İçeriğe atla

Yasama meclisi

Yasama meclisi, bazı ülkelerde yasama organına veya onun meclislerinden birine verilen addır.

Bu ad başta İngiliz Milletler Topluluğu'na üye devletler olmak üzere birçok ülke tarafından kullanılmaktadır. Aynı zamanda Hindistan'ın eyaletleri ve birlik toprakları, Avustralya'nın eyaletleri ve Kanada'nın bölgeleri gibi alt idari bölümler tarafından da kullanılmaktadır.

İngiliz Milletler Topluluğu'ndaki yasama meclisleri

Günümüz İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerindeki yasama meclisleri, ister ulusal ister alt ulusal parlamentolar olsun, çoğu durumda ister tam yasama organı ister alt meclis olsun, önceki sömürge parlamentolarının yasama meclislerinden birinin gelişmiş halidir. Bazı yargı bölgelerinde bunun yerine House of Assembly adı kullanılmaktadır.

Avustralya

Altı Avustralya eyaletinden üçü alt meclislerini Yasama Meclisleri (İngilizce: Legislative Assemblies) olarak adlandırmaktadır. Güney Avustralya ve Tazmanya'da bu meclislere Houses of Assembly adı verilmektedir. Queensland'in tek meclisli parlamentoları ve iki özerk bölge de yasama organlarını Yasama Meclisleri olarak adlandırılmaktadır. Queensland'in başlangıçta diğer eyaletlerle aynı doğrultuda üst meclisi olarak bir Yasama Konseyi vardı. Bu konsey kaldırılınca tek parlamentolu meclise sahip tek eyalet oldu.

Daha önce kendi kendini yöneten Norfolk Adası, 2015 yılında kaldırılıp yerine Bölgesel Konsey getirilene kadar kendi Yasama Meclisine sahipti.

Bu meclislerin üyelerine MLA'ler (WA, ACT, NT) ve Milletvekilleri (NSW, QLD, VIC, SA, TAS) adı verilir.[1] Daha önce MLA ve MHA, şu anda milletvekili ismini kullanan eyaletlerde de kullanılıyordu.

Kanada

Ana madde: Kanada eyalet ve bölgelerinin yasama meclisleri

Kanada'da on eyaletten yedisi ve bölgelerin üçü de yasama meclislerini legislative assemblies olarak adlandırmaktadır. Hepsi tek kamaralıdır. Manitoba, 1876'da Yasama Konseyini kaldıran ilk eyalet oldu. Britanya Kolumbiyası, Newfoundland ve Labrador eyalet haline gelmeden önce konseylerini kaldırdılar. 1905'te kurulduğunda Alberta'da konsey bulunmamaktaydı. Québec Yasama Meclisi, 31 Aralık 1968'de yasama konseyinin kaldırılmasının bir parçası olarak Québec Ulusal Meclisi olarak yeniden adlandırıldı.

Hindistan

Hindistan'da Eyalet Yasama Meclislerinin alt meclisi veya tek meclisi Yasama Meclisleri (İngilizce: Legislative Assemblies) olarak adlandırılır. Aynı isim aynı zamanda sekiz birlik bölgesinden üçünün (Delhi, Cemmu ve Keşmir ve Puduçeri) yasama meclislerinin tek meclisi için de kullanılmaktadır. İki meclisli yasama organına sahip eyaletlerde üst meclise Yasama Konseyleri (İngilizce: Legislative Councils) denir. Birincisinin üyelerine MLA'ler, ikincisinin üyelerine ise MLC'ler denir.

Diğer İngiliz Milletler Topluluğu ülkeleri ve Britanya Denizaşırı Toprakları

  • Malezya eyalet yasama meclisleri
  • Samoa Yasama Meclisi
  • Tonga Yasama Meclisi
  • Falkland Adaları Yasama Meclisi

Eski yasama meclisleri

  • Mauritius'ta tek meclisli parlamento, 1992 yılına kadar yasama meclisi olarak biliniyordu. Cumhuriyetin kurulmasının ardından bu kurum Ulusal Meclis olarak yeniden adlandırıldı.
  • Aşağı Kanada Yasama Meclisi (1791-1838)
  • Yukarı Kanada Yasama Meclisi (1791-1841)
  • Yasama Meclisi (Britanya Guyanası) (1961-1964)
  • Britanya Hindistanı Merkezi Yasama Meclisi - 1947

