YUP
Yup (Yap, Uygula, Pekiştir), uygulayan kişinin cevapladığı soruların doğruluğunu kendisinin kontrol edebilmesiyle ön plana çıkan düşündürürken öğreten ve öğretirken de düşündüren, oyuna dayalı bir eğitim materyalidir. Bir süreç olarak kabul edilen eğitimde, YUP materyalinin uygulanabilirliği bireysel farklılıklar göz önüne alınarak keskin çizgileri olmamakla birlikte 2 yaşından 10 yaşını kapsamaktadır. Sistematik bir ilerleyişe sahip olan YUP, “Yap-Uygula-Pekiştir” anlamına gelmektedir.
Kökeni
50 farklı ülke ve 20 ayrı dilde pazara sunulan YUP materyali, Almanya kökenli olup, dünya genelinde LÜK (Lernen-Üben-Kontrollieren: Öğren-Uygula-Kontrol Et) kısaltması ile bilinmektedir. Bu eğitim materyali 1960’lı yıllarda eğitim materyalleri tüccarı Heinz Vogel tarafından bulunmuş olup günümüzde evlerde, kreşlerde, okullara ve sosyal yaşam alanlarında başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. “LÜK” adı 1969 yılında, logosu ise 2006 yılından beri eğitim materyalleri sektöründe yerini almaktadır. Heinz Vogel Yayınevi 1981 yılında Westermann Yayınevi tarafından devralınmış ve yönetim binası Wilhelmshaven’dan Braunschweig’a taşınmıştır. Birkaç yıl sonra Westermann Yayınevi’nin adı Westermann Lernspielverlag (Westermann Eğitim Materyalleri Yayınevi) adına dönüştürülmüş ve Westermann grubuna dahil edilmiştir.[1][2]
Türkiye’de 2010 yılında tescilli isim hakkı ile Önel Yayınevi tarafından pazara sunulan YUP eğitim materyalleri, öncesinde aynı yayınevi tarafından 90’lı yıllarda YUP adı altında pazara sunulmaya başlanmıştır. Bir dönem Kök Yayıncılık tarafından da benzer ürünün KÖK adı altında pazara sunulduğu sanılmaktadır.
YUP eğitim materyallerinin isim ve pazarlama konusundaki tek yetkilisi olan Önel Yayınevi, 2013 yılında YUP ismini, LÜK adı ile tek tedarikçi olan ve Önel Yayınevi’nin ticari iş ortağı olan Westermann Eğitim Materyalleri Yayınevi’ne (Westermann Lernspielverlag) devretmiş ve YUP eğitim materyallerinin Türkiye’deki tescilli tedarikçisi olma hakkını alıp, pazarlama yetkisine sahip olmuştur.[3]
Almanya’da yaş gruplarına göre zorluk seviyesi değişen ve bambinoLÜK, miniLÜK ve LÜK adı ile pazara sunulan bu eğitim materyalleri, Türkiye’de bambinoYUP, miniYUP ve YUP adları ile bilinmektedir. Bunun yanında miniLÜK Avusturya’da Tutor Systems, Fransa’da ve neredeyse 1960’lı yıllardan beri Kanada’da Veritech adı ile bilinmektedir.[4]
Sistem
Bir YUP seti, içerisinde yaş grubuna göre sayıları değişkenlik gösterip, ön yüzeyinde figür ya da rakamlar, arka yüzeyinde farklı renk kodlamaları bulunan ve kutunun içerisine kolayca yerleştirilebilen taşların bulunduğu, bazen bir yüzeyi mat, diğer yüzeyi şeffaf; bazen her iki yüzeyi de şeffaf ve bazen de her iki yüzeyi de mat olan ve mat yüzeyi kırmızı olan YUP-Kontrol Kutusu ile bu kontrol kutusunu kullanmaya yarayan soruların bulunduğu YUP-kitapçıklarından oluşmaktadır. Amaç, soru kitapçığından resimlerle ya da yazılı olarak yöneltilmiş soruları çözmek ve taşları sonuca uygun olarak kontrol kutusundaki alanlara yerleştirmektir. Sonunda kontrol kutusu kapatılıp tersi çevrilecek ve yeniden açılacaktır. Sonraki aşama ise taşların arka yüzeyinde ortaya çıkan şekil ve renk kodlamaları soru kitapçığında çözüm olarak verilen şekille uyum sağlayıp sağlamadığının ve tüm sorularının doğru cevaplanıp cevaplanmadığının kontrol edilmesidir. YUP, bir eğitimci eşliğinde okullarda ya da ebeveyn eşliğinde evlerde uygulanabilecek ders ve boş zaman aktivitesi olarak tasarlanmıştır.[5]
YUP Çeşitleri
YUP sıralaması, tıpkı Almanca orijinali olan LÜK gibi, okul öncesi ve kreş için bambinoYUP, anaokulundan ilköğretime kadar miniYUP ve ortaöğretimi de kapsayan YUP şeklindedir. Keskin çizgileri olmadığından ve zeka testleri içerdiğinden ortaöğretimi aşan uygulamalarda da kullanılabilmektedir. Yaş ile doğru orantılı olan taş sayıları ise şu şekildedir.[6]
- bambinoYUP : 6 taş
- miniYUP : 12 taş
- YUP : 24 taş
Kitapçıklarda yer alan alanlar ise matematik, görsel algı, disleksi, İngilizce, temel bilgiler ve diğer alanlardır.[7]
Sistemin Özellikleri
- Bilgiler çocuğa kodlanarak değil, oyunla öğretilir.
