İçeriğe atla

Yaban hayatı koruma

Yaban hayatı koruma, türlerin soyunun tükenmesini önlemek için yabani türlerin ve habitatlarının korunması uygulamasıdır.[1]

Tabiatı Koruma Alanları, bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri bulunduran ve mutlak korunması gerekli olup sadece bilim ve eğitim amaçlarıyla kullanılmak üzere ayrılmış tabiat alanlarıdır. Yaban Hayatı Koruma Sahaları, yaban hayatı değerlerine sahip, korunması gerekli yaşam ortamlarının bitki ve hayvan türleri ile birlikte mutlak olarak korunduğu ve devamlılığının sağlanmasını amaçlamaktadırlar. Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ise, av ve yaban hayvanlarının ve yaban hayatının korunduğu, geliştirildiği, av hayvanlarının yerleştirildiği, yaşama ortamını iyileştirici tedbirlerin alındığı ve gerektiğinde özel avlanma planı çerçevesinde avlanmanın da yapılabildiği sahalardır.[2]

Yaban hayatı yönetiminin temeli, doğal sürecin korunmasıdır. Koruma, yaban hayatı unsurlarından avlanan ve avlanmayan bütün türler için gereklidir. Bunun için, bütün türler göz önüne alınarak, ekosistem ve genetik çeşitliliğin korunması amacı gözetilir. Yaban hayatı yönetiminde; ulusal veya yöresel ölçekte tehdit veya tehlike altında olan nadir ve endemik türlerin veya kültürel ve ekonomik değeri olan türlerin yaşadıkları alanların korunması ve geliştirilmesini sağlamak esastır.[3][4]

Yaban hayatı koruma alanında, hükûmet dışı organizasyonlar arasında en önde gelenlerden biri olan Dünya Doğayı Koruma Vakfı (World Wide Fund for Nature veya kısaca WWF) 1961 yılında kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur. WWF, dünya çapında desteklediği 2000 koruma projesi ve 4000'e yakın çalışanıyla dünyanın en büyük çevre kuruluşu konumundadır. Projelerini 100'ü aşkın ülkede, iklim değişikliği, ormanlar, tatlısular, denizler, türler ve sürdürülebilirlik ana başlıkları altında gerçekleştirmektedir.[5]

İlgili Beyanname ve sözleşmeler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "What is CITES?". CITES: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna dn Flora. 10 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019. 
  2. ^ "Yaban Hayatı Daire Başkanlığı". T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. 2018. 20 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2019. 
  3. ^ GÜNGÖROĞLU, Cumhur (2000). Yaban Hayatı ve Avcılık Gelişim Raporu. Ankara: T:C. Orman Bakanlığı Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü. 20 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2019. 
  4. ^ Oğurlu, İdris (2008). "YABAN HAYATI KAYNAKLARIMIZIN YÖNETİMİ ÜZERİNE". Orman Fakültesi Dergisi. A (2). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi. s. 38. ISSN 1302-7085. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2019. 
  5. ^ "OUR GLOBAL GOALS". World Wide Fund for Nature. 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Ticaretine İlişkin Sözleşme</span>

Convention on the International Trade in Endangered Species of Wild Flora and Fauna (CITES), "Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme" (İngilizce CITES), Türkiye'de 20 Haziran 1996 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 22 Aralık 1996'da yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Kar leoparı</span> Büyük kedi türü

Kar leoparı, kar parsı olarak da bilinir, kedigiller (Felidae) familyasının Panthera cinsinin bir üyesi olan büyük kedi türü.

<span class="mw-page-title-main">Nesli tehlikedeki türler</span>

Nesli tehlikedeki türler, yok olma tehdidi altındaki bitki ve hayvan türleridir. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin (IUCN) iki yılda bir yayımlanan kırmızı listesinde yer alırlar. Bir türün kırmızı listeye alınması için Dünya üzerinde 50'den az yetişkin bireyin kalmış olması gereklidir.

<span class="mw-page-title-main">Şili orman kedisi</span>

Şili orman kedisi, kedigiller (Felidae) familyasından Güney Amerika'ya özgü bir tür.

Dünya Doğayı Koruma Birliği veya tam adıyla Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği doğal kaynakların korunması amacı ile kurulmuş uluslararası bir organizasyondur. Merkezi Gland, İsviçre'de bulunur. IUCN dünya çapında 160 ülkeden 1.400'ün üzerinde devlet kuruluşu ve sivil toplum örgütünü aynı çatı altında toplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Doğayı Koruma Vakfı</span> 1961de kurulan ve doğayı korumayı amaçlayan uluslararası sivil toplum örgütü

Dünya Doğayı Koruma Vakfı, doğanın zarar görmesini durdurmayı ve verilen zararları onarmayı amaçlayan uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur. 1961'de World Wildlife Fund olarak kurulan kuruluş, genişleyen çalışma alanıyla adını şimdiki haline değiştirmiştir. Ancak Kuzey Amerika ülkeleri hala eski halini kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Natura 2000</span>

Natura 2000, Avrupa Birliği sınırları içinde belirlenmiş bir doğal çevre koruma ağıdır. Natura 2000, koruma ve restorasyon sayesinde çeşitli önlemlerin uygulanmasıyla ekosistemlerin (‘habitatlar’) ve yüksek seviyede önemli türlerin korunmasını amaçlamaktadır.

Doğa koruma alanı ya da tabiatı koruma alanı, doğal çevrenin koruma ve inceleme amaçlarıyla korunduğu alan. Bu alanlar, bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan, nadir bulunan, tehlikeye maruz kalan ve kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve doğal olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri içeren ve kesinlikle korunması gerekli olup, sadece bilimsel ve eğitsel amaçlarla kullanılmak üzere ayrılmış doğa parçalarıdır.