İngiliz Milletler Topluluğu dışındaki yasama meclisleri

Yasama Meclisi, aşağıdaki egemen ulusların bazı ulusal yasama organlarına (veya ulusal yasama organlarından birine) verilen addır:

Eskiden var olmuş yasama meclisleri ise şunlardır:

  • Tayland Ulusal Yasama Meclisi (2014)
  • Ulusal Yasama Meclisi (Güney Sudan)
  • Cogorku Keneş
  • Fransa Krallığı Yasama Meclisi

Amerika Birleşik Devletleri'nin yasama organları şunları içerir:

  • Kuzey Dakota Yasama Meclisi
  • Oregon Yasama Meclisi
  • Porto Riko Yasama Meclisi

Brezilya eyaletlerinin yasama organlarına da Portekiz'in iki ada özerk bölgesi olan Azor Adaları (Azorlar Yasama Meclisi) ve Madeira'nın (Madeira Yasama Meclisi) yasama organları ve İtalya'nın üç bölgesinde (Emilia-Romagna, Marche ve Umbria) olduğu gibi "yasama meclisi" adı verilir. Meksika'da da Meksiko hükûmetinin yasama organı Meksiko Yasama Meclisi'dir.

Makao Yasama Meclisi, Makao Özel İdari Bölgesi'nin yasama organıdır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Parliaments and councils". Australian Government Style Manual. Australian Government. 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Parlamento</span> asli görevi yürütmeyi denetlemek olan, yasa yapıcı meclis veya meclisler

Parlamento ya da yasama kurulu, birincil görevi yürütmeyi denetlemek olan, yasama gücüne ve yetkisine sahip meclis veya meclislerdir.

Milletvekili, parlamenter, mebus ya da saylav bir parlamentoda oy verenleri temsil eden kişidir. Birçok ülkede bulunan bikameral sistem gereği; parlamento üyelerine değişik isimler verilebilmektedir. Örneğin; senato bulunan sistemlerde seçilen kişi; senatör olarak tanımlanabilmektedir. Parlamenter bağımsız olabileceği gibi sıklıkla görüldüğü üzere bir siyasi partiye bağlı da olabilir. Ülkenin parlamento sistemine ve yürürlükteki mevzuatına göre seçme ve seçilme kuralları ile milletvekilinin görev ve sorumlulukları değişiklik gösterebilir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Konsey (Avusturya)</span> Avusturya parlamentosunun alt kanadı

Ulusal Konsey, Avusturya'nın çift meclisli yasama organının alt kamarasıdır. Anayasaya göre, Ulusal Konsey ve Federal Konsey birbirini tamamlar. Federal konseyin üyeleri eyalet yönetimleri tarafından atanırken, 183 ulusal konsey üyesi doğrudan halk oylaması ile seçilir. Bu nedenle alt meclis olarak kabul edilse de pratikte Federal Konsey'den kesinlikle daha güçlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Federal Konsey (Avusturya)</span> Avusturya parlamentosunun üst kanadı

Federal Konsey, Avusturya'nın çift meclisli yasama organının üst kamarasıdır. Avusturya'nın dokuz eyaletinin (Bundesländer) federal düzeyde temsil edildiği meclistir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya eyalet parlamentolarında milletvekili dağılımı</span>

Avusturya eyalet parlamentoları, Avusturya Anayasası'na göre, dokuz Avusturya eyaletinin tek meclisli yasama organlarıdır ve açıkça federal mevzuatın konusu olmadığı sürece tüm konularda karar verirler. Federal düzeyde, eyalet parlamentoları Federal Konsey'de temsil edilir.

<span class="mw-page-title-main">Tek meclislilik</span> tek bir yasama veya parlamento meclisine sahip yasama organı

Tek meclislilik, tek bir yasama organı ya da parlamento'nun bulunduğu yönetim şeklidir. Tek meclisli ülkelerin çoğu küçük ve homojen üniter devletlerdir. Türkiye de tek meclisli ülkelere örnektir.

