İçeriğe atla

Yahudilik'te Muhammed

Yahudilikte çok az metin İslam peygamberi Muhammed'e atıfta bulunur veya onu konu edinir. Yahudilerin çoğu, Muhammed'in Tanrı'dan ilahi vahiy aldığına dair beyanını reddeder ve onu sahte bir peygamber olarak görürler.

Muhammed hakkındaki yorumlar

Orta Çağ'da Yahudi yazarların Muhammed'i "ha-meshuggah" (deli) olarak tanımlaması yaygındı; bu terim, İncil'de peygamber olduğuna inanan sahte peygamberler için sıklıkla kullanılırdı.[1][2][3]

Musa bin Meymun

İbn Meymun, Muhammed'den sahte bir peygamber ve deli bir adam olarak bahseder. Konuyla ilgili olarak Yemen mektubu'nda şunları yazmıştır:

"[İsa'dan] sonra, ona benzeyen bir deli ortaya çıktı, çünkü o, onun yolunu açtı. Ancak o, daha da ileri giderek bir yönetim [telb el-mülk; egemenlik] ve iyi bilinen İslam'ı oluşturdu."

Otoriter hukuk eseri Mişneh Tora'da (Hilkhot Melakhim 11:10-12), İbn Meymun, yine de Muhammed'in, Tanrı'nın dünyayı Yahudi Mesih'in gelişine hazırlama planının bir parçası olduğunu belirtmiştir: "Nasıralı İsa'nın tüm bu sözleri ve ondan sonra ortaya çıkan bu İsmaili'nin (yani Muhammed'in) amacı yalnızca mesihin yolunu düzeltmek ve tüm dünyayı birlikte Rabbe hizmet etmeye hazırlamaktır. Denildiği gibi: O zaman, hep birlikte beni adımla çağırmaları, Omuz omuza bana hizmet etmeleri için, Halkların dudaklarını pak kılacağım.[4] (Sefanya 3:9).[5]

Kesin olmayan ve dolaylı yorumlar

12. yüzyılın önde gelen Yemenli hahamlarından ve ilahiyatçılarından biri olan ve "Yahudi İsmailizmi" olarak adlandırılan akımın kurucusu olan Natan'el el-Feyyumi, felsefi incelemesi Bustan al-Uqul'da ("Akılların Bahçesi") peygamberlerin diğer uluslar için Yahudi Tevrat'ın hükümlerinin dışında çıkan hükümleri içeren dinlerin de Tanrı tarafından gönderildiğini yazmıştır. Natanel, açıkça Muhammed'i Araplar için geçerli olan belirli mesajla inen gerçek bir peygamber olarak görüyordu.[6][7] Natanel'in Muhammed'in peygamberliğini açıkça kabul etmesi o zaman ki Yemen'de nadir karşılaşılan bir durumdu.[8]

Kıyamet literatüründe Midraş (Haham Şimon ben Yohai'nin Sırları), Muhammed'i Yahudi Mesih'e benzetir. Bu metinde, 1. yüzyılın ünlü bilgesi ve sufisi Şimon ben Yohai, 8. yüzyıldaki İslam fetihlerinin başlangıcına,[9] Muhammed'in bir peygamber olarak rolüne ve Muhammed'in Yahudileri Hristiyan ("Romalı") baskısından kurtardığına ve bunların da mesih sürecinde olumlu bir rol oynacağına değinir.[10]

Kahire Genizası'nda bulunan bir Yahudi belgesi, pek çok Yahudinin Muhammed'i sadece bir peygamber olarak kabul etmekle kalmayıp, Muhammed'in mücadelesine katılmak için Şabat'a saygısızlık bile ettiğini anlatıyor. Ancak bazı tarihçiler, Zimmet en-nebi Muhammed (Muhammed'in Koruma Fermanı) adı verilen bu belgenin Yemenli Yahudiler tarafından meşru müdafaa amacıyla uydurulduğunu öne sürüyor.[11]

