İçeriğe atla

Yaban kedisi

Yaban kedisi
Avrupa yaban kedisi
(Felis silvestris silvestris)
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Carnivora (Etçiller)
Alt takım: Feliformia (Kedimsiler)
Familya: Felidae (Kedigiller)
Alt familya: Felinae (Küçük kediler)
Cins: Felis
Tür: F. silvestris
İkili adlandırma
Felis silvestris
Schreber, 1775

Yaban kedisi (Felis silvestris), kedigiller (Felidae) familyasından bir kedi türü. Avrupa, Batı Asya ve Afrika kıtalarında farklı alt türleri ile geniş bir coğrafyada yaygındır. Bayağı afrika yaban kedisi alt türü (Felis lybica lybica) ev kedisinin atası olarak kabul edilir. Ömürleri 10 ila 20 yıl arası değişir.

Yayılımı

Yaban kedisinin doğal yayılımı Batı Avrupa'da İskoçya'dan, Orta ve Doğu Avrupa'dan Orta Asya'ya ve Hindistan'a kadar uzanır. Ayrıca Afrika'nın tropik ormanları kuşağı haricinde Afrika'nın büyük bir kısmında yaygındır.

Alt türleri

Yerel olarak birçok alt türlerin var olması uzun süre boyunca sınıflandırmasında karmaşıklığa yol açmıştır. Günümüzde klasik olarak üç alt türe ayrılmaktadır.

  • Avrupa yaban kedisi veya Orman kedisi (Felis silvestris silvestris), İngiliz adalarında, Avrupa'da, bazı Akdeniz adalarında ve kısmen Güneybatı Asya'da yaşar ve gür kuyruğu ile dikkati çeker. Postu çok sık tüylüdür ve çizgileri gayet belirgindir.
  • Afrika yaban kedisi (Felis silvestris lybica), Afrika'da, Arap Yarımadasın'da ve Güneybatı Asya'nın Arap Yarımadasına bitişik olan kısmında ve bazı Akdeniz Adalarında yaşar. En mühim özellikleri sivri kuyruğu, kulakların arkasındaki kızıl renk ve fazla belli olmayan çizgileridir.
  • Asya yaban kedisi veya Bozkır kedisi (Felis silvestris ornata), Orta Doğu'dan Orta Asya'ya, Batı Hindistan'a, Kuzeydoğu Çin'den Moğolistan'a kadar yaygındır. Dış görünümü ile Afrika yaban kedisini andırır. Aralarındaki en mühim farkı çizgilerden daha çok benekli olan postudur.

Modern bilimin yaptığı genetik araştırmalar bu sınıflandırmayı desteklemektedir. Ancak Afrika yaban kedisinin merkez ve güney Afrika'da yaşayanları kuzey Afrika ve Orta doğu'da yaşayanlarıdan genetik farkları olduğu ve bunların iki ayrı alt tür olduğu öne sürülmüştür. Bundan dolayı kuzeyde yaşayan alt türe Felis silvestris cafra adı verilmiştir. Çoğu bilimcilerin ayrı bir tür olduğunu savundukları gri kedi de yaban kedisinin Felis silvestris bieti adlı diğer bir alt türü olabilir.[1]

Afrika yaban kedisi tüm ev kedilerinin (Felis silvestris catus) atası olarak kabul edilir. Ancak bazı bilimciler başka alt türlerinde karışmış olabileceğini savunmaktadır.

Resim galerisi

  • Yaban kedisi kafatası
    Yaban kedisi kafatası
  • Afrika yaban kedisi
    Afrika yaban kedisi

Kaynakça

  1. ^ Driscoll, CA; ve diğerleri. (28 Haziran 2007). "The Near Eastern Origin of Cat Domestication". Science. 317 (5837). ss. 519-523. doi:10.1126/science.1139518. 
  • Nobuyuki Yamaguchi et al.: Craniological differentiation between European wildcats (Felis silvestris silvestris), African wildcats (F. s. lybica) and Asian wildcats (F. s. ornata): implications for their evolution and conservation. Biological Journal of the Linnean Society, Volume 83, Issue 1, Page 47 - September 2004.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Felis</i> Felidae familyasından çok sayıda küçük kedi türünü kapsayan bir memeli cinsi

Felis, kedigiller (Felidae) familyasından çok sayıda küçük kedi türünü kapsayan bir etçil memeli cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika altın kedisi</span>

Afrika altın kedisi, kedigiller (Felidae) familyasından tropik ormanlarda yaşayan bir kedi türü.

