İçeriğe atla

Yamaklar

Yamaklar
Etkin1768-1804
Bağlılık Osmanlı İmparatorluğu
TipiYerli Balkan Müslümanları tarafından teşkil edilen yardımcı kuvvet
GöreviGarnizon Muhafızı

Yamaklar yerel Müslüman nüfustan yetiştirilen Osmanlı İmparatorluğu ordusunun[1] yardımcı birlikleriydi. Başlangıçta bunlar, imparatorluğun sonraki dönemlerinde yeni yeniçeri birliklerine dönüşen ve sonunda kötü eğitimli ve düşük ücretli garnizon muhafızları hâline gelen Osmanlı kuvvetlerinin[2] askerî olmayan üyeleriydi.[3][4]

Türkçe yamak kelimesi "yardımcı" veya "arkadaş" anlamına gelir.[5] Bu kelime aynı zamanda zanaatkârın ücretli bir yardımcısını belirtmek için de kullanılır.[6] Boşnak soyadı Jamaković, "yeniçeri alımı" için Osmanlı teriminden türetilmiştir.[7]

Yamaklar başlangıçta muharebelerde farklı vazifeler için seferber edilen ya da gönüllü olarak yeniçeri olmak isteyen sivillerdi. Osmanlı İmparatorluğu, hudut kalelerindeki garnizonlara yeniçeri kuvvetleri atama pratiğine sahipti. Yeniçerilerle ilişkisi olan yerel ustalara, yeniçerilere yardım ettikleri için yamak denilmiştir.[6] Sonunda, bilhassa Boğaziçi, Karadeniz ve Tuna'daki garnizonlarda, düşük ücretli ve eğitimli Müslüman garnizon muhafızları hâline geldiler.[8] Bu nedenle bazı kaynaklarda yeniçeri hudut muhafızları olarak geçmektedir.[9] 1768'de Rusya'ya karşı mücadele için birliklerin seferber edilmesi esnasında Saraybosna'da 1.000 yamak toplandı ve bir Rus müttefiki olan Karadağ'a gönderildi.[10]

18. asrın sonunda ve 19. asrın başında bir huzursuzluk ve ıslahatlara mukavemet kaynağı oldular.[8] İl garnizonlarında tekrarlanan bir kalıp vardı. Az sayıdaki faal yeniçerilere yardım eden yamakların sayısı, bu pozisyonun sağladığı iş imkânları nedeniyle artıyordu. Yakında sayıları garnizonun onları destekleyemeyeceği kadar büyüyecekti, öyle ki birçoğu bir terör saltanatı tesis ederek köylülere ve toprak sahiplerine sefalet getirmek için kırsala taşınacaktı. Bu tür yamaklar, dahi denilen önderlerini takip ederek devlet vazifelilerinin ve hattâ padişahın emirlerine riayet etmediler.[11] Bu, temelde 19. asrın başlarında Birinci Sırp Ayaklanmasına (1804–13) sebep olan Sırbistan'daki vaziyetti. Semendire Sancağı (günümüz Sırbistan'ında) dört Yamak kumandanı tarafından idare ediliyordu.[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808-1975. Cambridge University Press. 27 Mayıs 1977. s. 517. ISBN 978-0-521-29166-8. yamak: auxiliary soldier 
  2. ^ An Economic and Social History of the Ottoman Empire. Cambridge University Press. 1 Mayıs 1997. s. 91. ISBN 978-0-521-57456-3. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. 
  3. ^ A Shared World: Christians and Muslims in the Early Modern Mediterranean. Princeton University Press. 2000. s. 90. ISBN 0-691-00898-1. yamak ( literally, recruit )  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ The Decline and Fall of the Ottoman Empire. Faber & Faber. 19 Mayıs 2011. s. 1960. ISBN 978-0-571-27908-1. yamak: Young janissary mercenaries  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ "Yamak". 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b Forging Urban Solidarities: Ottoman Aleppo 1640-1700. BRILL. 2010. s. 271. ISBN 978-90-04-16907-4. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  7. ^ Essays on Islamic Civilization: Presented to Niyazi Berkes. Brill Archive. 1976. s. 254. ISBN 90-04-04464-7. Jamakovi6 ( < Osm. yamak : janissary recruit) 
  8. ^ a b Ottoman Wars: An Empire Besieged. Routledge. 14 Ocak 2014. s. 64. ISBN 978-1-317-88403-3. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  9. ^ Studies on Ottoman Social and Political History: Selected Articles and Essays. BRILL. January 2002. s. 427. ISBN 90-04-12101-3. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. He became a yamak (janissary border guard) and gained popularity among the troops at Vidin. Eventually the Belgrade yamaks forced out of that city joined Pasvanoglu too. Even the janissary corps in Istanbul was friendly to him.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ Izabrana djela. Veselin Masleša. 1985. s. 169. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. Када се скупљала војска против Руса отишло је 1768. из Сарајева 1000 јамака на руску савезницу Црну Гору. 
  11. ^ Southeastern Europe Under Ottoman Rule, 1354-1804. University of Washington Press. 1977. s. 242. ISBN 978-0-295-96033-3.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ War and Society in East Central Europe: The first Serbian uprising 1804-1813. Brooklyn College Press. 1982. s. 75. ISBN 978-0-930888-15-2. The yamaks ruled Serbia much as the Ottoman military had ruled in Algiers almost two centuries 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dört Halife</span>

