İçeriğe atla

Yabancı (öykü)

"Yabancı"
YazarJ. D. Salinger
Özgün adı"The Stranger"
ÜlkeABD
Dilİngilizce
YayımlanmaCollier's
Önceki"Bu Sandviçte Mayonez Yok[1] (This Sandwich Has No Mayonnaise)"
Sonraki"Ben Deliyim[2] (I'm Crazy)"

Yabancı[2] (İng. The Stranger) Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Collier's dergisinin 1 Aralık 1945'te yayımlanan sayısında yer alan öyküsüdür.[3] Yazar bu öyküsünde bir kez daha Babe Gladwaller ve Vincent Caulfield'ı anlatır.

Fransa'da Bir Çocuk'la benzer mesajlar veren Yabancı'nın Esmé İçin - Sevgi ve Yoksunlukla'nin öncü öyküsü olduğu kabul edilmektedir.[4]

Açıklama

Salinger Ocak 1944'te II. Dünya Savaşı'nda ABD ordusunda savaşmak için Avrupa'ya gitti. Normandiya Çıkartması'na katıldı ve Hürtgen Ormanı'nda Almanlarla savaştı. 8 Mayıs 1945'te savaşın sona ermesinin ardından hemen evine dönmedi. Bunun yerine müttefik işgaline yardımcı olmak ve Almanya'yı Naziler'den arındırmak için Birleşik Devletler ordusu tarafından kurulan Karşı Haberalma Taburu'na girdi ve altı ay boyunca bu tabura hizmet etti.[5] Temmuz ayında yaşadığı post-travmatik stres bozukluğu yüzünden Nuremburg'da bir hastanede tedavi oldu. Salinger'ın Yabancı'yı hastanede tedavi gördüğü sırada yazdığı düşünülür.[4]

Yabancı'yla birlikte Salinger'ın iki eski kahramanı Babe ve Vincent'tan Babe'in İkinci Dünya Savaşı'ndan sağ kurtulduğu, Babe kadar şanslı olmayan Vincent'ın ise öldüğü ortaya çıkar. Yazarın bir önceki öyküsü Bu Sandviçte Mayonez Yok'ta Pasifik çatışmalarında kaybolduğu ilan edilen Holden Caulfield'ın ne durumda olduğuna ise değinilmemiştir.

Konusu

Babe Gladwaller, Son İznin Son Günü öyküsünün finalinde gittiği II. Dünya Savaşı'ndan evine New York'a dönmüştür. Savaş onu çok hırpalamış, uyumsuzlaştırmış ve psikolojisini bozmuştur. Avrupa'da Hürtgen Ormanı'nda ve Bulge Muharebesi'nde bulunan Babe, Hürtgen'de yakın arkadaşı Vincent Caulfield'ın ölüm acısını yaşar. Babe ve küçük kız kardeşi Mattie Vincent'ın eski kız arkadaşı Helen Beebers'ı evinde ziyaret ederler. Babe'in amacı Helen'a Vincent'ın nasıl öldüğünü anlatmak ve adamın yazdığı şiirleri vermektir. Babe için durum o kadar acı vericidir ki kendi başına başaramayacağına inandığı buluşmaya Mattie'yi de götürür.

Helen Vincent'tan ayrıldıktan sonra evlenmiş ve Polk soyadını almıştır. Babe Helen'a Vincent'ın ölümüyle ilgili detayları anlatır: Bir sabah Hürtgen Ormanı'nda yaktıkları ateşin kenarında ayakta durmuş ısınmaya çalışırken bir havan topunun hedefi olurlar. Vurulan Vincent hiçbir mesaj veremeden birkaç dakika içinde ölür. Bunları dinleyen Helen ağlamaya başlar. Babe Helen'a Vincent'la neden ayrıldıklarını sorduklarında genç kadın Vincent'ın en küçük kardeşi Kenneth öldükten sonra bir daha kendine gelemediğini açıklar. Vincent Helen'ı terk etmiştir.

