İçeriğe atla

Yanardağın Altında

Yanardağın Altında/Yanardağ
Under the Volcano
"Yanardağın Altında" (Under the Volcano) romanının kapak resmi
YazarMalcolm Lowry
ÇevirmenlerAziz Üstel (Hürriyet)
Sinan Fişek (Can)
Kapak sanatçısı
Orso Martinelli (Kapak resmi)
ÜlkeABD Amerika Birleşik Devletleri
Dilİngilizce
KonuPsikolojik dram
TürRoman
Yayım1974 (Hürriyet)
1989 (Can)
YayımcıHürriyet Yayınları (1974)
Can Yayınları (1989)
Sayfa351 sayfa (Hürriyet)
486 sayfa (Can)
ISBN0452255953 (özgün)
9755101136 (Türkçe)
Dünya Edebiyatı / Klasikler (Can) serisi

Yanardağın Altında, İngiliz modernist romancı ve şair Malcolm Lowry'nin 1947 yılında yayımladığı yarı otobiyografik romanıdır. Özgün adı Under the Volcano olan roman, Türkiye'de ilk kez Hürriyet Yayınları tarafından 1974 yılında Aziz Üstel'in çevirisiyle ve Yanardağ adıyla yayımlanmıştı. Daha sonra 1989'da bu kez Can Yayınları romanı Sinan Fişek'in Türkçe çevirisiyle ve Yanardağın Altında adıyla yeniden yayımladı.

Roman, 1938 yılında Meksika'nın küçük bir şehri olan Cuernavaca'da görevli, gözden düşmüş alkolik bir İngiliz konsolosun Ölüler Günü Festivali sırasında bir gün içerisinde yaşadıklarını konu edinmiştir. Kendisini yok edercesine alkol alan bu adamın anlaşılması güç ve intiharı çağrıştıran dipsomanik yaşantısı belki de yaklaşan II. Dünya Savaşı'nın tehdit ettiği, yok olmanın eşiğindeki bir uygarlığın metaforudur.[1]

Romanın yazarı Malcolm Lowry de dipsomani derecesinde bir alkolikti ve 1957 yılında henüz 48 yaşındayken intihar ederek yaşamına son verdi. Lowry uzun süre romanın konusunun geçtiği Cuernavaca'da yaşamıştı. Roman yazarın kendi hayatından da izler taşıdığından yarı otobiyografik bir roman olarak kabul edilmektedir.[2][3]

Time Dergisi, "Under the Volcano" yu, "1923'ten bu yana İngilizce yazılmış en iyi 100 roman" listesine dahil etmiştir.[4]

Türkçe baskıları

Malcolm Lowry'in 1947 yılında yayımladığı Under the Volcano adlı romanı, Türkiye'de farklı yayınevleri tarafından Türkçe olarak iki kez yayımlanmıştı. Türkçe adları farklı olan baskılar şunlardır:

Yıl Adı Yayınevi Çevirmen ISBN
1974YanardağHürriyet YayınlarıAziz Üstel
1989Yanardağın AltındaCan YayınlarıSinan Fişek(ISBN 975-510-113-6)

Sinema uyarlaması

Malcolm Lowry'nin "Under the Volcano" romanı 1974'te Hürriyet Yayınlarından "Yanardağ" adıyla çıkmıştı.

Malcolm Lowry'nin 1947 tarihli romanı "Under the Volcano", 1984 yılında Amerikalı yönetmen John Huston tarafından sinemaya uyarlandı. Çekimleri Meksika'da gerçekleştirilen filmin baş rollerinde İngiliz oyuncular Albert Finney, Jacqueline Bisset ve Anthony Andrews'ın yanı sıra Meksika'nın uluslararası oyuncusu Katy Jurado yer almıştır. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'ye ve iki dalda Oscar'a aday gösterilen film, Türkiye'de Volkanın Altında adıyla gösterime girmişti. Film sonraki yıllarda Türkiye televizyonlarında Yanardağın Altında adıyla da gösterilmiştir. Bu ad, filmin uyarlandığı romanın Türkiye'deki adlarından biridir.[5]

