İçeriğe atla

Yaban Diyarlardaki Yabancı

Yaban Diyarlardaki Yabancı (özgün adı: Stranger in a Strange Land), Amerikalı yazar Robert A. Heinlein'ın 1961 tarihli bilimkurgu romanı. Kitap Mars'ta doğan ve Marslılar tarafından büyütülen bir insan olan Valentine Michael Smith'in erken yetişkinlik çağında Dünya'ya gelişini ve dünya kültürü ile etkileşimini anlatır. Kitabın ismi Exodus Kitabı'nda geçen bir deyime kinayedir.[1] Daha sonra yazılan sürümleri ile kitap "şimdiye kadar yazılmış en ünlü bilimkurgu romanı olarak nitelendirilmektedir".[2]

Heinlein kitabı yazma fikrini 1948'de bir akşam vakti eşiyle yaptığı beyin fırtınası sonucu edindi. Eşi, Rudyard Kipling'in The Jungle Book kitabında ormanda kurtlar tarafından büyütülen bir çocuk yerine Marslılar tarafından büyütülmüş bir çocuk fikrini önerdi. Bunun üzerine Heinlein fikri ilerletmiş ve kitabını yazmaya başlamıştır.[3] 1962'de kitabın yeni versiyonlarından biri En İyi Roman Hugo Ödülü'nü kazanmıştır.[4]

2012 yılında ABD Kongre Kütüphanesi "Amerikayı şekillendiren kitaplar." kategorisine almıştır.[5]

Kaynakça

  1. ^ Moses flees ancient Egypt, where he has lived all his life, and later marries Zipporah: Exodus 2:22: "And she [Zippo'rah] bare him a son, and he called his name Gershom: for he said, I have been a stranger in a strange land". KJV Wikisource
  2. ^ Cover of 1974 New English Library reprint.
  3. ^ "Biography: Robert A. Heinlein". 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2014. 
  4. ^ "1962 Award Winners & Nominees". Worlds Without End. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2014. 

Bibliyografi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ursula K. Le Guin</span> Amerikalı yazar (1929-2018)

Ursula Kroeber Le Guin, aralarında kendi yarattığı Hain ve Yerdeniz kurgusal evrenlerinde geçen bilimkurgu ve fantezi eserlerinin de bulunduğu spekülatif kurgu çalışmaları ile tanınmış Amerikalı yazardır. İlk eseri 1959 yılında yayımlanan Le Guin'in edebiyat kariyeri neredeyse altmış yıl sürmüş ve bu süre zarfında yirmi roman ve yüzden fazla kısa öykünün yanı sıra çeviri, eleştiri, şiir, tiyatro, çocuk ve genç edebiyatı ürünleri de ortaya koymuştur. Genellikle bir bilimkurgu ve fantezi yazarı olarak tanımlanan Le Guin aynı zamanda "Amerikan Edebiyatının önemli bir sesi" olarak anılmıştır. Kendisi ise daha çok bir "Amerikan romancısı" olarak bilinmeyi tercih ettiğini söylemiştir.

Bilimkurgu, bilim kurgu ya da bilim-kurgu, yakın ya da uzak gelecek ile ilgili öykülerin bugün olası olmayan bilim ve teknoloji unsurlarını da kullanarak oluşturulmasıdır. Bilimkurgu bazen geçmişi de kurgulayabilir. Bilimkurgu kitap, sanat eserleri, televizyon, film, bilgisayar oyunları, tiyatro eserleri ve diğer kitle iletişim araçlarında bulunabilir. Yapısal ve pazarlama bağlamında bilimkurgu güncel gerçeklik içinde bulunmayacak kurgusal ögeler içeren yaratıcı çalışmaları tanımlamak için kullanılabilir. Bu tanımlama fantastik, korku ve ilgili türleri de içerir.

