İçeriğe atla

Yırtıcı kuş

Günümüzde yaşayan bazı yırtıcı kuş türleri. Sol üstten sağ alta doğru: bayağı puhu (Bubo bubo), kral akbaba (Sarcoramphus papa), bayağı doğan (Falco peregrinus), kaya kartalı (Aquila chrysaetos) ve sakallı akbaba (Gypaetus barbatus)

Yırtıcı kuş, avcı kuş veya alıcı kuş[1], başlıca besin kaynakları avladığı omurgalılar olan kuş türleridir. Görece keskin görüşleri ile daha uzak mesafelerden ya da uçuş esnasında avlarını tespit eder, pençeleriyle yakaladıkları ya da öldürdükleri avlarını, ucu kıvrımlı gagalarıyla parçalayarak yerler.[2][3][4] Canlı avları dışında bir kısmı zaman zaman leşlerle de beslenirken akbaba ve kondorların ana besin kaynağı leşlerdir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Alıcı kuş" Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim tarihi: ERİŞİM.
  2. ^ a b Perrins, Christopher M.; Middleton, Alex L. A., (Ed.) (1984). The Encyclopaedia of Birds (İngilizce). Guild Publishing. s. 102. 
  3. ^ Fowler, Denver W.; Freedman, Elizabeth A.; Scannella, John B.; Pizzari, Tom (25 Kasım 2009). "Predatory Functional Morphology in Raptors: Interdigital Variation in Talon Size Is Related to Prey Restraint and Immobilisation Technique". PLOS One (İngilizce). 4 (11): e7999. Bibcode:2009PLoSO...4.7999F. doi:10.1371/journal.pone.0007999. PMC 2776979 $2. PMID 19946365. 
  4. ^ Burton, Philip (1989). Birds of Prey (İngilizce). Gallery Books. s. 8. ISBN 978-0-8317-6381-7. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atmacagiller</span> kuş familyası

Accipitridae veya Atmacagiller, Accipitriformes takımına bağlı yırtıcılardan oluşan bir kuş familyasıdır. Avladıkları orta boy memeliler ve çeşitli böcekler ile beslenirler. Bazıları leşle ve birkaçı meyvelerle de beslenebilir. Tüm kıtalara ve bazıları okyanus ada gruplarına yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuş</span> kanatlı, iki ayaklı, sıcakkanlı, yumurtlayan ve tüylü omurgalı hayvanlar

Kuş; tüyleri, dişsiz gagaları, yumurtladıkları sert kabuklu yumurtalar yoluyla üreyen, yüksek metabolizma hızına sahip, dört odacıklı kalpleri ve hafif ama güçlü bir iskelet yapısına sahip, Aves sınıfını oluşturan sıcakkanlı omurgalı hayvanlar grubudur. Tüm dünyada yaygın olarak yaşayan kuşların boyutları arı sinek kuşunda 5 cm ila deve kuşunda 2,75 m arasında değişir. On bin kadar yaşayan kuş türü bulunur ve bunların yarısından fazlasını ötücü kuşlar oluşturur. Kuşların türlere göre farklılık gösteren kanatları vardır ve kanatsız olduğu bilinen tek grup kivi kuşu ve soyları tükenmiş olan moa ile fil kuşudur. Ön ayakların evrimleşerek kanatlara dönüşmesi kuşlara uçma yeteneği sağlamış ancak daha sonra yine evrimin devam etmesiyle penguenler, deve kuşları ve adalarda endemik olan bazı türler uçma yeteneğini kaybetmişlerdir. Kuşların sindirim ve solunum sistemleri de uçma yeteneğine uyum sağlamıştır. Özellikle deniz kuşları ve bazı su kuşları gibi kuşlar ayrıca evrimleşerek yüzme yeteneği de kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı doğan</span> Yırtıcı bir kuş türü ve dünyanın en hızlı hayvanı

Bayağı doğan, gökdoğan, alaca doğan ya da yalnızca doğan doğangiller (Falconidae) familyasından oldukça yaygın bir gündüz yırtıcı kuş türüdür. Büyük bir kuş olan gökdoğanın sırtı kül grisi, başı kara ve alt kısımları beyaz üzerine çubukludur. Kuşlarla beslenen yırtıcı kuşlarda görüldüğü üzere, gökdoğan eşeysel dimorfizm sergiler ve dişileri erkek bireylerden biraz daha büyüktür. Gökdoğan hızıyla tanınır; avına doğru yaptığı kendine özgü dalış sırasında maksimum hızının anlık olarak saatte 360 km'nin üzerine çıkabildiği tahmin edilmektedir. Bu hız, gökdoğanı hayvanlar âleminin en hızlı türü yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">And kondoru</span> Güney Amerikaya özgü yırtıcı bir kuş türü

And kondoru, Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) ailesinden olan ve Vultur cinsindeki tek kuş türüdür. Güney Amerika'ya özgü olan bu yırtıcı kuş türü And Dağları'nda ve Büyük Okyanus kıyılarında bulunur. Batı Yarımküre'nin en büyük uçan kara kuşudur.

