Can Make a Difference Worldwide (İngilizce). University of California Press. 2020. s. 142. ISBN 978-0-520-30963-0. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020. 
  4. ^ "Kaos GL publishes "LGBTI People's Freedom of Expression on the Internet" Report". LGBTI NEWS TURKEY (İngilizce). 21 Ekim 2015. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020. 
  5. ^ "Lecturers and Experts – Monitoring the Human Rights of LGBTI Persons". Global Campus of Human Rights – GCHR (İngilizce). 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020. She was selected to UN Women ECACSAG (Europe and Central Asia Civil Society Advisory Group) in 2015 and to UN Women LGBTI Informal Reference Group in 2017. 
  6. ^ Portalı, Kaos GL-LGBTİ+ Haber. "Pınar Selek Davası Yarın Yeniden!". Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. 
  7. ^ Leach (15 Nisan 2013). "Turkish LGBT activist Yasemin Oz wins human rights award". Gay Star News. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020. 
  8. ^ Köse (13 Ağustos 2013). "Yasemin Öz: Eşcinsel olmak seçilebilseydi, kimse bu kadar zulmü ve şiddeti seçmezdi". T24. 15 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lambdaistanbul</span>

Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği ya da kısaca Lambdaistanbul, 1993 yılında İstanbul'da kurulan ve 2006 mayısında resmîleşen LGBTİ dayanışma derneğidir. Dernek kurulduğu 1993 yılından beri ILGA üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Radyo ve Televizyon Üst Kurulu</span> Türkiyedeki tüm radyo ve televizyonların yayınlarını denetleyen kamu kuruluşu

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Türkiye'de faaliyet gösteren tüm radyo ve televizyonların yayınlarını denetleyen kamu kuruluşu. Üyeleri TBMM Genel Kurulu tarafından siyasi partilerin adayları arasından seçilir. Türkiye Cumhurbaşkanı tarafından, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ilişkilendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kaos GL</span> Türkiyede bir LGBT derneği

Kaos GL Derneği, 1994'ün Eylül ayında Türkiye'deki LGBTQ+ bireylerin bir araya gelerek, maruz bırakıldıkları ayrımcılığa karşı mücadele ederek özgürleşmek amacıyla Ankara'da kurduğu, eşcinsellerin kurtuluşunun heteroseksüelleri de özgürleştireceği fikrini şiar edinen bir LGBTQ+ derneğidir. 1994'ün yazında İnsan Hakları Derneği (İHD), Ankara Şubesi'nde oluşturulan Gey ve Lezbiyen Hakları Komisyonu'nda çalışmalar yürüten aktivistler Kaos GL’nin oluşmasına katkıda bulundular.

<span class="mw-page-title-main">LGBT</span> Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyler için kullanılan kısaltma

LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT hakları</span> Türkiyede lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireylerin hakları

Türkiye'de lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler diğer vatandaşlara göre dezavantajlı durumdadırlar. Türkiye eşcinsel ilişkileri tanısa da medeni kanununda cinsel yönelim ya da cinsiyet kimliği gibi bir ifadeye yer vermez ve eşcinsel çiftlerin birlikteliklerini yasal zeminde tanımaz. 2013 yılında ILGA-Europe, Türkiye'yi LGBT haklarının korunması konusunda 49 ülke arasında 39. sıraya yerleştirmişti ancak 2024 yılında 46. sıraya geriledi. Türkiye'yi sıralamada sadece Azerbaycan ve Rusya takip etti.

Hormonlu Domates LGBTİ+fobi Ödülleri, Türkiye'de LGBTİ+ topluluğunca LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcı, dışlayıcı söylem ve eylemlerde bulunan kişi ve kurumlara verilen ödüldür. Homofobi ve transfobiye dikkat çekmek amacıyla her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen ödül töreni, Lambdaistanbul Dayanışma Derneği'nin girişimiyle 2005 yılında başlamış, güncel olarak İstanbul Onur Yürüyüşü Komitesi tarafından düzenlenmektedir. Ödüllerin isim kaynağı, "Hormonlu domates yemeyin homoseksüel olursunuz" sözleriyle 2005 yılında ilk "Hormonlu Domates ödülü" verilen Erman Toroğlu olmuştur. Medya, sağlık, eğitim, sivil toplum gibi çeşitli kategorilerde verilen ödüller, 2005 yılından beri internet üzerinden gerçekleşen halk oylamasıyla sahiplerini bulmaktadır. 2011 yılında 7. kez verilen "Hormonlu Domates ödülü" Türkiye tarihinde ilk kez LGBTİ+ topluluğunca Türk Silahlı Kuvvetleri'ne verilmiş ödüldür. 2020 yılında COVID-19 pandemisi dolayısıyla ödül töreni ilk kez olarak çevrimiçi gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pembe Hayat</span>

Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği ya da kısaca Pembe Hayat Derneği, Türkiye'de 30 Haziran 2006 tarihinde kurulmuş ve transların ilk öz örgütlenmesi olan dernektir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT tarihi</span>

Türkiye'de LGBT tarihi, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender bireylerin ve Türkiye'de LGBT topluluğunun tarihçesi.

