İçeriğe atla

Yılanı Öldürseler

Yılanı Öldürseler
YazarYaşar Kemal
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
TürRoman
Yayım1976
ISBN9789750807046

Yılanı Öldürseler, Yaşar Kemal'in aşk, töre ve anne şefkati üçgeninde filmlere konu olmuş romanıdır. Eserde Yaşar Kemal'in doğup büyüdüğü Osmaniye'nin Hemite köyündeki Esme'nin hikâyesini anlatılır. Yazar, Yılanı Öldürseler'i 1950'de Kozan hapishanesinde yatarken tanıştığı bir çocuğun başından geçenlerden esinlenerek yazmıştır.[1] 1976'da Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildikten sonra aynı yıl Cem Yayınevi tarafından kitap olarak basılmıştır. 1982'de Türkan Şoray'ın yönetmenliğinde aynı adla sinemaya uyarlanan kitap, 1983 yılında Marianik Revillon tarafından Paris'te tiyatro oyunu olarak sahnelenmiştir.[1] 1991 yılında Yaşar Kemal'in eşi Thilda Kemal tarafından To Crush the Serpent adıyla İngilizceye çevrilmiştir.

Karakterler

Hasan: Esme ve Halil'in çocuğudur. Kitaptaki ana karakterlerden biridir. Yaşadığı olaylar hapishanede tanıştığı yazar tarafından anlatılmaktadır. Yedi yaşlarındayken babası öldürülür. Bundan dolayı olayların suçlusu olarak görülen annesi Esme'yi öldürür.

Esme: Romandaki ana karakterlerden ikincisidir. Hasan'ın annesi, Abbas'ın sevgilisi ve Halil'in karısıdır. Romanın sonunda köyün baskısıyla doldurulan oğlu Hasan tarafından öldürülür.

Abbas: Esme'nin sevgilisidir. Onun uğruna hapse düşer. Halili öldürür, sonrasında jandarmalar tarafından öldürülür.[2]

Halil: Hasan'ın babası, Esme'nin kocasıdır. Esme'ye tecavüz etmiştir ve evlenmiştir. Abbas tarafından romanın başlarında öldürülür ancak kanı yerde kaldığı için hortlar ve farklı farklı hayvan formlarında ve ak kefenli halinde romanın birçok bölümünde okuyucunun karşısına çıkar.

Büyükana: Hasan'ın "Büyükanası", yani Halil'in annesidir. Romanın başından sonuna kadar Hasan'ın annesini öldürmesi yönünde baskı yaratır ve kitapta oldukça tek boyutlu bir karakter olarak okuyucunun karşısına çıkar. Zira, roman boyunca gözüktüğü bütün sahnelerde tek yaptığı, farklı cümleler kullanarak diğer oğullarını veya Hasan'ı Esme'yi öldürmeye ikna etmeye çalışmaktır.[3]

Seferberlik Kaçkını Kerim: Halil'in hortlağı ile ilk karşılaşan kişidir.

Mustafa: Sürekli Esme'nin evine gelip ona kaçmasını yoksa onu öldüreceklerini söyleyen Hasan'ın baba tarafından aile bireyidir.

Anlatıcı: Hasan'ın annesini öldürdükten sonra götürüldüğü hapishanede tanıştığı yazardır. Hikâye onun ağzından anlatılır.