Dört Halife ya da Râşid Halifeler; Sünnilik'te Râşid halifeler, doğru yola yönlendirilen ve doğru bir model olduğu kabul edilen halifelerdir. Bazıları bu kategoriye Muhammedin torunu Hasan'ın 6 aylık hilafetini de sokarlar. İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra ümmete önderlik eden ilk dört halifedir:

Cinsiyetçilik, kişinin cinsiyetine veya toplumsal cinsiyetine dayalı önyargı veya ayrımcılıktır. Cinsiyetçilik herkesi etkiler. Basmakalıplarla ve toplumsal cinsiyet rolleriyle bağlantılıdır, ve bir cinsiyetin veya toplumsal cinsiyetin doğası gereği diğerinden üstün olduğu inancını içerebilir. Aşırı cinsiyetçilik kadın düşmanlığını, cinsel tacizi, tecavüzü ve diğer cinsel şiddet biçimlerini teşvik edebilir. Cinsiyet ayrımcılığı cinsiyetçiliği kapsayabilir. Bu terim, insanlara cinsiyet kimlikleri veya toplumsal cinsiyet veya cinsiyet farklılıklarına dayalı ayrımcılık olarak tanımlanmaktadır. Cinsiyet ayrımcılığı özellikle işyeri eşitsizliği açısından tanımlanmaktadır. Sosyal veya kültürel gelenek ve normlardan ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da kadın</span> İslam toplumlarında kadının yeri

Müslüman kadınların deneyimleri farklı toplumlarda ve aynı toplum içinde büyük farklılıklar gösterir. Ortak yönleri ise, hayatlarını değişen derecelerde etkileyen, aralarındaki geniş kültürel, sosyal ve ekonomik farklılıklar arasında köprü kurmaya hizmet edebilecek ortak bir kimlik veren İslam dinine bağlılıklarıdır.

Kara Yülük Osman oğlu Celaleddin Ali veya Ali Bey, Türkmen Akkoyunluların 1435'ten 1438'e kadar hüküm süren altıncı beyiydi.

Roger Lescot (1914–1975), Kürt dili üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan Fransız oryantalist ve diplomattı.

<span class="mw-page-title-main">Hotin Kuşatması (1788)</span>

Hotin kuşatması Saxe-Coburg-Saalfeld Prensi Josias liderliğindeki bir Habsburg Avusturya ordusu ile Ivan Saltykov komutasındaki bir Rus İmparatorluk ordusunun Hotin kalesini kuşatması olayıdır. Müttefikler kaleyi teslim olmaya zorladı. Kuşatma, Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçasıydı.

