İçeriğe atla

Yalya Manastırı

Koordinatlar: 35°05′22″K 32°33′18″D / 35.08944°K 32.55500°D / 35.08944; 32.55500
Yalya
ღალია (Ğalia)
Yalya Manastırı harabesi
Harita
Temel bilgiler
KonumBaf kazası, Kıbrıs
Koordinatlar35°05′22″K 32°33′18″D / 35.08944°K 32.55500°D / 35.08944; 32.55500
İnançGürcü Ortodoks Kilisesi
DurumAktif değil
Mimari
Tamamlanma11-12. yüzyıllar

Yalya Manastırı (Gürcüce: ღალია, Ğalia; Yunanca: Γιαλιά) Kıbrıs'ın batısının kuzeyindeki Baf kazası, Yalya (Yayla) köyündeki metruk Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastır, Meryem Ana'ya adanmıştır (Yunanca: Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσογιαλιώτισσας, Panaya Hrisoyaliotissa; Yalya'nın Altın Meryemi).

Küçük Poli kasabası yakınlarında, kıyıdan yaklaşık beş kilometre uzakta bir ormanda bulunan kalıntılar, 1981 yılında Kaliforniya Eyalet Üniversitesi'nde çalışan Gürcü bilim adamı Wachtang Djobadze tarafından Orta Çağ Gürcü kayıtlarına dayanarak tespit edilmiştir. Ne var ki 2006 yılında Gürcistan ve Kıbrıs hükûmetlerinin harabeleri ortaklaşa araştırmayı kabul etmesini takip eden yıllara kadar sistematik bir arkeolojik araştırma yapılmamıştı.

2008 yılında yapılan kazıda çıkan bulgular, manastırın 10. yüzyılın sonlarında Gürcistan Kralı III. Davit tarafından yaptırıldığını ve daha sonra IV Davit döneminde (1089-1125) tadilattan geçirildiğini ortaya çıkarmıştır.[1] Manastırın on ikinci yüzyılda Gürcistan Kraliçesi Tamar'ın (1184-1213) emriyle yenilendiği de kesin olarak bilinmektedir. Eski Gürcü kaynakları, manastırın 14. yüzyıla kadar Gürcü mülkiyetinde olduğunu bildirirken ortaya çıkarılan mezarlar ve diğer eşyalar da buranın 14. ve 16. yüzyıllar arasında kullanıldığını göstermektedir. Aktarıma göre yapı, on altıncı yüzyılda yağmalanıp yıkıldı. Buna rağmen 1935 gibi yakın bir tarihte kullanılabilir durumda olduğu fakat 1953'teki bir depremle nihai bir yıkım geçirdiği bilinmektedir.[2]

Manastırda, 11. yüzyıla tarihlenen Meryem Ana Kilisesi ve 12. yüzyıla tarihlenen Aya Yorgi kilisesi olmak üzere iki ana yapı tespit edilmiştir. 13. ve 14. yüzyıllara tarihlenen Gürcü resim sanatı örnekleri ve Gürcüce yazıt kalıntıları da günümüze ulaşmıştır.[3]

Galeri

  • Fresk kalıntıları
    Fresk kalıntıları
  • Sarnıç
    Sarnıç

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Mohit, Joshi (13 Kasım 2008). "Sixteen important medieval graves discovered in Cyprus". TopNews.in. Asian News International. 13 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2012. 
  2. ^ Joint Publications Research Service Arlington VA (17 Ocak 1984). "USSR Report, Political and Sociological Affairs, Press Surveys from Soviet Southern Republics". Defense Technical Information Center. s. 36. 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2012. 
  3. ^ Angel Nikolaou-Konnarē, Christopher David Schabel (2005), Cyprus: Society and Culture 1191-1374, p. 164. BRILL, 90-04-14767-5

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan'ın Altın Çağı</span>

Altın Çağ ya da Gürcistan'ın Altın Çağı, Geç Orta Çağ döneminde, Gürcistan Krallığı'nın 11. yüzyılın sonundan 13. yüzyıla değin dönemine verilen addır. Bu dönemde Gürcistan'ın gücü ve gelişmesi zirveye ulaşmıştır. Bunun dışında askeri başarılarla ülke sınırlarının genişlemesi, Gürcü mimarisinin, resim sanatının ve edebiyatının gelişmesine olanak sağlamıştır. Bu dönemdeki kilise sanatı ve din dışı edebiyat eserlerinin pek çoğu günümüze ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Açi Manastırı</span>

