İçeriğe atla

Yakov Ganetski

Yakov Ganetski
Яков (Якуб) Станиславович Ганецкий (Фюстенберг)
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi Merkez Komitesi üyesi
Görev süresi
1907 - ?
Letonya Büyükelçisi
Kişisel bilgiler
Doğum 15 Mart 1879(1879-03-15)
Varşova, Mazovya Voyvodalığı, Vistula, Rus İmparatorluğu
Ölüm 26 Kasım 1937 (58 yaşında)
Moskova, Rus SFSC, Sovyetler Birliği
Partisi Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi
Polonya Komünist İşçi Partisi
Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Bitirdiği okul Berlin, Heidelberg ve Zürih Üniversiteleri
Mesleği Diplomat, siyasetçi

Yakov Ganetski, Yakub Haneki veya Jakub Hanecki (Rusça: Яков (Якуб) Станиславович Ганецкий (Фюстенберг); 15 Mart 1879, Varşova, Vistula, Rus İmparatorluğu - 26 Kasım 1937, Moskova SSCB), Sovyet diplomat ve siyaset adamı.

Hayatı

Yakov Ganetski'nin 1923 öncesine ait bir fotoğrafı.

Yakov Ganetski, o dönemde Rus İmparatorluğu içinde kalan Vistula topraklarının Mazovya Voyvodalığı'nda Varşova şehrindeki fabrika sahibi bir Yahudi ailesinde 15 Mart 1879 tarihinde doğdu.

1898 yılında ilk yasal kongresini gerçekleştiren Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne 1896 yılında daha yasal değilken ve henüz 17 yaşındayken üye oldu. Parti içinde Bolşevik ve Menşevikler iki fraksiyona ayrıldıklarında Bolşevik saflarında yer aldı.

1901 yılında Almanya'ya taşındı ve arka arkaya Berlin Üniversitesi, Heidelberg Üniversitesi ve Zürih Üniversitesi'nde eğitim gördü. Bu dönemse satıcılık da yaptı.

1899 yılından beri, en bilinen lideri Rosa Luxemburg olan Polonya Komünist İşçi Partisi (bugünkü adıyla Polonya Komünist Partisi) ile işbirliği yapmakta olan Polonya ve Litvanya Krallığı Sosyal Demokrasisi (SDKPiL) adlı Marksist bir partiye katıldı. 1903 ve 1909 yılları arasında genel merkez yönetimine kadar yükseldi. Bu dönemde 1905 Rus Devrimi'nde aktif rol aldı ve 1905-1907 yıllarında Polonya'daki devrimde görev yaptı. Birkaç kez tutuklanan Ganetski, 1907'de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Merkez Komitesine üye seçildi.

1912–16 yıllarındaki SDKPiL bölünmesinde Vladimir Lenin'in saflarında yer aldı.

I. Dünya Savaşı sonunda SDKPiL üyelerinin birçoğu farklı ülkelere giderek devrimci eylemlere destek verdiler. Rosa Luxemburg ve arkadaşları Almanya'da devrim için çalışırken, Ganetski gibi birçok SDKPiL üyesi Rusya'da 1917'de gerçekleşecek Ekim Devrimi için çaba sarf etti. I. Dünya Savaşı sonlarına doğru Alexander Parvus ve Karl Radek ile beraber Alman Genelkurmayı ile gizli görüşmeler yaptı. Bu görüşmelerde Almanların Bolşeviklere yardımları konusunda pazarlıklarda bulundu ve Kopenhag Operasyonunu organize etti. Böylece Lenin gizli bir tren yolculuğuyla Rusya'ya geçebildi.

Ekim Devrimi sonrası

Ganetsky, Ekim Devrimi öncesi Eski Bolşevikler olarak adlandırılan temel Bolşevik kadrosunun içinde yer alıyordu ve Vladimir Lenin'in yakın çalışma arkadaşlarından biri haline gelmişti.[1] Bolşevikleri kurtaran gizli Alman finansmanı olan Alexander Parvus ile olan yakın çalışma ilişkisi sayesinde yaptığı çalışmalarla, mali sihirbazlardan biri olarak ün salmıştı. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Ganetsky sırasıyla Baş Sovyet Bankacı,[2] Ticaret Temsilcisi ve Letonya Büyükelçisi görevlerinde bulundu. 1921 yılında Sovyet hükûmeti adına Riga Barış Antlaşması ve Kars Antlaşması'nı imzaladı.

