Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.
Hakem bir karşılaşmayı, bir oyunu, belli bir kurallar bütününe uygun olarak, gerektiğinde kuralları da yorumlayarak yöneten kişi. Anlaşmazlık durumunda onun sözü geçerlidir.
Boks, iki kişinin boks hakemi gözetiminde karşılıklı yumruklaştıkları ve birbirlerini nakavtla ya da puanla yenmeye çalıştıkları spor müsabakasıdır. Belden aşağıya ve enseye vurmak, sporcunun kendi etrafında 180 derece dönmesi, avuç içi vurmak, ses çıkarmak uyarı almasına neden olur, üç uyarı bir ihtar alınmasına neden olur. Amatör boksörler 227 gr ağırlığında, profesyonel boksörler ise ağırlığı 170-283 gr arasında değişen eldivenler kullanırlar. Profesyonel boksörler yalnızca şort, amatör boksörler ise şort ve atlet giyer. Hem amatör hem de profesyonel boksörler karşılaşmada diş ve kasık koruyucuları kullanırlar. Amatör boksörler ayrıca koruyucu başlık da takarlar.
Futsal, salon futbolu olarak bilinen ve genel olarak futbola benzese dahi kendine özgü kuralları olan spordur. Beşe beş futbol, halı saha futbolu ve mini futbol ile benzerlikleri var.
Penaltı vuruşu, bir oyuncunun yalnızca rakip takımın kalecisi tarafından savunulan kaleye tek bir atış yapmasına izin verilen, federasyon futbolunda oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Bir oyuncunun kendi ceza sahasında direkt serbest vuruşla cezalandırılabilecek bir faul yapması veya topa el ile dokunması durumunda hakem tarafından verilir. Şut, kale çizgisine 11 m uzaklıkta olan ve taç çizgileri arasında ortalanmış olan penaltı noktasından yapılır.
Cüneyt Çakır, Türk eski futbol hakemi ve sigortacı.
Türkiye Kupası'nın 44. sezonu olan 2005-06 Türkiye Kupası sezonunun şampiyonunun belirlendiği final maçıdır. 3 Mayıs 2006 tarihinde Fenerbahçe ile Beşiktaş arasında oynanmıştır. Maçı kazanan Beşiktaş, 6. kez Türkiye Kupası'nı müzesine götürdü.
Türkiye Kupası'nın 42. sezonu olan 2003-04 Türkiye Kupası sezonunun şampiyonunun belirlendiği final maçıdır. 5 Mayıs 2004 tarihinde Trabzonspor ile Gençlerbirliği arasında Atatürk Olimpiyat Stadyumu'nda oynandı. Maçı kazanan Trabzonspor, 7. kez Türkiye Kupası'nı müzesine götürdü.
Hakem, futbol maçlarının kurallarının uygulanmasından sorumlu olan ve saha içinde yönetim yetkisine sahip olan kişidir. Hakemler, yardımcı hakemler ve dördüncü hakemler, oyuncuların giydiği formaya benzer bir forma giyerler ve bu formalar genellikle siyahtır. Formalarının göğüs bölümünde bir veya iki tane kart cebi vardır. Futbol kurallarında belirtilmiş olmasa da hakemler, iki takımının formasının renginde forma giymez. 1998 yılında Premier League hakemi David Elleray, Aston Villa-Wimbledon maçını yönetirken, Wimbledon takımının formasına benzer renkte bir forma giydiği için devre arasında formasını değiştirmek zorunda kalmıştır.
Hakem, Basketbol müsabakasında resmi kuralların uygulanması ve oyun düzeninin korunmasıyla sorumlu olan kişidir. Oyun süresini, skoru takip eden diğer hakemlerde saha içindeki hakemler gibi bu görevlerle sorumludurlar. Basketbol oyunu hızlı olması ve anlık karar alınmasını gerektirdiği için yönetilmesi zor sporlardan birisi olarak kabul edilmektedir.
Futbol kuralları, futbolun oynanması için hazırlanan kurallardır. Uluslararası Futbol Birliği Kurulu tarafından yazılmış olup, sporun en büyük yönetim kurumu Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği tarafından yayımlanmaktadır. 17 ana kuraldan oluşmaktadır.