Dünya çapında LGBT hakları örgütleri listesi. Bir bölümü genel LGBT haklarını savunurken bazıları çeşitli uzmanlık alanları dahilinde çalışmakta olan örgütlerin listesidir.

<i>Çingene Aşkı Paprika</i>

Çingene Aşkı Paprika, Vecdi Uygun'un senaryosunu yazdığı, Mehmet Dinler'in yönettiği 1969 yapımı Türk filmidir. Filmin yapımcısı Hilmi Coşkun'dur. Filmin senaryosu Amerikalı yönetmen Erich von Stroheim tarafından yazılan Paprika adlı romandan uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Demet Demir</span> Türkiyede yaşayan LGBTQ+ aktivisti

Demet Demir, Türkiye'de LGBT hareketinin en önemli temsilcilerinden transseksüel lider. Türkiye'de ilk kez LGBT bireylerine tüzüğünde yer veren Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nden 1999 yılında yerel seçimlere katılan ilk LGBT bireyidir. 2007 genel seçimlerinde ise Isparta milletvekili adayı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ayı Sözlük</span>

Ayı Sözlük, 14 Ağustos 2011'de İlker Bozkurt tarafından kurulan LGBTİ içerikli katılımcı sözlüktür. Yazarlarının çoğunluğu LGBTİ bireylerden oluşmaktadır. Sözlüğün kuruluş amacı LGBTİ bireyler ve toplum içinde öteki olarak değerlendirilen tüm bireylerin sesini duyurmak, LGBTİ haklarını savunmak, özgürce yazabilmelerini sağlamak, genç LGBTİ bireylerin kendilerini kabul etme süreçlerinde destek olmak, yalnız ve yanlış olmadıklarını hissettirmek, ötekileştirmeye, önyargıya, transfobiye, homofobiye, nefret suçlarına karşı bir duruş sergilemektir. Sözlük yazar kadrosu içinde gönüllü avukatlar hukuk danışmanlığı yaparken sözlük yazarları arasında gönüllü psikologlar da bulunmaktadır. Zaman içinde etkinlikler düzenleyen ve sosyal sorumluluk projeleri yürüten bir topluluk haline gelmiştir. 2014 Temmuz ayından itibaren ILGA tarafından LGBTİ topluluğu olarak kabul görmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de anarşizm</span>

Türkiye’de anarşizm, 12 Eylül 1980 darbesinin ardından, özellikle de 1986 yılında Kara dergisinin yayınlanmaya başlamasıyla görünürlük kazanan, radikal bir sol harekettir. Öncesinde Türkiye siyaset sahnesinde anarşist hareketin bir gelenek ihtiva ettiği söylenemese de, Türkiye’de bir anarşist geleneğin oluşumuna dair “yüzyıllık gecikme”ye rağmen, Anadolu topraklarında anarşizmin tarihsel köklerine dair izlere rastlamak da mümkündür.

Hristiyanların eşcinselliğe bakış açısı mezhepten mezhebe değişmektedir. Genel anlamda Yahudilerin ve Müslümanların görüşleri kadar ağır cezalar içermemekle birlikte yine de muhafazakar kesim tarafından hoş karşılanmaz. Bu kesim özellikle Avrupa ülkelerinin LGBT hakları vermesine karşı çıkar ve bu görüşlerini kutsal kitapları İncil ile İsa'nın sözleriyle destekler. Delil olarak gösterilen ayetlerden bazıları şöyledir:

Kuir teori, ya da Queer Teorisi, 1990'lı yılların başında toplumsal cinsiyet çalışmaları alanında çıkmış olan, kuir çalışmaları kapsayan eleştirel kuramlar literatürüdür. Cinsel yönelim ve toplumsal cinsiyet temelli LGBTI+ hareketinin politik, toplumsal, kentsel, ekonomik bağlamlarını inceler. Batı merkezli, heteronormatif, patriyarkal toplumsal normlara ve tarihyazımına karşı farklı cinsellik tarihlerini yazmayı, toplumsal cinsiyetin farklı yollarını ifade etmeyi amaçlar. Sabit kimlikler ve özcü tanımlar yerine sürekli kendini sorgulayan, akışkan, dönüşen kavramları ve bakış açılarını gözetir.

<span class="mw-page-title-main">Malta'da LGBT hakları</span>

Malta'da lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) hakları, diğer Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında bile en yüksek standartlardadır. Geç 20. ve erken 21. yüzyılları boyunca LGBT topluluğunun hakları konusunda daha fazla farkındalık yaratıldı ve 1973 yılında hemcins cinsel ilişkileri eşit bir cinsel rüşt yaşıyla yasallaştırıldı.

Kübra Uzun, kuir şarkıcı, DJ ve LGBTİ+ hakları aktivistidir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu</span>

Cinsel Sağlık & Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu Türkiye'de cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarına ve hizmetlerine hiçbir ayrımcılık olmadan erişimi desteklemek için çalışan ulusal ve yerel sivil toplum örgütlerden oluşan bir savunuculuk ağıdır.

Küçük Bayram Sokak, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan ve seks işçiliği ile trans birey nüfusu vasıtasıyla tanınan bir sokaktır. Sokak, İstiklal Caddesi ve Tarlabaşı Bulvarı arasında, Demirören İstiklal Alışveriş Merkezi'nin arkasında yer alır.