İçeriğe atla

Yakov Melkumov

Yakov Melkumov
Doğum24 Aralık 1885(1885-12-24)
Harkhan, Yelizabetvol Valiliği, Rusya İmparatorluğu
Ölüm3 Temmuz 1962 (76 yaşında)
Moskova, RSFSC, SSCB

Yakov Arkediyeviç Melkumov (24 Aralık YU: [12 Aralık] - 3 Temmuz 1962 Rusça: Яков Аркадьевич Мелькумов; Ermenice: Հակոբ Արշակի Մելքումյան Hagop Arshaki Melkumyan), Ermeni asıllı Sovyet askeri komutanıdır. I. Dünya Savaşı'nda ve Rus İç Savaşı'nda savaşmıştır. Basmacı Hareketi'ne katılmıştır. Bu savaş sırasında Basmacı liderlerinden Enver Paşa'yı öldürmüştür.

Yaşamı

Melkumov, Şuşa şehri yakınlarındaki Harkhan da Ermeni işçi ailesinin çocuğu olarak doğmuştur. Babası Arshak (Arkady) duvarcıydı. 1890'da Aşkabata taşınmıştır. Burada Türkmence ve ata binmeyi öğrenmiştir. 1906'da Aşkabat'ta spor salonunun 6. sınıfından mezun olmuştur. 1907'de Rus İmparatorluk Ordusu'na alınmıştır. Okumak için Nikolaev Süvari Okuluna gönderilmiştir ve buradan Süvari Kurmay Yüzbaşısı olarak mezun olmuştur. I. Dünya Savaşı sırasında Rus ordusunda askerlik yapmıştır.

Rus İç Savaşı

Melkumov, 1918'de Bolşevik Partisi'ne katılmıştır. Aynı yıl Ocak ayında, Don bölgesinde General Aleksey Kalin'in isyanının bastırılmasında yer almıştır. Kızıl Ordu ilk "kızıl müfrezelerinin" saflarında yer alarak Rus İç Savaşı'nın ilk günlerinden itibaren savaşlara hep katılmıştır. 1918 yılının Nisan ayından beri bir süvari müfrezesinin şef yardımcısıydı. Temmuz ayının başlarında Moskova'daki Sol Sosyalist-Devrimci ayaklanmasını bastırılmasında yer almıştır.

1918 yılının Ekim ayında Kızıl Ordu'nun 12. Tümeninde 1. Moskova Süvari Alayının Komutanı olmuştur.

Orta Asya Çatışması

1919 yılının Ekim ayında 8. Orduda bir süvari tugayının komutanı olmuştur. Ocak 1920'de Türkistan Süvari Tümeni'nin 1. Süvari Tugayı'nın Komutanı olmuştur. 1920 yılında Ağustos - Eylül ayları arasında Melkumov'un Süvari Tugayı, Buhara Emiri olan Muhammed Alim Han devirmek için Buhara Operasyonunda yer almıştır. Eylül 1920'de 3. Türkistan Süvari Tümeni'nin 2. Süvari Tugayının komutanı olmuştur. Şubat 1921'de Boysun kasabası yakınlarında bulunan Muhammet Alim Han'ın yenilgisini katılmıştır.

1922 yılının Haziran ayında Kızıl Ordu'nun Enver Paşa güçlerine karşı başlatmış olduğu saldırı 2. Türkistan Süvari Tugayını komuta etmiştir. Osmanlı askeri olan Enver Paşa, 1921 yılında Basmacı Hareketi önderlik etmek için Orta Asya'ya gelmişti. Enver Paşa'nın küçük birlikleri, önemli başarılar elde etmesine rağmen, Kızıl Ordu tarafından yenilgiye uğratılmıştır. Enver Paşa Yakov Melkumov tarafından makineli tüfekle öldürülmüştür. Bazı kaynaklarda ise Melkumov'un Enver Paşayı kılıçla öldürdüğü belirtilir ancak Melkumov bu olayın böyle yaşanmadığını söyler. Melkumova Gussar seferi sırasındaki askeri başarıları ve Enver Paşa'nın ordusuna karşı yapmış olduğu zaferinden dolayı 2. Kızıl Bayrak Nişanı verilmiştir.

1924'ten 1926'ya kadar 8. Türkistan Süvari Tugayının komutanlığını yapmıştır. 1926'dan 1931 yılına kadar Türkmen ve Tacik Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri topraklarında Basmacı isyanlarının yenilgisinde yer almıştır. 20 Haziran 1930'da Melkumov'un Süvari Tugayı Afgan hükûmetiyle anlaşarak, Basmacı üslerine saldırmak için Afganistan'ı işgal etti. 1934 yılında Frunze Askeri Akademisinden mezun olmuştur. 1934'ten 1937'ye kadar Orta Asya Askeri Bölgesinin askeri yardımcısıydı.

