İçeriğe atla

Yafa Antlaşması (1192)

Yafa Antlaşması, daha nadiren Ramla Antlaşması[1][2][3] veya 1192 antlaşması[4] olarak anılır, Haçlı Seferleri sırasında kabul edilen bir ateşkestir. 1[1] veya 2 Eylül 1192 A.D. (20 Şaban 588 H.) tarihinde Müslüman hükümdar Selahaddin Eyyubi ile İngiltere Kralı Aslan Yürekli Richard arasında, Temmuz-Ağustos 1192 Yafa Muharebesi'nden kısa bir süre sonra imzalanmıştır. İbelinli Balian'ın yardımıyla müzakere edilen anlaşma, iki ordu arasında üç yıllık bir ateşkesi garanti ediyordu. Bu antlaşma Üçüncü Haçlı Seferi'ni sona erdirmiştir.

Hükümler

Anlaşma esas olarak iki ana konuyu ele alıyordu: Kudüs'ün statüsü ve Hristiyanların hac hakları ve Haçlı devletinin Kutsal Topraklar'daki egemenliğinin kapsamı. İlk olarak anlaşma, Kudüs'ün İslam kontrol altında kalacağını ve Hristiyan hac ziyaretlerine açık olacağını belirterek Hristiyanların ve Müslümanların Filistin üzerinden güvenli geçişini garanti ediyordu. İkinci konu, Hristiyanların Sur'dan Yafa'ya kadar olan sahili elinde tutarak, 1187'de topraklarının neredeyse tamamını kaybeden Latin krallığını adeta bu iki şehir arasında uzanan bir kıyı şeridine indirgeyecekleri belirtiliyordu. Aşkelon'un surları yıkılacak ve kasaba Selahaddin'e geri verilecekti.

Ne Selahaddin Eyyubi ne de Kral Richard genel anlaşmadan memnun değildi ama başka seçenekleri de yoktu. İslami hükümdar, denemeler ve savaş masrafları nedeniyle zayıflamıştı ve her ikisi de kendi krallıklarına yönelik tehditlerle uğraşmak zorunda kalmıştı. Richard, 9 Ekim 1192'de Akka'dan ayrılmıştır.

Denenen anlaşmalar

Akka Kuşatması'nın ardından Kral Richard ve Selahaddin, Üçüncü Haçlı Seferi'nin sonuçlandırılması konusunda bir dizi görüşme yaptılar. Bu mektuplar genellikle dini mülkiyet ve Kudüs'ün mülkiyet hakkına kimin sahip olduğu konusunda tartışmalar içeriyordu. Bu girişimlerin hiçbiri aslında gerçek bir ateşkesle sonuçlanmadı. Bu görüşmeler, yokluğuyla kaçınılmaz olarak dağılan ülkesine dönme ihtiyacı olan Kral Aslan Yürekli Richard'ın Yafa Antlaşması'nın oluşturulmasına kadar sürdü.[5]

1229 antlaşmasından fark

1229'da, biri Tell el-Ajjul'da, diğeri Yafa'da olmak üzere benzer bir ikili anlaşma imzalandı ve bunlar birlikte Altıncı Haçlı Seferi'ni sona erdirmiştir. Tell Ajjul ve Yafa anlaşmaları, Mısır, Suriye ve çeşitli küçük beyliklerin rakip Eyyubi hükümdarları arasındaki toprak anlaşmazlıklarını çözmüş ve Mısır Sultanı El-Kamil'in Altıncı Haçlı Seferi'nin lideri İmparator II. Friedrich ile diplomatik bir anlaşma yapmasına izin vermiştir.[6][7]