Ayrıca, 1976 yılında Kanada'dan Donald Brittain ve John Kramer'in birlikte yönettikleri "Volcano: An Inquiry Into the Life and Death of Malcolm Lowry" (Volkan: Malcolm Lowry'nin Yaşamı ve Ölümü Hakkında bir Araştırma) adlı belgesel film "en iyi belgesel film" dalında Oscar ödülüne aday gösterilmişti. Malcolm Lowry'yi Richard Burton'un seslendirdiği 100 dakikalık bu belgesel film, Criterion Collection'ın çıkarttığı "Under the Volcano" DVD kutusunun içinde bonus olarak verilmiştir.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Under the Volcano (1984)" (İngilizce). IMDb. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 
  2. ^ "Yanardağın Altında". hermeskitap.com. 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009.  Romanın arka kapağından
  3. ^ "Yanardağın Altında". netkitap.com. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. []
  4. ^ "All Time 100 Novels Complete List" (İngilizce). time.com. 13 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 
  5. ^ "Hürriyetim televizyon". hurriyet.com.tr. 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 
  6. ^ "Volcano: An Inquiry Into the Life and Death of Malcolm Lowry" (İngilizce). en.wikipedia.org. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Otomatik Portakal</i> (film)

Otomatik Portakal, Anthony Burgess'in aynı adlı yapıtından uyarlanan 1971 yapımı 137 dakikalık film. Filmin yönetmeni Stanley Kubrick'tir.

<span class="mw-page-title-main">Gregory Peck</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1916 – 2003)

Eldred Gregory Peck, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı ve prodüktör; 1940'ların ortalarında üne kavuşmuş, kariyeri boyunca Akademi Ödülleri'ne beş kez "En İyi Erkek Oyuncu" dalında aday gösterilmiş ve 1963 yılında aynı isimli romandan uyarlanan "Bülbülü Öldürmek" filmindeki "Atticus Finch" rolüyle ödüle layık görülmüştür. 1967-1970 yılları arasında Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi başkanlığını yürütmüştür. 1969 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin en yüksek nişanesi olan "Özgürlük Madalyası" ile onurlandırılmıştır.

<i>Benim Afrikam</i> 1985 ABD yapımı otobiyografik film

Benim Afrikam, 1985 ABD yapımı otobiyografik filmdir. Özgün adı Out of Africa olan film Mart 1987'de Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">John Cassavetes</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist (1929 – 1989)

John Nicholas Cassavetes Yunanistan kökenli Amerikalı oyuncu ve yönetmen. Ana akım sinema içinde daha çok oyunculuğuyla tanınsa da Amerikan Bağımsız Sinemasının öncü yönetmenlerinden biridir.

<i>Bar Kelebeği</i>

Bar Kelebeği, 1987 ABD yapımı yarı-otobiyografik dramatik filmdir. Özgün adı Barfly olan film Mart 1989'da Türkiye'de sinemalarda "Bar Kelebeği" adıyla gösterime girmiştir. Daha sonra televizyonlarda da bu isimle yeniden yayına verilmiştir.

<i>Andromeda Esrarı</i>

Andromeda Esrarı 1971 ABD yapımı bilimkurgu, gerilim filmidir. Özgün adı The Andromeda Strain olan film Türkiye'de sinemalarda "Andromeda Esrarı" adıyla gösterilmişken, sonraki yıllarda TRT televizyonunda Gerilim adıyla yayına verilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Jack Cardiff</span> İngiliz görüntü yönetmeni (1914-2009)

Jack Cardiff, Oscar ödüllü İngiliz görüntü yönetmeni, yönetmen. Cardiff aynı zamanda bir fotoğraf sanatçısıdır. Sinemada 1930'lu yıllardan 1980'li yıllara kadar aktif olarak çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Katy Jurado</span>

Katy Jurado ödüllü Meksikalı oyuncu. 1950'lerden sonra Hollywood'un da aranılan oyunculerden biri oldu, buna rağmen ABD vatandaşlığına geçmedi.

<i>Küller ve Elmas</i>

Küller ve Elmas, Polonyalı yazar Jerzy Andrzejewski'nin 1948 yılında yazdığı politik savaş romanının adıdır. Özgün adı Popiół i diament olan roman İngilizce konuşulan ülkelerde Ashes and Diamonds adıyla yayımlanmıştı.

<i>Uzay Mikrobu</i>

Uzay Mikrobu, Amerikalı yazar Michael Crichton'un 1969 yılında yayımladığı bilimkurgu gerilim romanının adıdır. Özgün adı Andromeda Strain olan kitap, Türkiye'de 1974 yılında Mehmet Harmancı'nın çevirisiyle Uycan Yayınları'ndan çıkmıştı.

