İçeriğe atla

Yırtıcı balıklar

Küçük bir balığı avlayan baraküda

Yırtıcı balıklar, başka balıkları ve hayvanları yiyerek beslenen etobur balıklardır. Yırtıcı balıklar arasında levrek, turna balığı, alabalık ve somon sayılabilir.

Denizlerdeki yırtıcı balık sayılarının sanayileşme öncesi dönemlerden bu yana %10 azaldığı hesaplanmıştır.[1] Soy tükenmesi riski en yüksek olanlarsa yırtıcı balıklardır. 66 milyon yıl önceki Kretase-Tersiyer yok oluşu'nda ağırlıklı ölçüde soyu tükenenler de hep büyük yırtıcı balıklar olmuştur.[2] Deniz koruma alanlarının oluşturulmasının hani ve deniz levreği gibi büyük yırtıcı balıkların korunmasını sağladığı keşfedilmiştir.[3]

Yırtıcı balıklar, avlarını çevrelerinde bulunan türlerin bolluklarına göre seçer. Daha bol bulunan türleri tercih etmek, yiyeceklerini tüketmelerine engel olarak onlara evrimsel bir avantaj sağlar.[4] Yırtıcı balıklar, yeni süper avcı oldukları bir ekosisteme yerleştirildikleri zaman zararlı hayvanlara dönüşebilirler. Bunun bir örneği Maryland ve Florida'da çok büyük zararlar yaratan kuzey yılanbaşıdır.[5]

Köpekbalığı, mahi mahi ve orkinos gibi yırtıcı balıklar insanlarca besin olarak tüketilir, ancak besin zincirinde yüksektelerse, özellikle de süper avcılarsa biyomagnifikasyon sebebiyle vücutlarında önemli miktarlarda cıva biriktirmeye meyillidirler.[6]

Kaynakça

  1. ^ Myers, Ransom A.; Worm, Boris (15 May 2003), "Rapid worldwide depletion of predatory fish communities", Nature, Macmillan, 423 (6937): 280–283, doi:10.1038/nature01610 5 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., PMID 12748640 20 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ "Study unravels why certain fishes became extinct 65 million years ago". eScienceNews. 26 Mart 2009. 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2009. 
  3. ^ Garry R. Russ; Angel C. Alcala (2003), "Marine Reserves: rates and patterns of recovery and decline of predatory fish, 1983–2000", Ecological Applications, 13 (6): 1553–1565, doi:10.1890/01-5341
  4. ^ WW Murdoch; S Avery; MEB Smyth (1975), "Switching in predatory fish", Ecology, Ecological Society of America, 56 (5): 1094–1105, doi:10.2307/1936149, JSTOR 1936149 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ US acts over predatory fish, 23 Temmuz 2020, 5 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Aralık 2020 
  6. ^ Arşivlenmiş kopya, 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Ekim 2020 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Somon Balığı</span>

Sombalığı, som balığı ya da somon olarak adlandırılan balıkların hepsi Salmoniformes sınıfının Salmonidae familyasına ait olsalar da aslında bu familyanın farklı cinslerindenlerdir: Salmo, Salmothymus, Stenodus ve Oncorhynchus.

<span class="mw-page-title-main">Nesli tükenen türler</span>

Nesli tükenen türler, nesli tamamen yok olmuş canlı türleridir. Bazı türler doğal afetlerle veya seçilim baskısı ile, bazıları ise insan türünün evrimleşmesinden çok önce yok olmuş, bazıları da insanoğlunun aşırı avlanması, nüfus artışı ve şehirleşmeyle doğal yaşam alanları tahrip olduğundan dünya üzerinden tamamen yok olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Süper avcı</span> bir besin zincirinin tepesinde yaşayan ve kendine ait bir yırtıcı hayvanı olmayan yırtıcı hayvan

Süper avcılar, normal şartlar altında doğada yetişkin haldeyken başka türler tarafından avlanmayan ve av türlerini kontrol altında tutan avcı canlılardır. Ayrıca süper yırtıcı, alfa yırtıcı, doruk yırtıcı, doruk avcı veya büyük avcı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye faunası</span>

