İçeriğe atla

Yamen

Kowloon Walled City Park'ta bir eski yamen

Yamen (Çince: 衙門; pinyin: yámén), Çin'de imparatorluk döneminde yerel bir bürokrat veya mandarinin idari ofisi veya ikametgahıydı.[1][2] Bir yamen, herhangi bir hükûmet düzeyinde, bir mandarin tarafından yönetilen herhangi bir hükûmet dairesi veya organı olabilmektedir. Terim, Çin'de yüzyıllardır yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Li, Zongya 李宗亚. Three kinds of Yamen Runner in Yamen. 衙门中的三班衙役, Chinese & Foreign Entrepreneurs, 中外企业家, Editorial E-mail, 2014(29) (Çince)
  2. ^ Reed, Bradly W. (2000). Talons and teeth : county clerks and runners in the Qing dynasty. Stanford University Press. ISBN 0-8047-3758-4. OCLC 1063409031. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin karakterleri</span>

Çin karakterleri veya Çin harfleri, günümüzde Çince, Japonca ve nadiren Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır. Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet Özerk Bölgesi</span> Çinde özerk bir bölge

Tibet Özerk Bölgesi ya da Çince ismiyle Xizang Özerk Bölgesi, kısaca Tibet veya Xizang, Güneybatı Çin'de, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'ne bağlı eyalet düzeyinde bir özerk bölgedir. Toprakları, geleneksel Tibet bölgesine ait Ü-Tsang ile Kham bölgeleriyle örtüşür.

<span class="mw-page-title-main">Makao</span> Çinin özel idari bölgesi

Makao ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km2 olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan Cumhuriyeti</span> Çin istilası altındaki Türk devleti

Doğu Türkistan Cumhuriyeti, bugünkü Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzey kesminde Gulca 'da 12 Kasım 1944'te Sovyetler Birliği siyasi müdahalesi ve Kızıl Ordu'nun askerî desteğiyle kurulan, 20 Ekim 1949'da Çin Komünist Partisi'ne itaat eden ve Aralık 1949'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun bölgeye konuşlandırılmasıyla Çin'e ilhak edilen cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Çince Vikipedi</span> Vikipedinin Çince sürümü

Çince Vikipedi (中文維基百科/中文维基百科), Vikipedi'nin Çince sürümüdür. Mayıs 2001'de başlatıldı ve 23 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, Çince Vikipedi'nin 1.447.899 maddesi, 3.604.341 kullanıcısı ve 63 hizmetlisi bulunmaktadır. Açıldığı günden beri 84.379.162 kez katkıda bulunulmuştur. Madde sayısına göre 12. büyük Vikipedi sürümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Çin ilişkileri</span> Çin ile ABD arasındaki diplomatik ilişkiler

ABD-Çin ilişkileri, genelde Amerika-Çin ilişkileri, Çin-Amerika ilişkileri ya da Sino-Amerikan ilişkiler olarak da bilinir, Çin ile Amerika Birleşik Devletleri'nin sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de propaganda</span>

Çin Halk Cumhuriyeti'nde propaganda, Çin Komünist Partisi tarafından kendi lehine kullanılan propaganda. Ülke içinde basın özgürlüğünü sansürlemek ve hükûmet lehine yapılan haberleri artırmak bu propagandanın kapsamında gerçekleştirilir. Yaygın Çince terim xuānchuán (宣传), "yayma", "propaganda" ve "tanıtım" anlamlarına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de fuhuş</span>

Çin'de fuhuş, hem boyutlarında hem de yasal düzenlemelerinde önemli değişiklikler geçirmiş bir fenomendir. 1949'da Çin Komünist Partisi'nin iktidara gelmesinden kısa süre sonra hükûmet, fuhuşun tamamen ortadan kaldırılması amacıyla, 1960'ların başında ulaşılması hedeflenen bir dizi reform başlattı. 1980'lerin başında sosyal kontrollerin kaldırılmasının ardından, Çin'de fuhuş sadece kentsel alanlarda daha fazla görünür hale gelmekle kalmadı; aynı zamanda kırsal alanlara da yayılmaya başladı. Çin hükûmetinin gayretlerine rağmen fuhuş, çok sayıda insan kapsayan ve paranın sürekli el değiştiği bir endüstri haline geldi. Aynı zamanda organize suç, hükûmet yolsuzluğu ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi çeşitli sorunlarla ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de konuşulan diller</span>

