Yıldız Ecevit (sosyolog)
Yıldız Ecevit, Türk sosyolog, akademisyen, feminist aktivist.
Türkiye'deki kadın hareketinin ilk kuşak feminist aktivistlerindendir. Kadın emeği, feminist sosyoloji, feminist kuram, feminist metodoloji, feminist epistemoloji, kadın örgütlenmesi, toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmaları alanlarındaki çalışmaları ile bilinmektedir.
Yaşamı
Lisans ve yüksek lisans eğitimini Hacettepe Üniversitesi'nde tamamladı ve Birleşik Krallık'ta Kent University at Canterbury'de doktora eğitimi gördü. Bu üniversitenin Sosyoloji ve Sosyal Antropoloji bölümünde ücretli kadın emeği üzerine yazdığı doktora tezi, Türkiye’de feminist bakış açısının kullanıldığı ilk çalışmalardan biridir.[1][2]
Önce Hacettepe Üniversitesi 'nde, 1988'ten itibaren Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı.Bu iki üniversitede lisans ve yüksek lisans düzeylerinde Endüstriyel Sosyoloji, Çalışma ve Organizasyon; Toplum ve Ekonomide Kadın, Çağdaş Feminist Teori; Türkiye'de Sosyal Politika ve Refah Sorunları gibi dersler verdi. ODTÜ’de 1996 yılında kurulan Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Yüksek Lisans Programı kurucuları arasında yer aldı[3]
2007-2009 ve 2011 yıllarında ODTÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Akademik Performans Ödüllerine değer görüldü; 2008 yılında Prof. Dr. Mustafa Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı ODTÜ Yılın Eğitimcisi ödülünü aldı.
2017 yılında emekli olan Ecevit, aynı üniversitede kısmi zamanlı öğretim üyesi olarak dersler vermeyi sürdürmüştür.
Akademik çalışmaları
Yıldız Ecevit çalışmalarında sosyolojinin temel alanları, toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmalarının disiplinlerarası özelliği, sosyal politika alanının politikliği ve sivil toplumun aktivizmden etkilendi. Kadın konusunda yapılan çok sayıda yurt içi ve yurt dışı toplantıya katılıp bildiriler sundu ve kamuoyu yaratıcı konuşmalar yaptı.[4] Türkiye’deki üniversitelerde kurulan kadın araştırma merkezlerinin danışma kurullarında ve toplumsal cinsiyet ve kadın konulu akademik dergilerin yayın kurullarında yer aldı.
Ecevit'in akademik çalışmaları arasında kadın emeği konulu olan kitap ve makaleler önemli bir yer kaplar. Ayrıca çok sayıda yüksek lisans ve doktora öğrencisini bu alanda bitirme tez hazırlamaya teşvik etmiş; kadın emeği konulu araştırma ve yayınların yaygınlaşmasında öncü rol üstlenmiştir. 2007'de KEFA (Kadın Emeği Çalışan Feminist Araştırmacılar) platformunun kurucuları arasında da yer aldı.
1990’ların başından itibaren kadınlar ve girişimcilik ilişkisi ile ilgilendi. Kadın girişimciliği konusunda kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü projelerin değerlendirme ve eleştirisini yapan bir çalışması ILO tarafından yayımlandı.[5] 2015 yılında banka kredileri kullanarak kendi işlerini kuran ve geliştiren kadın girişimcilerle yaptığı çalışmada[6] iş ve aile yaşamının uzlaştırılması ve bu bağlamda bakım emeği ilgilendiği diğer çalışma alanlarından biridir.
