Ortaköy, Boğaziçi'nin Avrupa yakasında, Beşiktaş ilçesine bağlı mahalle ve semt. Ortaköy ve Mecidiye mahallelerinden oluşan Ortaköy semti, sahile açılan vadi boyunca yamaçlara kurulmuş bir yerleşmedir. Kuruçeşme, Ulus, Levazım, Balmumcu ve Yıldız mahalleriyle çevrili olan semtin kuzey sınırı Defterdarburnu'dur. Ortaköy Camii semtin sembolüdür.
Ferruh Kethüda Camii; İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray mahallesi, Mahkemealtı Caddesi üzerinde yer alır. Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Semiz Ali Paşa'nın kethüdası yani kahyası olan Ferruh Ağa tarafından 1562-63 tarihinde inşa ettirilmiştir. Mezarı caminin ön tarafındaki hazire içinde bulunmaktadır. Mimar Sinan'ın eseri olan cami, Osmanlı döneminde Halvetiyye tarikatının Sünbüliye koluna ait bir tekke olarak da kullanıldığı için Balat Tekkesi adıyla da ünlenmiştir. Tekkeye ait diğer bölümler zaman içinde yıkılıp ortadan kalkmıştır. Külliyeden günümüze sadece cami ve çeşme kalabilmiştir. Dikdörtgen planlı olarak, kesme taştan inşa edilen caminin mihrabı baştan başa Tekfur Sarayı imalatı olan değerli çinilerle kaplıdır. Duvarlarındaki diğer Tekfur çinileri 1940'lı yıllarda çalınmış ve tahrip edilmiştir.
Uşak Ulu Camii. Uşak il merkezinde bulunur. Germiyanoğulları döneminde yapıldığı kapısı üzerinde bulunan kitabeden anlaşılmaktadır. Kitabede Germiyanoğulları Beyliği hükümdarı Süleyman Şah oğlu Yakup Bey zamanında 1419'da Mehmet bin Hasan bin Kavşit tarafından yapıldığı ve suyunun getirildiği yazmaktadır. Bu kitabe aslında camiye ait değildir. Caminin kuzey avlusundaki bir çeşmeye ait olan bu kitabe daha sonra camiye konmuştur. Evliya Çelebi cami için “Cümle çarşu içinde cemaatı firavanlı Ulu Cami, kâgir kubbe ve kâgir minarelidir. Amma kubbesi tahtalar ile mesturdur (örtülüdür)” demektedir
Sulukule, Fatih'te çoğunlukla Romanların yaşadığı semt.
Trevi Çeşmesi, İtalya'nın başkenti Roma'nın Trevi semtinde, İtalyan mimar Nicola Salvi tarafından tasarlanan, Giuseppe Pannini ve diğer mimarlar tarafından tamamlanan bir çeşmedir. 26.3 metre yüksekliğe ve 49.15 metre genişliğe sahip olan yapı, Roma'nın en büyük Barok çeşmesidir.
Malatyalı İsmail Ağa Çeşmesi, Malatyalı İsmail Ağa tarafından 1617 yılında Üsküdar'da yaptırılmıştır. Gündoğumu caddesi ile Dönme Dolap sokağının kesiştiği köşedeki Malatyalı İsmail Ağa Camii'nin duvarına bitişik ve önündedir. Çeşme mermerle kaplıdır. 1706 yılında Kethüda Gülnuş Hatun tarafından tamir ettirilmiştir.
Canfeda Kethüda Hâtun Çeşmesi, Kocaeli'nin İzmit ilçesinde Orhan mahallesindeki Orhan Camii karşısında bulunan, 16. yüzyıl yapısı çeşme.
Horhor Çeşmesi ya da Horhor Acı Çeşmesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Fatih ilçesinde yer alan bir çeşmedir. Kaynaklar, I. Süleyman tarafından yaptırıldığı ya da daha öncesindeki döneme ait olduğuna dair farklı görüşler öne sürer. Üzerindeki onarım kitabesine göre 27 Mart 1876 tarihi civarında onarım gördü. Muslukları olmasa da 1966'ya kadar suyu akan çeşmenin tepesinde 2008 yılında yıkılana kadar ahşap bir ev vardı.