<i>Felis margarita</i> Kuzey Afrika, Güneybatı Asya ve Orta Asyada yaşayan ve az rastlanan yaban kedisi türü

Felis margarita Felis cinsine bağlı bir kedi türüdür. Kuzey Afrika, Güneybatı Asya ve Orta Asya'da yaşar ve az rastlanan yaban kedisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara kedisi</span> Kedi cinsi

Ankara kedisi veya Angora kedisi, dünyaca tanınan bir kedi ırkı. Ana yurdu Ankara olan Ankara kedisi, en eski uzun kıllı kedi soylarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kedigiller</span> etçiller takımına ait familya

Kedigiller (Felidae), Etçiller (Carnivora) takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Sazlık kedisi</span> Görece uzun bacaklı ve kısa kuyruklu yaban kedisi

Sazlık kedisi, görece uzun bacaklı ve kısa kuyruklu bir yaban kedisidir. Asya'nın nemli bölgeleri bu kedinin yaşam alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gri kedi</span> Küçük vahşi kedi

Gri kedi, kedigiller (Felidae) familyasından Çin'in batısında yaşayan küçük bir yaban kedisi türü. Kedigiller içerisinde en az bilgi sahibi olunan türlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pallas kedisi</span> Vahşi kedi

Pallas kedisi ya da manul, Orta Asya’nın mera ve bozkırlarına uzanan geniş ama dağınık bir popülasyona sahip, ufak bir kedi türüdür. Doğal yaşam alanlarının azalması sonucu, av hayvanlarındaki ve avladıkları av oranındaki düşüş; Pallas kedilerinin 2002 yılında IUCN tarafından soyu neredeyse tehdit altındaki türler listesine girmesine neden olmuştur. Pallas kedisi adını, türü ilk keşfeden ve "ikili adlandırma" Felis Manul olarak tanımlayan Alman doğa bilimci Peter Simon Pallas'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asya yaban köpeği</span> memeli türü

Asya yaban köpeği, Kızıl köpek olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından Asyada yaygın olan bir yaban köpeği türü. Köpekgiller familyasında kurt ve Afrika yaban köpeği gibi büyük sürüler oluşturup, sürü halinde ava çıkan üç türden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika yaban kedisi</span>

Afrika yaban kedisi, kedigiller (Felidae) familyasından Felis cinsine mensup bir tür. Afrika, Batı ve Orta Asya 'ya ve Hindistan'da Racastan'dan Çin 'de Sincan'a [kadar yayılmış küçük yaban kedisi türler'dir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük kediler</span> kedigil alt familyası

Küçük kediler (Felinae), kedigiller (Felidae) familyasının bir alt familyası.

<span class="mw-page-title-main">Kedi</span> küçük, evcil ve memeli bir hayvan

Evcil kedi, küçük, genelde kıllı, evcilleştirilmiş, etobur memeli. Genelde ev hayvanı olarak beslenenlere ev kedisi, ya da diğer kedigillerden ve küçük kedilerden ayırmak gerekmiyorsa kısaca kedi denir. İnsanlar kedilerin arkadaşlığına ve böcek gibi ev zararlılarını avlayabilme yeteneğine önem vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda faunası</span>

İrlanda Adası geniş bir faunaya ev sahipliği yapar. Yüzölçümü bakımından oldukça küçük bir ada olmasına rağmen 26 kara memelisi burada habitat bulabilmiştir. 400 farklı kuş türü İrlanda sınırlarında yaşamını sürdürebilmektedir. Bunlar arasında Afrika'dan göç etmekte olanlar da bulunmaktadır. Okyanusal, yani sucul yaşam da bu bölgede oldukça gelişmiştir. Tam 24 farklı balina türü bu adanın sularında kaydedilmiştir. Ayrıca Celtic Denizi'nde de 340 farklı omurgasız ve balık türü kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tekir (kedi)</span>