Büyük Temizlik

Son görevi SSCB Devrim Müzesi (bugünkü adıyla Devlet Tarih Müzesi) müdürlüğü olan Ganetski, 1936-1938 yıllarındaki Büyük Temizlik operasyonları sırasında tutuklandı ve idam edildi.

Ölümünden yıllar sonra itibarı iade edildi.

Kaynakça

  1. ^ K.A Zalesskiy (2000). Stalin's Empire. Biographical encyclopedic dictionary (Rusça). Moskova. 
  2. ^ "настоящая фамилия — Фюрстенберг) Исполняющий обязанности Главного комиссара Народного банка РСФСР в ноябре 1918 - 1920" (Rusça). 22 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2017. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Yakov Ganetski ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Buharin</span> Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi

Nikolay İvanoviç Buharin, Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Plehanov</span>

Georgiy Valentinoviç Plehanov, Rus devrimci, Marksist teorisyen ve filozof. Rusya'da sosyal-demokrat hareketin kurucusu ve kendini "Marksist" olarak tanımlayan ilk Ruslardandır.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevikler</span> Lenin yanlısı grup

Bolşevikler,, Vladimir Lenin liderliğinde, 1903'teki Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi'nde Menşeviklerden ayrılan Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) aşırı sol fraksiyonuydu. Bolşevik parti 1917 Ekim Devrimi'nde Rusya'da iktidarı ele geçirdi ve daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi adını aldı. Leninist ve daha sonra Marksist-Leninist ilkelere dayanan ideoloji ve uygulamalar Bolşevizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Nisan tezleri</span>

Nisan Tezleri, 1917 Şubat Devrimi ile Rusya'daki Çarlık rejiminin devrilmesi üzerine sürgünde bulunduğu İsviçre’den, Mühürlü Tren ile Rusya’nın başkenti Petrograd’a gelen Bolşevik lider Lenin tarafından ilan edilen ve parti tarafından izlenmesi gereken siyasi hattı anlatan açıklamalar. Tezler daha çok Rusya’nın içinde bulunduğu durumu tahlil etmekte ve Bolşevikler tarafından yapılması gerekenleri sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Julius Martov</span> Menşevik Lider

Julius Martov,, Yahudi asıllı Rus Menşevik lider. Martov'un Vladimir Lenin ve Lev Troçki ile yakın bir dostluğu vardı. Troçki onu "Demokratik Sosyalizmin Hamlet'i" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Karl Radek</span>

Karl Bernhardoviç Radek, Sovyet siyaset adamı ve gazetecidir. I. Dünya Savaşı öncesinde Polonya ve Almanya'daki sosyal demokratik eylemlerde ön plana çıkmış, 1917 Rus Devrimi sonrası ise önemli bir sosyalist liderdir.

<span class="mw-page-title-main">Roman Malinovski</span>

Roman Vatslavoviç Malinovski Rus Bolşevik Partisi Merkez Komitesine kadar yükselmiş Ohranka ajanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Feliks Dzerjinski</span> Sovyet devrimci ve bürokrat, Cheka ve OGPU örgütlerinin ve Kızıl Terörün mimarlarındandır

Feliks Edmundoviç Dzerjinskiy, , Demir Feliks lakabıyla bilinen Sovyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve gizli servisi Çeka'nın kurucusu ve ilk önderi. Bolşevik devrimci ve Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi üyesi (1917-1926). RKP (B) Politbüro üyesi (1924-1926).

