İçeriğe atla

Yaşam yolu

Yaşam yolu anısına basılan Sovyet anma pulu (1967)

Yaşam yolu (Rusça: Доро́га жи́зни) II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi muharebeleri sonucunda yaşanan Leningrad Kuşatması sırasında kuşatma altındaki kent ile Sovyetler Birliğinin diğer bölgeleri arasında Ladoga Gölü üzerinde kurulan irtibat hattını anlatır. 12 Eylül 1941 ile Mart 1943 arasında kentin acil ihtiyaçlarının karşılandığı hat özellikle kış mevsiminde gölün yüzeyinin donmuş olmasından dolayı Buz yaşam yolu olarak da adlandırılmıştır. Bu yol Askeri Otoyol No.101 olarak askeri kayıtlarda geçmektedir.

Arka planı

Barbarossa Harekâtının ilk aylarındaki durum

22 Haziran 1941 tarihinde Nazi Almanyası tarafından Sovyetler Birliğine karşı başlatılan Barbarossa Harekâtı sonucunda Naziler üç hat boyunca stratejik Sovyet kentlerine doğru taarruza geçmiştir. Bu hatlardan bir tanesi de Leningrad yönünedir. Adolf Hitler'in planına göre 1941 sonbaharı sonunda tamamlanmasını öngördüğü plana göre Leningrad hızla ele geçirildikten sonra Alman birlikleri kuzeyden Moskova üzerine yürüyecektir. Ancak başta Luga tahkimatı olmak üzere Kuzey Cephesindeki şiddetli çarpışmalar sonucunda Alman ilerleyişi geciktirilir ve kimi bölgelerde durdurulur. Ancak Eylül başına gelindiğinde tüm yedeklerini cepheye süren Naziler kentin dış mahallelerine ve doğrudan kenti savunan tahkimat hattına ulaşmış durumdadır.

Kuşatma altındaki kent merkezindeki 2.5 milyon ve çevre mahallelerinde yaşayan 350 bin sivilin dışında kentte Leningrad Cephesindeki 8, 23, 42 ve 55. Ordu mensupları ve 500 bin kişi kuvvetindeki Baltık Filosu bulunuyordu. Kentteki sivil ve asker nüfusun savaş, kuşatma ve bombardıman koşulları altında direnebilmesi için başta gıda olmak üzere cephane ve ekipman takviyesi alması gerekiyordu. Bu maddi destek hem hava yolu hem de Ladoga Gölü üzerinden su yoluyla sağlanacaktı. Kurulan hava koridoru başarılı olmakla beraber talebi karşılamaktan uzak olduğu için deniz yolu sevkiyatı başlatılır. Barış döneminde bölgede denizyolu sevkiyatı yapan Kuzeybatı Nehir Sevkiyatı Şirketi filosunun neredeyse yarısını ordunun emrine vermişti.[1]

Kentten ekipman ve sivil nüfus tahliyeleri Haziran ayı sonu itibarıyla başlamış, tahliye sırasında ağırlıklı olarak demiryolu kullanılmıştır. Halk Komiserleri Konseyi, aldığı kararla Ağustos ayı boyunca sivil nüfusun tahliyesinde kullanılmak üzere günde en az 20 mavna talep etmiştir. Ancak Neva Nehri bağlantısı 27 Ağustos itibarıyla Nazilerin denetimine geçince nehirde çok sayıda mavna mahsur kalmıştır. 30 Ağustos günü ise Mga tren istasyonu düşünce kentin demiryolu irtibatı da kesilmiştir. Kuzeyde ise Şlisselburg kenti düşmüş ve Fin kuvvetleri de Volga-Baltık Su Yolunu kesmişlerdi. Kentin tek yaşam kanalı olan Ladoga Gölü üzerindeki hattın ortaya çıkması bu gelişmelerin ardından olur.