Kaynakça

  1. ^ a b El-Sayed, Ali Ahmed Mohamed (2017). Islamic Awqaf related to Peace-Building Among Nations: Tamim Al-Dari Hospice as a Model. Relations between East and West: Various Studies: Medieval and Contemporary Ages. Kahire: Dar al-Kitab al-Gamey. ss. 45-74 [60]. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  2. ^ Stark, Rodney (2009). God's Battalions: The Case for the Crusades (PDF). digital. Harper Collins e-books. s. 115. ISBN 978-0-06-194298-3. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  3. ^ Lane-Poole, Stanley (1901). A History of Egypt in the Middle Ages. VI, The Middle Ages. Londra: Methuen & Co. s. 213. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  4. ^ Amitai, Reuven (Temmuz 2017). Conermann, Stephan; Walker, Bethany (Ed.). "The Development of a Muslim City in Palestine: Gaza under the Mamluks" (PDF). ASK Working Paper 28. Bonn: University of Bonn, Annemarie Schimmel Kolleg: History and Society during the Mamluk Era (1250–1517). s. 5. ISSN 2193-925X. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  5. ^ Lane-Poole, Stanley (2007) [Original in 1898]. Saladin and the Fall of the Kingdom of Jerusalem (İngilizce). The Other Press. ISBN 978-9839541557. 
  6. ^ Adrian J. Boas (2001). Jerusalem in the Time of the Crusades: Society, Landscape and Art in the Holy City Under Frankish Rule. Londra: Routledge. s. 1. ISBN 978-0415230001. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015. 
  7. ^ Humphreys, R. Stephen (1977). From Saladin to the Mongols: The Ayyubids of Damascus 1193–1260. State University of New York (SUNY) Press. ss. 197-198. ISBN 0873952634. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Richard, Jean (1999). The Crusades, p. 328. ISBN 978-0521625661
  • Tyerman, Christopher. The Crusades. pp. 461, 471 []
  • Riley-Smith, Jonathan. The Crusades, p. 146 []
  • Axelrod, Alan and Charles L. Phillips, editors. "Encyclopedia of Historical Treaties and Alliances, Vol. 1". Zenda Inc., New York, 2001. 0816030901.Şablon:Page?

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Cennetin Krallığı</i> 2005 yapımı tarihî sinema filmi

Cennetin Krallığı, 2005 yapımı, yönetmenliğini Ridley Scott'ın yaptığı, Haçlı Seferleri konusu üzerine olan tarih, aksiyon, savaş ve dram türündeki bir sinema filmidir. Filmin başrollerinde Orlando Bloom, Eva Green, Liam Neeson, Jeremy Irons, Edward Norton, David Thewlis, Brendan Gleeson ve Selahaddin Eyyubi rolünde Gassan Mesud bulunmaktadır. Film, Müslüman komutan Selahaddin Eyyubi'nin Kudüs'ü Haçlıların kurmuş olduğu Kudüs Krallığı'ndan geri alması öncesinde Haçlı Seferleri'ni ve iki tarafın bu savaşlara bakışını anlatmaktadır. Filmin tamamı, 1189–1192 yılları arasındaki Üçüncü Haçlı Seferi'ne yol açan olayların kurgulanmış bir tasviridir.

<span class="mw-page-title-main">Eyyûbîler</span> Orta Doğuda hüküm sürmüş olan geç dönem Orta Çağ Kürt devleti (1171–1250)

Eyyûbîler, Eyyûbîler Devleti veya Eyyûbî Sultanlığı, Zengî Devleti'nin komutanı ve daha sonradan Fâtımî Devleti'nin veziri olan Selahaddin Eyyubi'nin 1171 yılında kurduğu Eyyûbî Hanedanı'nın Mısır ve Suriye'de egemen olduğu Sünni Müslüman bir devlettir. En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz, Filistin, Libya, Yemen ve Levant bölgelerini egemenliği altında tutmuştur. 1171'de Selahaddin Eyyubi tarafından Mısır'daki Şii Fâtımî Hâlifeliği'nin ortadan kaldırılmasının ardından doğan bir iktidar boşluğuyla tarih sahnesine çıkan devlet, 1187'de Hıttin Muharebesi ile Kudüs'ü Hristiyanlardan geri almış ve Orta Doğu'da önemli bir güç hâline gelmiştir. Hanedanlık, bölgedeki hâkimiyetini 13. yüzyılın ortalarına kadar sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Krallığı</span> Birinci Haçlı Seferinden sonra Katolikler tarafından Kudüs ve çevresinde kurulan bir devlet (1099–1291)

Kudüs Latin Krallığı veya Kudüs Haçlı Krallığı, 1099'da I. Haçlı Seferi'nden sonra Katolikler tarafından Kenan'da kurulmuştur. Batı Avrupa krallıklarıyla yakın bağlantıları vardı ama küçük bir krallıktı ve finansal ve askeri destekten yoksundu. En geniş sınırlarına ulaştığında Lübnan'dan Sina Yarımadası'na kadar uzanıyordu. Başlangıçta Müslümanlarda korku oluşturmuştu ama sonradan "Cihad" kavramının oluşmasıyla birlikte topraklarını kaybetmeye başlamıştır. Kudüs'ün 1187'de Selahaddin Eyyubi tarafından alınmasıyla toprakları Akdeniz kenarında küçük bir kıyı şeridine dönüşmüştür ve Memlüklerin Akka'yı 1291'de almasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Haçlı Seferi</span> 1189–1192 yılları arasındaki Haçlı seferi