Kızılırmak Deltası, diğer adıyla Bafra Ovası, Kızılırmak'ın Karadeniz'e döküldüğü yerde, taşıdığı alüvyonlarla oluşturduğu, delta ovası ve sulak alanlar kompleksidir. Samsun ilinde Ondokuzmayıs, Bafra ve Alaçam ilçeleri sınırlarındadır. 56.000 hektarlık alanıyla Türkiye'nin en büyük deltalarındandır.

Yenice Ormanları, Karabük ili, Yenice ilçesi sınırlarında yer alan ormandır. İsmini de ilçeden almaktadır. Biyolojik çeşitlilik ve barındırdığı yaban hayat ile Dünya'nın sayılı ormanları arasında ye alan Yenice Ormanları, 1999 yılında Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) tarafından Acil Olarak Korunması Gereken 100 Sıcak Noktadan birisi olarak belirlendi. Türkiye'nin en büyük blok ormanıdır. İçinde hiçbir yerleşim yeri olmayıp kesintisiz orman alanına sahip bölgeye orman denizi denilmektedir. Yenice ormanlarında anıt ağaçların bulunduğu arboretum "Açık Hava Orman Müzesi" alanı da bulunmaktadır.

BirdLife International, doğal kaynakların kullanımında sürdürülebilirlik için kuşları, yaşam alanlarını ve küresel biyolojik çeşitliliği korumaya çalışan küresel bir koruma organizasyonları ortaklığıdır. 1922 yılında kurulmuş olup 120'den fazla ortak kuruluş ile dünyanın en büyük koruma organizasyonları ortaklığıdır. 100'den fazla ülkede 2,5 milyondan fazla kişi ve ortak kuruluş üyeliğine sahiptir. Merkezi İngiltere'nin Cambridge şehrinde yer almaktadır.

Koruma durumu, bir ekolojik bölgenin habitat değişikliği ve habitat koruma derecesini değerlendirmek için koruma biyolojisinde kullanılan bir ölçüdür. Koruma için öncelikleri belirlemek için kullanılır.

Global 200, küresel koruma organizasyonu olan WWF tarafından korumanın öncelikleri olarak tanımlanan ekolojik bölgelerin listesidir. WWF'ye göre, bir ekolojik bölge "tür dinamiklerinin ve çevresel koşulların büyük çoğunluğunu paylaşan karakteristik bir doğal topluluklar kümesini içeren nispeten büyük bir arazi veya su birimi" olarak tanımlanmaktadır. Örneğin, endemizm düzeylerine bağlı olarak Madagaskar listede birden fazla kez listelenir, eski Baykal Gölü bir kez listelenir ve Kuzey Amerika Büyük Gölleri hiç listelenmez.

<span class="mw-page-title-main">Çeremski Tabiatı Koruma Alanı</span>

Cheremske Tabiatı Koruma Alanı, Ukrayna'nın kuzeybatısındaki Batı Polesiye bölgesinin orman ve sulak alanlarını kapsayan koruma altındaki bir tabiatı koruma alanıdır. Bölge, geçiş ekolojik bölgelerindeki çeşitli habitatlardan dolayı yüksek biyolojik çeşitliliğe sahip bir alandır. Koruma alanı, Volın Oblastı'ndaki Manevychi idari bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tabiatı Koruma Alanı</span>

Kırım Tabiatı Koruma Alanı, Kırım Yarımadası'nın güney kıyısında yer alan, Kırım Dağları'nın bir bölümünü kapsayan koruma altındaki bir tabiatı koruma alanıdır. Ukrayna'daki en büyük ve en eski doğa koruma alanıdır. Koruma alanı, yüksek düzeyde biyolojik çeşitliliğe sahip dağ-orman ve çayır bozkır bitkilerini ve hayvanlarını korur. Massandra kasabasının hemen kuzeyinde yer almaktadır.

Türkiye'deki yaban hayatı geliştirme sahaları, Türkiye'de bulunan yaban hayatı geliştirme sahalarının derlendiği listedir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Yaban Hayatı Günü</span>

20 Aralık 2013 tarihinde, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 68. oturumunda aldığı UN 68/205 sayılı kararla, 1973 yılında kabul edilen Gezegendeki Nesli Tükenmekte Olan Yabani Türlerin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme'nin (CITES) uluslararası kabul günü olan 3 Mart'ı, fauna ve floraya fayda sağlamak ve farkındalık oluşturmak adına Dünya Yaban Hayatı Günü olarak ilan etmeye karar verdi. Bu anma gübü Tayland tarafından dünyanın vahşi fauna ve florasını kutlamak ve farkındalık yaratmak için önerildi. Böylece ilk kez 2014 yılında Dünya Yaban Hayatı Günü kutlanmıştır.

Antalya Düzlerçamı YHGS, Antalya ilinde bulunan yaban hayatı geliştirme sahası.

Hatay-İskenderun-Arsuz YHGS, Hatay ili İskenderun İlçesi sınırları içerisinde yer alan Arsuz YHGS, Türkiye'nin Akdeniz kıyısında bulunan bir tabiatı koruma alanı. Bölgenin doğal yaşam alanları, su kaynakları ve ekosistemleri, birçok türün korunduğu bir çeşitlilik sunmaktadır.

Kritik Tehlike Altındaki Türler IUCN Kırmızı Listesi'nde yer alan ve doğada yok olma riski en yüksek olan türleri kapsar. Bu türler, nesillerini sürdürmek için acil koruma önlemlerine ihtiyaç duyarlar.