Yaş tahrifatı
Yaş tahrifatı, bir kişi gerçek yaşını kasten yanlış sunduğunda gerçekleşir. Bu, genellikle kişinin, aksi durumda elde edemeyeceği sosyal statü veya ayrıcalıkları kazanmak amacıyla yapılır. Gerçekleştirilmesi, sözlü veya yazılı ifadelerle veya hayati kayıtların değiştirilmesi, üzerinde oynama yapılması veya sahteciliği ile gerçekleştirilir.
Bazı durumlarda, yaş büyütülerek spor veya eğlence sektörü için beklenen minimum yasal yaş sınırını aşma amaçlanır. Bazen kişinin kamuda bilinen yaşını, kendisi yerine ebeveynleri, menajerleri gibi etrafında bulunan kişiler küçültebilir. Birçok durumda yaş, bir veya birkaç yıl değiştirilirken; Al Lewis ve Charo örneklerindeki gibi 10 yıla varan değiştirmeler de görülebilmektedir. Resmi devlet belgeleri (doğum, evlilik ve ölüm belgesi, nüfus kayıtları ve benzeri kimlik belgeleri) tipik olarak doğru tarihi sağlar.
Modern Batı dünyasında yaygın olmamasına rağmen, bir kişinin tam doğum tarihini bilmemesi de mümkündür. Böyle bir kişinin keyfi olarak seçtiği bir doğum tarihinin daha sonra yapılan bir araştırmada yanlış olduğu bulunabilir. Bu durum, kasıtlı bir aldatma amacı güdülmediğinden bir yaş tahrifatı olarak ele alınmamalıdır.
Spor
Sporda kişiler, yaşlarını olduğundan küçük göstererek dünya çapında gençlik etkinliklerine katılabilmeyi amaçlayabilir (öne çıkan örnekler futbol ve atletizmde görülür).[1][2] Jimnastik, atlama ve artistik buz pateninde[3] yaşı küçük gösterme gibi, yetişkin etkinliklerinde yarışabilmek amacıyla yaşı büyük gösterme durumları da görülebilir. Bu gibi tahrifatlar kişinin performansı üzerinde etkili olduğundan (yaş grubuna göre atletiklik veya esnekliğin yüksek görünmesi), bu durum sporda yaş hilesi olarak adlandırılır.[4]
- Danny Almonte (d. 7 Nisan 1987), 2001'de Little League World Series beyzbol ligi için, yaşının büyük olmasına rağmen takımı Bronx adına yarıştı. Ebeveynleri bunun için, doğum yılını 1989 olarak gösteren değiştirilmiş bir doğum belgesi sunmuştu. Bir Sports Illustrated yazarı, Almonte'nin Dominik Cumhuriyeti ilkokul kayıtlarına ulaşarak bu uyuşmazlığı ortaya çıkardı.[5]
- Tom Shaw, PGA Tour'daki golf kariyeri boyunca doğum tarihini 13 Aralık 1942 olarak gösterdi. Amerika Birleşik Devletleri Golf Birliği'nin yönetici müdürü Frank Hannigan, şüphesi üzerine Shaw'ın 1971 Amerika Açık'taki ilk iki raund performansını, o zaman 19 yaşında olan Ben Crenshaw ve 24 yaşında olan Johnny Miller ile kıyasladı. Hannigan'ın şüpheleri zamanla doğru çıktı; 1988'de Shaw'ın 1938 doğumlu olduğunu gösteren doğum belgesi ortaya çıktı. Bu durumda Shaw 1989'da, o zamanki adı Senior PGA Tour olan PGA Tour Champions için uygun yaşta olmaktaydı.[6]
Eğlence sektörü
Yaş tahrifatı eğlence sektöründe oldukça yaygındır. Eğlence sektörü dahilinde bulunan kişiler (oyuncu, şarkıcı, manken gibi) yaşlarını küçülterek yapımcılar tarafından rol verilme, albüm yapılma gibi imkanlar bulma veya şöhretlerini sürdürme amacı taşırlar.[7]
İnternet ve sosyal medya
Birçok web sitesi ve çevrimiçi hizmet, 13 yaş altı çocukların erişimlerini yasaklar. Bunu aşmak amacıyla birçok çocuk, bazı durumlarda ebeveynlerinin de yardımıyla, yaşlarını büyük gösterir.[8]
Hukuk
Zorunlu askerlik
Orduya katılmak amacıyla yaşlarını büyük gösteren birçok kişinin hikâyesi bulunmaktadır. 1918 yılında Walt Disney, I. Dünya Savaşı Batı Cephesi'nde Alman İmparatorluğu'na karşı savaşmak için Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'na katılmak istedi, ancak yaşının küçük bulunması nedeniyle reddedildi. Doğum belgesinde doğduğu yılı 1900 olarak değiştirdikten sonra, 1918 Eylülünde Kızılhaç'a ambulans şoförü olarak katıldı.[9] Diğer taraftan askerliğe çağrılmama amaçlı yaşlarını küçük gösteren kişiler de bulunmaktadır. Wroclaw Emeritus piskoposu ve Katolik Kilisesi kardinali Henryk Gulbinowicz'un doğum yılı, ebeveynleri ve kilise rahibi tarafından, 2. Dünya Savaşı'na orduya çağrılmasını önlemek amacıyla 1923 yerine 1928 olarak değiştirildi.[10]