Mejrayontsi Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Moisey Uritski</span> suikast kurbanı Çeka şefi

Moisei Solomonoviç Uritski Rus Bolşevik lider. Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar kapsamında cinayet sonucu öldürülmüştür. Aynı gün Bolşeviklerin lideri Lenin de suikaste uğramış ve ağır yaralanmıştır. Bu saldırıların ardından Bolşevikler tarafından Kızıl Terör uygulamaları başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mühürlü Tren</span>

Mühürlü Tren, I. Dünya Savaşı sırasında İsviçre'de sürgünde bulunan Rus Bolşevik lider Lenin ve beraberindekilerin 1917 yılı Şubat Devrimi ile birlikte yıkılan Çarlık rejiminden sonra Rusya'ya dönmelerini sağlayan çok taraflı organizasyonu anlatır. İsviçre sınırından sonra Almanya İmparatorluğu topraklarından geçen devrimcileri taşıyan tren, diplomatik olarak dokunulmaz olduğu ve yolcularının Almanya'da inmesi yasak olduğundan mühürlü tren ismi kullanılmıştır. Yolculuğun sonunda Lenin ve beraberindekiler İsviçre-Almanya-İsveç-Finlandiya üzerinden Sankt-Peterburg'a ulaşmışlardır. Lenin'in Rusya'ya gelişi Rus Devriminin kaderini etkilemiş ve gelir gelmez açıkladığı Nisan Tezleri ile Bolşevikleri iktidarın alınması doğrultusunda yeniden örgütlemiştir. Süreç sonunda Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Kalinin</span> Bolşevik devrimci

Mihail İvanoviç Kalinin, 1919-1946 yılları arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olmuş Bolşevik devrimci. 1926 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Politbüro üyesi olmuştur. SBKP Genel Sekreteri Josef Stalin’in yakın çalışma arkadaşı ve "Eski Bolşevik"tir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Muhafızlar (Rusya)</span>

Kızıl Muhafızlar çoğunlukla fabrika işçileri, köylülerden oluşan paramiliter gönüllü oluşumlardı. Kazaklardan ve kısmen Sovyet iktidarının korunması için askerlerden ve denizcilerden oluşuyordu. Kızıl Muhafızlar, çökmekte olan Rus İmparatorluk Ordusu'nun geçici askerî gücü ve Ekim Devrimi sırasında ve Rus İç Savaşı'nın ilk aylarında Bolşeviklerin bir oluşumuydu. Çoğu, 1917 Rus Devrimi döneminde oluşturuldu ve bazı birimler 1918'de Kızıl Ordu olarak yeniden düzenlendi. Kızıl Muhafız oluşumları, Finlandiya, Polonya, Estonya, Ukrayna ve diğerleri gibi çağdaş Rusya Federasyonu dışındaki bölgeler de dahil olmak üzere eski Rusya İmparatorluğu'nun büyük bölümünde örgütlenmişti. Merkezileşmemişlerdi ve yerel bir siyasi partinin ve yerel Sovyet üyelerinin kararıyla oluşturulmuşlardı. Sovyetlerin gücünü korumak ve genişletmek için mücadele ederek, "tüm gücü Sovyetlere" verecek yeni bir devletin yaratılmasına yardımcı oldular.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 6. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi VI. Kongresi Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (Bolşevik) 26 Temmuz - 3 Ağustos 1917 tarihleri arasında Sankt-Peterburg'da düzenlediği kongredir. Kongrede merkez komitesi seçilmiş ve yeni bir tüzük yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri</span>

1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri, 1917 Rus Devrimi dönemindeki gelişmeler sonucu, Rusya Cumhuriyeti içinde 25 Kasım 1917 tarihinde Rusya Kurucu Meclisi'nin oluşturulması amacıyla düzenlenen seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mir Beşir Kasımov</span>

Mir Beşir Kasımov, Sovyet Azeri siyasetçi, devrimci. Neriman Nerimanov'un ürettiği siyasetin takipçilerinden biri olan Kasımov Azerbaycan'da ulusal komünizm politikasının uygulayıcısı olarak da bilinir. İki kez Lenin Nişanı ödülünü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sofia Dzerjinskaya</span> Polonyalı komünist

Sofia Sigizmundovna Dzerjinskaya, Polonyalı aktivist, Polonya Komünist Partisi üyesi politikacı. Çeka'nın kurucusu Bolşevik devrimci Feliks Dzerjinski'nin eşidir.

<span class="mw-page-title-main">İvan Skvortsov-Stepanov</span>

İvan İvanoviç Skvortsov-Stepanov, - Sovyet devlet adamı, parti lideri, tarihçi ve ekonomist. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk Maliye Komiseri (bakanı).


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.