Türkiye direyi, hayvanlar âleminin Türkiye sınırları içerisinde yaşayan üyelerinin tümüdür. Birçok farklı hayvan türünü barındırması ile dikkat çeker. Anadolu'nun Asya ile Avrupa arasındaki konumu bunda başlıca etkendir. Farklı iklim özelliklerinde coğrafi bölgelere sahip olduğu için, bitki örtüsünün diğer Orta Doğu ülkelerine göre daha zengin olması ise diğer önemli etkendir ve bu yüzden, farklı iklim ve besin ihtiyacı olan birçok hayvan türü kendisine uygun yaşam alanı bulabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Veganlık</span> Hayvan kökenli ürünleri ve gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Veganlık veya veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir. Vegan kişiler, vejetaryen'lerden farklı, hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıdaları, giyecekleri ve yumurta, süt, bal, yün gibi diğer tüm yan ürünleri kullanmayı reddeder.

<span class="mw-page-title-main">Balık eti</span> bir çok canlı tarafından tüketilen yemek çeşidi

Balık eti, deniz, nehir, göl ve diğer tatlı sularda yakalanan soğuk kanlı solungaçları ile solunum yapan hayvanların besin olarak kullanılan etleridir. Midye, yengeç, karides, ıstakoz gibi etleri yenen birçok kabuklu deniz ürünleri mevcuttur ancak bunlar balık eti sayılmaz. Bunlar balık etiyle birlikte deniz ürünleri olarak sınıflandırılır. Birçok balık türü insanlar tarafından yakalanır ve dünyanın hemen her yerinde gıda olarak tüketilir. Balık ürünleri, insanlık tarihi boyunca önemli bir protein ve diğer besin kaynağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pirana</span> Güney Amerikadaki akarsularda yaşayan, etçil veya otçul olabilen balık

Güney Amerika'daki akarsularda yaşayan, küçük ama yırtıcılığıyla dikkat çeken bir düzineyi aşkın balık türü Pirana adıyla bilinir. Piranalar etobur ve otobur olarak iki sınıfa ayrılır. Bu balıklar tatlı su balıklarıdır, tuzlu suda yaşayamazlar. Bu balıklar tetralar gibi, saldırgan olmayan çok renkli birçok akvaryum balığının akrabasıdır. Piranalar çok geniş bir alanı kaplayan Amazon havzasındaki akarsularda ve Orinoko gibi yakınındaki ırmaklarda yaşarlar. İçlerinden 4-5 tür özellikle tehlikelidir. Ancak pacular saldırgan değildir.

<span class="mw-page-title-main">Dissostichus eleginoides</span>

Patagonya dişbalığı Dissostichus eleginoides türünden, Güney Atlantik, Güney Pasifik, Hint ve Güney Okyanusu sularında yaşayan bir balık türüdür. Aynı zamanda Şili deniz levreği olarak da adlandırılır. Yapısı itibarıyla soğuk denizlerde 45m - 3850m derinliklerde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Ay denizanası</span>

Aurelia aurita veya ay denizanası, Aurelia cinsinin yaygın olarak araştırılmış bir türüdür. Cinsindeki tüm türler yakından ilişkilidir ve Aurelia cinsi yetişkin denizanalarını genetik örnekleme olmadan tanımlamak zordur; Aşağıdakilerin çoğu cinsin tüm türlerine eşit olarak uygulanır. Türleri tanımlamak için kullanılan en yaygın yöntem bir alet ile bir limandan denizanası seçmeyi, genellikle bir cam bardak ve ardından canlıyı fotoğraflamayı içerir. Bu, kısa süre sonra limana salınabilecekleri ve doğal ortamlarına geri dönebilecekleri anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Nil levreği</span>

Nil levreği, Perciformes takımından Latidae familyasına ait bir tatlı su balık türü. Afrotropikal biyocoğrafik bölgesinde çok yaygındır ve Kongo, Nil, Senegal, Niger ırmaklarında ve Çad, Volta ile Turkana göllerinde yerlidir. Ayrıca Mısır'daki Maryut Irmağı'nın acı suyunda da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Latidae</span> levreksiler takımına ait bir balık familyası

Latidae, levreksiler takımına ait bir balık familyasıdır. Bu levreksi balıklar Afrika, Asya ve Hint Okyanusuyla Büyük Okyanus'un batısında bulunur. Bu familya daha evvel Centropomidae familyasında bir alt familya (Latinae) olarak sınıflandırılmıştır, ancak 2004 yılında kladistik irdelemelerin (analizlerin) saylak Centropomidae türlerinin parafiletik olduklarını gösterdikten sonra familya konumuna yükseltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz kirliliği</span>