Tutuklanması ve Rehabilitasyon Edilmesi

Melkumov Kasım 1937'de Büyük Temizlik sırasında. Sözde Sovyet karşıtı Milliyetçi bir örgüte katılmak suçlamasıyla tutuklanıp Nisan 1940'ta kurşuna dizilmeye mahkûm edilmiştir. Ancak daha sonra cezasını Temyiz ettikten sonra cezası, SSCB Yüksek Mahkemesi Askeri Koleji tarafından 15 yıl çalışma kampında kalması olarak karar verilmiştir.

1954'te cezası bittikten sonra rehabilite edilmiştir. Eski tümen generali rütbesi ve tüm ödülleri iade edilmiştir. Yaşamının geri kalanını Moskova'da geçirmiştir. Basmacı isyanları ile ilgili anılarını 1960 yılında Türkistantsı adlı eserinde yayımlamıştır. Melkumov 3 Temmuz 1962'de Moskova'da ölmüştür. Novodeviçi Mezarlığı'na gömülmüştür.

Eserleri

  • Туркестанцы [Türkistanlılar]. Военные мемуары (Rusça). Moskova: Voenizdat. 1960. 

Başarıları ve Ödülleri

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarıkamış Harekâtı</span> Osmanlı ve Rusya arasındaki savaş

Sarıkamış Harekâtı, I. Dünya Savaşı sırasında, 22 Aralık 1914 ve 6 Ocak 1915 arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında Sarıkamış ve çevresinde gerçekleşen muharebeler olup Osmanlı İmparatorluğu'nun askerî taktik hatalarıyla başarısızlıkla sonuçlanan bir askerî girişimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Cephesi</span> Osmanlı Cephesi

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">3. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

3. Ordu Osmanlı Ordusu komutasındaki ordulardan biridir. Başlangıçta Balkanlar'da kurulmuş ve daha sonra Osmanlı Devleti'nin Kuzey ve Doğu kısımlarını savunmuştur. Balkanlar'da olduğu sürede İkinci Meşrutiyet'i desteklemiş ve bu hareketin askeri kuvvetlerinin çekirdeğini oluşturmuştur. Başlangıçta Ordu merkezi Selanik'ti. I. Dünya Savaşı ile Erzurum Kalesi'ne taşındı. Karargahı önce Erzurum sonra Suşehri ve en sonunda Sivas yakınlarına taşındı. Ünlü subaylarının arasında Enver Paşa ve Mustafa Kemal Atatürk vardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan Millî Özerk Hükûmeti</span> Eski bir Orta Asya Türk devleti

Türkistan Millî Özerk Hükûmeti, Türkistan Millî Muhtar Hükûmeti, 1917'de Rus devriminin meydana geldiği dönemlerde eski Hive, Hokant ve Buhara hanlıklarının topraklarının üzerinde özerkliğini ilan eden ve ileride diğer iki Türki bölgeyle birleşmeyi öngören hükûmet.

<span class="mw-page-title-main">1. Ordu (Türkiye)</span> Türk Kara Kuvvetlerine bağlı bir ordu

1. Ordu, Türk Kara Kuvvetlerine bağlı 4 ordudan biridir. Komutanlığı İstanbul'da Selimiye Kışlası'nda bulunmaktadır. Asli görevi; Trakya, Boğazlar, İstanbul ve Marmara Bölgesi'ni korumak, bu bölgelerin güvenliğini sağlamaktır. Ordu, mekanize ve zırhlı birliklerden oluşmaktadır. 1. Ordu Komutanı aynı zamanda İstanbul Garnizon Komutanlığı görevini yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Basmacı Hareketi</span> Orta Asyanın bağımsızlığı için Rus yönetimine karşı Enver Paşa önderliğinde çıkarılan ayaklanmalari

Basmacı Hareketi, Özbeklerin Sovyet yönetimine karşı Orta Asya'da 1917'de başlattığı ve aralıklı olarak 1934'e değin sürdürdükleri ayaklanma hareketi.