21 Haziran 1941 itibarıyla kentte 52 günlük un, 89 günlük tahıl, 38 günlük et, 47 günlük hayvansal yağ ve 29 günlük de bitkisel yağ bulunmaktaydı. Kent tam olarak kuşatılmadan önce 83 bin ton un ve tahıl yardım ulaştırılabilmiştir. Eylül başında kentin petrol stokları 20 günlük, kömür stokları 80 günlük, yakacak odun stokları ise 18 günlük kalmıştı.[2]

Nakliye

Aralık 1941 itibarıyla Leningrad Kuşatması
Ladoga Gölünde battıktan sonra çıkartılan ve anıt olarak sergilenen GAZ-AA
Üzerine demiryolu döşendiği için komple vagonu yüklenebilen mavna

1941 sonbaharıyla beraber gölün iki kıyısında da çok sayıda geminin yanaşmasını kaldırabilecek limanlar hızla inşa edilir. Ayrıca henüz düşman eline geçmemiş demiryolu hatlarını birleştirmek için yeni ara hatlar inşa edilir.[a] Ayrıca 3 Eylül itibarıyla göldeki güvenliği sağlamak için oluşturulan Ladoga filotillası göreve başlar. Nakliye sırasında hem göldeki fırtınalardan hem de düşman hava kuvvetlerinin bombardımanı nedeniyle kayıplar yaşanmıştır.

Kışın gelmesiyle 22 Kasım 1941'dan itibaren donan göl üzerindeki karayolu taşımacılığı başlar. Sular donuncaya kadar kente 45 bin ton gıda ve 10 bin ton da ekipman sevk edilebilmiştir. 1 Ekimden itibaren kuşatma altındaki ordu birlikleri için sıkı istihkak limitleri belirlenmiş ve günlük tüketim sınırlandırılmak durumunda kalınmıştır. Kentteki siviller de benzer şekilde karne uygulamasına geçmiştir.[b] Kentin her türlü iletişimini sağlamak için gerekli kablo bağlantıları da göl üzerinden yapılmaktaydı. Havadan yardım kapsamında Lisunov Li-2 ve Tupolev TB-3 uçakları seferber edilmiş, ilk hava nakliyatı 16 Eylülde başarıyla gerçekleştirilmiştir.

Kasım ayıyla beraber Leningrad Cephesi komutanı General Feofan Nikolayeviç Lagunov tarafından doğrudan verilen 13 Kasım 1941 tarihli emir uyarınca göldeki buz kalınlığı sisrematik bir şekilde ölçülür ve sonunda 10 metre genişliğinde, her 7 kilometresinde bir ısınma ve barınma istasyonu olan Askeri Otoyol No.101 Yaşam yolu hayata geçirilir. Yolun ve istasyonların bakımından İstihkam Generali Vasiliy Georgiyeviç Monahov sorumlu olur. Kışın gelmesi ve buz kalınlığının artmasıyla beraber kente giden erzak miktarı da başlangıçtaki günde 100 tondan 1000 tona kadar çıkar. Yaşanan kazalar ve buzdaki incelmeler nedeniyle güzergâh sık sık değişse de yol açık kalmaktaydı. Nakliye temel aracı Gorkovskiy Otomobil Fabrikası ürünü olan GAZ-AA ile sağlanmaktaydı.

1941 kışında Aralık ayıyla beraber Yaşam yolu üzerinden sivil nüfusun tahliyesi de devam eder, günde 5 bin Leningradlı bu yolla Sovyet içlerine gönderilmekteydi. Bu dönemde yapılan nakliyat özeti şu şekildedir:

Leningrad'a yapılan erzak sevkiyatı ve kenttekilerin karayoluyla tahliyesi:
Kasım, Aralık 1941Ocak 1942ŞubatMartNisan
Sevk edilen kargo (bin ton)16,5538611887
Tahliye edilen kişi (bin kişi)En az 2411117222163
Ladoga kıyısından Leningrad'a giden araç sayısı:
EkimKasımAralıkOcak 1942ŞubatMartNisanMayıs
Araç sayısı (adet)84894310961973406362897389892
Günlük araç sayısı (adet)4032356314520324629
Yiyecek taşıyan araçların yüzdesi (%)5248878482666958