İspanya'da Yahudiliğin Altın Çağı olarak bilinen 9. yüzyıldan 12. yüzyıla kadar Endülüs'teki büyük kültürel etkileşimler nedeniyle, Muhammed hakkındaki İslami kaynaklardan aktarılan bir dizi anlatım, tesadüfen Yahudi düşüncesine girdi. Örneğin, ilk Hasidik sufilerden biri olan Polonne'li Haham Jacob Joseph, Bahya bin Paquda'nın popüler eseri Chovot HaLevavot'tan alıntı yaparak, dindar bir adamın kötü eğilime karşı verdiği iç mücadelenin dış savaştan daha büyük olduğunu yazdı. Bu kitabın İbranice-Arapça orijinal versiyonunda, Bahya bin Paquda hem dış hem de iç savaştan cihat olarak söz eder ve yazar, kaynağının adını belirtmese de, hikâyedeki "dindar adam" Muhammed'dir.[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Norman A. Stillman (1979). The Jews of Arab lands: a history and source book. Yahudi Yayın Topluluğu. s. 236. ISBN 978-0-8276-0198-7. Erişim tarihi: 26 Aralık 2011. 
  2. ^ İbni Warraq. Defending the West: A Critique of Edward Said's Orientalism. s. 255. 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023. 
  3. ^ The Legacy of Islamic Antisemitism: From Sacred Texts to Solemn History. s. 21. 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023. 
  4. ^ "Sefanya 3:9". kutsalkitap.info.tr. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  5. ^ A. James Rudin (2010). Christians & Jews Faith to Faith: Tragic History, Promising Present, Fragile Future. Jewish Lights Publishing. ss. 128-129. 
  6. ^ Nathanael ibn al-Fayyumi
    David Levine (çeviri). The Bustan al-Ukul. Columbia Üniversitesi Doğu Çalışmaları. s. 105.
     
  7. ^ Netanel el Feyyumi (1984). Gan ha-Sekhalim. s. 6. 
  8. ^ Norman Solomon, Richard Harries, Tim Winter (2006). Abraham's children: Jews, Christians, and Muslims in conversation (İngilizce). T&T Clark Int'l. s. 137. ISBN 0-567-08161-3. Netanel's work was virtually unknown beyond his native Yemen until modern times, so had little influence on later Jewish thought. 
  9. ^ Joshua Prawer, Haggai Ben-Shammai (1996). The History of Jerusalem: The Early Muslim Period (İngilizce). New York Üniversitesi Basımı. s. 304. ISBN 978-0814766392. 
  10. ^ Norman Solomon, Richard Harries, Tim Winter (2006). Abraham's children: Jews, Christians, and Muslims in conversation. T&T Clark Int'l. s. 133. ISBN 0-567-08161-3. Nistarot" places the Muslim conquests in an eschatological context, and implies that Muhammad had a positive role to play in the messianic process. 
  11. ^ Yakov Rabkin. ""Perspectives on the Muslim Other in Jewish Tradition"" (PDF). 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  12. ^ Diana Lobel. A Sufi-Jewish Dialogue: Philosophy and Mysticism in Bahya ibn Paquda's Duties of the Heart. Pensilvanya Üniversitesi Basımı. s. IX. ISBN 0-8122-3953-9. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. How does a perennially popular manual of Jewish piety come to be quoting Islamic traditions about the Prophet Muhammad? Muslim Spain of the tenth through twelfth century, known as the "Golden Age" of Hispano-Jewish poetry and letters, is a time of great convergence and cultural creativity. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antisemitizm</span> Yahudi ulusuna, kültürüne ve dinine karşı duyulan düşmanlık, önyargı veya ayrımcılık

Antisemitizm (anti-semitizm), Yahudi milletine karşı duyulan düşmanlık, nefret, ön yargı veya ayrımcılıktır. Bu tür pozisyonlara sahip bir kişiye antisemit denir. Antisemitizm bir ırkçılık olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Sabataycılık</span> 17. yüzyılda baskı nedeniyle görünüşte Müslüman olan ve gerçek inançlarını gizlice sürdürmeye zorlanan bir grup Yahudi

Dönmeler, Osmanlı İmparatorluğu'nda zorlama sonucu dışarıdan İslam'a dönen, ancak Yahudi inançlarını ve Kabalistik inançlarını gizlice koruyan bir grup Sabetaycı kripto Yahudi'ydi. Hareket esas olarak Selanik merkezliydi. Grup köken olarak 17. yüzyılda Sefarad Haham ve Kabalist Sabatay Sevi'nin Yahudi Mesih olduğunu iddia etmesiyle ve daha sonra Sultan IV. Mehmed'in ölüm cezasına çarptırmasıyla Sabatay Sevi'nin zorla İslam'a dönmesiyle ortaya çıktı. Sevi'nin zorla İslam'ı kabul etmesinden sonra, bazı Sabetay Yahudileri de İslam'ı seçip "Dönme" oldular. Sabetaycıların bir kısmı, Dönmelerin torunları olarak 21. yüzyıl Türkiye'sine kadar yaşadı.