Üçüncü Haçlı Seferi, 1189-1192 yılları arasında gerçekleşmiş Haçlı seferi.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin Eyyubi</span> Eyyûbî Devletinin kurucusu (1137–1193)

Selahaddin Eyyubi, Eyyûbîler Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. 1187 yılında Kutsal Topraklar'ı Haçlılardan geri almak için bir ordu kurdu ve komutasındaki ordusuyla beraber 4 Temmuz 1187 tarihinde gerçekleşen Hıttin Muharebesi ile Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy'ın ordusunun büyük bir bölümünü yok etti. 2 Ekim 1187'de ise Kudüs'ü Haçlı kuvvetlerinden alarak bölgedeki 88 yıl süren Katolik egemenliğine son verdi ve kenti İslam dünyasına geri kazandırdı. Avrupalı Katolik Hristiyanlar yaşadıkları bu yenilgiden sonra, Kudüs'ü tekrar hâkimiyetlerine geçirebilmek amacıyla Üçüncü Haçlı Seferi'ni düzenlediler.

<span class="mw-page-title-main">I. Richard</span> İngiltere Krallığının 1189–1199 yılları arasındaki kralı

I. Richard veya Aslan Yürekli Richard, İngiltere Krallığı'nın 1189-1199 tarihleri arasındaki kralı. İngiltere Krallığı'nı 1154 ve 1485 yılları arasında yöneten Fransız asıllı Plantagenet Hanedanı'na mensup olan I. Richard, İngiltere Krallığı'nın tamamını ve Fransa'nın yarısını kapsayan bir bölgeye egemen olan Angevin İmparatorluğu'nun da hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hıttin Muharebesi</span> Eyyûbîler Devleti ile Haçlı kuvvetleri arasında 1187de gerçekleşen muharebe

Hıttin Muharebesi, 4 Temmuz 1187 tarihinde, I. Haçlı Seferi sonucunda Kudüs'te kurulmuş bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın Kralı Lüzinyanlı Guy'un askerleri ile Selahaddin Eyyubi komutasındaki Müslüman Eyyubiler Devleti ordusu arasında, Taberiye Gölü'nün batı yakasındaki Taberiye Kalesi yakınında bulunan Hıttin Köyü ve volkanik "boynuz" şekilli Hıttin Tepesi civarında gerçekleşen muharebedir. Selahaddin Eyyubi komutasındaki Eyyubi ordusu, Haçlı Kudüs Krallığı ordusunun etrafını sararak imha etmiş, yaklaşık 17.000 Haçlı askeri öldürülmüş ve Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy, bu muharebe sonunda esir düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Lüzinyanlı Guy</span> Fransız yazar (1150-1194)

Lüzinyanlı Guy ya da Guy de Lusignan, Evlilik yoluyla bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın başına geçen, Selahaddin Eyyübi'nin ordularıyla yaptığı Hıttin Savaşı'nı kaybederek Kudüs'ün Haçlıların elinden çıkarak tekrar Eyyubilerin eline geçmesine neden olan bir Fransız Haçlı şövalyesidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Amalrik</span> 1163–1174 yılları arasındaki Kudüs kralı

I. Amalrik, 1162–1174 arasında Kudüs kralı.

<span class="mw-page-title-main">Montgisard Muharebesi</span> Eyyubiler ile Kudüs Krallığı arasında gerçekleşen bir savaş

Montgisard Muharebesi, Eyyubiler ile Kudüs Krallığı arasında 25 Kasım 1177 tarihinde yapılan savaşın adıdır. Cüzzam hastası olan 16 yaşındaki Kudüs kralı IV. Baudouin sayıca daha az olan Hristiyan Ordusu ile Selahattin Eyyubi'yi yenmiştir. Ağır bir yenilgi alan Müslüman ordusundan sadece çok az sayıda asker hayatta kalacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Robert de Sablé</span>

Robert de Sablé, 1191'den 1193'e kadar Tapınak Şövalyeleri büyük üstadı ve 1191-1192 arasında Kıbrıs lordu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs'ün Fethi (1187)</span>