Göç
- 2016 yılında Birleşik Krallık hükûmeti'ne bağlı Home Office departmanı, Calais'ten gelen sözde çocuk mültecilerin 2/3'ünün yetişkin olduklarını rapor etti.[11]
- Yetişkin bir MS-13 üyesi (Herberth Geovani Argueta-Chavez), 2018 yılının başında bir Orta Amerika göçmen karavanı ile sınırdan Yuma, Arizona'ya geçmeye çalışırken yakalandı ve reşit olmadığına dair yalan söyledi.[12]
Evlilik
- 1994 yılında, 15 yaşında olan şarkıcı Aaliyah ile 27 yaşında olan R. Kelly, Cook County, Illinois'te yasadışı olarak evlendi.[13] Aaliyah, R. Kelly ile tanıştığında ve nikahlarına kadar, reşit olmamasına rağmen yaşını 18 olarak beyan ettiğini itiraf etti.[14] 2008 yılındaki bir röportajında R. Kelly'nin tur menajeri Demetrius Smith, Aaliyah'ı 18 yaşında gösteren sahte bir kimlik düzenleyerek evliliği kolaylaştırdığını söyledi. Bir Michigan hakimi 1995'te evliliği iptal etti.
Siyaset
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Amok, Isa (10 Ağustos 2006). Age cheating as serious as doping, says IAAF 4 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ESPN. (İngilizce)
- ^ Bhugaloo, Sandesh (9 Kasım 2009). Age cheating rampant in African football 28 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Radio Netherlands Worldwide. (İngilizce)
- ^ "China eyed over 9 athletes' ages" (İngilizce). ESPN. Associated Press. 14 Şubat 2011. 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ Tang, Yue (29 Temmuz 2010). Chinese athletics officials: No more age cheats 19 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. China Daily. (İngilizce)
- ^ Little League investigating: SI uncovers document that disputes Almonte's age 30 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. AP. 27 Ağustos 2001. (İngilizce)
- ^ John Feinstein (2000). The Majors: In Pursuit of Golf's Holy Grail (İngilizce). Boston: Little, Brown and Company. s. 199. ISBN 978-0-316-27795-2.
- ^ Eriq Gardner (14 Kasım 2011). "IMDb Strikes Back at 'Selfish' Actress Suing Over Age Disclosure (Exclusive)". The Hollywood Reporter. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Somini Sengupta (28 Kasım 2012). "For Children, a Lie on Facebook Has Consequences, Study Finds" (İngilizce). The New York Times. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.
- ^ ""Over There": Walt Disney's World War I Adventure" (İngilizce). Waltdisney.org. 21 Mayıs 2012. 1 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Polish cardinal found 5 years older than official listing; ineligible for papal conclave". 27 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Catholic World News (İngilizce), 3 Şubat 2005.
- ^ Peter Walker (19 Ekim 2016). "Two thirds of disputed Calais 'child refugees' are adults, Home Office figures reveal" (İngilizce). The Independent. 8 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021.
- ^ Elly Morillo (11 Nisan 2018). "MS-13 gang member imbedded in hoard of surrendering migrants" (İngilizce). KYMA-DT. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021.
- ^ "Kelly accused of sex with teenage girls :: CHICAGO SUN-TIMES :: The R. Kelly trial" (İngilizce). 16 Mayıs 2008. 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "How the music industry overlooked R. Kelly's alleged abuse of young women" (İngilizce). Washington Post. 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2021.