Tarihte Yahudilik ile İslam arasındaki etkileşimin tarihi, İslamın Arap Yarımadası'nda doğup buradan yayılmaya başladığı 7. yüzyıla kadar uzanır. Gerek Yahudiliğin gerekse İslamın kökenleri Ortadoğu'da, İbrahim'e dayandığından, her ikisi de İbrahimi olarak kabul edilir. Yahudilik ile İslam'ın paylaştığı birçok ortak yön bulunmaktadır: temel dini görünümü, yapısı, hukuk felsefesi ve uygulaması ile İslam ile Yahudilik birbirine benzer. Gerek bu benzerliklerden ötürü, gerekse Müslüman kültürü ve felsefesinin İslam dünyası içinde yaşayan Yahudi cemaatleri üzerindeki etkisi yoluyla, geride kalan 1.400 yıl boyunca bu iki din arasında kesintisiz ve hatrı sayılır bir fiziki, teolojik ve siyasi örtüşme ortaya çıkmıştır.

Muhammed'in Medine ve çevresinde yaşayan Yahudi kabileleriyle irtibata geçtiği birçok yazılı kaynakta anlatılmaktadır. Bu kaynaklarda Muhammed Yahudiler için Ehl-i Kitap diye hitap ederken Müslümanlarla Yahudilerin arasında bir ittifak kurulamadığından bahsedilir.

Yahudilerin Arnavutluk'taki tarihi 1300 yıl öncesine dayanır. Arnavutluk Yahudileri ağırlıklı olarak Sefarad olmakla birlikte modern zamanlarda toplam ülke nüfusuna olan yüzdesi çok düşüktür. Arnavutluk, II. Dünya Savaşı'nda Yahudi nüfusu artan ender Avrupa ülkelerindendir. Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin Komünist diktatörü Enver Hoca aralarında Yahudiliğin de bulunduğu bütün dinleri yasaklayıp devlet ateizmini yürürlüğe soktu. Komünizm sonrası bu politikalar kaldırılıp ibadet serbestliği getirildi fakat Yahudilerin çoğunun İsrail'e göç etmesiyle Arnavutluk'taki Yahudi nüfusu azaldı.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan'daki Yahudilerin tarihi</span> Hindistanda bulunan dini bir azınlık

Hindistan Yahudileri Hindistan'da bulunan dini bir azınlıktır. Yahudiliğin, Hindistan'a giren ilk gayri-Dharma dinlerden olduğu tarihte kayıtlıdır. Antik çağlardaki cemaatler kültürel asimilasyona uğramıştır. Her Yahudi cemaati, Yehuda Krallığı ve Kayıp On Kabile gibi farklı kökenlerden geldiği için ülkedeki Yahudi sayısını kestirmek zordur. Toplam Yahudi nüfusunun yarısı Manipur ve Mizoram'da, çeyreği de Mumbai'de yaşamaktadır. Dünyadaki birçok ülkenin aksine Hintlerin kontrolündeki Hindistan'da antisemitizm olayları görülmemiştir. Bölgede görülen tek antisemitik olaylar, Portekiz'in Goa'yı işgal edip engizisyonları başlattığı dönemdir. Yahudiler Malabar kıyılarındaki Kodungallur'a yerleşip 1524'e kadar barış içinde ticaretle uğraştılar. Hem İngiliz hakimiyetinden önce hem de sonra Yahudiler Hint prensleri altında, hükûmette, orduda ve endüstride önemli mevkilere geldiler.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Suudi Arabistan'daki Yahudilerin tarihi antik çağlardan bu yana bugün Suudi Arabistan'da bulunan topraklar üzerindeki Yahudi tarihi anlamına gelmektedir.

İslam ve antisemitizm, Yahudilere ve Yahudiliğe karşı İslami öğretiler ve İslam hakimiyeti altındaki Yahudilere yapılan muamelelerle ilgilidir.

İsrail ve Yahudiye toprakları dışında kalan Orta Doğu bölgelerinde Yahudiler en azından Babil Sürgünü'nden beri 2600 yıldır yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arap dünyasındaki Yahudilerin tarihi</span>

Arap Yahudileri Arap dünyasında doğan Yahudileri veya onların torunlarını ifade eder. Salim Tamari'ye göre, dünyanın birçok yerinde "Arap Yahudisi" terimi bir oksimorondur.

Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler, İslam'dan önce Arap Yarımadası'nda yaşamını sürdürmüş Mizrahi Yahudi gruplarıydı. Bu kabilelerin atalarının İbrani olup olmadığı yüzde yüz belli değildir. Yahudi geleneğinde Rehabitler gibi göçebe kavimlerin antik zamanlarda Yahudiliğe geçtiğinden bahsedilir.

Habbani Yahudiler veya Habbanim, Yemen'in bugünkü Şabva vilayetine ait Habban bölgesinde yaşayan Yahudilerdi.

<span class="mw-page-title-main">Kripto-Yahudilik</span>

Kripto-Yahudilik veya Gizli Yahudilik, gizlice Yahudiliği uygulamak fakat topluma karşı farklı bir dini uyguluyormuş gibi görünmektir; bu dinin takipçilerine, "gizli" anlamına gelen Yunanca κρυπτός (kriptos) sözcükten gelir "kripto Yahudiler" denir. Kripto Yahudi terimi atalarının bazı Yahudi geleneklerini takip eden fakat genelde Katoliklik gibi farklı bir dinden gözükenlere de denir. Bu fenomen Orta Çağ'da Yahudilerin 1492'de İspanya'dan kovulmasıyla başladı.

<span class="mw-page-title-main">Kim bir Yahudi'dir?</span> Yahudi kimliği ile ilgili temel soru

"Kim bir Yahudi'dir?", Yahudi kimliğinin temel sorusudur. Yahudi şahsın kültürel, dini, soyağacı ve kişisel boyutlarını irdeler. Bu soru, Almanya'da Nazi Partisi tarafından hazırlanan Nürnberg Yasaları'nda da ele alınmıştır.

Yemen mektubu Rambam ile Yemen Yahudileri arasında önemli bir temastı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed</span> İslamın kurucu peygamberi (570–632)

Muhammed, dünyanın en kalabalık ikinci dini olan İslam'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi Arap liderdir. Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirerek Müslüman hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslami dinî inancın temelini oluşturmuştur. Müslümanlar tarafından Âdem, İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerin daha sonradan tahrif edilmiş tek tanrılı dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve Allah'ın insanlara gönderdiği son peygamber olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yahudiler</span> Orta Doğu kökenli etno–dinî grup ve antik millet

Yahudiler veya Yahudi milleti, tarihî İsrail ve Yehuda'nın İsrailoğulları ve İbranilerinden köken alan bir etno-dinî grup ve millettir. Yahudilik, Yahudi milletine özel etnik bir din olduğundan Yahudi etnisitesi, milleti ve inancı birbiriyle güçlü bir şekilde ilişki içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed eleştirisi</span> Muhammedin peygamberlik iddiasına ilişkin seküler ve teolojik eleştiriler

Muhammed'e yönelik eleştiriler 7. yüzyıldan beri yapılagelmiştir. İlk eleştiriler çağdaşı olan Arap putperestler tarafından "tektanrıcılığı milleti içinde tebliğ" etmesiyle başlamış ve Arabistan'daki Yahudi kabileleri tarafından, İbrani Kutsal Kitabı'ndaki anlatıların ve kişilerin haksız yere kullanması ve Yahudi inancının kötülenmesiyle devam etmiştir. Bu nedenlerden dolayı, Orta Çağ Yahudi yazarları ondan genellikle aşağılayıcı bir takma isim olan ha-Meshuggah olarak bahsediyorlardı. Modern zamanlarda eleştiriler genellikle onun peygamberlik iddiasındaki samimiyeti, politik tutumu, evlilikleri ve sahip olduğu köleleri üzerine yapılmaktadır.

Geleneksel Yahudilikte İsa, sahte mesihlerin en zarar verici olanı ve en başarılısı olarak görülmektedir. Bununla birlikte geleneksel Yahudi inancına göre henüz mesih gelmediği ve Mesih Çağı henüz başlamadığı için İsa'nın mesihliğinin ya da tanrılığının reddi Yahudilikte merkezî önem arzeden bir konu olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mesiyanik Yahudilik</span> modern Hristiyan dinî hareketi

Mesiyanik/Mesihçi Yahudilik, Yahudilik ile Hıristiyanlık ve İsa'nın Yahudi mesih olduğu inancını birleştiren modern bir senkretik dinî hareket. 1960'larda ve 1970'lerde ortaya çıkmıştır.