<span class="mw-page-title-main">Robert A. Heinlein</span> Amerikalı bilim kurgu yazarı

Robert Anson Heinlein, Amerikalı roman ve bilimkurgu yazarı. Sıklıkla "bilimkurgu yazarlarının duayeni" olarak tanımlanan Heinlein, sert bilimkurgu türünün en popüler, etkili ve tartışılan yazarlarındandı. Bilimkurgu eserlerinde bilim ve mühendislik bakımından akla yatkınlık ölçütlerinin yükselmesini ve türün edebi kalitesinin artmasını sağladı. 1940'larda, The Saturday Evening Post gibi genelde ana akım eserler yayımlayan dergilere yalın bilimkurgu eserleriyle sızmayı başaran ilk yazar oldu. Çağdaş kitle pazarlama döneminde, roman boyutunda çoksatar bilimkurgu eserleri veren ilk yazarlardan biriydi. Heinlein, Isaac Asimov ve Arthur C. Clarke uzun yıllar boyunca "bilimkurgunun büyük üçlüsü" olarak anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Stranger in a Strange Land (Lost)</span>

"Stranger in a Strange Land", Lost dizisinin üçüncü sezonunun dokuzuncu ve toplamda elli sekizinci bölümüdür. Bölüm, Elizabeth Sarnoff ve Christina M. Kim tarafından yazılırken; Paris Barclay tarafından yönetildi. İlk kez 21 Şubat 2007'de Amerika Birleşik Devletleri'nde ABC kanalında yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Stranger in a Strange Land (şarkı)</span>

Stranger in a Strange Land, Iron Maiden'ın Somewhere in Time albümünden çıkan ikinci single'dır. 6 Eylül 1986'da yayımlanmıştır. İngiltere listelerinde 22 numaraya kadar çıkmıştır. Şarkı Adrian Smith tarafından bestelenmiştir. Şarkı Arktika'da ölen ve vücudu donan bir kâşif ile ilgilidir. Yaklaşık yüzyıl sonra bölgeyi araştıran başka kâşifler tarafından donmuş cesedi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Leigh Brackett</span> Amerikalı romancı ve senarist (1915 – 1978)

Leigh Douglass Brackett genellikle bilimkurgu türünde yazdığı eserleriyle tanınan Amerikan yazardır. Ayrıca senaristlik de yapan Brackett'ın en bilinen işleri The Big Sleep (1945), Rio Bravo (1959), The Long Goodbye (1973) ve Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator (1980) adlı filmlerdir. Brackett'ın ilk bilimkurgu hikâyesi 1940 yılının Şubat ayında Astounding Science Fiction dergisinin bir sayısında yayımlandı. İlk romanı No Good from a Corpse ise 1944 yılında yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Uzay operası</span> Bilimkurgu alt türü

Uzay operası, bilimkurgunun çoğunlukla uzayda geçen, heyecan verici maceraların yer aldığı ve romantizmin vurgulandığı bir alt türüdür. Uzay operasının muhtemelen en önemli özelliği karakterleri, mücadeleleri, güçleri ve temaları olağanüstü niteliğe taşımasıdır. İlk uzay operaları 1930'lu ve 1940'lı yıllarda ucuz dergilerde yayımlanıyordu. 1970'lerden önce uzay operası, kalitesiz ve ucuz bir bilimkurgu filmini ifade diyordu. Ancak George Lucas'ın çektiği Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut 1977 yılında gösterime girdiğinde hem eleştirel hem de finansal açıdan çok başarılı oldu ve türe olan olumsuz bakış açısını değiştirdi.