9. Ordu, SSCB'nin Kızıl Ordu'suna bağlı ordu. 1939 - 1943 yılları arası ve savaştan sonra 1966 - 1989 yılları arasında aktif olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1941-1942)</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Kırım Seferi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Alman ve Rumen ordularının Kırım Yarımadası'nın işgali ve Sivastopol'ün düşürülmesi için giriştikleri bir askeri seferdir. Barbarossa Harekâtı'nın başlarında Aşağı Dinyeper'e kadar ilerleyen Alman 11. Ordusu ve Rumen 3. Ordusu, Kırım'ı anakaraya bağlayan Perekop Kıstağı'nda Kızıl Ordu savunmasını 29 Ekim 1941'de aşmış, hızla Kırım işgal ederek Sivastopol'ü kuşatmıştır. Ancak Kızıl Ordu'nun Kırım Cephesi kuvvetlerinin Kerç Yarımadası'na 26 Aralık 1941'de bir çıkarma yapmaları üzerine Sivastopol taarruzu durdurulmuştur. Daha sonra Mihver kuvvetlerin Kerç Yarımadası'nda yerleşmiş olan Sovyet kuvvetlere taarruz etmiştir. Yenilgiye uğrayan Kızıl Ordu birlikleri geride tüm ağır silahlarını ve çok sayıda tutsak bırakarak denizden tahliye edilmiştir. Sivastopol'e ikinci taarruz 2 Haziran 1942 tarihinde başlatıldı ve bir aydan biraz fazla süren şiddetli çatışmalardan sonra 3 Temmuz 1942 tarihinde kent Alman-Rumen kuvvetlerinin eline geçti.

<span class="mw-page-title-main">1. Muhafız Tank Ordusu</span> II. Dünya Savaşında Doğu Cephesinde görev almış Sovyet tank ordusu

1. Tank Ordusu, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'ya bağlı olarak görev almış bir Sovyet tank ordusudur. Ordunun komutanlığını uzun süre boyunca General Mikhail Katukov yapmıştır. Ordu, Temmuz 1942'de Sovyet 38. Ordu'sundan Stalingrad Muharebesi sırasında oluşturuldu. Fakat aynı yılın Ağustos ayında başka birliklere dağıtıldı. Esas kuruluşu 30 Ocak 1943 tarihinde, ünlü zırhlı birlikler komutanı General Mikhail Katukov komutasında oldu ve Kuzeybatı Cephesi'ne katıldı. Uranüs Harekâtı'na katılan birlik daha sonra Kursk Muharebesi'ne katılmak üzere Voronej Cephesi'ne aktarıldı. Başarılı muharebeleri dolayısıyla ödüllendirilen ordu Nisan 1944'te 1. Muhafız Tank Ordusu olarak yeniden adlandırıldı ve teşkilatlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Ordusu (Rusya)</span>

Kafkas Ordusu, I. Dünya Savaşı'nda Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya Cephesinde bulundurduğu ordu. Savaş öncesi bu ordunun bütün kuvveti, 100 tabur, 117 bölük ve 250 toptan ibaretti. Bu ordu nun komutanı İllarion İvanoviç Borontosv-Daşkov'tur. 23 Şubatta Rusya'da Şubat Devrimi ile başlayan sorunlar orduda disiplini hissedilir derecede bozmuştur. Bahardan itibaren, hijyen ve gıda kaynaklı sorunlar ve tifüs salgını bu orduyu yıpratır ve dağılmasına yol açar.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Blyuher</span>

Vasiliy Konstantinoviç Blyuher, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Semyon Kurkotkin</span>

Semyon Kurkotkin, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Yakov Pavlov</span>

Yakov Fedotoviç Pavlov, Sovyet Kızıl Ordu askerlerinin Stalingrad Muharebesi sırasında kendi ismini taşıyan Pavlov'un Evi 'ni düşman askerlerinden savunarak Sovyetler Birliği Kahramanı madalyası almış bir Sovyet askeri.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Kamenev</span> Rus askeri lideri

Sergey Sergeyeviç Kamenev Sovyet asker.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Kuropatkin</span>

Aleksey Nikolayeviç Kuropatkin, Ocak 1898'den Şubat 1904'e kadar Rusya İmparatorluk Savaş Bakanı ve daha sonra saha komutanı olarak görev yaptı. Tarihçiler genellikle onu 1904-1905 Rus-Japon Savaşı'ndaki, özellikle de Mukden Muharebesi'nde (1905) ve Liaoyang Muharebesi'nde büyük Rus yenilgilerinden sorumlu tutarlar.

<span class="mw-page-title-main">August Kork</span>

August Kork ,1937'deki Büyük Temizlik sırasında yargılanan ve idam edilen Estonya Kızıl Ordu 2. Sınıf Ordu Komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Kızıl Ordusu</span>

Azerbaycan Kızıl Ordusu veya Azeri Kızıl Ordusu, Rus İç Savaşı sırasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Bolşevik yanlısı Kızıl Ordu'nun bir saha ordusudur.

<span class="mw-page-title-main">İvan Tyulenev</span>

İvan Vladimiroviç Tyulenev, 1940 yılında Ordu Generali rütbesine terfi eden ilk kişilerden biri olan bir Sovyet askeri komutanıydı.

Duşanbe Muharebesi, 1921 yılında Basmacı Hareketi sırasında Tacikistan'da gerçekleşmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.