Yakitori - Turkipedia

Yakitori (Japonca: 焼き鳥, やきとり Türkçe: kuş ızgara) Japon mutfağından bir tür tavuk kebabıdır. Kushiyaki olarak da bilinir.

Yakitori, tavuk eti parçalarının çelik veya bambudan yapılma bir şişe dizilerek kömür ateşinde ızgara edilmesi şeklinde yapılan bir yemektir. Tavuk eti parçalarının dizildiği şişe kushi adı verilir.^[1]

Geleneksel yakitori sadece tavuğun farklı bölgelerinden yapılırken günümüzde sığır, balık, deniz ürünleri ile de yapılmaktadır. Sadece sebzeyi şişe takarak yapılanlara ise kushi denilir.

Yakitoride iki tür sostan biri kullanılır: şio veya tare. Şio (tuz), soya sosu bazlı bir sostur. Tare ise hafif tatlı bir sostur. Bu sosun temelini, sake, soya sosu ve şekerden oluşan pirinç şarabı oluşturur. Sos, hem şişteki etin üzerine sürülür, hem de piştikten sonra etler tekrar bu sosun içine batırılır.

Yakitori günümüzde Japonya ve Asya'nın gözde yemeklerindendir. İlk olarak 19. yüzyılda Meiji Dönemi’nde ortaya çıktı, ancak popüler hale gelmesi 1950’leri buldu. 1950lerde Japonya'da tavuk bol miktarda bulunur hale geldiğinde, yakitari yaygınlaştı. Tarihin daha önceki dönemlerinde Japonya'da Budist inançlar nedeniyle, serçe haricindeki hayvanları avlayıp pişirmek ve yemek yasaktı (serçelerin avlanması, pirinç hasadına verdikleri zarardan ötürü serbestti).^[2] Japonya’da yakitori yakitori-ya adı verilen özel yakitori dükkanlarından satılır, izakaya adı verilen Japon gastro-publarında da servis edilir.

Şiş tavuğun hazırlanması çok kolay olduğu ve ayakta atıştırılabilir olduğu için, yatai denilen küçük yemek tezgahlarında satılan bir sokak yemeği olarak da servis edilmesi yaygındır.^[1] Japonya'da pek çok çalışan, öğle yemeğinde veya akşamları işten eve giderken yol üzerinde bulunan bu tezgâhlardan yakitori alır. Yakitori elle, genellikle doğrudan şişten yenir ve yanında bira ve kızarmış sebzelerle eşlik edebilir.

Çeşitleri

Tavuğun her parçasından lezzeti ve besin değeri farklı nitelikte yakitoriler yapılır, tavuğun hiçbir parçası ziyan edilmez. Başlıca yakitori türleri şunlardır:

Kanmuri yakitori: Ana malzemesi tavuk ibiğidir.

Mune yakitori: Sadece tuzla ve bazı durumlarda dara sosuyla terbiyelenmiş olan tavuk göğsüyle yapılır.

Sasami yakitori: Ana malzemesi tavuk göğsüdür. Tavuk parçaları, bazı durumlarda sake içinde marine edilir, şişe dizilip ızgara yapılır.

Hatsu yakitori: Ana malzemesi tavuk yüreğidir.

Seseri yakitori: Ana malzemesi tavuğun boyun bölgesidir.

Kimo yakitori veya reba: Ana malzemesi tavuk ciğeridir.

Sunagimo yakitori: Ana malzemesi tavuk taşlıklarıdır.

Kawa yakitori: Ana malzemesi tavuk derisidir.

Momo yakitori: Ana malzemesi tavuk bududur.

Bonri yakitori: Ana malzemesi tavuk kuyruklarıdır.

Tebasaki yakitori: Ana malzemesi tavuk kanadıdır.

Tsukane yakitori: Tavuk kıyması ile yapılır. Kıyma; taze soğan, sarımsak, zencefil, soğan veya shiso ile zenginleştirilebilir.

Nankotsu: tavuk kıkırdağı ile yapılır.

Negima: Dilimlenmiş tavuk butları veya tavuk göğsü ile birlikte yeşil veya Galli soğan (negi) parçalarıyla yapılan bir yakitori çeşididir.