1942 yılıyla beraber sevk edilen tonajın artması için yeni mavnalara ihtiyaç duyulmuş, bunun için, Syasstroy'da tersane kurulmuştur. Ayrıca bölgedeki mayın temizleme vb. savaş gemileri desteklenmiştir. Nisan 1942'de karayolu trafiği durur ama hala var olan buz Mayıs ayına kadar deniz trafiğini engeller. Trenden inme binme işlemlerini azaltıp zamandan kazanmak için içine demiryolu döşenmiş mavnalar çalıştırılır. 1942 yaz aylarıyla beraber Ladoga Gölünde Alman-İtalyan-Fin deniz kuvvetleri nakliyat seferlerine ve onu koruyan birliklere saldırılar düzenlenmiş ancak özellikle Suho Adasına düzenlenen saldırı püskürtülmüştür. 1942 kışıyla beraber Zafer yolu adı da verilen yükseltilmiş bir demiryolu inşa edilir ve kentle iletişim daha verimli hale getirilir. Ocak 1943 ile birlikte kentin etrafındaki kuşatmanın kırılmaya başlamasıyla beraber iletişim rahatlamaya başlar.

Tüm kuşatma boyunca Yaşam yolu üzerinden Leningrad'a 1 milyon 615 bin ton erzak taşınmış, 1 milyon 376 bin kişi ise kentten tahliye edilmiştir.[3]

Geleneği

Savaşın ardından Yaşam yolunun 43 kilometrelik bölümü Zaferin Yeşil Kuşağı adı altında koruma altına alınmış ve toplamda 7 anıt, 46 da anma noktası inşa edilmiştir. Ayrıca Ladoga Gölünün her iki kıyısında da müzeye çevrilerek korunan yapılar mevcuttur. Ayrıca her yıl Yaşam yolu boyunca maraton koşusu düzenlenmekte ve savaş sırasında yapılan fedakârlıklar anılmaktadır.

Galeri

Notlar

  1. ^ Rusya'da demiryolu hat açıklığı stratejik olarak kıta Avrupa'sında kullanılandan daha geniştir, dolayısıyla Alman lokomotifleri ve vagonları ancak özel aparatlar sayesinde bu hatları kullanabiliyor, bu durum işgalciye zorluk çıkartıyordu.
  2. ^ Siviller için günlük ekmek tayını 200 gram iken işçiler için 400 gram seviyesindedir.

Kaynakça

  1. ^ Şirketin günümüzdeki internet sitesindeki tarihçesinden 8 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 8 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Karasev A.V. chapter 3// Leningraders during the blockade. - M: publishing house of the Academy of Sciences of the USSR, 1959 s.312
  3. ^ 8 Eylül 2006 tarihli RIA Novosti haberi 8 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 8 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stalingrad Muharebesi</span> II. Dünya Savaşının dönüm noktası kabul edilen muharebe

Stalingrad Muharebesi, Stalingrad Meydan Muharebesi ya da Stalingrad Savaşı, II. Dünya Savaşı’nın Doğu Cephesi'nde, Mihver ordularıyla Kızıl Ordu arasında, Stalingrad kenti için yapılan savaştır. Hemen hemen tüm tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı’nın kesin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Bu savaş, tarafların tüm güç ve azimlerini ortaya koydukları, kıran kırana süren ve sonuçta, toplam kayıpların neredeyse iki milyona ulaşmasıyla askeri tarihin en kanlı savaşları arasında yer almaktadır. Savaşın sonu Almanya açısından bir yıkım oldu. Mihver güçlerin savaşı kendi lehlerine döndürmeleri çabasında bir dönüm noktasıydı. ve Doğu Cephesi'nde Alman zaferini olanaksız kıldı. Doğu Cephesi'ndeki Mihver kuvvetleri toplamının neredeyse dörtte biri bu muharebe sırasında kaybedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sankt-Peterburg</span> Rusyanın federal şehirlerinden biri

Sankt-Peterburg (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Barbarossa Harekâtı</span> Nazi Almanyasının 1941de Sovyetler Birliğini işgal harekâtı

Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Narvik</span>

Narvik, Norveç'in kuzeyinde, Nordland eyâletine bağlı bir liman kentidir. 2018 yılı verilerine göre nüfusu 14.141'dir ve Nordland'da bulunan üçüncü büyük yerleşimdir. Kent, E-6 yolu üzerinde bulunur ve şehre 57 kilometre uzakta Harstad/Narvik Havaalanı bulunur. Kent Norveç Denizi kıyısında önemli bir buzsuz limandır. Bu özelliği nedeniyle İsveç, ülkenin kuzeyinden çıkardığı Demir cevherlerini bu liman yoluyla ihraç etmektedir. Çünkü ülke toprakları içerisinde bulunan en yakın liman kenti olan ve Botni Körfezi kıyısında bulunan Luleå'daki liman kışın çok şiddetli bir şekilde buzla kaplanıyordu. Ancak Narvik'te, sıcak su akıntıları nedeniyle böyle bir durum olmamaktaydı. Bu ihracatı kolaylaştırmak için Narvik'ten İsveç'e demiryolu hattı inşa edildi ve Katener hattı çekilerek elektriklendirildi. Hat 15 Kasım 1902'de açıldı ve Demir cevheri hattı adını aldı. Bu hat "Norveç Demiryolları" tarafından işletilmesine rağmen Norveç'in kalanıyla bağlantısı yoktur. Narvik'e trenle gitmek için İsveç'e geçmek gerekmektedir. Şehir 2. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht tarafından işgal edildi. O zamanın Alman endüstrisi ağırlıklı olarak demire bağımlıydı ve buranın alınması İsveç'teki demirin ticaretinin Alman kontrolüne geçmesi demekti. Müttefikler buraya Wilfred Operasyonuyla çıkarma yaparak şehri ele geçirdi ancak Nazi Almanyası'nın Fransa'ya saldırmasıyla geri çekildiler. Böylece şehir savaş sonuna dek tekrar Alman kontrolüne girdi. Tarafsız olan İsveç, işgale rağmen limana demir sevkiyatını kesmedi. İsveç demiri bu sayede savaş boyunca Alman endüstrisini beslemeye devam etti. Şehir savaş sonunda tekrar Norveç'e verildi.

<span class="mw-page-title-main">Kristinehamn</span>

Kristinehamn, İsveç'in güneyinde bulunan bir kenttir. Kent, Göller Yöresi'nin batı kuşağında, Vänern Gölü'nün kuzeydoğu kıyılarında, Varnan ve Löt derelerinin kesiştiği ve göle döküldüğü yerde kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Leningrad Kuşatması</span> 8 Eylül 1941 - 27 Ocak 1944 arası Leningrad’ın Mihver Devletleri tarafından kuşatılması

Leningrad Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde yer alan bir şehir muhasarasıdır. Leningrad kenti, Mihver Devletler'e bağlı kuvvetlerce 8 Eylül 1941 tarihinde son kara bağlantısı da kesilerek kuşatılmıştır. Her ne kadar Sovyet kuvvetleri kente 18 Ocak 1943 tarihinde dar bir kara koridoru açmayı başardıysa da Alman kuşatması, 27 Ocak 1944 tarihine kadar 872 gün sürmüştür. Leningrad kuşatması, modern tarihin en uzun süreli ve en yıkıcı kent kuşatmalarından biridir ve en ağır kayıplarla sonuçlanmış üçüncü kuşatmasıdır. II. Dünya Savaşı'nın diğer en kanlı kuşatmaları, Stalingrad Muharebesi ve Berlin Muharebesi'dir.