Helen'ın yanından ayrılan Babe ve Mattie Central Park'a doğru yürümeye başlarlar. Mattie abisine "Eve döndüğün için mutlu musun?" diye sorar. Babe'in cevabı "Evet bebeğim" olur. Mattie bir anda yaşamın küçük detayları hakkında konuşmaya başlar. Abisine çubuklarla yemek yiyebileceğini, bir arkadaşının babasının Japon çubuklarını kullanmayı öğrettiğini anlatır. Öykünün sonunda Mattie caddeden kaldırım kenarına sıçrar ve sonra geri zıplar. Bu hareketi daha önce hiç görmemiş olan Babe hareketin çocuksuluğu ve güzelliği karşısında büyülenir ve "Neden bu kadar güzel bir şey acaba bu?" diye sorar.

Yazarın diğer eserleriyle karşılaştırma

Babe Gladwaller ve kız kardeşi Mattie arasındaki ilişki Çavdar Tarlasında Çocuklar'da Holden Caulfield ile kız kardeşi Phoebe arasındaki ilişkiyle benzerdir. Yabancı'nın sonunda Babe'in kız kardeşinin çocukça zıplamalarından etkilenip "Neden bu kadar güzel?" diye sormasıyla Salinger'ın romanının sonunda Holden'ın atlıkarıncada ağlamasının temeli aynıdır. Tüm yaşananlara rağmen her iki kahraman da masumiyeti ayırt edebilmekte ve etkilenebilmektedirler.[6]

Kaynakça

  • Reiff, Raychel Haugrud (2008), J.D. Salinger: The Catcher in the Rye and Other Works, Marshall Cavendish, ISBN 9780761425946 
  • Slawenski, Kenneth (2011), Üzüntü Muz Kabuğu ve J. D. Salinger, Sel Yayınları, ISBN 9789755705200 

Notlar

  1. ^ Öykünün Türkçe isminin alındığı kitap: Slawenski 2011, s. 74
  2. ^ a b Öykünün Türkçe isminin alındığı kitap: Slawenski 2011, s. 134
  3. ^ Reiff 2008, s. 145
  4. ^ a b Slawenski 2011, s. 134
  5. ^ Slawenski 2011, s. 131
  6. ^ Slawenski 2011, s. 136

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gençler</span>

Gençler, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın yayınlanan ilk öyküsüdür. Bir partide tanışan iki gencin diyalogu üzerine kurulu olan Gençler, Story dergisinin Mart/Nisan 1940 sayısında yayınlandı.

Git Eddie'yi Gör, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın yayınlanan ikinci öyküsüdür. Kendisi ve sıkıntıları dışında bir şeyi önemsemeyen ve sıkıntılarından kurtulmak için çevresindeki insanların yaşamlarında sorun çıkartan güzel, bencil ve baştan çıkartıcı bir kadının öyküsünü anlatan Git Eddie'yi Gör ilk kez artık New Letters ismiyle çıkan Kansas City University Review'ın Aralık 1940 sayısında yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Alışmak</span>

Alışmak, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın bir öyküsüdür. Askerlik yaşamının erdemlerini konu alan Alışmak, Collier's dergisinin 12 Temmuz 1941'de çıkan sayısında yayınlandı.

Kırık Öykünün Kalbi, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın bir öyküsüdür. Kurgudan çok hiciv yanı ağır basan öykü ilk kez Esquire dergisinin Eylül 1941 sayısından yayınlandı.

Lois Taggett'ın Uzun Takdimi, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Story dergisinin Eylül-Ekim 1942 tarihinde çıkan sayısında yayınlanan öyküsüdür.

Piyadenin Özel Notları, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın bir öyküsüdür. Askerlik yaşamını konu alan Piyadenin Özel Notları, Collier's dergisinin 12 Aralık 1942'de çıkan sayısında yayınlandı.

Mrs. Hincher, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın hiç yayınlanmamış bir öyküsüdür. Yazar, Ekim 1941'de tamamladığı bu eserini yazdığı ilk ve tek "korku öyküsü" olarak tanımladı.

Peter Pan'ların En İyisi ve En Sonuncusu, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın yayınlanmamış bir öyküsüdür. Salinger, eseri 1942 yılında yazdı.