<span class="mw-page-title-main">Wilbur Smith</span>

Wilbur Addison Smith Kuzey Rodezya doğumlu bir roman yazarıdır. Eğitimini Michaelhouse'daki(en) Rhodes Üniversitesinde tamamladı.

<span class="mw-page-title-main">Deve kuşu</span>

Struthio camelus veya deve kuşu, Struthio cinsine bağlı Afrika'ya özgü uçamayan bir kuş türüdür. Uzun boynu ve bacakları, yaklaşık 55 km/sa (34 mph) hızla koşması en belirgin ayırt edici özelliğidir. Koşarken kısa sürede 70 km/sa (40 mph), hıza erişebilen tür karadaki en hızlı kuştur. Tür aynı zamanda yaşayan en büyük kuş ve yaşayan en büyük dinozordur. Yaşayan kuşlar arasında en büyük yumurtayı yumurtlar.

<span class="mw-page-title-main">Sığırcık</span> Ötücü bir kuş türü

Sığırcık ya da bayağı sığırcık ; ötücü kuşlar (Passeri) takımından, sığırcıkgiller (Sturnidae) familyasına ait bir kuş türüdür. Yaklaşık 20 cm uzunluğunda ve metalik parıltılı parlak siyah tüylere sahip olan sığırcığın tüy örtüsünde, yılın bazı dönemlerinde beyaz benekler görülür. Genç bireylerin tüy örtüleri, erişkin bireylerinkinden daha kahverengi tonlardadır. Bacakları pembe olan türün gagası kışları siyah yazları ise sarı renklidir. Özellikle toplu tüneme durumlarında gürültücü olan bu kuşun şakıması, müzikal bir tonda olmasa da çeşitlilik arz eder. Türün taklitçilik yetisine, çeşitli edebi eserlerde atıflar verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gündüz yırtıcı kuşları</span>

Gündüz yırtıcı kuşları veya kartalsılar, kuşlar (Aves) sınıfından gündüzcül yırtıcı kuşları kapsayan bir gayriresmi grup. Yaklaşık 290 türü kapsar. Daha önce tüm gündüz yırtıcı kuşları tek bir takımda (Falconiformes) sınıflandırılırdı. Artık Falconidae (doğangiller) familyası dışındaki tüm familyalar farklı takımlarda sınıflandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Öter ardıç kuşu</span> Avrasyada yaşayan ötücü bir kuş türü

Öter ardıç kuşu ya da çil bakal, karatavukgiller (Turdidae) familyasından, Avrasya'nın tamamına yakın bir alanda yaşayan, ötücü bir kuş türüdür. Üst tüyleri kahverengi, alt tüyleri ise kara benekli krem ya da ten rengidir ve üç alt türü tanınır. Tekrar eden şarkıya benzer kendine özgü şakımalarıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kılkuyruk</span> Yüzücü bir ördek türü

Kılkuyruk, ördekgiller (Anatidae) familyasından bir yüzücü ördek türü. Daha önceleri Dafila acuta olarak isimlendirilmiştir. Asya ve Avrupa'nın kuzey bölgelerinden Kanada ve Alaska'nın ortalarına kadar ve Amerika'nın orta-batı bölgelerinde bulunur. Bu tür, kışları bulunduğu bölgelerden daha güneye, Ekvator'a kadar gidebilen güçlü göçmen kuşlardır. Üreme zamanları dışında toplu olarak yaşar, göç ederken diğer kuş türleriyle büyük sürüler oluşturur. Bu kadar geniş alana dağılmış olan bu kuş türünün coğrafi dağılıma bağlı alt türleri olmaması sıra dışı bir durumdur.

<span class="mw-page-title-main">Kara göğüslü şahin</span>

Kara göğüslü şahin, atmacagiller (Accipitridae) familyasından yırtıcı bir kuş türü. Hamirostra cinsinin tek üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl kuyruklu şahin</span> Şahin Türü

Kızıl kuyruklu şahin, atmacagiller (Accipitridae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın yırtıcı kuş türü. Batı Alaska'dan kuzey Kanada'ya, güneyde Panama'ya ve Karayipler'e kadar Kuzey Amerika'nın büyük bölümünde ürer ve bu bölgede en yaygın Buteo türlerinden biridir. Kızıl kuyruklu şahin yaşadığı bölgede tüm biyomlara uyum sağlayabilir. Görünüşleri ve yaşadıkları yerler ile birbirlerinden ayrılan on dört alt türü kabul edilmiştir. Boyları 45–65 cm, kanat açıklıkları 110–145 cm ve ağırlıkları 690-1600 gram arasında değişir. Bu boyutlarıyla, Kuzey Amerika'da yaşayan Buteo cinsi kuşların en büyük üyelerinden biridir. Eşeysel dimorfizm gösteren kızıl kuyruklu şahinin dişileri erkeklerinden daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Caracara</span>

