Yadigâr (kitap) - Turkipedia

Yadigâr, 15. yüzyıl tıp ilmine dair Türkçe klasik.

Tabip İbn-i Şerif tarafından Timurtaş oğlu Umur Bey için onun paşalık döneminde (1421-1428) Bursa'da yazılmış ve takdim edilmiş olduğu tahmin edilmektedir. Eser Osmanlı döneminde Türkçe yazılmış en eski ilk beş tıp kitabından biridir.

Kitabın yazılışı

Kitabın takdim edildiği Umur Bey, Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda hizmetleri görülen ailelerden biri olan Kara Timurtaş Paşa'nın beş oğlundan biri olarak Fetret Devrinde Çelebi Mehmet'in (I. Mehmet) yanında yer almıştı. Daha sonra II. Murad'ın hizmetinde bulundu, beylerbeyi oldu. Fatih döneminde İstanbul'un fethine katıldı ve Bursa'da 1461'de hastalanarak öldü. İbn-i Şerif kitabı Yâdigâr'ı Umur Bey'in paşalık yaptığı (1421-1428) yıllarda yazıp takdim ettiği tahmin edilmektedir. Eserin İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi haricinde Paris Kütüphanesi, British Museum'de de nüshaları bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

Osmanlı Tıbbı

Kaynakça

Tabib İbn-i Şerif, Yâdigâr, Sadeleştirme Orhan Sakin, Yerküre, İstanbul, 2003

Konuyla ilgili yayınlar

Doç. Dr. A. Demirhan - MSc Nermin Ersoy, "Hekim İbn Şerif'in Yâdigâr Adlı Kitabından Bazı Örnekler ve Günümüz Tıbbındaki Yeri", Tıp Fakültesi Mecmuası, 50:375-382, 1987, s.375-382
Feridun Nafiz Uzluk, "Şerif Oğlu Yadigârı ve Gazi Umur Bey", Türk Tıp Tarihi Arşivi, Cilt 2, Sayı: 6, İstanbul, 1937, s. 34-38

İlgili Araştırma Makaleleri

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

Kara Timurtaş Paşa, Ertuğrul Gazi'nin silah arkadaşlarından Aygut Alp'ın torunudur. Babası Kara Ali Bey olup yine Osman Gazi'nin mücadelelerine katılmış ve 1308'de kendisine verilen bir müfreze ile Apolyont Gölü üzerindeki Alyos adasının zaptına gönderilmiş ve orayı sulhen alarak orada bulunan büyük bir kilisenin Rumlarca hürmet edilen papazını ailesiyle Osman Gazi'ye getirmiş, Osman Gazi'de papazın güzelliği ile meşhur kızını Kara Ali Bey'e nikahlamıştır. Hereke Kalesi kuşatmasında Kara Ali Bey'in gözüne bir ok isabet ederek sakat bırakmıştır.

Şeyhî, Kütahya doğumlu 15. asır Türk divan şairi ve tabip.

Çandarlı İbrahim Paşa, Temmuz 1421 ile 25 Ağustos 1429 tarihleri arasında, 8 yıl 1 ay vezîriâzamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Kendisi gibi sadrâzamlık yapmış torunu İbrahim Paşa'dan ayırmak için Birinci İbrahim Paşa şeklinde anılır. Tarihe Çandarlılar olarak geçmiş olan ailenin mensubudur.

Karamannâme, Kitâb-ı Karamaniyye ya da Kitâb-ı Tevârîh-i Karamaniyye: Kahramân-ı Zamân, Şikârî tarafından kaleme alınan ve Karamanoğulları Beyliği'nin resmî tarihçesi olarak kabul edilen el yazması eser. Arap alfabesi kullanılarak Türkçe kaleme alınan eser yazıldığı döneme hakim olan Osmanlı bakış açısının dışında yazılan Düsturnâme-i Enverî, Bezm ü Rezm ve Kitâb-ı Diyârbekriyye ile birlikte az sayıdaki eserlerden biri olma özelliğiyle ayrı bir öneme sahiptir.