Özet

Çukurova'da Anavarza yakınlarında bir köyde yaşayan çocuk Hasan'ın babası Halil, Abbas tarafından öldürülür. Halil'in eşi, Hasan'ın annesi olan Esme ise Halil tarafından kaçırılmadan evvel Abbas'ı sevmiştir. Abbas, Esme'nin peşini bırakmaz. Bir akşam ailedekiler evde yemek yedikleri sırada Abbas gelir ve Halil'i öldürür. Bundan sonra başlayan kan davası sonucu Hasan'ın amcaları Abbas'ı öldürür. Hasan'ın babaannesi ise olayların suçlusu olarak Esme'yi gösterir. Hasan'ın amcaları da Esme'nin güzelliğinden dolayı onu öldürmeye kıyamadıklarından onun köyü terk etmesini isterler. Fakat annelerinin baskısıyla Hasan'dan Esme'yi öldürmesini isterler. Köylülerden bazıları da aynı baskıyı yapar. Babasının kanı yerde kaldığı için yılan, kertenkele, çekirge ve türlü mahlukat kılığında köyde dolaştığı söylentisi köylülerin dilinden düşmez. Baskılar git gide artarken köylülerden bazıları ise annesini öldürmemesini Hasan'a öğütler. Hasan ise annesini alıp kaçmaya çalışır fakat sonuç alamayınca kendisi tek başına yakın bir köye gider. Geri döndüğü vakit ise köydeki samanlıkları, evleri yakar ve hayvanlara zarar verir. Bu sırada köylü, durmaksızın konuşmakta, anasına, babasına, Hasan'a dair türlü türlü dedikodular çıkarmaktadır. En sonunda baskılara dayanamayan Hasan, annesini Ali amcasının verdiği, aslında babasına ait olan tabancayla öldürür.

Genel bilgiler

Bilinç akışı tekniğinin kullanıldığı roman, on altı bölümden oluşmaktadır ancak yazar bunları numaralandırmamış, bölümler arasında Abidin Dino'nun desenlerine yer vermiştir.[4]

Uyarlamalar

Eser, 1981 yılında Türkan Şoray tarafından aynı adla sinema filmine uyarlandı. Filmin senaryosu Arif Keskiner, Işıl Özgentürk ve Türkan Şoray tarafından yazıldı. Filmde Esme'yi canlandıran Şoray, Sinema Benim Aşkım'da Yılanı Öldürseler'i yönetmeye karar verdikten sonra çok zorlandığından, çekimler esnasında üzerinde çok büyük bir baskı hissettiğini belirtmiştir.[5] Yaşar Kemal, sinemaya uyarlanan tüm filmleri arasında en çok Yılanı Öldürseler'i beğendiğini dile getirmiştir.[5]

1983'te Marianik Revillon tarafından tiyatro oyununa uyarlandı. Oyun, Paris Stel Üniversitesi Tiyatrosu'nda sahnelendi.

Kaynakça

  1. ^ a b Çiftlikçi, Ramazan (1997). Yaşar Kemal: Yazar, Eser, Üslûp. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. 
  2. ^ "Yılanı Öldürseler Roman Özeti | Yaşar Kemal". Eser Özetleri. 3 Ekim 2018. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  3. ^ "Edebiyat". edebiyat.k12.org.tr. 9 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  4. ^ Ceylan, Ezgi (Haziran 2017). "YAŞAR KEMAL'İN İNGİLİZCE ANLATICISI: ÖRTÜK ÇEVİRMEN AYRIK SES" (PDF). 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017. 
  5. ^ a b Demir, Mehmet Taner. "Yılanı Öldürseler" (PDF). 26 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Keriz</i> Türk filmi

Keriz, yönetmenliğini Kartal Tibet'in ve yapımcılığını da Türker İnanoğlu'nun üstlendiği, 1985 yapımı bir Türk filmidir. Güldürü türündeki filmin başrollerini Kemal Sunal ve Perihan Savaş paylaşmıştır.

<i>Sultan</i> (film, 1978) 1978 filmi

Sultan, Kartal Tibet'in yönettiği, yapımcılığını Nahit Ataman'ın üstlendiği, senaryosunu ise Yavuz Turgul'un yazdığı 1978 yapımı dram-komedi türündeki sinema filmi. Başrollerini Türkan Şoray, Bulut Aras, Şener Şen ve Adile Naşit paylaşmaktadır. Sultan'ın özgün müziğini Cahit Berkay Yavuz Turgul ile birlikte besteledi.