Faul, futbol maçlarında oyuncular tarafından yapılan ve hakem tarafından kurallara aykırı olarak tanımlanan hareketler. Futbol kurallarının 12. maddesinde "fauller ve fena hareketler" başlığıyla ele alınmış, yapılan hareketin faul olarak tanımlanması için aşağıdaki şartları sağlaması gerekmektedir:
- Futbol kurallarının 12. maddesinde yer alan ihlallerden birisinin gerçekleşmesi
- Sahada olan oyunculardan biri tarafından gerçekleştirilmesi
- Oyun alanında gerçekleşmesi
- Rakip oyuncuya yapılması
- Topun oyunda olduğu sırada gerçekleşmesi
Topun oyunda ve oyun dışı olması, futbolda, topun hangi durumlarda oyunda hangi durumlarda oyun dışında olduğunu belirten futbol kurallarının dokuzuncu kuraldır.
Ceza kartı, bazı sporlarda oyuncuları, antrenörleri veya takımdaki diğer görevlileri uyarma ve cezalandırma amacıyla kullanılan kartlardır. Genel olarak müsabakaların hakemleri tarafından, ihlali gerçekleştiren kişiye gösterilir. Kartı eline alan hakem, ihlali gerçekleştiren kişiye bakarak kartı havaya kaldırır. Kartın rengi veya şekli, ihlalin durumu ve büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir.
Seri penaltı vuruşları, genelde eliminasyon sisteminde oynanan futbol maçlarında normal süre ve uzatmaların beraberlikle sonuçlanması durumunda maçın galibini belirlemek için iki takımın sırayla beşer penaltı kullanmaları, sonucun tayin edilememesi halinde ise penaltı vuruşlarına eşitliğin bozuluncaya kadar seri bir şekilde devam edildiği futbol kuralı. Penaltı vuruşlarında, penaltıyı kullanacak ilk beş oyuncu liste ile belirlenir. Bu oyuncuların kullandıkları vuruşlardan sonra eşitlik bozulmazsa penaltı vuruşları takımdaki diğer oyuncuların vuruşlarıyla devam eder. Maç içerisinde kırmızı kart gören ve oyundan alınan oyuncular penaltı vuruşu kullanamazlar. Eğer tüm oyuncular penaltı kullanmış ve eşitlik yine bozulmamışsa, vuruşlar tekrar en baştan sırayla başlar. Seri penaltı vuruşlarında atıcının yalnızca bir vuruş hakkı vardır. Vuruşunu yaptıktan sonra atıcı topa ikinci defa vuruş yapamaz. Top ilk vuruşun aksiyonu ile kale çizgisini geçerse gol kararı uygulanır.
Ali Palabıyık, FIFA kokartlı Türk eski futbol hakemidir.
Copa América 2015, 11 Haziran-4 Temmuz 2015 tarihleri arasında CONMEBOL tarafından kırk dördüncüsü Şili'de düzenlenmiş Güney Amerika futbol turnuvasıdır. 2015 Copa América, Şili'nin 1920, 1926, 1941, 1945, 1955 ve 1995'ten sonra yedinci kez ev sahipliği yaptığı turnuvadır. On Güney Amerika ekibi ile davet edilen Meksika ve Jamaika dahil on iki takım turnuvada mücadele etti. Kupayı finalde Arjantin'i seri penaltılarda 4-1 yenen ev sahibi Şili kazandı. Böylece Şili, Rusya'da düzenlenecek olan 2017 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda Güney Amerika'yı temsil etmeye hak kazanmıştır.
Video yardımcı hakem, yardımcı hakemin maç görüntüsünü yeniden oynatarak mikrofonlu kulaklık vasıtasıyla iletişim kurduğu maç hakeminin futbol maçı sırasında verdiği bazı kararları gözden geçiren sistemdir. Video yardımcı hakem sistemi birçok organizasyonda standart hâle gelmiştir. VAR sistemi 2018 yılında resmî olarak kullanılmaya başlanmıştır.
2017 CONCACAF Altın Kupa, 7-26 Temmuz tarihleri arasında ABD'nin ev sahipliğinde düzenlenen 24. CONCACAF Altın Kupa turnuvasıdır. 12 takımın katılımıyla gerçekleştirilen turnuvanın final maçında Jamaika'yı 2-1'lik skorla yenen Amerika Birleşik Devletleri, turnuva tarihindeki 6. şampiyonluğunu elde etti.
Alper Ulusoy, Türk futbol hakemi.