Yasama organı, bir ülke veya şehir gibi siyasi bir birim için yasalar yapma yetkisine sahip bir topluluktur. Genellikle yürütme ve yargı yetkilerinden ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çift meclislilik</span>

Çift meclislilik, iki yasama organı ya da parlamento'nun bulunduğu yönetim şeklidir. Türkiye'de bu yönetim şekli iki askeri darbe arasındaki dönemde (1961-1980) Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu olarak uygulanmıştır. Günümüzde ABD ve Birleşik Krallık çift meclisli ülkelere örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Federal Meclis (İsviçre)</span>

İsviçre Federal Meclisi, İsviçre'nin çift meclisli federal yasama organıdır. Bern'deki Federal Saray'da toplanır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

Yasama organı; yasama yetkisine sahip olan, temsilciler için mutlak genel kurul işlevi gören Ulusal Parlamentolar ile Kongreler'in genel adıdır. Bu listede ülkeler listesinde yer alan tüm ülkelere yer verilmiştir.

Alt meclis, çift meclisli yasama organlarında üst meclis ile birlikte iki meclisten biridir. Alt meclis her ne kadar "alt" adını taşısa da dünya genelinde birçok yasama organında en yetkili meclistir. Asli görevi yürütmeyi denetlemek olan, yasama gücüne sahiptir. Tek bir alt meclisten oluşan yasama organları tek meclisli yasama organı olarak tanımlanır.

Üst meclis, çift meclisli yasama organlarında alt meclis ile birlikte iki meclisten biridir. Bazen senato olarak da adlandırılır. Resmî olarak üst meclis, genellikle alt meclise oranla daha az üyeye ve daha az güce sahiptir. Örneğin alt meclisle birlikte, yürütmenin üst düzey atamalarında fren mekanizması olarak onay rollerini üstlenir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Halk Meclisi</span>

Yüksek Halk Meclisi, Kuzey Kore'nin tek meclisli ulusal yasama organıdır. 687 sandalyeli olup seçimler her beş yılda bir yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kanada Parlamentosu</span> Kanadanın yasama organı

Kanada Parlamentosu, Kanada'nın çift meclisli ulusal yasama organıdır. Parlamento, bir genel vali tarafından temsil edilen Kanada hükümdarı, üst meclis 105 sandalyeli üst meclis Senato ile alt meclis 338 sandalyeli Avam Kamarası'ndan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Parlamentosu</span>

Yunan Parlamentosu, Yunanistan'ın tek meclisli yasama organıdır. Parlamento, seçilmiş bir milletvekilleri vasıtasıyla vatandaşları temsil eden en üst düzey demokratik kurumdur. Bu, dört yıllık bir dönem için seçilen 300 sandalyeli tek meclisli bir yasama organıdır. 1844-1863 ve 1927-1935 yılları arasında parlamento, iki katmanlı bir üst meclis Senato ve bir alt meclis olan Vulli adını alan Temsilciler Meclisinden oluşmaktaydı.

Temsilciler Meclisi , birçok ülkedeki yasama organlarının ve alt ulusal meclislerinin adıdır. Birçok ülkede, temsilciler meclisi, genellikle "Senato" olarak adlandırılan ilgili üst meclis ile birlikte, iki yasama meclisinin alt meclisidir. Bazı ülkelerde temsilciler meclisi, tek kutuplu bir yasama organının tek meclisidir. Bir temsilciler meclisinin işleyişi ülkeden ülkeye büyük farklılık gösterebilir ve bir ülkenin parlamenter veya başkanlık sistemine sahip olup olmadığına bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ Parlamentosu</span>

Karadağ Parlamentosu, Karadağ'ın tek meclisli yasama organıdır. Meclis'in şu anda dört yıllık bir süre için seçilen 81 üyesi vardır. 2006 bağımsızlık referandumunun ardından Parlamento, Karadağ'ın bağımsızlığını 3 Haziran 2006'da ilan etti ve onayladı. Yasama organının sitemi nispi temsil sitemidir.

Slovenya Parlamentosu Sloven ulusunun genel temsilci organının ve Slovenya Cumhuriyeti yasama organının gayri resmi tanımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'da siyaset</span> Fransanın hükümet ve demokratik sistemi

Fransa'da siyaset, Beşinci Fransız Cumhuriyeti Anayasası tarafından belirlenen yarı başkanlık sistemi çerçevesinde şekillenmektedir. Bu kapsamda devlet kendisini "bölünmez, laik, demokratik ve sosyal bir Cumhuriyet" olarak tanımlar. Anayasa, kuvvetler ayrılığı ilkelerini esas almakta ve Fransa'nın 1789 Bildirisi ile tanımlanan İnsan Haklarına ve Ulusal Egemenlik ilkelerine bağlılığını beyan etmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.