Yarbaşı, Yusufeli
| Yarbaşı | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Yarbaşı Yarbaşı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 584 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 112 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Yarbaşı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Yarbaşı köyünün eski adı Korta'dır. Gürcüce bir yer adı olan Korta (ქორთა), mesken/ev ve atmaca anlamına gelen "kori" (ქორი) kelimesinden türemiş olmalıdır.[3] Bu durumda Korta adı, "meskenler" veya "atmacalar" anlamına gelir. Bu yer adı Türkçeye de aynı biçimde, Korta (کورته) olarak girmiştir.[4]
Korta köyünün bulunduğu Tao, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biridir. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Korta adı ve köyde Boseleti (ბოსელეთი), Nakeravi (ნაკერავი), Dzelieti (ძელიეთი), Samtagara (სამთაგარა gibi yer adları buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir. Nitekim Korta adı, Grigol Hantsteli'nin Yaşamı adlı 9. yüzyıla tarihlenen elyazmasında da geçer. Bu kaynakta verilen bilgiye göre Gürcü bir din adamı Ança'dan ayrılıp Korta'ya gitmiştir.[5]
Korta, 1835 Osmanlı nüfus defterinde Çıldır Eyaleti'ne bağlı Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Bu tarihte köyde 51 hanede 121 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Korta köyünün nüfusunun yaklaşık 242 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[6]
Korta köyü, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre Lazistan sancağının Livana kazasına bağlıydı. Köyün nüfusu 45 hanede yaşayan 169 kişiden oluşuyordu. Salnamede belirtilmemiş olmakla birlikte, bu tarihte de Osmanlı idaresi sadece erkek nüfusunu tespit ediyordu. Bunun sonucunda Korta’nın toplam nüfusunun 338 kişiden oluştuğu söylenebilir.[7] Doksanüç Harbi'nin (1877-1878) ardından Livana kazasının büyük bölümü Osmanlı Devleti tarafından Rusya’ya bırakılınca Korta köyü de Kiskim kazasına bağlandı.[8]
Korta, 1928 tarihli köy listesinde, Artvin vilayetinin Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlı bir köydü. Ancak adı sehven Korna (كورنە) olarak kaydedilmiştir.[9] 1935 nüfus sayımında Erzurum vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve "Körte" olarak yazılmış olan köyde 389 kişi yaşıyordu.[10] Korta ya da Körte, "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yarbaşı olarak değiştirilmiştir.[11] Yarbaşı köyünde 1965 genel nüfus sayımında 533 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 181 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya
Yarbaşı köyü, Artvin il merkezine 68 km, Yusufeli ilçe merkezine 37 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 107[2] |
| 2020 | 112[2] |
| 2019 | 107[2] |
| 2018 | 112[2] |
| 2017 | 97[2] |
| 2016 | 104[2] |
| 2015 | 111[2] |
| 2014 | 123[2] |
| 2013 | 117[2] |
| 2012 | 124[2] |
| 2011 | 138[2] |
| 2010 | 143[2] |
| 2009 | 143[2] |
| 2008 | 137[2] |
| 2007 | 128[2] |
| 2000 | 200[13] |
| 1990 | 345[13] |
| 1985 | 408[13] |
Kaynakça
- ^ "Yarbasi, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Yarbaşı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "ქორი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 12 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 358, ISBN 9789157871117.
- ^ Tao (თაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 483. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 159-163. 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 357, ISBN 9789157871117.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 375, ISBN 9786058624818.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 378" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 708". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968; s. 90.
- ^ a b c d "Yarbaşı Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