Kudüs'ün Fethi veya Kudüs Kuşatması, 20 Eylül 1187'de Selahaddin Eyyubi'nin başlatmış olduğu kuşatmadır. Şehri savunan Kudüs komutanı İbelinli Balian'ın 2 Ekim 1187'de şehri teslim etmesiyle sona ermiştir. Kudüs'te yaşayan Hristiyan toplumun şehrin teslim edilmesi ile diğer Hristiyan topraklara göç etmiştir. Selahaddin'in Kudüs'ü almasıyla birlikte Kudüs Krallığı'nın başkenti Sur oldu. Avrupa'nın Üçüncü Haçlı seferinde Aslan Yürekli Richard, II. Philip Augustus ve Frederick Barbarossa tarafından Kudüs'ü kurtarmak için 1189'da yanıt geldi. Ancak bir sonuç çıkmadı ve Kudüs, Eyyubiler'in elinde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">I. İsabella (Kudüs)</span>

I. İsabella, 1190/1192 – 5 Nisan 1205 yıllarında Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın kraliçesi idi. Krallığı, eşleriyle birlikte yönetti.

Al-Malik al-Salih Imad al-Din Ismail bin Saif al-Din Ahmed daha çok Salih İsmail olarak bilinir. Şam merkezli Eyyûbî sultanıydı. Biri 1237'de ve ardından 1239'dan 1245'e kadar olmak üzere iki kez hüküm sürdü.

1197 Haçlı Seferi, ayrıca VI. Heinrich'in Haçlı Seferi ya da Alman Haçlı Seferi olarak da bilinir, 1189 ile 1190 yılları arasında Üçüncü Haçlı Seferi sırasında babası İmparator I. Friedrich'in başarısız girişimine yanıt olarak Hohenstaufen imparatoru VI. Heinrich tarafından başlatılan bir haçlı seferidir. Bu nedenle askerî harekât aynı zamanda "İmparatorun Haçlı Seferi" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Yafa Antlaşması (1229)</span>

Yafa Antlaşması, bazen Yafa ve Tall al-'Ajūl Antlaşması, 18 Şubat 1229'da Kutsal Roma imparatoru ve Sicilya kralı II. Friedrich ile Mısır'ın Eyyûbî sultanı Kamil bin Adil arasında imzalanan bir anlaşmaydı. Bu, Friedrich'in liderliğindeki Altıncı Haçlı Seferi'ne, Kudüs şehrini ve diğer birkaç bölgeyi, o zamanlar kralı Friedrich'in küçük oğlu Konrad olan Kudüs Krallığı'na geri getirerek son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Kuşatması (1244)</span> Harezmşahlar tarafından, şehrin antlaşmayla kendilerine iade edildiği Hıristiyanlardan geri alınmasıyla sonuçlandı

1244 Kudüs kuşatması, Altıncı Haçlı Seferi'nin ardından, Harezm ordusunun 15 Temmuz 1244'te şehri ele geçirmesiyle gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sur Kuşatması (1187)</span> 1187 kuşatması

Sur Kuşatması 12 Kasım 1187'den 1 Ocak 1188'e kadar süren Eyyübiler'in Haçlılar'a karşı başlattığı bir kuşatmadır. Selahaddin Eyyubi komutasındaki bir ordu, Corrado del Monferrato tarafından savunulan şehre hem karadan hem denizden bir saldırı düzenledi. İki ay süren aralıksız mücadelenin ardından sonuç çıkmadı ve Selahaddin ordusuyla birlikte Akka'ya çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Akka Kuşatması (1189-1191)</span>

Akka Kuşatması, Lüzinyanlı Guy'ın Haçlı seferi sayesinde Suriye ve Mısır'ın Müslüman lideri Selahaddin Eyyubi'ye karşı başlattığı kuşatmaydı. Bu kuşatma, daha sonra Üçüncü Haçlı Seferi olarak bilinen sürecin bir parçasını oluşturmuştur. Kuşatma Ağustos 1189'dan Temmuz 1191'e kadar sürmüş, bu süre zarfında şehrin kıyıdaki konumu nedeniyle saldıran Haçlı kuvvetleri şehre tam olarak girememiş, Selahaddin deniz yoluyla ikmal ve kaynak almasıyla şehri tam olarak rahatlatamamıştır. Sonuç olarak, bu kuşatma; Haçlılar için önemli bir zafer ve Selahaddin'in Haçlı devletlerini yok etme hırsının azalmasıyla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Onfroy de Toron</span>

IV. Onfroy de Toron, Kudüs Krallığı'nın baronuydu.