Bob Shaw veya doğum adıyla Robert Shaw,, Kuzey İrlandalı bilimkurgu yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Korku kurgu</span> korku ve gerilim temalı edebiyat türü

Korku kurgu, korku edebiyatı ve korku fantezi bir edebiyat türüdür ve okurlarına korku ve terör hissi vermeyi hedefler. Edebiyat tarihçisi J. A. Cuddon, korku hikâyelerini "farklı uzunluklarda bir kurgu... okurlarını şaşırtıyor ve hatta korkutuyor, ya da belki de onlara nefret ve tiksinme hislerini aşılıyor." sözleri ile tanımlar. Korku kurgu, genellikle tedirgin edici ve korkutucu bir atmosfer yaratır ve yine genellikle doğaüstüdür ancak bu onun her zaman doğaüstü olacağı anlamına da gelmez. Bir korku kurgu çalışması genellikle toplumun genelinin korktuğu bir benzetme olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Andy Weir</span> Amerikalı yazar

Andrew T. Weir, ilk romanı Marslı ile tanınan, Artemis ve Kurtuluş Projesi gibi kitapları olan Amerikalı roman yazarı ve yazılım mühendisidir. Kurtuluş Projesi, 2022 Hugo En İyi Roman Ödülü final listesinde yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marslı</span>

Marslı, Mars gezegeninin yerlisi. Mars'ta yaşam arayışlarının sürmesine rağmen, pek çok bilimkurgu yazarı Mars üzerinde Dünya dışı yaşamın nasıl olabileceği ile ilgili eserler üretti. Bazı yazarlar ayrıca Marslı ifadesini Mars'ı kolonileştiren insanları tanımlamak için kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurguda Dünya dışı varlıklar</span>

Dünya dışı varlıklar, modern bilimkurgunun ortak bir teması. Samsatlı Lukianos'un ikinci yüzyıl parodisi Gerçek Tarih adlı eseri gibi birçok eserde de konu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İslam edebiyatı</span>

İslam edebiyatı, herhangi bir dilde İslâmî bakış açısıyla yazılmış edebiyattır.

<span class="mw-page-title-main">Ursula K. Le Guin bibliyografyası</span> Amerikan yazar ve eleştirmen

Ursula K. Le Guin (1929–2018) spekülatif kurgu, gerçekçi kurgu, kurgu dışı, senaryo, libretto, deneme, şiir, konuşma, çeviri, chapbook ve çocuk edebiyatı dallarında eser vermiş bir Amerikalı yazar ve edebiyat eleştirmenidir. Eserlerinin arasında kurgusal Yerdeniz dünyasında ve Hain Evreni'nde geçen kısa ve uzun öyküler ile romanların yanı sıra, diğer roman ve öyküler de sayılabilir. Her ne kadar genellikle bilimkurgu yazarı olarak sınıflandırılsa da eleştirmenler eserlerinin gerçekten sınıflandırılmasının zor olduğunu belirtmiştir.

Who Goes There?, Amerikalı yazar John W. Campbell, Jr.'ın bilimkurgu öykülerinden oluşan bir koleksiyon. 1948'de Shasta Publishers tarafından 200'ü Campbell tarafından imzalanmış olan 3 bin kopya halinde yayınlandı. 1951 filmi Başka Bir Dünyadan Şey ve John Carpenter tarafından yönetilen 1982 versiyonu Şey, koleksiyona adını veren kısa hikâyeden uyarlandı. Hikâyeler esasında Astounding SF dergisinde Campbell'in kalem adı Don A. Stuart tarafından yayınlandı.

John Frederick Clute, 1969'dan beri İngiltere ve ABD'de yaşayan yazar, bilimkurgu ve fantezi edebiyatı eleştirmeni. Hakkında "bilimkurgu tarihinin önemli bir parçası" ve "günümüz bilimkurgusunun belki de en önde gelen eleştirmeni" yorumları yapılmıştır. 1982'de İngiliz Interzone dergisini kuran 8 kişiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Eric Temple Bell</span> İskoçya doğumlu matematikçi ve bilimkurgu yazarı

Eric Temple Bell, hayatının çoğunu Amerika Birleşik Devletleri'nde geçirmiş İskoç doğumlu bir matematikçi ve bilimkurgu yazarıydı. Kurgusal olmayan eserlerini verilen kendi adını kullanarak ve kurgusal eserlerini ise John Taine olarak yayımladı.