II. Tuğrul, Selçuklu sultanıdır. Amcası olan Selçuklu sultanı Ahmed Sencer'in (1118-1157); desteğiyle iktidarı korudu. Hastalığa yakalandı ve Ekim/Kasım 1134'te öldü.

Dilfirib Kadınefendi, Osmanlı İmparatorluğu Sultanı V. Mehmed'in beşinci eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Drag king</span>

"Drag king"ler çoğunlukla erkeksi drag giysileri giyen ve bireysel veya grup rutininin bir parçası olarak erkek cinsiyet klişelerini kişileştiren kadın performans sanatçılarıdır. Tipik bir drag gösterisi, dans, oyunculuk, stand-up komedi ve şarkı söylemeyi, canlı veya önceden kaydedilmiş parçalarla dudak senkronizasyonunu içerebilir. Drag kralları genellikle abartılı bir şekilde maço erkek karakterler olarak oynarlar, inşaat işçileri ve rapçiler gibi marjinalleştirilmiş erkeklikleri tasvir ederler ya da Elvis Presley, Michael Jackson ve Tim McGraw gibi erkek ünlüleri taklit ederler.

<span class="mw-page-title-main">Saliha Sultan (III. Ahmed'in kızı)</span>

Saliha Sultan, Sultan III. Ahmed ve eşi Hatem Kadın'ın kızı olan Osmanlı prensesidir. Bebekken Selim adında vefat eden bir ikiz kardeşi vardı. Sultan III.Mustafa ve I. Abdülhamid'in üvey kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Papa XII. Pius ve Holokost</span>

XII. Pius'un papalığı 2 Mart 1939'da başladı ve 9 Ekim 1958'e kadar devam etti; II. Dünya Savaşı ve milyonlarca Yahudi ve diğerlerinin Adolf Hitler'in Almanyası tarafından katledildiği Holokost dönemini kapsadı. Kardinal Pacelli, Papa olmadan önce Almanya'da Vatikan diplomatı ve XI. Pius döneminde Vatikan Devlet Sekreteri olarak görev yapmıştır. Pacelli'nin Nazi dönemindeki rolü yakından incelenmiş ve eleştirilmiştir. Destekçileri, Pius'un savaş sırasında Nazilerin kurbanlarına yardım etmek için diplomasiyi kullandığını ve Kilisesini Yahudilere ve diğerlerine gizli yardım sağlamaya yönlendirerek yüz binlerce kişinin hayatını kurtardığını savunmaktadır. Pius, Alman Direnişi ile bağlantılarını sürdürdü ve Müttefiklerle istihbarat paylaştı. Ancak soykırımı kamuoyu önünde en güçlü şekilde kınaması Müttefik Güçler tarafından yetersiz bulunurken, Naziler de onu Vatikan'ın tarafsızlık politikasına leke süren bir Müttefik sempatizanı olarak görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Servikal polip</span>

Bir servikal polip, servikal kanalın yüzeyinde yaygın olarak görülen iyi huylu bir polip veya tümördür. Düzensiz adet kanamasına neden olabilirler, ancak genellikle semptom göstermez denilmekle beraber vajinal akıntı gibi kronik jinekolojik problemler anamnezde vardır. Tedavi, polipin cerrahi müdahale ile (polipektomi) çıkarılmasından oluşur ve prognoz genellikle iyidir. Servikal poliplerin yaklaşık %1'i kansere yol açabilecek neoplastik değişiklik gösterecektir. Menarş sonrası, hamile olan premenopozal kadınlarda en sık görülürler.