Tekir, postu siyah çizgilerle ve beneklerle süslü, kül renginde veya boz olan çoğunlukla kafasının ön tarafında "M" harfine benzer deseni olan melez ırklı bir kedi türüdür. Afrika yaban kedisi ve Avrupa'nın Mahalli Vahşi Kedisi karışımıdır. Sokak kedilerinin çoğunluğu bu melez ırktandır. Tekirler bazen hatalı bir biçimde sadece bir kedi soyu olarak düşünülmektedir, ama aslına bakılırsa tekir deseni genel melez nüfuslu birçok türde bulunur. Tekir deseni, kedilerde Avrupa yaban kedisinin yanı sıra aynı renklere sahip olan Afrika yaban kedisine de bağlı olabilecek doğal şekilde oluşan bir özelliktir.

<span class="mw-page-title-main">Doru vaşak</span> vaşak türü

Doru vaşak ya da kısa kuyruklu yaban kedisi kedigiller (Felidae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın olan bir vaşak türü. Kabul edilmiş on üç alttürüyle Kanada'nın güneyinden Meksika'nın kuzeyine kadar kalan bölgeye yayılmıştır. Yaşadığı çevreye uyum sağlamayı beceren bir avcı olan doru vaşak ormanlık alanlarda, yarı çöl bölgelerde, şehir ve orman kıyılarında olduğu kadar bataklık alanlarda da bulunur. İlk yayıldığı coğrafyada hâlen yaşamını sürdüren türün popülasyon seviyeleri de sağlıklıdır.

Bu liste, Carnivora (etçiller) takımındaki türleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan kum kedisi</span> çöllerde yaşayan tek kedi alt türü

Türkistan kum kedisi,, Arap Yarımadası, İran, Pakistan ve Orta Asya'daki çöllere özgü bir kum kedisi alt türüdür.

Kafkas yaban kedisi, başlıca yaşam alanı Kafkas Dağları ve Türkiye'nin kuzeydoğusu olan, Avrupa yaban kedisinin alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kedilerin evcilleştirilmesi</span>

Evcil kedinin kökeni, Afrika yaban kedisinin Yakın Doğu ve Mısır popülasyonlarına dayanmaktadır. Yaşayan tüm kedi türlerinin ait olduğu Felidae familyası yaklaşık on ila on bir milyon yıl önce ortaya çıkmıştır. Bu aile sekiz ana filogenetik soya ayrılmıştır. Evcil kedi Felis soyunun bir üyesidir. Yapılan bir dizi araştırma, tüm evcil kedi çeşitlerinin Felis soyunun tek bir türü olan Felis catus'tan geldiğini göstermiştir. Bu soyun varyasyonları dünyanın her yerinde bulunur ve yakın zamana kadar bilim insanları, modern evcil kedi ırklarının tam olarak hangi bölgede ortaya çıktığını belirlemekte zorlanıyordu. Bilim insanları, evcil kedinin ortaya çıkmasının tek bir olaya bağlı olmadığına, bu ırkların ortaya çıkmasına farklı yerlerdeki çok sayıda, bağımsız olayın neden olduğuna inanıyordu. Yaban kedisi popülasyonunun bir bütün olarak çok yaygın ve birbirine çok benzer olması daha da karmaşık bir durum ortaya çıkarmıştır. Yaban kedisi varyasyonlarının, yakın temas halindeyken birbirleriyle serbestçe melezleşmesi taksonlar arasındaki çizgileri daha da belirsizleştirmektedir. Son zamanlarda yapılan DNA çalışmaları, genetik teknolojilerdeki gelişmeler ve DNA ile genetiğin bir bütün olarak daha iyi anlaşılması, evcil kedinin evrimsel tarihinde keşifler yapılmasına yardımcı olmuştur. Arkeolojik kanıtlar, evcilleştirmenin inanılandan daha erken tarihlerde gerçekleştiğini belgelemiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.