<i>Selvi Boylum Al Yazmalım</i> (film)

Selvi Boylum Al Yazmalım, yönetmenlik koltuğunda Atıf Yılmaz'ın oturduğu, başrollerinde Türkan Şoray, Kadir İnanır ve Ahmet Mekin'in yer aldığı, 1977 yapımı dram türündeki sinema filmi. Türk sinemasının başyapıtlarından birisi olarak kabul edilen filmin hikâyesi, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un 1970 yılında yayımlanan Kırmızı Eşarp adlı romanından uyarlandı. Filmin özgün müziğini Cahit Berkay besteledi. Filmde köylü kızı Asya ile kamyon şoforü İlyas’ın dağlarda başlayıp, daha sonrasında kısa bir süre mutlu bir evliliğe dönüşen aşkı anlatılmaktadır.

<i>İnce Memed I</i> Yaşar Kemalin romanı

İnce Memed I, Yaşar Kemal'in İnce Memed serisinin ilk kitabıdır. 1955 yılında yayımlandı. Yaşar Kemal’in baş yapıtı olarak değerlendirilen eser, Çukurova köylüsünün ağalığa karşı mücadelesini anlatır. Yazarın ilk romanıdır. 1953-1954’te Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilmiş; 1955’te Çağlayan Yayınları tarafından iki cilt olarak kitap halinde basılmıştır. Eser, Varlık dergisinin düzenlediği 1956 yılı Varlık Roman Armağanı ile ödüllendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Türkan Şoray</span> Türk sinema sanatçısı

Türkan Şoray, Türk oyuncu, devlet sanatçısı, senarist, yönetmen ve yazardır. Türk sinemasında "Sultan" lakabıyla anılan Şoray, oynadığı 222 film ile, dünyanın 'en çok film çeviren' kadın oyuncusu unvanına sahiptir. Fatma Girik, Hülya Koçyiğit ve Filiz Akın ile birlikte Yeşilçam'ın dört yapraklı yoncası olarak tasvir edilir.

<i>Salako</i> Kemal Sunalın başrolündeki 1974 yapımı film

Salako, Kemal Sunal ve Meral Zeren'in başrolde oynadığı 1974 yapımı film. Filmin yönetmeni Atıf Yılmaz, senaryo yazarı Sadık Şendil'dir. Film Kemal Sunal'ın başrol oynadığı ilk filmdir.

<i>Vesikalı Yarim</i> film

Vesikalı Yarim, 1968 yapımı siyah-beyaz Lütfi Akad filmidir. Hüzünlü bir aşk hikâyesini anlatan film, özgün sinema diliyle, Türk sinemasının klasiklerinden sayılmaktadır. Filmin başrollerini Türkan Şoray ve İzzet Günay paylaşmaktadır. 1968 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi 2. Film ve En İyi Kadın Oyuncu ödüllerine layık görülmüştür.

Yılanı Öldürseler şu anlamlara gelebilir:

<i>Güllü Geliyor Güllü</i> 1973 yapımı Türk filmi

Güllü Geliyor Güllü, 1973 yılında Atıf Yılmaz'ın yönetmenliğini yaptığı Türk sinema filmidir. Filmde başrolleri Türkân Şoray ile Ediz Hun paylaşmıştır. Filmde Kemal Sunal kiralık katil rolünü canlandırmıştır. Kemal Sunal, ilk kez dışarıdan seslendirme ile rol yapmıştır.

<i>Yılanı Öldürseler</i> (film) film

Yılanı Öldürseler, Türkân Şoray'ın Yaşar Kemal'in aynı adlı romanından sinemaya uyarladığı ve başrolünde oynadığı 1981 tarihli film.

Gözlerinde Son Gece, Gold Film imzalı, başrollerini Türkan Şoray, Rutkay Aziz, Kaan Girgin, Selen Yıldız, Attila Olgaç, Bülent Bilgiç ve Levent Özdilek'in paylaştığı, 1996-1997 yılları arasında Star TV'de yayımlanan drama türündeki Türk televizyon dizisidir. Ünlü ve zengin bir iş insanı olan Selma'nın çalkantılı aşk hikâyesini konu alır. Diziye adını veren ve jenerik müziği olan "Gözlerinde Son Gece" adlı şarkının sözlerini Aysel Gürel yazıp, Zerrin Özer seslendirmiştir. Dizi, 13. bölümü ile sona erdi.