Deniz kirliliği, kimyasal, endüstiyel, tarımsal ve evsel atıkların denizlere dökülmesi veya karışması ile yeryüzündeki su birikintilerinde oluşan çevre kirliliği türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sürü davranışı</span>

Sürü davranışı benzer boyutlarda olan ve bir araya kümelenmiş hayvanların aynı yerde gezmeleri ya da kitle halinde hareket etmeleri ya da aynı yöne doğru göç etmeleri ile sergilenen toplu bir davranıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kültür balıkçılığı</span>

Kültür balıkçılığı, okyanus ve deniz sularında gıda veya diğer amaçlar için sucul canlıların yetiştirilmesi, okyanusların kapalı bölümlerinde, deniz suyunun doldurulduğu tanklar ve göletlerde yapılan özel yetiştiriciliktir. Tuzlu su havuzlarında balık ve karides gibi kabuklu su ürünleri, istiridye, deniz yosunu yetiştirme işi de kültür balıkçılığının bir türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Balık sosu</span> yemek sosu

Balık sosu, balık veya krilden elde edilen, tuzla kaplanmış ve iki yıl boyunca fermente edilerek yapılan sıvı bir sostur. Güneydoğu ve Doğu Asya mutfaklarında temel bir çeşni olarak kullanılır. Yüksek oranda glutamat içerdiğinden ötürü eklendiği yemeğe umami tadını verir. Balık ezmesi ile de sunulur.

<span class="mw-page-title-main">Yırtıcı kuş</span>

Yırtıcı kuş, avcı kuş veya alıcı kuş, başlıca besin kaynakları avladığı omurgalılar olan kuş türleridir. Görece keskin görüşleri ile daha uzak mesafelerden ya da uçuş esnasında avlarını tespit eder, pençeleriyle yakaladıkları ya da öldürdükleri avlarını, ucu kıvrımlı gagalarıyla parçalayarak yerler. Canlı avları dışında bir kısmı zaman zaman leşlerle de beslenirken akbaba ve kondorların ana besin kaynağı leşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Fish and chips</span>

Fish and chips, bulamaç kaplı kızarmış balığın patates kızartması ile servis edildiği sıcak yemektir. Yemek İngiltere'de ortaya çıkmıştır ve iki ana bileşeni göçmenler tarafından getirildiği için füzyon mutfağının bir örneğidir. Fish and chips, Birleşik Krallık'ta ve diğer birçok ülkede, özellikle de İngilizce konuşulan ve İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinde yaygın tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Balıklarda acı</span>

Balıkların, insanlara benzer bir şekilde mi yoksa insanlardan farklı bir şekilde mi acı çektiği tartışmalı bir konudur. Ağrı, karmaşık bir zihinsel durum olup farklı bir algısal niteliğe sahiptir ancak aynı zamanda bir duygusal durum olan acı ile de ilişkilidir. Bu karmaşıklık nedeniyle hayvanlarda acı, insanlar tarafından gözlemsel yöntemler kullanılarak açık bir şekilde belirlenemez ancak hayvanların ağrı yaşadıkları, genellikle karşılaştırmalı beyin fizyolojisine ve bunun yanı sıra hayvanların fiziksel ve davranışsal tepkilerine bakılarak gözlenen hayvansal bilincin, muhtemel varlığına dayanılarak çıkarılır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi köpekbalığıgiller</span>

Kedi köpekbalığıgiller (Scyliorhinidae), Carcharhiniformes takımından bir köpek balığı familyasıdır. 17 cinse yerleştirilmiş yaklaşık 160 tür ile en büyük köpekbalığı familyalarından biridir. Çoğu zeminden beslenen hayvan gibi gibi, kedi köpekbalıkları bentik omurgasızlar ve daha küçük balıklarla beslenir. İnsanlara zararlı değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Percomorpha</span>

Percomorpha, ton balığı, denizatı, kaya balığı, çiklit, yassı balık, lapina, levrek, fener balığı ve kirpi balığını içeren ışınsal yüzgeçli balık grubu.