Sert bilimkurgu ya da saltık bilimkurgu, bilimsel doğruluk ve mantık kaygısıyla karakterize edilen bir bilimkurgu kategorisidir. Terim ilk olarak 1957'de P. Schuyler Miller tarafından Astounding Science Fiction dergisinin Kasım sayısında John W. Campbell'ın Uzay Adaları romanının bir incelemesinde kullanıldı. Sert bilimkurguya benzetilerek oluşturulan tamamlayıcı hafif bilimkurgu terimi ilk olarak 1970'lerin sonlarında ortaya çıktı. Bu terim, Isaac Asimov'un matematiksel sosyoloji üzerine kurulu Vakıf serisi gibi genellikle "sert" bilimkurgu olarak kabul edilen örnekler olmasına rağmen, "sert" (doğal) ve "hafif" (sosyal) bilimler arasındaki popüler ayrıma benzetilerek oluşturulmuştur. Bilimkurgu eleştirmeni Gary Westfahl, her iki terimin de katı bir sınıflandırmanın parçası olmadığını ve bunun yerine, yorumcuların ve yorumcuların faydalı bulduğu hikâyeleri karakterize etmenin yaklaşık yolları olduğunu savunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurguda Güneş</span>

Güneş Klasik Antik Çağdan bu yana kurguda mekân olarak kullanılmış olsa da uzun süre boyunca görece seyrek olarak ilgi gördü. İlk tasvirlerin çoğunda Güneş, bir zamanlar gök cisimlerinde yaşam olduğuna dair yaygın kozmik çoğulculuk inanışına uygun olarak Dünya benzeri ve dolayısıyla da yaşanabilir bir gök cismi olarak gösterildi ve üzerinde yaşayan canlılar anlatıldı. Astronominin gelişmesiyle birlikte, özellikle sıcaklığı olmak üzere Güneş hakkında daha fazla bilgi edinilmesiyle birlikte çok egzotik yaşam biçimleri dışında Güneş sakinleri konu olarak kullanılmamaya başlandı. Bunun yerine konu daha çok Güneş'in kaçınılmaz ölümü ve bunun Dünya üzerindeki yaşama ne tür felaketler getireceği üzerine yoğunlaştı. Güneş'in enerjisinin kaynağının nükleer füzyon olduğunun anlaşılmasından önce yazarlar arasında önde gelen varsayım ısı ve ışık kaynağının yanma olduğu ve görece kısa bir sürede de yakıtının biteceği yönünde oldu. Güneş enerjisinin gerçek kaynağının 1920'lerde keşfedilmesinden sonra bile Güneş'in ışığının azalması ya da tamamen sönmesi olası felaketi önlemek için Güneş'in yeniden enerjisine kavuşmasını sağlamak isteyen girişimlerin bulunduğu kıyamet sonrası kurgusunda sıklıkla karşılaşılan bir tema oldu. Güneş'in felakete neden olmasının başka bir yaygın yolu da patlaması ya da novaya dönüşmesiydi. Güneş patlaması gibi diğer mekanizmalar da ara sıra görülen bir temadır.

Psionik, 1950'li ve 60'lı yılların Amerikan bilimkurgusunda, mühendislik ilkelerini duyular dışı algılama, telepati ve psikokinezi gibi paranormal veya psişik olayların incelenmesini uygulayan, önerilen bir disiplindi. Psi ile elektronikteki -onik sözcüklerinin karışımından oluşan bir terimdir. "Psionik" kelimesi, bilimkurgu camiasında bir sanat terimi olarak oluşmuş ve her zaman öyle kalmıştı ve -editör John W. Campbell, Jr.'ın tanıtım çabalarına rağmen- akademik parapsikologlar arasında bile hiçbir zaman genel bir geçerliliğe ulaşamamıştı. Terimin 1951'de icat edilmesinden sonraki yıllarda, hiçbir bilimsel kanıtın "psiyonik" yeteneklerin varlığını desteklemediği giderek daha belirgin hale geldi.