Sinyavin Harekâtı, Kızıl Ordu'nun Leningrad Kuşatması'nı sona erdirmek için kuşatmadaki Alman birliklerine karşı giriştiği bir harekâttır. Bu harekâtla neredeyse eşzamanlı olarak uygulamaya konulması planlanan Alman harekâtı ise "Operation Nordlicht" kapalı adıyla planlanmıştır. Sovyet harekâtı Alman kuşatmasını kırmayı, Alman harekâtı ise kenti düşürmeyi hedeflemektedir. Her iki taraf da diğerinin plan ve hazırlıkları konusunda bilgi sahibi değildi ve taraflar muharebeleri, önceden hesaplamadıkları bir tarzda sürdürdüler. İlk taarruza geçen Sovyet güçleriydi ve 19 Ağustos'ta harekâta başladılar. Bu saldırı, Alman komutanlığını taarruz için hazırlanan kuvvetlerle, savunmayı takviye etmek durumunda bıraktı. Kızıl Ordu taarruzları durdurulunca da bu kez söz konusu kuvvetler karşı taarruz için kullanıldı. Sonuçta Sovyet taarruzları, kuşatmayı yarmakta başarılı olamadı. Bununla birlikte Alman tarafı da planladıkları taarruz harekâtını uygulamaya koyamadılar.

<span class="mw-page-title-main">Königsberg Kuşatması</span> Taarruz harekâtı

Königsberg Kuşatması, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet kuvvetlerinin giriştiği Doğu Prusya Taarruzu'nun son harekâtıdır. Sovyet kaynaklarının da dahil olduğu bazı kaynaklarda Königsberg Taarruzu olarak geçmektedir. Sovyet 3. Belarus Cephesi kuvvetleri, kente taarruzun ardından dört gün süren sert çatışmaların ardından, bugün adı Kaliningrad olan kente kontrolü sağladılar. Kentin Sovyet birliklerince kuşatılması 1945 yılının Ocak ayı sonlarında başlamıştı. Königsberg ile Pillau limanı arasındaki kara köprüsünü elde tutmak / ele geçirmek için şiddetli çatışmalar yapıldı. Fakat 1945 yılının Mart ayına gelindiğinde Königsberg, artık esas cephe hattının yüzlerce kilometre gerisinde kalmıştı. Sovyet birlikleri üç gün süren taarruzlarıyla Alman mevzilerini savunulamaz duruma düşürünce, 9 Nisan 1945'te Alman birlikleri teslim oldu ve bölgedeki çatışmalar sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Toropets-Holm Taarruzu</span>

Toropets-Holm Taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun, 9 Ocak - 6 Şubat 1942 tarihleri arasında İlmen Gölü güneyinde yürüttüğü askeri bir harekâttır. Harekât, Holm Cebi'nin oluşmasında, Alman 2. Ordu'sunun Demyansk Cebi'nde kuşatılmasında ve Alman 189. Piyade Tugayı'nın Andreapol yakınlarında imha edilmesinde etkili olmuştur.

Velikiye Luki Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda Sovyet Kalinin Cephesi kuvvetlerinin, Sovyet 1942 - 1943 Kış Seferi sırasında, Alman 3. Panzer Ordusu'na karşı, Velikiye Luki'yi geri almayı amaçlayan bir harekâttır. Operasyonun ayrıca Rjev-Syçevka Stratejik Taarruzu Harekâtı'nın kuzey kıskacını oluşturması da düşünülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman şehir</span>

Kahraman şehir II. Dünya Savaşı sırasında çarpışmalar sırasında olağanüstü direniş gösterilen yerleşim yerlerine verilen onursal Sovyet unvanıdır. Aynı zamanda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti de şehirlere bu unvanı vermiştir. Brest Kalesi ise benzer şekilde "kahraman tahkimat" unvanına layık görülmüştür. Unvan, kişilere verilen Sovyetler Birliği Kahramanı unvanının şehirlere verilen hali olarak düşünülebilir. İlgili yasa uyarınca kahraman ilan edilen şehre Lenin Nişanı ile birlikte kahramanlık madalyasının yanı sıra Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından hazırlanan sertifika verilmekteydi. Ayrıca şehre kahramanlık anıtı yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Badayev depoları</span>

Badayev depoları adını Bolşevik devrimci Aleksey Egoroviç Badayev'den alan Sankt-Peterburg kentindeki tren istasyonu, depo ve stok alanına sahip kompleks. Leningrad Kuşatması sırasında kentteki önemli tahıl depolama alanlarındandı.