Varioni Kardeşler,, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez 17 Temmuz 1943'te The Saturday Evening Post gazetesinde yayınlanan bir öyküsüdür. Biri şan ve şöhret, diğeri ise nitelik peşinde olan iki erkek kardeşin hayatının anlatıldığı hikâyedeki karakterlerin yazarın ünlü karakteri Holden Caulfield'in öncüleri olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Az Haşlanmış Çavuş</span>

Az Haşlanmış Çavuş, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez 15 Nisan 1944'te The Saturday Evening Post'ta yayınlanan öyküsü. Salinger, esere ilk olarak Bir Erin Ölümü ismini vermişti.

<span class="mw-page-title-main">Son İznin Son Günü</span> J. D. Salingerın ilk kez 15 Temmuz 1944te yayımlanan öyküsü

Son İznin Son Günü, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez 15 Temmuz 1944'te The Saturday Evening Post'ta yayınlanan öyküsü.

Çocuklar Taburu Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın 1944 yılında tamamladığı hiç yayınlanmamış bir öyküsüdür.

Fransa'da Bir Çocuk Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez The Saturday Evening Post'un 31 Mart 1945'te yayımlanan sayısında basılan öyküsüdür.

Bu Sandviçte Mayonez Yok Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Esquire dergisinin Ekim 1945'te yayımlanan sayısında yer alan öyküsüdür. Yazarın bu çalışmasının da kahramanları Caulfield ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ben Deliyim</span> J. D. Salingerın ilk kez Colliers dergisinin 22 Aralık 1945te yayımlanan sayısında yer alan öyküsü

Ben Deliyim Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Collier's dergisinin 22 Aralık 1945'te yayımlanan sayısında yer alan öyküsüdür. Holden Caulfield'ın okuldan ayrılarak eve dönüşünün anlatıldığı eserin büyük bir kısmı sonraki yıllarda yazarın tek romanı olan Çavdar Tarlasında Çocuklar'da çok küçük değişiklikler yapılarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Madison Dışındaki Küçük Ayaklanma</span>

Madison Dışındaki Küçük Ayaklanma Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez The New Yorker dergisinin 21 Aralık 1946 tarihinde yayımlanan sayısında çıkan öyküsüdür. Salinger'ın 1941 yılında yazdığı bu hikâye kahramanı Holden Caulfield olan ilk çalışmasıdır. The New Yorker'ın 1941'in Eylül ayında kabul ettiği Madison Dışındaki Küçük Ayaklanma 1946 yılına kadar basılamadı.

Ters Orman Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Cosmopolitan dergisinin Aralık 1947'de yayımlanan sayısında çıkan öyküsüdür. Yaklaşık 30.000 kelimeden oluşan bu eser aynı derginin 1961 senesinin Mart ayında basılan 75. yıl özel sayısında da yer aldı.

Bovling Toplarıyla Dolu Okyanus Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın 1945 yılında tamamladığı hiç yayınlanmamış bir öyküsüdür. Eser, yazarın tek romanı olan Çavdar Tarlasında Çocuklar'da Allie olarak tanıtılan Kenneth Caulfield'ın ölümünü anlatır.

"Esmé İçin - Sevgi ve Yoksunlukla" veya "Esmé İçin - Sevgi ve Sefaletle", Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın en çok bilinen öykülerinden biridir. İlk kez The New Yorker dergisinin 8 Nisan 1950'de çıkan sayısında yayımlanan hikâyede; II. Dünya Savaşı'nda Avrupa'da savaşan Amerikalı Başçavuş X'in bu savaş yüzünden yaşadığı ruhsal denge bozukluğundan, Esmé ve Charles isimli iki İngiliz kardeşin kendisine gösterdiği çocukça sevgi sayesinde kurtulması ve iç huzuruna kavuşması anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Babe Gladwaller</span>

John F. Jr. Gladwaller ya da Babe Gladwaller, J. D. Salinger'ın Fransa'da Bir Çocuk, Son İznin Son Günü ve Yabancı öykülerinin baş karakteridir.