<i>Sançezin Çocukları</i> Oscar Lewisin 1961 yılında yayımladığı toplumsal romanı

Sançez'in Çocukları, Amerikalı antropolog yazar Oscar Lewis'in 1961 yılında yayımladığı toplumsal romanıdır. Özgün adı The Children Of Sánchez olan roman Türkiye'de ilk kez 1971 yılında E Yayınları'ndan Leyla Ragıp'ın Türkçe çevirisiyle çıktı. Romanın adında geçen özel isim Sánchez, Türkçede okunduğu gibi, yani Sançez şeklinde yazılmıştır. 518 sayfalık bu hacimli romanın fiyatı 20 Lira olarak belirlenmişti.

<i>Kahramanlık Ruhu</i>

Kahramanlık Ruhu, öncü havacı Charles Lindbergh'in 1953 yılında yayımladığı otobiyografik kitabının Türkçedeki adıdır. Özgün adı The Spirit of St. Louis olan kitap Türkiye'de 1957 yılında Işık Kitapları tarafından Arif H. Özbilen'in çevirisiyle Türkçe olarak yayımlanmıştı.

Aşağıdaki listede filmler Akademi ödülleri kuralları takip edilerek ödül aldıkları yıllara göre sıralanmıştır. Uygulamada ise belgesel filmlerinin dağıtımındaki sıkıntılar sebebi ile bazen üretim yılından sonraki yıllar olmak üzere farklı yerlerde farklı yıllarda yayımlanabilmektedir.

<i>Ve Ayna Kırıldı</i> (roman) İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1962 yılında yayınlanan polisiye romanı

Ve Ayna Kırıldı, İngiliz dedektif romanları yazarı Agatha Christie'nin 1962 yılında yayımlamış olduğu cinayet romanıdır. Özgün adı The Mirror Crack'd from Side to Side olan roman 1963'te ABD'de daha kısa olan bir adla, The Mirror Crack'd adıyla da yayımlandı. Romanın İngilizce özgün adı Türkçede Ayna Baştan Başa Çatladı anlamına gelmektedir. Romanın adı, İngiliz şair Lord Alfred Tennyson'un The Lady of Shalott adlı şiirinin bir mısrasından alınmıştır. Romanın kahramanı Miss Marple bu şiirden sık sık alıntılar yapar.

<i>Volkanın Altında</i>

Volkanın Altında, 1984 ABD - Meksika ortak yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı Under the Volcano olan film sonraki yıllarda Türkiye televizyonlarında Yanardağın Altında adıyla da gösterilmiştir. Bu ad, filmin uyarlandığı romanın Türkiye'deki adlarından biridir.

<i>Ani Tehlike</i> (roman)

Ani Tehlike, İngiliz romancı, askeri tarihçi ve yemek yazarı Len Deighton'ın 1962 yılında yayımladığı ilk ve en ünlü romanıdır. Bu çok satan romanın özgün adı The IPCRESS File dır. Beyin yıkama ve zihin kontrolüyle ilgili bu romanın özgün adı Ipcress dosyası anlamına gelmektedir. Buradaki IPCRESS kelimesinin açılımı "Induction of Psycho-neuroses by Conditioned Reflex under strESS" tir ve Baskı Altında Şartlı Refleksle Psikonevrozların Başlatılması olarak Türkçeye çevrilebilir.

<i>Leopar</i> (film)

Leopar, 1963 İtalya - Fransa ortak yapımı dönemsel tarihi filmdir. Özgün adı Il gattopardo olan ve ortak yapımcı ülke Fransa'da Le guépard adıyla gösterilen film Türkiye'de ilk kez Ocak 1965'te sinemalarda gösterime girmiştir.

<i>Leopar</i> (senaryo)

Leopar, Luchino Visconti'nin yönettiği 1963 tarihli aynı adlı filmin Türkiye'de 1972 yılında yayımlanmış senaryo kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cennet Gölü</span>

Cennet Gölü, Çince asıl çevirisiyle Gök Gölü, Çin ile Kuzey Kore sınırında bulunan bir krater gölüdür. Göl Baekdu Dağı'nın kalderasında yer almakta olup dünyanın en yüksek krater gölüdür.