Yorgi'nin Açi Manastırı Gürcistan'ın güneybatısındaki Guria bölgesinde bulunan Ozurgeti şehrinin 9 km güneyindeki Açi köyünde konumlanmış bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks Kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gudarehi Manastırı</span>

Gudarehi Manastırı Güney Gürcistan'daki bir 13. yüzyıl Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kvemo Kartli bölgesine bağlı Tetritskaro belediyesindeki Gudarehi köyünün batısında konumlanmıştır. Manastır kompleksi, ana salon kilisesi, bağımsız çan kulesi, saray, hücreler, şapeller, ahırlar ve şarap mahzeni gibi çeşitli yapıların kalıntılarından oluşmaktadır. Kilise, Orta Çağ taş oymaları ve yazıtlarla süslenmiştir. Kompleks, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hobi Manastırı</span>

Hobi Manastırı veya resmi adıyla Nocihevi Meryem'in Ölümü Manastırı, Batı Gürcistan'daki Hobi şehrinin yakınlarında konumlanmış bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kilise binasının tarihi 13. yüzyıla dayanmaktadır. Dış kısmı taş oymalarla, iç kısmı ise fresklerle süslenmiştir. Manastır, Megrelya Prensliği'nden Dadiani hanedanına manastır olarak hizmet vermiştir. Manastır, birkaç rölik ve ikonaya ev sahipliği yapmaktadır. Manastır, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tsilkani Katedrali</span>

Tsilkani Meryem Ana Katedrali, Doğu Gürcistan'ın Mtsheta-Mtianeti bölgesindeki Mtsheta Belediyesinin Tsilkani köyünde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Aslen 4. yüzyılda inşa edilen kilisenin, Orta Çağ'da sürekli biçimi değiştirilmiştir. Köşelerinde kuleler bulunan bir duvarla çevrelenmiş olan mevcut yapı, kubbeli Yunan haçı planı tasarımına sahiptir. Kilise, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bieti Kilisesi</span>

Bieti Meryem Ana Kilisesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesinde, Gurkeli ve Tsinubani köyleri yakınında yer alan harabe bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. 14. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Bieti kilisesi, kubbeli Yunan haçı planı tasarımıyla inşa edilmiştir. Kubbenin 1930'da yıkılmasından sonra, sadece sığınağın kubbesi ve pastoforium ayakta kalmıştır. Bazı ön temizlik ve koruma çalışmalarından sonra, kilise 2019 yılında yeniden yapılanmaya başlamıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Günümüzde tartışmalı Güney Osetya bölgesinde bulunan "Bieti" adında başka bir Orta Çağ Gürcü kilisesi daha vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tsirkoli Meryem Ana Kilisesi</span>

Tsirkoli Meryem Ana Kilisesi, Ksani nehri vadisindeki Tsitkoli köyünün yanında konumlanmış bir 8-9. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Kubbesiz ve kubbeli kilise tasarımlarının özelliklerini birleştiren kilise, Orta Çağ Gürcü mimarisinin "geçiş dönemine" ait olarak sınıflandırılmaktadır. Kilisenin bulunduğu bölge, Ağustos 2008'deki yılındaki Rus-Gürcü Savaşı savaşında Rus ve Güney Oset birliklerinin kontrolü altına giren Ahalgori belediyesinin parçasıdır. Savaşla beraber, Gürcü din adamları ve kilise cemaati kiliseye erişimlerini kaybetmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Pirğebuli Manastırı Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Hrami nehri vadisinde bulunan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. 12. yüzyılın sonlarına veya 13. yüzyılın başlarına tarihlenen manastır, farklı koruma durumlarındaki çeşitli yapılardan oluşmaktadır. Ana kilise, dışı zengin taş oymalarla süslenmiş büyük bir salon kilisesidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akura Kilisesi</span> manastır