Kethüda Yahya Ağa Çeşmesi, Yahya Ağa Çeşmesi ya da Hatipzâde Yahya Paşa Çeşmesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesinde yer alan bir çeşmedir. O dönem, Osmanlı Sadrazamı Hekimoğlu Ali Paşa'nın kâhyası Yahya Ağa tarafından 1732 ya da 1733 yılında yaptırıldı.
Ferruh Kethüda Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesi, Ferruh Kethüda Camii dış duvarında bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Mahkeme, cami, zaviye ve çeşmeden oluşan yapı grubundan günümüze yalnızca cami ve çeşme ulaşabilmiştir.
Yusuf Şucaeddin Camii Çeşmesi ya da Balat Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. 1980'li yıllardaki Haliç sahil yolu çalışmaları sonrası Yusuf Şucaeddin Camii bahçesi içinde kalmıştır. Kesme küfeki taşından yapılmış ve altıgen şeklindedir. Büyük bir haznesi ve 4 cephesinde birer çeşme bulunur. Üzeri kurşun ile kaplıdır. Ayna taşı yerinde mermer levha vardır. Sadece bir çeşmenin suyu akmaktadır.
İskender Bey Çeşmesi ya da İskender Paşa Çeşmesi İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesi, Ayvansaray Kuyusu Sokağı'nda bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Kanlıca Camii'nde türbesi bulunan İskender Bey tarafından yaptırıldı.
Sofalı Çeşme, İstanbul ili Fatih ilçesi Karagümrük mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Yakup Kethüda Çeşmesi olarak da bilinir. Sarmaşık ve Niyazi Mısri sokakların kesişip, bu noktanın Sofalı Çeşme Caddesi ile de birleştiği mevkidedir. Kesme taştan yapılmış olup klasik üsluptadır. Kitabesi olmadığından kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Çeşmenin karşısında Keçeci Piri Camii bulunur.
Yakup Kethüda Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Karagümrük mahallesinde Sofalı Çeşme Caddesi üzerinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir.
Ahmet Galip Paşa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Sulukule semtinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Bizans Kale Surları'nın bitişiğinde yer alan çeşme mermer kaplıdır. Her iki tarafındaki mermer sütunlar kenarları oluşturur. Ayna taşı sade ve süslemesizdir. Yıllarca bakımsız ve harap vaziyetteki çeşme restore edilerek günümüzdeki haline ulaşmıştır. Teknesi kırıldığından yenisi ile değiştirilmiştir. Suyu akmamaktadır.
Cağalizade İbrahim Bey Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Edirnekapı semtinde Fevzi Paşa Caddesi üzerinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Kesme taştan yapılmıştır. Kitabesi ve ayna taşı yerindedir. Bir adet bardaklığı vardır. Günümüzde suyu akmaktadır. Teknesi yol kotunun altında kalmıştır. Çeşme Mihrimah Sultan Hamamı'nın ön cephesindedir.
Ahmet Ağa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Sulukule semtinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Küçük Çeşme olarak da bilinir. Üzerindeki kitabesine göre Ahmet Ağa isimli bir kişi tarafından Hicri 1073 yılında yaptırılmıştır.
Yakup Kethüda Çeşmesi, şu yapıları ifade edebilir:
- Yakup Kethüda Çeşmesi (Karagümrük), İstanbul'un Fatih ilçesinin Karagümrük semtinde bir çeşme.
- Yakup Kethüda Çeşmesi (Sulukule), İstanbul'un Fatih ilçesinin Sulukule semtinde bir çeşme.
Kethüda Mehmet Efendi Çeşmesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesi Bedreddin mahallesinde Osmanlı dönemi çeşmedir. Şişhane Metro İstasyonu Kasımpaşa çıkışı önündedir. Lâle Devri üslubunda yapılmıştır. Kitabesi üzerindedir. Restore edilmiş ancak suyu akmamaktadır. Kesme taştan yapılan çeşme yapısının üzeri kurşun ile örtülü, ön cephesi mermer ile kaplıdır.
Ali Bey Çeşmesi ya da Halkalı Çeşmesi, İstanbul'un Fatih ilçesindeki bir çeşmeydi. Ali Bey tarafından, yine kendisinin yaptırdığı okulun bir duvarına bitişik olacak şekilde 1706 ya da 1707 yılında yaptırıldı. Millet Caddesi'nin inşası nedeniyle 1957 yılında yıkıldı.
Çeşme ve önündeki çınar ağacı