<span class="mw-page-title-main">Emin Ali Bedirhan</span>

Emin Ali Bedirhan Kürt politikacı. Kürt Dayanışma ve Terakki Cemiyeti'nin kurucu üyesi ve Kürdistan Teali Cemiyeti'nin başkan yardımcısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Süreyya Bedirhan</span>

Süreyya Bedirhan, Bedirhan Bey'in soyundan gelen ve Bedirhan ailesinin bir üyesi olan bir Kürt prensiydi. Kürt bağımsızlığının etkili bir destekçisi, gazeteci ve yazardı. Eserleri, Bletch Chirguh müstear adıyla da bilinir. Bedirhan ailesinin diğer üyeleri gibi, İslam'ın Kılıcı ve İslam peygamberi Muhammed'in generali ve arkadaşı Halid bin Velid'in soyundan geldiğini iddia etti.

<span class="mw-page-title-main">Ostindustrie</span>

Ostindustrie GmbH, Nazi Alman Schutzstaffel (SS) tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Yahudi ve Polonyalı zorunlu çalıştırma kullanılarak kurulan birçok endüstriyel projeden biriydi. Mart 1943'te Alman işgali altındaki Polonya'da kurulan Osti, dökümhaneler, tekstil fabrikaları, taş ocakları ve cam fabrikaları dahil el konulan Yahudi ve Polonyalı savaş öncesi sanayi kuruluşlarını işletiyordu. Osti'ye, doğrudan SS Ana Ekonomik ve İdari Ofisinden Obergruppenführer Oswald Pohl'a bağlı olan SS-Obersturmführer Max Horn başkanlık ediyordu. Şirket zirvedeyken, yaklaşık 16.000 Yahudi ve 1.000 Polonyalı, yarı sömürge olan Genel Hükümet'in Lublin Bölgesi'ndeki bir çalışma ve toplama kampları ağında Ostindustrie için çalıştı.

Varṇa, Hinduizm bağlamında, hiyerarşik kast sistemi içindeki herhangi bir sosyal sınıfı ifade eder. İdeoloji, dört varnayı tanımlayan ve sıralayan, mesleklerini, gerekliliklerini ve görevlerini veya Dharma'yı belirleyen Manusmriti gibi metinlerde özetlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova-Litvanya Savaşları</span>

Moskova-Litvanya Savaşları Polonya Krallığı ile müttefik olan Litvanya Büyük Dükalığı ile daha sonra Rusya Çarlığı olacak olan Moskova Büyük Dükalığı arasında gerçekleşen bir dizi savaştı. 15. yüzyıldaki ilk savaş dizisinden önce Litvanya Büyük Dükalığı, Moğol istilasından sonra Kiev Knezliği'nin çöküşünün ardından, Kiev'den Mozhaysk'a kadar geniş Doğu Avrupa topraklarını kontrol ediyordu. Savaşlar boyunca özellikle 16. yüzyılda Moskovalılar, bölgelerini batıya doğru genişlettiler ve birçok beyliğin kontrolünü ele geçirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Patanjali</span>

Patanjali, Gonardiya veya Gonikaputra olarak da anılan Hindu yazar, mistik ve filozof bir Siddhar'dı. Hakkında çok az şey biliniyor ve hiç kimse tam olarak ne zaman yaşadığını bilmese de eserlerinin analizinden elde edilen tahminler MS 2. ve 4. yüzyıllar arasında yaşadığını gösteriyor.

Cebirde halka teorisi, toplama ve çarpmanın tanımlandığı ve tamsayılar için tanımlanan işlemlere benzer özelliklere sahip cebirsel yapılar olan halkaların incelenmesidir. Halka teorisi; halkaların yapısını, temsillerini veya farklı dillerde modülleri, özel halka sınıflarını ve homolojik özellikler ve polinom özdeşlikleri gibi uygulamaları inceler.

Otonepiofili ve yetişkin bebek olarak da bilinen parafilik çocukçuluk, yetişkin bir insanın bebek gibi rol yapmasını içeren bir cinsel fetiştir. Parafilik çocukçuluk bir ageplay biçimidir. Parafilik çocukçuluk uygulayan kişiler genellikle halk arasında "yetişkin bebekler" olarak anılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.