Örnek Çalışmaları
Ecevit, akademik yaşamında sanayi sosyolojisi;[7] aile sosyolojisi;[8] toplumsal cinsiyet sosyolojisi, feminist teori ve metodoloji;[9][10] kentsel ve kırsal kadın emeği;[11] kadın, kalkınma ve yoksulluk;[12][13] küreselleşmenin ve yeni teknolojilerin kadın emeğine etkileri,[14][15] kadın girişimciliği;[16] kadına yönelik şiddet;[17][18] kadın hareketi ve kadın örgütlenmeleri;[19][20][21] kadın istihdamı ve işsizlik;[22][23][24] sosyal politika ve bakım emeği;[25][26][27] sivil toplum[28] gibi pek çok alanda bilimsel araştırmalar yürütüp, ulusal ve uluslararası yayınlar yaptı. Kadın konusunda yapılan çok sayıda yurt içi ve yurt dışı toplantıya katılıp bildiriler sundu ve kamuoyu yaratıcı konuşmalar yaptı.[4] Türkiye’deki üniversitelerde kurulan kadın araştırma merkezlerinin danışma kurullarında ve toplumsal cinsiyet ve kadın konulu akademik dergilerin yayın kurullarında yer aldı.
Aktivizm
Ecevit, kadın hareketinin ilk kuşak feminist aktivistlerindendir. Gönüllü kadın kuruluşlarının feminist perspektifle güçlenmeleri ve sivil toplum içinde daha etkin olabilmeleri için çalışmalar yapmıştır. Kamu ve özel kuruluşlara, baro ve sanayi odaları gibi örgütlenmelere, sivil toplum kuruluşlarına, yerel yönetimlere ve uluslararası kuruluşlara toplumsal cinsiyet eşitliği için farkındalık eğitimleri vermekte, bu konuda eğitim materyalleri hazırlamaktadır[29]
Uçan Süpürge
1996'da Ankara'da kurulan Uçan Süpürge’nin kurucularından ve gönüllü destekçilerindendir. Uçan Süpürge ile kadın örgütlerini buluşturan ilk bölge toplantılarını yapmış; yürüttüğü araştırmalarla bu örgütleri görünür kılacak bir veri tabanının temellerini atmıştır.Yıldız Ecevit, Uçan Süpürge'de Türkiye'deki erken ve zorla evlilikler konusuna çalışmalarda yer aldı. ‘Kadının insan hakları’ konusu ile ilgili çalıştı.
KA-DER
Ecevit, 1997'de karar alma mekanizmalarında eşit temsili sağlamak, bunun için de kadınları siyasete teşvik etmek amacıyla kurulan Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA-DER)’in kurucularından birisidir.
KEFA
Kadın emeği konusunda uzmanlaşmış araştırmacılardan oluşan bir sivil toplum inisiyatifi olan KEFA’nın[] oluşumunda yer almıştır.
TOCIKAD
Türkiye’de toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmaları alanının genişlemesi ve bu alanda çalışan bilim insanları arasındaki dayanışmanın ve etkileşim ve iletişimin artması için 2017’de kurulmuş olan Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Derneği 22 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.’nin kurucu başkanıdır.
Üniversitelerde toplumsal cinsiyet eşitliği
2015 senesinde toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda YÖK Tutum belgesinin hazırlanmasında ve üniversitelerin bu belgeye dayanarak cinsel taciz ve saldırı birimleri kurma çalışmaları başlatmasında emeği geçmiştr.[30][31] ODTU’de kurulan cinsel taciz ve saldırı birimin 2 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.in başkanlığını yapmıştır.
Ödülleri
Sivil toplumda kadın örgütlenmesine yaptığı katkılardan dolayı 2017 yılında Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği tarafından Önder Bilim Kadını Ödülü’ne layık görülmüştür.
Kaynakça
- ^ Y.Ecevit (1991) Shopfloor Control: The Ideological Construction of Turkish Women Factory Workers İçinde N. Redclift and T. Sinclair (Der.), Working Women: International Perspectives on Labour and Gender Ideology. Routledge. London. Ss. 56- 78.
- ^ Y. Ecevit (1998) Türkiye’de Ücretli Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Analizi. İçinde A. B. Hacımirzaoğlu (Der.), 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Tarih Vakfı Bilanço Dizisi. Tarih Vakfı Yayınları. İstanbul. 267-284.