Ethnologue verilerine göre Çin'de toplam 298 yaşayan dil konuşulmaktadır. Bu dillerin birçoğu, Çin'deki tanınmış etnik gruplar tarafından konuşulur. Çin'deki en yaygın dil yedi ana lehçe grubuna bölünür ve Hanyu olarak bilinir. Çin'de bu dille ilgili çalışmalar, kendine özgü bir akademik disiplin olarak düşünülmektedir. Hanyu kapsamına giren lehçe grupları, birbirinden hem morfolojik hem de fonetik açıdan o kadar çok farklılık gösterir ki farklı bölgelerde konuşulan lehçeler karşılıklı olarak anlaşılmaz. Çince, Moğolca, Tibetçe, Uygurca ve Zhuangca, Çin'de en çok öğrenilen ve hükûmetten en çok destek gören dillerdir.

Üç Yıllık Büyük Çin Kıtlığı, Çin Halk Cumhuriyeti tarihinde 1959 ile 1961 arası, yaygın kıtlıkla karakterize edilen bir dönem. Çin Komünist Partisi tarafından Üç Yıllık Doğal Afet ya da Üç Yıllık Sıkıntı olarak anılır. Kuraklık, kötü hava ve Çin Komünist Partisi politikaları kıtlığın oluşmasında etkili oldu, ancak Büyük İleri Atılım nedeniyle bu katkıların göreceli ağırlıkları tartışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yamen Muharebesi</span>

Yamen Muharebesi, 19 Mart 1279 tarihinde Song Hanedanı ile Moğol Yuan Hanedanı arasında Yamen'de meydana gelen bir deniz muharebesidir. Yuan donanması Song güçlerine karşı çarpıcı bir taktik ve stratejik zafer kazandı. Muharebe sonucunda Song Hanedanı yıkıldı ve Moğollar tüm Çin'e hakim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir. Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de internet</span>

Çin'de internet, 1989'dan beri aralıklı olarak, 1994'ten beri ise kalıcı olarak mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Estonya ilişkileri</span>

Çin-Estonya ilişkileri, Çin ile Estonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Estonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Çin ilişkileri</span>

Bulgaristan-Çin ilişkileri, Bulgaristan ile Çin arasında hem tarihî olarak sürdürülmüş hem de günümüzde sürdürülmeye devam eden ikili ilişkileri içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 4 Ekim 1949 tarihinde kuruldu. Bulgaristan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir başkonsolosluğu, Çin'in ise Sofya'da bir büyükelçiliği var.

Birinci Kaşgar Muharebesi, 1933 yılında Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'ne bağlı Uygur ve Kırgız savaşçılar ile Çin merkezi hükûmetinin Çinli Müslüman 36. Tümeni arasında bir muharebeydi. General Ma Zhancang, Kaşgar daotaisi Ma Shaowu ile gizli bir anlaşma imzaladı ve Çinli Müslüman birlikleri, Kaşgar'daki yamen içindeki Han Çin garnizonuna katıldı ve Abdullah Buğra liderliğindeki Uygur ve Kırgız saldırılarını püskürtmelerine yardımcı oldu. Timur Bey liderliğindeki Uygur ve Kırgız güçleri, Çinli Müslüman köylerine saldırıyor ve talan ediyordu. Çatışmalar sırasında Timur Bey, Ma Zhancang'ın güçleri tarafından vuruldu ve sonra başı kesilerek Iydgâh Camii'nde sergilendi. Daha fazla Çinli Müslüman asker geldiğinde, Kaşgar'daki Çin garnizonunu takviye ettiler. Kırgız asi Osman Ali, yamene saldırmaya çalıştıysa da ağır kayıplarla geri püskürtüldü. Daha sonra şehri yağmalamaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Letonya ilişkileri</span>

Çin-Letonya ilişkileri, Çin ile Letonya arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Pekin'de Letonya, Riga'da Çin büyükelçilikleri bulunmaktadır.