Caracara, Doğangiller (Falconidae) familyasından Amerika kıtasına özgü gündüz yırtıcı kuşu cinsi. Yaşayan iki türü bulunur. Çok fırsatçı kuşlar olup martı ve penguenlerin yavru ve yumurtaları ile leşlerle beslenirler.

<span class="mw-page-title-main">Doğancılık</span> evcilleştirilmiş ve eğitilmiş doğanların kullanıldığı bir avcılık şekli

Doğancılık, evcilleştirilmiş ve eğitilmiş doğanların kullanıldığı bir avcılık şeklidir. Avcılıkta doğanların seçiminde avlanma alanının türü etkilidir. Genellikle sincap ve tavşan gibi küçük hayvanlar avlanır.

<span class="mw-page-title-main">Boz kerkenez</span>

Boz kerkenez gündüz yırtıcı kuşları (falconiformes) takımının doğangiler (falconidae) familyasından, Güney ve Orta Afrika'da yaşayan gizemli bir doğandır. Tıpkı kaya kerkenezi ve şeritli kestrel gibi çok nadir görülmüştür.

<i>Yırtıcı Kuşlar</i> Cathy Yan’ın yönettiği 2020 yapımı film

Birds of Prey, DC Comics çizgi romanındaki Birds of Prey ekibinden ilham alınarak, başrollerini Margot Robbie, Ewan McGregor ve Rosie Perez'in aldığı, Cathy Yan'in yönettiği DCEU filmidir. DCEU'nun sekizinci filmidir aynı zamanda.

<span class="mw-page-title-main">Paraves</span> kuşlarla oviraptorosaurlardan daha yakın akraba olan tüm dinozorlar

Paraves, Geç Jura Devri'nde ortaya çıkan yaygın bir teropod dinozor grubudur. Soyu tükenmiş dromaeosauridler, troodontidler, anchiornithidler ve scansoriopterygidlere ek olarak grup, aralarında on binden fazla canlı kuş türü olan avialanları da içerir. Paraves'in ilkel üyeleri, bazı türlerde yürürken yerden tutulan ayağın ikinci basamağında büyütülmüş bir pençe bulundurmaları ile iyi bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Accipitriformes</span> kuş takımı

Accipitriformes, atmaca, şahin, kartal, akbaba ve çaylak da dahil olmak üzere gündüzcül çoğu yırtıcı kuşu içinde barındıran bir kuş takımıdır. Ancak doğanlar (Falconidae) bu gruba dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika kara akbabası</span>

Amerika kara akbabası, ABD'nin kuzeydoğusundan Güney Amerika'da Peru, Şili'nin orta bölgesi ile Uruguay'a kadar olan alanda yaşayan Yeni Dünya akbabaları familyasından bir kuş türüdür. Yaygın ve sık rastlanan bir tür olsa da Kanada'dan Ateş Toprakları'nın güneyine kadar olan alanda üreyen hindi akbabasından görece daha dar bir alanda yaşar. Cathartidae familyasındaki Coragyps cinsinin yaşayan tek üyesidir. Adının ve görünüşünün benzemesine rağmen bu türün, içinde kartallar, atmacalar, çaylaklar ve tuygunları da barındıran Accipitridae familyasında yer alan bir Eski Dünya akbabası olan kara akbaba ile bir akrabalığı yoktur. Seyrek ormanlar ve çalılıklar içeren görece açık alanlarda yaşar. Kanat açıklığı 1,5 m.'ye ulaşan Amerika kara akbabası büyük bir kuş olsa da görece küçük bir akbaba türüdür. Tüy örtüsü kara, tüysüz başı ve boynu grimsi siyahtır. Gagası kısa ve kanca şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Yırtıcılık</span> bir yırtıcı hayvanın bir av organizmasından beslendiği biyolojik etkileşim

Yırtıcılık, canlıların yaşamını devam ettirmek için gereken beslenme adımında bir canlının (avcı) bir diğer canlıyı (avını) beslenme amacıyla öldürüp yemesi durumundaki biyolojik etkileşimdir. Yırtıcılık her ne kadar geniş bir anlamı kapsıyor olsa da bazı durumlarda avın ölmesine rağmen konusuna veya beslenme yöntemine göre etkileşim şeklinden dolayı yırtıcılık sayılmayabilir.