- ^ (https://gws.metu.edu.tr/ 1 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
- ^ Y.Ecevit( 2007) Türkiye’de Kadın Girişimciliğine Eleştirel bir Yaklaşım. ILO yayını. Ankara. 75s. Aynı yayının İngilizce versiyonu: A Critical Analysis of Women’s Entrepreneurship in Turkey.ILO yayını. Ankara. 86s. (https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=fa3bce95ce30fb7102a101a0a8c200dbcbdfe56c)
- ^ Y,Ecevit (2016) (İlknur Yüksel ile) Kadın Girişimciler Araştırması. Garanti Bankası Yayını. İstanbul.
- ^ Y.Ecevit (1986) An Analysis of the Concentration of Women Wage Workers in Turkish Manufacturing Industries. İçinde F. Özbay (Der.), Women Family and Social Change in Turkey. UNESCO, Bangkok. Ss.120-137.
- ^ Y. Ecevit (1993) Aile, Kadın ve Devlet İlişkilerinin Değerlendirilmesinde Klasik ve Yeni Yaklaşımlar. İ.Ü. Kadın Sorunları Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı 1, s. 9-34.
- ^ Y. Ecevit (2011) Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Başlangıç. İçinde Y.Ecevit, N.Karginer (Ed.)Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi. Anadolu Ünivresitesi Açık Ögretim Fakültesi Yayını. No: 1304. Eskişehir. 2-30.
- ^ Y. Ecevit (1996) Türkiye’de Kadın Çalışmaları: Durum, Sorunlar ve Gelecek. İçinde Türk Alman Kültür Işleri Kurulu. Akademik Yaşamda Kadın: Türk ve Alman Üniversitelerinde Kadın Kariyerlerinin Karşılaştırılması. Ankara. 319-336.
- ^ Ecevit (1990) Kentsel Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Konumu ve Değişen Biçimleri. İçinde Ş. Tekeli (Der.), Kadın Bakış Açısından 1980'ler Türkiye'sinde Kadınlar. İletişim Yayınları. Istanbul. 105-115. (Bu makale dijitalleştirilmiş ve FRAGEN veri tabanına/web sitesine dahil edilerek internet üzerinden erişilebilir hale getirilmiştir.)
- ^ Y.Ecevit (2003) Kentlerde Kadın Yoksulluğuna Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısıyla Yaklaşım: Kavramsal ve Metodolojik Vurgular. (S. Türkyılmaz ile birlikte). İçinde Yoksulluk, Kent Yoksulluğu ve Planlama. TMMOB Şehir Plancıları Odası. Ankara. 293-304.
- ^ (2003) Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir? Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt 25, Sayı 4, Halk Sağlığı Özel Eki. 83-88.
- ^ Y. Ecevit (1998) Küreselleşme, Yapısal Uyum ve Kadın Emeğinin Kullanımında Değişmeler. İçinde F. Özbay (Yay. Haz.), Küresel Pazar Açısından Kadın Emeği ve İstihdamındaki Değişmeler. İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı ve KSSGM Yayını. İstanbul. 31-78.
- ^ Y.Ecevit (2003) Professional Women in Computer Programming Occupations: The Case of Turkey. (A. Gündüz Hoşgör ve C.Tokluoğlu ile birlikte). Career Development International, Vol. 8, No.2, ss.78-87.
- ^ Y.Ecevit (1993) Kadın Girişimciliğinin Yaygınlaşmasına Yönelik bir Model Önerisi. İçinde Aypar Altınel ( Yay.Haz.) Kadını Girişimciliğe Özendirme ve Destekleme Paneli Bildiriler ve Tartışmalar. Devlet Bakanlığı Kadının Stütüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. Ankara. ss. 15-34
- ^ Y.Ecevit (2009). Türkiye’de Kadına Yönelik Siddetle Mücadele Hakkında bazı Sosyolojik Düşünceler. İçinde S.von Steinsdorff ve H.Ucar (Der.), Hukuksal Normların Uygulanması-Türkiye’de ve Almanya’da Kadına Yönelik Şiddet: Berlin Graduate School of Social Sciences. Humboldt - Unıversıtät Zu Berlin. s.59-68.