Benzer yemekler

Brochette (Fransız), Espetada (Portekiz), Satay (Uzak Doğu), Shashlik (Rus), Şiş kebabı (Türk), Souvlaki, Mici (Romen) or Kalamaki (Yunan)

Kaynakça

^ ^a ^b "Yakitori Nedir, Yakitori Tarifi (Japonya) - Mutfak Kültürü". mutfakkulturu.com. 4 Nisan 2022. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2023.
^ secretaryoffice (14 Mart 2022). "Everyone loves Japanese Yakitori!". JCI (İngilizce). 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2023.

İlgili Araştırma Makaleleri

Tokat kebabı; taze kuzu eti, kuyruk yağı, patlıcan, domates, yeşil biber, patates, soğan, sarımsak ve özel pişirilmiş kebap pidesi kullanılarak yapılan Tokat yöresine ait bir yemektir. Tokat'ın dışında; Sivas, Ordu ve Amasya gibi illerde de yöresel farklılıklar gösterebilen Tokat kebapları yapılır. Özel kebap ocaklarında yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Şiş kebabı</span> şişe geçirilerek ızgara edilen et (yemeği)

Şiş kebabı, Türk yemek kültürünün içinde önemli bir yeri olan et yemeği. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.

Japon mutfağı, Japonya'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Japonya'nın geleneksel mutfağı (washoku), miso çorbası ve diğer yemekler ile pilav üzerine kuruludur ve mevsimlik malzemelere vurgu yapılmaktadır. Garnitürler genellikle balık, salamura sebze ve et suyunda pişirilmiş sebzelerden oluşur. Japonya bir ada ülkesi olduğundan dolayı balık ile diğer deniz ürünleri içeren yemeklere de çok sık rastlanmakta olup genellikle ızgara yapılır, ancak aynı zamanda saşimi veya suşi olarak çiğ olarak da servis edilir. Deniz ürünleri ve sebzeler de tempura olarak hafif bir hamurda kızartılır. Pirinç dışında, soba ve udon gibi erişteler de bir temel gıda maddesidir. Japonya'da ayrıca, oden adı verilen et suyunda balık ürünleri veya sukiyaki ve nikujagada sığır eti gibi birçok kaynatılmış yemek bulunur.

Miso, fermente edilmiş bir Japon yiyeceği. Geleneksel Japon yemeği miso çorbasında da (misoşiru) kullanılır. Soya fasulyesi, pirinç veya arpanın, deniz tuzu ve ko-ji adlı mantarla fermentasyonu ile elde edilen bir çeşit hamurdur. Normalde tuzlu bir tadı vardır ama kullanılan malzemeler ve fermantasyon yöntemine bağlı olarak tadı farklı biçimlerde ortaya çıkar. Bu çeşitlilik içinde bazı misolar tatlı da olabilir. Japon beslenmesinde önemli bir konumu vardır, diyet yiyeceği olarak da kullanılır.

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Teppanyaki</span> Japon mutfağının, yemek pişirmek için demir tava kullanılarak yapılan yemeklerin genel adı

Teppanyaki, Japon mutfağının, yemek pişirmek için demir tava kullanılarak yapılan yemeklerin genel adıdır. Teppanyaki kelimesi, demir tabak anlamına gelen “teppan” ve ızgaralanmış ve az yağda pişirilmiş anlamına gelen “yaki” kelimelerinden türemiştir. Japonya'da, teppanyaki, et, karides, “okonomiyaki”, “yakisoba” ve “monjayaki” de dahil olmak üzere demir tabak kullanılarak pişirilen yemekler olarak bilinir.

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

<span class="mw-page-title-main">Irak mutfağı</span> Vikimedya liste maddesi

Irak mutfağı, Irak'ın ulusal mutfağıdır. Arap kültürünün mirasçısı olan Irak mutfağı Orta Doğu mutfaklarından etkilenmiştir. Ayrıca Irak mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Irak mutfağı, Kuzey Irak mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Irak mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, ırak mutfağı İran, Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Irak'ın her yerinde şavurma lokantalarından ırak otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. ırak mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, Lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir.

Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Arap ve Kürt kültürünün mirasçısı olan Suriye mutfağı Orta Doğu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Suriye mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, Suriye mutfağı Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Suriye'nin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Fast Foodlar, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Suriye mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.

Picadillo birçok Latin Amerika ülkesinde ve Filipinler'de geleneksel bir yemektir. Kıyma, domates, kuru üzüm, zeytin ve bölgeye göre değişen diğer malzemelerle yapılır. Genellikle pirinçle servis edilir veya taco, tuzlu hamur işleri veya kroket gibi yemeklerde dolgu olarak kullanılır. İsim, "kıymak" anlamına gelen İspanyolca picar kelimesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kore yemekleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kore mutfağından yemeklerin listesi aşağıda sıralanmaktadır.

Pyeonyuk, geneleksel bir Kore yemeğidir. İnce doğranan etler haşlatılıp sıkıştırılarak yapılır. Sığır eti veya domuz eti ile yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Umman mutfağı</span>

Umman mutfağı Arap, İran, Hint, Asya, Doğu Akdeniz ve Afrika mutfaklarından etkilenmiştir. Yemekler genellikle tavuk, balık ve kuzu etinin yanı sıra pilavdan yapılır. Umman'daki yemeklerin çoğu, zengin bir baharat, bitki ve turşusu karışım içerir.

Barbados mutfağı, Barbados ile alakalı yemek kültürünü ve çeşitlerini belirtir ve açıklar. Barbados mutfağı, çevre ülkelerden birtakım farklılıklara sahiptir ve dünya mutfağı ile ilgilenenler tarafından rağbet görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sierra Leone mutfağı</span>

Sierra Leone, tarlaları ve yüksek platformları arasında çeşitli nehirleri ve çağlayanları olan bir Afrika bölgesidir.

Senegal mutfağı, Kuzey Afrika, Fransız ve Portekiz mutfağından etkilenen ve ülkenin en büyüğü Wolof olan birçok etnik gruptan türeyen bir Batı Afrika mutfağıdır. Bölgeye ilk kez 11. yüzyılda nüfuz eden İslam, mutfakta da rol oynuyor. Senegal, 1960'a kadar Fransa'nın bir kolonisiydi. Kolonizasyonundan bu yana, göçmenler Senegal mutfağını diğer birçok bölgeye getirdiler.

Kırma tavuk kebabı, tavuk eti ile yapılan bir kebaptır.

Satay, baharatlar kullanılarak ızgarada pişirilen bir Endonezya, Tayland ve Vietnam usulü kebap yemeğidir. Özel sos ile servis edilir. Satay kebabı, dilimlenmiş tavuk, koyun eti, sığır eti, domuz eti, balık, diğer et veya tofudan oluşabilir. Hindistan cevizi hurma yaprakları daha orijinal olmasına rağmen, bambu şişler sıklıkla kullanılır. Odun veya odun kömürü üzerinde ızgara yapılarak çeşitli baharatlarla servis edilir. Sate çeşitli soslarla servis edilir, ancak en çok soya ve fıstık sosu kullanılır. Bu nedenle fıstık sosuna genellikle satay sosu denir. Satay kebabı, Endonezya'nın Java adasına aittir. Endonezya'nın milli yemeğidir. Güneydoğu Asya'da, özellikle Endonezya, Malezya, Singapur, Tayland ve Vietnam'da da popülerdir.

Suvlaki, şişte ızgara edilmiş küçük et parçaları ve bazen sebzelerden oluşan bir Yunan fast food yiyeceğidir. Genellikle direkt şiş üzerinden sıcakken yenilir. Yanında limon, sos, dilimlenmiş domates ve soğan gibi sebzeler ve kızarmış patates ile birlikte veya pide içine dürüm yapılmış bir şekilde servis edilebilir. Yunanistan ve Kıbrıs'ta genellikle domuz eti kullanılmakla birlikte, bazı bölgelerde ve dünya genelinde tavuk, dana ve kuzu eti de kullanılabilmektedir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.