İçeriğe atla

Yaşar Turna

Yaşar Turna
Genel bilgiler
Doğum1931
Ölüm12 Ekim 1990
MesleklerMüzisyen
ÇalgılarKaradeniz kemençesi

Yaşar Turna (1931; Arhavi, Artvin - 1990), Laz kemençeci.[1][2]

İlk ve ortaöğrenimini Arhavi'de tamamladı. Rizeli bir kemençeciye olan hayranlığı sonunda kemençeye merak saldı. Kemençe çalmaya çok küçük yaşta başlamasına rağmen kısa sürede ustalaştı. Kendi kendine bir kemençe yapıp çalmaya başlayan Yaşar Turna, 18 yaşına geldiğinde artık bir kemençe ustasıydı. “Kemençeci Yaşar” namıyla ünlendi ve bu namı onun asıl adını geride bıraktı. 1970'li yıllardan itibaren “Kemençeci Yaşar” ve “Arkaburi Yaşari (Arhavili Yaşar)” namlarıyla tanındı. Arhavi’de kurduğu Folklor Derneği bünyesinde gençleri halk oyunları konusunda yetiştirdi. Çeşitli halk oyunları ekiplerine Laz horonlarını çalıştırdı. Söylediği geleneksel Laz ezgileri Doğu Karadeniz bölgesinde popüler hale geldi. Türkiye’de “ilk Lazca plağı” çıkartarak (1968) Laz müziğinin tanınmasına büyük katkı sağladı. Derlediği Lazca türküleri, kendisine özgü tavrı ile yorumlayarak o ezgilerin bugüne kadar gelmesini sağladı. Türkiye ve dünyada çok sayıda festivalde horon ekiplerine kemençesi ile eşlik etti. Kemençeci Yaşar, aynı zamanda kemençe yapım ustası idi. Yapım tekniğinde kemençenin klavye kısmını uzun tutarak yaygın olanın aksine melodik yapısını genişletti ve horonun yanı sıra şarkı ve türkülere de eşlik edebilir hale getirdi. 1970'li yılların ortalarından itibaren dönemin Karadeniz müziği yaptığını iddia eden kişilere çok sayıda beste ve Laz müziği derlemelerini verdi. Ancak kayıtlarda hiçbir şekilde Yaşar Turna adı geçmedi. Yaptığı kemençelerle Amerikalı kimi sanatçıların ilgisini çekerek birçok sipariş aldı ve bu sayede kemençenin dünya çapında tanınmasına katkıda bulundu. Birçok ödül, onur belgesi, plaket sahibi olan Kemençeci Yaşar 12 Ekim 1990 tarihinde Arhavi’de öldü.[3] Evli ve beş çocuk babası idi.

Kaynakça

  1. ^ Durukan, Deniz (2001). Türk rock 2001. Stüdyo İmge. s. 133. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  2. ^ Viltis 48. cilt. International Institute of Wisconsin. 1989. s. 11. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 
  3. ^ Aksamaz, Ali İhsan (2000). Dil, tarih, kültür, gelenekleriyle Lazlar. Sorun Yayınları. s. 95. ISBN 9789754310986. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Koyuncu</span> Türk müzisyen (1971-2005)

Kâzım Koyuncu, Doğu Karadeniz ve Laz müziğini rock müziği ile sentezleyerek kendi tarzını oluşturan Laz kökenli Türk müzisyen, söz yazarı, oyuncu ve aktivisttir.

<span class="mw-page-title-main">Akıncılar, Sivas</span> Sivasın ilçesi

Akıncılar, Sivas ilinin bir ilçesidir. Batısında Suşehri, kuzeyinde Giresun'un Şebinkarahisar ilçesi, doğusunda Gölova, güneyinde ise İmranlı ve Erzincan'ın Refahiye ilçeleri ile komşudur. 2022 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 4,808 olan ilçede; 2,441 kişi ilçe merkezinde, 2,367 kişi ise köylerde ikamet etmektedir. Akıncılar, Doğanşar ve Gölova'nın ardından Sivas'ın en az nüfuslu üçüncü ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Horon</span> Doğu Karadeniz bölgesinde kemençe veya tulum ile oynanan halk oyunu

Horon, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde oynanan geleneksel halk danslarının genel adıdır. Sinop'ta, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt'un Aydıntepe ilçesi, Erzurum'un İspir, Tortum ve Olur ilçelerinde ve Doğu Karadeniz'den göçenlerden dolayı Sakarya'da oynanan çevik hareketli oyunlardır.

