İçeriğe atla

Yakup Şevki Subaşı

Halaskâr
Yakup Şevki Subaşı
1312-P. 5[1]
DoğumYakub Şevki
1876
Harput, Osmanlı Devleti
Ölüm20 Aralık 1939 (63 yaşında)
Ankara, Türkiye
Defin yeriDevlet Mezarlığı, Ankara
Bağlılığı Osmanlı (1896-1920)
 Türkiye (1920-1939)
Hizmet yılları1896-1939
RütbesiOrgeneral
Komutasıİstanbul Boğazı Müstahkem Mevkii Komutanlığı, 19. Tümen, 3. Kolordu (vekil), 15. Kolordu (vekil), 15. Kolordu, 14. Kolordu, 2. Kafkas Kolordusu, 9. Ordu
2. Ordu, Yüksek Askerî Şûra üyesi
Çatışma/savaşlarıBalkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Kurtuluş Savaşı
ÖdülleriMecidiye Nişanı Osmaniye Nişanı Harp Madalyası Liyakat Madalyası İmtiyaz Madalyası Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası
Devlet Büyükleri Anıt Mezarlığı'nda Yakup Şevki Subaşı'nın kabri.

Yakup Şevki Subaşı (1876, Harput - 20 Aralık 1939), Türk asker. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda görev aldı.

Gençliği

Sırasıyla Elaziz Askerî Rüştiyesi, Erzurum Askerî İdadisi'nden mezun oldu. 17 Ağustos 1896 tarihinde Mekteb-i Harbiye'yi bitirdi. 17 Ocak 1900 tarihinde Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'den kurmay yüzbaşı olarak mezun oldu. Mekteb-i Harbiye'de Askerî Taktik ve Strateji Öğretmenliği yaptı.

Balkan Savaşları

4 Şubat 1913 tarihinde Çatalca Ordusu Topçu Komutanlığı Kurmay Başkanı olarak atandı. Bu göreviyle Balkan Savaşı'na katıldı. 14 Mart 1914 tarihinde İstanbul Boğazı Müstahkem Mevki Komutanlığı görevine atandı.

I. Dünya Savaşı

Çanakkale Cephesi

31 Ağustos 1915 tarihinde Anafartalar Grup Komutanı olan Mustafa Kemal Bey'in yerine 19. Tümen Komutanlığı görevine atandı. 15 Ekim 1915 tarihinde 3. Kolordu Komutan Vekili atandı.

Galiçya Cephesi

21 Ekim 1915 tarihinde 15. Kolordu Komutan Vekili olarak atandı. 15. Kolordu'nun Galiçya'ya gönderilmesi üzerine 18 Mart 1916 tarihinde bu göreve asaleten atandı. 5 Ekim 1916 tarihinde Galiçya'da 15. Kolordu Komutanı olarak görev yapmakta iken Mirliva rütbesine terfi etti ve "Paşa" unvanı aldı.

Kafkasya Cephesi

18 Kasım 1916 tarihinde 14. Kolordu Komutanlığı, 10 Ağustos 1917 tarihinde yeniden düzenlenen 3. Ordu komutası altındaki 2. Kafkas Kolordu Komutanlığı görevlerine atandı. 11 Ekim 1917 tarihinde de 2. Ordu Komutan Vekili olarak atandı. Kars'ın Ruslardan geri alındığı harekâtı yönetti. 7 Haziran 1918 tarihinde kurulan Şark Ordular Grubu komutası altındaki 9. Ordu'nun komutanlığına atandı. 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul'un İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesinden iki gün sonra İngiliz İşgal Kuvvetleri tarafından tutuklandı. 13 Temmuz 1920 tarihinde Malta'ya sürüldü.

Kurtuluş Savaşı

Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra İngilizlerle yapılan esir değişiminden sonra 31 Ekim 1921 tarihinde Ankara'ya gelerek Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. 18 Kasım 1921 tarihinde Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından 2. Ordu Komutanlığı'na atandı. Dumlupınar Meydan Muharebesi sonrası 31 Ağustos 1922 tarihinde Ferik rütbesine terfi etti. 9 Eylül 1922 tarihinde İzmir'in kurtuluşunun ardından komutasındaki 2. Ordu ile beraber Çanakkale Boğazı'nda bulunan İngiliz kuvvetlerinin kuşatılması harekâtını yürüttü.

Cumhuriyet dönemi

Yakup Şevki Subaşı'nın Karacaahmet Mezarlığı'nda bulunan kabri

Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından askeri hayatına devam ederek 20 Nisan 1924 tarihinde Yüksek Askerî Şûra Üyeliği'ne atandı. Bu görevdeyken 1926 yılında Orgeneral rütbesine terfi etti. 20 Aralık 1939 yılında Yüksek Askerî Şûra Üyesi iken öldü. Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi. Daha sonra naaşı 27 Eylül 1988 tarihinde Devlet Mezarlığı'na nakledildi.