Ahmed-i Dâ'i, 14. yüzyılın ikinci yarısıyla 15. yüzyılın başında yaşamış olan, çok eser vermiş alim bir şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Kitabu'l-Müntehab</span>

Kitabu'l-Müntehab, Abdülvehhab bin Yusuf bin Ahmed el-Mârdânî tarafından 1420 yılında Osmanlı padişahı Yıldırım Bâyezid'in oğlu Çelebi Mehmed'e ithaf edilmiş Osmanlı tıp kitabı. Eski Anadolu Türkçesi ile kaleme alınan eser bir Osmanlı padişahına ithaf edilmiş ilk tıp kitabıdır. Kitap ilk defe 1949 yılında Mesut Koman tarafından Konya İzzet Koyunoğlu kitapları arasında tespit edilmiştir. Müntehab'ın Köprülü Kütüphanesi, Tire Necip Paşa Kütüphanesi ve İstanbul Fatih-Millet Kütüphanesinde nüshaları bulunmaktadır. Eserin Prof. Dr. Ali Haydar Bayat tarafından hazırlanan tıpkıbasım nüshasıyla birlikte sadeleştirilmiş halinin 2005 yılında yayımı yapılmıştır.

Osmanlı tıbbı, İslam tıbbının bir parçası olan ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde geliştirilen tıp biçimi.

II. Yakub Bey 1387-1390, 1402-1411 ve 1413-1428 tarihleri arasında üç defa Germiyanoğulları Beyi oldu.

Osmanlıca veya Osmanlı Türkçesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk anayasası olan 1876 tarihli Kânûn-ı Esâsî'de geçtiği hâliyle Türkçe, 13 ile 20. yüzyıllar arasında Anadolu'da ve Osmanlı Devleti'nin yayıldığı bütün ülkelerde kullanılmış olan, Arapça ve Farsçanın etkisi altında kalan Türk dili. Alfabe olarak çoğunlukla Arap alfabesinin Farsça ve Türkçe için uyarlanmış bir biçimi kullanılmıştır. Halk arasında bazen bu dil dönemi için "Eski Türkçe" de kullanılmaktadır.

Âşık Çelebi, 16. yüzyıl şair, mütercim, yazar.

Abdüllatif Suphi Paşa veya Sami Paşazade Subhi Paşa. Osmanlı devlet adamı ve yazar.

Kemalpaşazâde veya İbn-i Kemal, Osmanlı devleti şeyhülislamı ve tarihçidir.

Hamza Bey, Sultan II. Mehmed dönemi Osmanlı denizcisidir. Elçi olarak gönderildiği görev sırasında Kazıklı Voyvoda tarafından katledilmiştir.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.

Tevârîh-i Âl-i Osman ya da Oruç Bey Tarihi, Oruç Bey tarafından II. Bayezid döneminde yazılan ve Osmanlı tarihini konu edinen eser. Halil İnalcık'a göre padişaha ithaf edilen eser sade bir dil ile yazılmıştır. İlk kez Şehrîzâde Mehmed Said tarafından kaynak olarak alınan eserden sonraları Tayyarzâde Atâ Bey de yararlanmıştır. Eserin tam olarak ne zaman yazıldığı bilinmese de 1503 yılına dek olan olayları anlattığından dolayı yazımının yine aynı yılda bittiği tahmin edilmektedir.

Tuḥfe-i Mübārizī, Harezmli bir Türk bilgini olan Hekim Bereket tarafından Türkçe olarak yazılmış bir tıp kitabıdır. Eser, Anadolu'da yazılmış ilk Türkçe tıp kitabıdır. Mikail Bayram'a göre ise Anadolu'da yazılmış en eski Türkçe kitaptır.

II. Sultanzâde Nâsıreddin Mehmed Bey ya da II. Mehmed Nâsıreddin Gıyaseddin Bey Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır. Annesi Nefise Melek Hatun, Osmanlı padişahı I. Murad'ın kızıdır.

Tabîb ibn-i Şerîf, XIV ila XV. yüzyıllarda Bursa'da yaşamış Türk hekim ve eczacı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.