Akura Aziz Davit Kilisesi Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Stilistik olarak 9. yüzyıla tarihlenen yapı, On Üç Süryani Babadan biri olan Aziz Davit Gareca'ya adanmış üç nefli bir bazilikadır. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şatberdi Manastırı</span>

Şatberdi Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eki adı Boselta olan Okumuşlar köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hahuli Manastırı</span> tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, Tao bölgesinde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırı

Hahuli Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Hahuli olan Bağbaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü dinsel yapılar topluluğudur. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastırın ana kilisesi 19. yüzyılda camiye dönüştürülmüş ve adına da "Taş Cami" denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mtsvane Manastırı</span> Güney Gürcistanın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi vadisinde konumlanmış bir Orta Çağ Hristiyan manastırı

Çitahevi Aziz Yorgi Kilisesi Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi vadisinde konumlanmış bir Orta Çağ Hristiyan manastırıdır. Manastır yaygın olarak, "Yeşil Manastır" anlamına gelen Mtsvane Manastırı adıyla da bilinmektedir. İki yüzyıldan fazla süredir terk edilmiş durumda olan manastır, 2003 yılında tekrar Hristiyan kullanımına açılmıştır. Manastır, popüler bir turizm ve hac bölgesidir. Manastır kilisesi ve çan kulesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Daba Manastırı</span> Artvin, Çimenli köyünde bulunan 9. yüzyıl yapımı Gürcü manastırı

Daba Manastırı, eski Klarceti bölgesindeki Cmerki köyünde, günümüzde ise Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Çimenli köyünde bulunan 9. yüzyıla ait Gürcü manastırıdır. Manastır yapı topluğundan sadece ana kilise ile küçük kilisenin varlığı bilinmektedir. Köyün adından dolayı manastır Cmerki Manastırı olarak da bilinir. Ancak Cmerki'de Meryem Ana'ya adanmış olan Cmerki Manastırı ile Aziz Giorgi'ye adanmış Daba Manastırı'nı birbirine karıştırmamak gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Ude</span>

Ude, Gürcistan’da, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nın güneyinde, deniz seviyesinden 940 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 14 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tiseli</span>

Tiseli, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde bir köydür. Tiseli Deresi'nin yukarı kesiminde, Oşora Dağı'nın kuzey eteğinde, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Atskuri köyüne 9 km uzaklıktadır.

Gürcistan kültürü, ülkenin uzun tarihi ile beraber gelişmiş, Gürcü dili ve alfabesi üzerine dayanan güçlü bir edebiyat geleneği ve eşsiz bir ulusal kültür barındırmaktadır. Bu özelliği güçlü bir ulusal kimlik sağlayarak tarih boyunca tekrarlanan yabancı işgali ve asimilasyon çabalarına rağmen Gürcü kimliğinin korunmasına yardımcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İviron Manastırı</span>

İviron Manastırı, Yunanistan'ın kuzeyinde Aynaroz'da bulunan bir tarihi Gürcü, Doğu Ortodoks manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Korideti İncili</span> el yazması

Korideti İncili, tarihsel Klarceti bölgesinde, bugün Artvin ilinin Murgul ilçesi sınırları içinde kalan Korideti Kilisesi’ne ait elyazması Yunanca eski bir İncil'dir. Adı 1925 yılında Çimenli olarak değiştirilmiş olan Korideti, Murgul Vadisi'nin eski yerleşmelerinden biriydi ve Korideti İncili, bu köyde bugün izi kalmamış olan ve Meryem Ana'ya adanmış Korideti Manastırı'nın kilisesinde muhafaza ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hahuli triptiği</span>

Hahuli triptiği Orta Çağ Gürcistanında kabartma tekniğiyle üretilmiş ve kısmen korunmuş üç parçalı büyük bir Meryem Ana (Theotokos) ikonasıdır. Sekizinci yüzyıldan on ikinci yüzyıla kadar tarihlenen yüzün üzerinde Gürcü ve Bizans orijinli işlenmiş mine örneği içermektedir. İkona, günümüzde Tiflis'te bulunan Gürcistan Sanat Müzesi'nde sergilenmektedir.

Korideti Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı ve eski adı Korideti olan Çimenli ile Osmanlı köyleri arasında, Orta Çağ'da inşa edilmiş ve günümüzde izi tamamen silinmiş bir Gürcü kilisedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.