Kişiliği

Harbiye'de Askerî Taktik ve Strateji Öğretmenliği yapması nedeniyle başta Mustafa Kemal Paşa olmak üzere Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki üst düzey komutanların büyük çoğunluğu tarafından "Hocam" diye hitap edilirdi. Büyük Taarruz'dan önce taarruz stratejisinin belirlenmesi için yapılan toplantılarda, tedbirli ve titiz karakteri nedeniyle, taarruz planını çok riskli ve tehlikeli bulduğu için şiddetle itiraz etmiş, ancak yine de verilen emirleri, biri hariç, harfiyen yerine getirmiştir. Yerine getirmediği tek emir ise, Afyon'un ele geçirilmesinden sonra, komuta ettiği 2. Ordu'nun sol yanının ileri sürülmesidir. Yakup Şevki Paşa bu emre "kendi cephesinden çekilen olmadığı" gerekçesiyle itiraz etmiş, bunun üzerine cephe karargahı Paşa'yı atlayarak emri direkt birlik komutanlarına vermiş, bu birlikler ileri harekâta başlayınca Paşa da mecburen emri uygulamak zorunda kalmıştı. Büyük Taarruz'un zaferle sonuçlanması, bu planla zafer kazanılacağına pek ihtimal vermeyen Yakup Şevki Paşa'yı sadık bir Mustafa Kemal hayranı yaptı.

Kurtuluş Savaşı sırasında katırların ordunun en önde gelen lojistik ulaşım aracı olduğunu düşünen Yakup Şevki Subaşı, bu hayvanların bakımına çok önem vermiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 66.
  2. ^ Görev yaptığı alayda bir katır ölünce sorumluluğun kendilerinden gitmesini isteyen subaylar veteriner hekim'e başvurarak konuyla ilgili bir rapor düzenlemesini isterler. Veteriner hekimin Latince terimlerle dolu bir rapor hazırladığını gören Yakup Şevki Paşa, hiçbir şey anlamadığı raporun altına şu notu düşer:
    Baytar Efendi, istilah-ı fenniyen (tıbbi terimler) başında paralansın, bu katır niye öldü, onu yaz!
    23 Ocak 1997 tarihli 11 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hasan Pulur makalesi Milliyet haberi 18 Mart 2014 tarihinde erişilmiştir
Askerî görevi
Önce gelen:
Yeni makam		2. Ordu Komutanı
1 Kasım 1921 - 21 Ekim 1923 		Sonra gelen:
Ali Fuat Cebesoy

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Karabekir</span> 5. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Musa Kâzım Karabekir, Türk asker ve siyasetçi. "Alçıtepe Kahramanı" namıyla tanınır. Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan komutanların arasında yer alarak Doğu Cephesi'nde gösterdiği başarılardan dolayı Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalif partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer alıp, genel başkanı oldu. Afşar Türklerinden olup soyu Karamanoğulları'na dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Esat Bülkat</span> Türk asker

Mehmet Esat Bülkat veya Esat Paşa, Türk asker. Balkan Savaşları sırasında kendi gibi asker olan küçük kardeşi Mehmet Vehip Kaçı ile birlikte Yanya'da gösterdiği savunma ve direnişi ile tanınan Esat Paşa, yine küçük kardeşi ile birlikte görev aldığı Çanakkale Savaşı'nda büyük başarı göstermiş; düşman kuvvetlerinin boğazı geçip İstanbul'a varmasını önleyen komutanlardan biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fevzi Çakmak</span> 2. TSK Genelkurmay Başkanı

Mustafa Fevzi Çakmak, Türk asker, siyasetçi ve devlet adamı. Türkiye'nin Mustafa Kemal Atatürk'ten sonraki ikinci ve son mareşali. İlk Millî Savunma Bakanı ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki ilk genelkurmay başkanı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun 3 Şubat 1920 ile 5 Nisan 1920 tarihleri arasındaki Harbiye Nazırı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sakallı Nureddin Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmed Nureddin Paşa ya da bilinen adıyla Sakallı Nureddin, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Fahrettin Altay</span> Türk asker ve siyasetçi

Fahrettin Altay Türk asker ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki Büyük Taarruz'dan sonra Yunan ordusunun geri çekilmesini sağlayarak İzmir'e giren 5. Süvari Kolordusunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ali İhsan Sabis</span> Türk asker ve siyasetçi

Ali İhsan Sabis, Türk asker ve siyasetçidir. I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi ve Irak Cephesi'nin, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Batı Cephesi'nin komutanlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Deli Halid Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi (1883–1925)

"Deli" Halid Paşa veya Halid Karsıalan, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Fahri Belen</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Fahrettin Belen, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Çobanlı</span> Türk asker ve siyasetçi

Cevat Çobanlı, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Selâhattin Köseoğlu</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüseyin Selâhattin Köseoğlu, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Nâzım</span> Türk asker

Mehmet Nâzım, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Adil</span> Türk asker ve siyasetçi

Selahaddin Adil, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Sait Akbaytogan</span>

Ali Sait Akbaytogan, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Kenan Dalbaşar</span> Türk asker

Mehmet Kenan Dalbaşar Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Âsım Gündüz</span> Türk asker ve siyasetçi

Âsım Gündüz, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Alaâddin Koval</span>

Alâaddin Koval, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Ali Fuat Erden</span> Türk asker

Ali Fuat Erden Türk asker. 1931-1943 yılları arasında Harp Akademileri Komutanı olarak görev yaptı.

Selahattin Selışık, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Halil Sami Bey</span> Türk asker

Halil Sami Paşa Türk asker. Birinci Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi'ndeki 9. Tümen komutanlığı göreviyle bilinir. 1866 yılında İstanbul'da doğmuştur. Kuleli Askerî Lisesinde eğitim görmüş, 17 Temmuz 1886 tarihinde girdiği Harbiye Mektebi'nden 28 Mayıs 1889'da teğmen rütbesiyle mezun olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.