- ^ Y.Ecevit (2020) (İlknur Yüksel Kaptanoğlu ile) Ekonomik Özerklik Kadınları Eviçi Şiddetten Koruyor mu? İ.Yüksel Kaptanoğlu (Yay. Haz.) Kişisel Olan Politiktir: Kadınlara Yönelik Eviçi Şiddet verisi ve Politika. Nota Bene Yayınları. İstanbul. 153-190.
- ^ Y.Ecevit (1991) Türkiye'de Kadın Hareketi: Sürekli ve Devingen bir Toplumsal Hareket. Mülkiyeliler Birliği Dergisi, No. 129, Mart., ss.15-20.
- ^ Y.Ecevit (2005) Türkiye’de Kadın Hareketi ve Ulusal Kadın Politikası. İçinde Kadınlar Geleceği Örgütlüyor. Goethe Enstitüsü Ankara. s.39- 46.
- ^ Y.Ecevit (2007) Women’s Rights, Women’s Organizations and the State (Kadın Hakları, Kadın Örgütleri ve Devlet). İçinde Z. Arat (Der.), Human Rights Policies and Prospects in Turkey. University of Pennsylvania Press. Philadelphias, 187-201.
- ^ Y. Ecevit (1992) Türkiye’de Kadın Işgücünün Marjinalliği. Bülten Dergisi, Sayı 11, s.15-19.)
- ^ Y. Ecevit (2008) İşgücüne Katılım ve kadın istihdam İçinde Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri. (M.Tan, S. Sancar ve S. Acuner ile birlikte). TÜSİAD Yayınları. İstanbul. s.113-213.
- ^ Y.Ecevit (2011) Türkiye’de Kadın Emeği Konulu Çalışmaların Feminist Tarihçesi. İçinde S.Sancar (Der.), Birkaç Arpa Boyu…21.Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar. Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan. Koç Üniveritesi Yayınları. İstanbul.s.121-166.
- ^ Y.Ecevit( 2012) Feminist Sosyal Politika Bağlamında Türkiye’de Çocuk Bakımı ve Erken Çocukluk Eğitimine İki Paradigmadan Doğru Bakmak. İçinde. A. Makal ve G.Toksöz (Der.), Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği. Ankara Üniversitesi Yayınevi.Ankara. 220-265.
- ^ Y.Ecevit ( 2012) Türkiye’de Sosyal Politika Çalışmalarının Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısıyla Gelişimi. İçinde S. Dedeoglu ve Adem Yavuz Elveren (Der.) Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın. İletişim Yayınları. İstanbul. 11-26.
- ^ Y.Ecevit (2013) Gendering Social Policy and Welfare State in Turkey”, Women's Studies International Forum, Vol 41, Part 1, pp.1-6. http://www.sciencedirect.com/science/journal/02775395 30 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0277539513001246
- ^ Y. Ecevit (2001) Yerel Yönetimler ve Kadın Örgütleri İlişkisine Eleştirel Bir Yaklaşım. İçinde A. İlyasoğlu ve N. Akgökçe (Der.), Yerli Bir Feminizme Doğru. Sel Yayıncılık. İstanbul. 227 - 258.
- ^ (https://ceidizler.ceid.org.tr/dosya/toplumsal-cinsiyet-esitliginin-temel-kavramlaripdf.pdf 12 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Y. Ecevit (2018) (F.Umut Beşpınar ile) Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Duyarlı bir Üniversite İkliminde Cinsel Taciz ve Saldırıyı Önleme: ODTÜ Örneği. İçinde G. Uygur ve H. Şimga (Editörler) Üniversitelerde Cinsel Taciz ve Saldırıyla Mücadele: CTS Çalışmaları. Doğu Akdeniz Üniversitesi Kadın Araştırmaları ve Eğitim Merkezi. Doğu Akdeniz Ünivresitesi Yayınevi. 97-122.
- ^ Y. Ecevit ( 2020) (F. Umut Beşpınar ile) Sexual Harassment in Turkish Academia through the Lens of Gendered Academic Citizenship. İçinde S. Sümer (Ed.) Gendered Academic Citizenship: Issues and Experiences. Palgrave Macmillan. London.