Ladoga filotillası Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki Sovyet Deniz Kuvvetlerine bağlı bir filotillaydı. Leningrad Oblastı sınırları içindeki Ladoga Gölü ve çevresindeki akarsularda faaliyet göstermekteydi. Filotilla, 1939-1940 dönemindeki Kış Savaşı ve 1941-1944 dönemindeki Doğu Cephesi sırasında aktif faaliyet göstermiş sonrasında 4 Kasım 1944 tarihinde lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leningrad'ın bombalanması</span>

Leningrad'ın bombalanması, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesinde gerçekleşen Leningrad Kuşatması sırasında 1941-1943 döneminde kente yapılan bombardıman saldırılarını ve özellikle de hava saldırılarını kapsar. Üç yıllık dönemde 193 tanesi gece olmak üzere 272 hava saldırısında 69.613 yangın bombası ve 4.686 yüksek patlayıcı bomba atılmıştır. Kentte 642 kez hava saldırısı yapılmıştır. Saldırılar toplamda 702 saat sürmüştür. Nazi Almanyası hava kuvvetleri Luftwaffe'ye bağlı Messerschmitt Bf 109 ve Junkers Ju 88 savaş uçakları Lyuban, Pskov ve Tosno'daki askeri üslerden kalkıyordu.

Leningrad Kuşatması sırasında futbol, Leningrad Kuşatması sırasında kentte yapılan bir dizi futbol maçını anlatır. Yoğun çarpışmaların yaşandığı, bombardıman altındaki kentteki halkın moralini yükseltmek ve kentin ölmekte olduğuna dair Nazi Almanyası propagandasını yalanlamak için çeşitli karşılaşmalar gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zafer yolu (Leningrad Kuşatması)</span>

Zafer yolu Leningrad Kuşatması sırasında kentle iletişim kurmak için Polyany ile Şlisselburg arasında inşa edilmiş demiryoluna verilen isimdir. 5 Şubat 1943 - 10 Mart 1944 arasında faaliyet gösteren hat Leningrad kentiyle Sovyetler Birliği'nin diğer bölgeleri arasında Yaşam yolundan daha etkili bir iletişim sağlamıştı. Zafer yolu, Yaşam yolunun aksine Ladoga Gölü üzerinden değil Neva Nehrinin sol kıyısından ve gölün güney kıyısından geçiyordu. Özellikle bu son bölgedeki 3-4 kilometrelik bir kısım Nazi Almanyası topçu birliklerinin menzili içinden geçtiği için ölüm koridoru olarak adlandırılıyordu. Hat, kuşatmanın atılmasında büyük öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Rjev koridoru</span>

Rjev koridoru günümüzde Sankt-Peterburg'da yer alan ve Leningrad Kuşatması sırasında kentin kuşatma koşullarında ayakta kalabilmesi için sağlanan irtibat hattı Yaşam yolunun kentin içine giren kısmıdır. Ladoga Gölü kıyılarından başlayan hattın kent merkezine kadar gelen son 7 kilometrelik kısmına adını veren koridor, askerî harekât görmese de bombardıman tehlikesinin bulunduğu ön cephe bölgesi sayılmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Neva Nehri köprübaşı</span>

Neva Nehri köprübaşı II. Dünya Savaşı'ndaki Leningrad Kuşatması sırasında 19 Eylül 1941 - 29 Nisan 1942 ve 26 Eylül 1942 - 17 Şubat 1943 tarihleri arasında Leningrad Cephesindeki Kızıl Ordu birlikleri tarafından tutulan Neva Nehri'nin doğu yakasında, Dubrovka köyünün karşısındaki bölge. Bölge işgalci Nazi Almanyası birliklerine saldırıların gerçekleştirilip Leningrad Kuşatmasının kırılması için kullanılmıştır. Çok şiddetli ve kanlı çarpışmaların yaşandığı bölge sürekli olarak el değiştirmiştir. Dar bir bölgede çok sayıda asker hayatını kaybettiği için günümüzdeki inşaat kazılarında hala naaş kalıntılarına rastlamak mümkündür.