<span class="mw-page-title-main">Birol Topaloğlu</span> Türk Halk Müziği sanatçısı

Birol Topaloğlu, Laz asıllı halk müziği sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Kemençe</span>

Kemençe, rebap, keman türü yaylı çalgılarla akraba olduğu düşünülen, bir yay yardımıyla çalınan üç telli geleneksel halk çalgısının adı olup, klasik kemençe ile karıştırılmasını önlemek amacıyla Karadeniz kemençesi olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

Laz müziği, Laz halkının geleneksel müziğine verilen addır. Laz müziği, Kolhis'den günümüze değin ulaşan süreç içinde birçok kültürden ve medeniyetten etkilenerek çeşitlilik kazanmıştır. Laz müziği, temelde insan sesine dayanır. Günümüz Laz müziğini coğrafî olarak Gürcistan (Kafkasya) ve Türkiye olarak iki kısımda incelemek mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">İncesaz</span> müzik grubu

İncesaz, 1997 yılında Murat Aydemir, Derya Türkan ve Cengiz Onural tarafından oluşturulan bir müzik grubu.

Kolbastı, Faroz Kesmesi, Hoptek ya da Metelik Trabzon, Ordu, Giresun ve kısmen Rize'de oynanan bir halk dansının adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türk halk müziği</span> Türkçe yöresel etnik müziklerin tümü

Türk halk müziği ya da kısaca Türkü, Türkiye'nin çeşitli yörelerinde farklı ağızlar ve formlarda söylenen Türkçe yöresel etnik müziklerin tümü. Yapısal olarak folklorun bir parçası olan Türk halk müziği, sözlü halk müziği ve sözsüz halk müziği olmak üzere ikiye ayrılır. Sözlü halk müziğine genel olarak türkü adı verilir. Sözsüz halk müziğine ise ezgi adı verilir. Klasik Türk halk müziği, çeşitli yörelerden derlenmiş birçoğu anonim olan türkülerden ve sözsüz halk müziklerinden oluşur, anonim eserlerin sözü ve bestesinin kime ait olduğu bilinmez ve yöreye mâl olmuştur. Modern Türk halk müziği ise, 1970'li yıllardan sonraki dönemde eski yöresel müzik kalıpları örnek alınarak oluşturulmuş, sözü ve bestesi belli olan halk müzikleridir. Türk halk müziği, halk oyunları ve halkbilim ile de yakından ilgilidir. Bunun dışında genel karakteristiğine göre; bektaşi, halay, teke, zeybek gibi türlere ayrılır. Ayrıca il bazında türküler kategorilendirilmiştir.

Cüneyd Orhon, Türk kemençe müzisyeni ve eğitimci.

Karmate, 2008 yılının Temmuz ayında Resul Dindar, İsmail Avcı (İsmanaşi) ve Oktay Üst tarafından kurulmuş bir gruptur. Karmate, Lazcada "değirmen" demektir. Karadeniz'de üretimi, emeği ve karşılıksız yardımlaşmayı simgeleyen Karmate, korunmaya değer otantik yapısı ile kaybolmaya yüz tutmuş dilleri müziğiyle yaşatmayı ve arşivlerde kalan ezgileri ortaya çıkarmayı kendisine hedef olarak belirlemiştir. "Karadeniz kültürünün müziğini icra edebilmek; özveri, en önemlisi sorumluluk gerektirir" diyerek başladıkları müzik yolculuklarında, kendi coğrafyalarında, popüler kültürle yozlaştırılan, sözde Karadeniz müziğine karşı; Lazca ve Karadeniz'de konuşulmakta olan diğer dillerde söylenen destanları, ninnileri, türküleri hassas yapılarını bozmadan, akustik enstrümanlarla, yeniden yorumlayarak evrensel boyuta taşımayı amaç edindiler. 2012 yılında Resul Dindar gruptan ayrılmış, solo albüm yapmıştır.

Efkan Şeşen, Türk besteci ve şarkıcıdır.

Selçuk Balcı, Türk halk müziği sanatçısı. Rize'nin Çayeli ilçesinde dünyaya geldi. İlkokulu doğduğu bu şehirde tamamladı. İlkokulu bitirdikten sonra ailesiyle birlikte Ankara'ya yerleşti. Çocukluğundan beri bağlama çalmasına rağmen lise yıllarında kemençeye merak saldı. Kendini bu konuda yetiştirdikten sonra birçok Karadenizli şarkıcıya kemençe çalarak eşlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Apolas Lermi</span> Türk vokalist

Abdurrahman Lermi ya da sahne adıyla Apolas Lermi, Türk Karadeniz halk müziği sanatçısı ve müzisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Picoğlu Osman</span>

Picoğlu Osman, Çepni-Türk kemençe sanatçısı ve bestekârı. Kısa bir süre TRT Ankara Radyosunda çalışmıştır.

Cano Cano Cano(Aman Güzel Yavaş Yürü) Elbistan Kahramanmaraş'ta derlenen, sözleri Âşık Derdiçok 'a ait türkü.

Selim Bölükbaşı Karadeniz müziğiyle ilgili çalışmalarıyla tanınan Türk müzisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Cimilli İbo</span>

İbrahim Özer ya da bilinen adıyla Cimilli İbo, Karadeniz Müziği icra eden Türk şarkıcı ve müzisyen.

Hüseyin Dilaver Türk kemençecidir. Kendi bestelediği Karadeniz temalı türküler başta olmak üzere kemençe tekniği ve geniş repertuarı ile tanınmaktadır.