- Öğrenme böylelikle sıkıcı bir görev değil, neşeli bir oyundur.
- Oyunu ve öğrenmeyi mantıklı bir şekilde birleştirmektedir.
- Kolay anlaşılırdır.
- Sistemli çalışmayı öğretir ve geliştirir.
- Sürprizlere açık olma ve serüven duygusu verir.
- Yaratıcılığa destek verir ve teşvik eder.
- Öğrenmeye hazır olma istekliliği yaratır.
- Rekabet baskısı yoktur, kendi kendine yarışma vardır.
- Kolaydan zora ve basitten karmaşığa öğrenmeyi kolaylaştırır. Bireysel farklılıklar her zaman göz önünde bulundurulur.
- Bireysel çalışmayı teşvik eder.
- Kendi başarısını ölçebilme imkânı sağlar.
- Kendi kendini sınama ve deneme özelliği vardır.
- Bilimsel kurallara dayalı sistematik bir öğrenmeyi amaçlar.
- Düşündürerek öğretirken, öğreterek düşündürür.[8]
Sistemin Kazanımları
- El, göz ve beyin koordinasyonu sağlama
- Kavrama, algılama ve gözlem yeteneklerini geliştirme
- Hassas hareket yeteneğinin güçlenmesi
- Konsantrasyonun gelişmesi
- Korku ve yarışma duygusunu yenme
- Görsel algılamanın iyileşmesi
- Özgüven ve sorumluluk duygusunun güçlenmesi
- Otokontrol sistemiyle kendi başarısını ölçebilme
- Kendi aklını kullanarak doğru ile yanlışı ayırabilme ve sabırlı olabilme
- Bireysel çalışmayı teşvik etme
Kontrol ve Doğruluk
YUP-Kontrol Kutusu ters çevrilip tekrar açıldıktan sonra birkaç taş, soru kitapçığında verilen anahtar şekil ile örtüşmezse, bu durum soru çözümünde hata yapıldığı anlamına gelmektedir. Yanlış yapılan soruları doğruya çevirmek için, desen görülen yüzeyi açık olan taşlardan deseni ve renk kodlamasını bozan taşlar ters çevrilerek kontrol kutusu tekrar kapatılır ve kontrol kutusu ters çevrilir. Böylelikle doğru çözülmüş sorular için yerleştirilmiş taşların şekil ya da rakam bulunan ön yüzeyi görünürken, yanlış yapılan sorular için yerleştirilen taşların desen ve renk kodlamasının bulunduğu yüzeyi görünür. Yanlış yerleştirilmiş taşlar yerinden alınarak, yanlış cevaplanmış sorular tekrar tekrar çözülür ve taşlar yerlerine yerleştirilir. Kontrol kutusu kapatılır ve ters çevrilerek tekrar açılır. Alıştırmanın doğru yapıldığını anlamak için ortaya çıkan renk kodlamasının soru kitapçığında verilen cevap ile birebir örtüşmesi gerekmektedir. Bu nedenle sistem hatayı kabul etmez.[9]
Kaynakça
- ^ "DPMAregister | Marken - Registerauskunft". register.dpma.de.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
- ^ "Almanlar Türkçeye ilgili". www.hurriyet.com.tr. 26 Tem 2008. 15 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014.
