Yıldızkaya, Olur
| Yıldızkaya | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Yıldızkaya Yıldızkaya'nin Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°52′26″N 41°55′00″E / 40.8739°K 41.9167°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Olur |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1659 m |
| Nüfus | 79 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25650 |
Yıldızkaya, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
Yıldızkaya'nın eski adı Kivi'dir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde ve 1940 genel nüfus sayımında Kivi olarak yazılmıştır. Bu yer adı Gürcüce kaynaklarda da Kivi (ქივი / კივი) olarak geçer. "Kivi", Givi", "Givit, "Givieti" gibi yer adları Gürcüce özel ad olan Givi'den türemiştir.[5]
Kivi köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölge ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde varlığı tespit edilen kiliseler de bu dönemden kalmış olmalıdır.[6]
Kivi köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Tavusker (Taoskari) nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu 43 haneden oluşuyordu. Bu nüfus içinde 4 hane Müslüman olmuş, 39 hane Hristiyan olarak kalmıştı. Köy, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde aynı idari konuma sahipti. Vergi belirleme ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu nüfus sayımında Kivi köyünde 25 hanede 62 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenirse, köyün yaklaşık nüfusunun 124 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7]
Kivi köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin de Kivi (Киви) olarak kaydettiği yerleşim, Oltu sancağında Tausker kazasının Tausker nahiyesine bağlı 17 köyden biriydi. Kivi'nin nüfusu, 38'i erkek ve 29'u kadın olmak üzere, 13 hanede yaşayan 67 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Tausker nahiyesine bağlı Kivit (Кивитъ) adını taşıyan bir başka köy bulunuyordu. Bu köyün nüfusu ise, 5'i erkek ve 5'i kadın olmak üzere, 4 hanede yaşayan 10 kişiden oluşuyordu ve bu nüfusun tamamı da Türk olarak yazılıştı.[8] Rus idaresi sırasında Kivi köyünün nüfusu 1896 ve 1906 yıllarında 202 kişi olarak tespit edilmiştir.[9]
Kivi, 1935 genel nüfus sayımında Erzurum vilayetinin Oltu kazasına bağlı Olur nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu 279 kişiden oluşuyordu.[10] Kivi Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yıldızkaya olarak değiştirilmiştir.[11] Yıldızkaya köyünün nüfusu 1965 yılında 472 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 119 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Yıldızkaya köyünde iki kilisenin kalıntıları bulunmaktadır. Bunlardan biri 2 kilometre batısında yaylada yer alır. Kaba yonu taşlarla inşa edilmiş olan kilisenin çatı örtüsü çökmüş ve duvarları yıkılmıştır. Apsisin bulunduğu doğu duvarı görece daha sağlam kalmıştır. İkinci kilise, köyün 1 kilometre güneyinde, kayalık bir alanda bulunmaktadır. Bu kilise yol yapımı sırasında tamamen yıkılmıştır.[6]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Olur Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[13]
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 216 km, Olur ilçe merkezine 50 km uzaklıktadır.[14] Mahalle, Olur'un kuzeybatısında olup, 25.06 numaralı Ardanuç-Olur il yoluna, Keçili ve Eğlek Mahalleleri üzerinden 30 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[15]
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 79[2] |
| 2021 | 75[2] |
| 2020 | 79[2] |
| 2019 | 71[2] |
| 2018 | 78[2] |
| 2017 | 83[2] |
| 2016 | 89[2] |
| 2015 | 93[2] |
| 2014 | 102[2] |
| 2013 | 100[2] |
| 2012 | 118[3] |
| 2011 | 120[3] |
| 2010 | 128[3] |
| 2009 | 140[3] |
| 2008 | 147[3] |
| 2007 | 155[3] |
| 2000 | 188[3] |
| 1990 | 316[16] |
| 1985 | 388[17] |
| 1965 | 472[18] |
Kaynakça
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Olur Yıldızkaya Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yildizkaya, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 70, 461, 796. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 284. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 70, 72. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 790". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, ISBN 9786052100271.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 234.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 704". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 260.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Yıldızkaya Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