Nigâr Hanım ile Çiftçi Sadık Efendi'nin oğlu olarak 1923 yılında dünyaya gelen Yaşar Kemal, hayatı boyunca öykü, roman, çeviri, deneme, derleme, şiir ve röportaj alanlarında eser vermiştir. On altı yaşındayken 1939'da ilk şiiri "Seyhan"ı Görüşler adlı Adana halkevleri dergisinde yayımladı. Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı ve 1940-1941 yılları arasında Çukurova'dan ile Toroslardan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, 1943 yılında Adana Halkevi tarafından; 1944 yılında ilk hikâyesi Pis Hikâye'yi yayımladı. 1940'larda Adana'da çıkan Çığ dergisi çevresinde Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino gibi isimlerle tanıştı. Özellikle, ressam Abidin Dino'nun ağabeyi Arif Dino'yla kurduğu yakınlık onun düşün ve yazın dünyasının gelişimini önemli bir ölçüde etkilemiştir. Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı ve 1951-1963 yılları arasında gazetede fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı. 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ta da yer alan Bebek öyküsü burada tefrika edildi. 1947'de İnce Memed'i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54'te bitirdi. Dört ciltten oluşan seri, otuz dokuz yılda tamamlandı. Teneke (1955), Dağın Öte Yüzü serisi, Üç Anadolu Efsanesi (1967), Binboğalar Efsanesi (1971), Yılanı Öldürseler (1976), Hüyükteki Nar Ağacı (1982) dahil olmak üzere yazarın birçok eseri, Çukurova'da geçmektedir. Ayrıca eserlerden sekizi tiyatro oyununa, on ikisi sinemaya ve ikisi baleye uyarlanmıştır. Yaşar Kemal'in ayrıca senaryosunu yazdığı filmleri de mevcuttur.

Ortadirek, Yaşar Kemal'in Dağın Öte Yüzü üçlemesinin ilk romanıdır. 1959'da Cumhuriyet'te tefrika edildikten bir yıl sonra, 1960 yılında, yayımlanmıştır. Toros Dağları'nın bir yüzünde yaşayan köylülerin Çukurova'ya iniş süresince karşılaştığı güçlüklerin, insanın doğayla mücadelesini ele almaktadır. On sekiz bölümden müteşekkildir. İlk baskısı Remzi Kitabevi tarafından yapılmıştır.

Yer Demir Gök Bakır, Yaşar Kemal'in Dağın Öte Yüzü üçlemesinin ikinci romanıdır. 1963 yılında yayımlandı. Üçlemede, Yalak köylülerinin yaklaşık olarak on üç aylık bir süreyi kapsayan yaşam mücadeleleri anlatılır. Yer Demir Gök Bakır'da köylülerin Adil Efendi'ye olan borçlarını ödeyemeyecek olmalarının onlarda yarattığı korku ve bu durumdan kurtulmak için bir ermişe dönüştürdükleri Taşbaş'ın öyküsü anlatılır. Bu yapıtta Muhtar Sefer ile Taşbaş arasındaki mücadele anlatının odağını oluşturur.

Ölmez Otu, Yaşar Kemal'in Dağın Öte Yüzü üçlemesinin üçüncü romanıdır. 1968 yılında Ant Yayınları tarafından yayımlandı. Toplam kırk yedi bölümden oluşmaktadır. Üçlemesinin son eseri olan Ölmez Otu'nda serinin diğer romanlarından farklı olarak, Memidik'in Muhtar Sefer'den almak istediği intikam sonunda onu öldürmesi ve köylülerin Taşbaşoğlu mitini yok etmeleri anlatılır.

Kale Kapısı, Yaşar Kemal'in 1985'te yayımlanan romanıdır. Toros Yayınları'ndan çıkan kitap yazarın Kimsecik üçlemesinin ikinci kısmıdır. Yarı otobiyografik özellik gösteren Kale Kapısı 1986'da Orhan Kemal Roman Armağanı almıştır. Romanda, işlediği cinayetten sonra dağa çıkan Salman'ın saldığı korku anlatılır.

<i>İnce Memed II</i> Yaşar Kemal romanı

İnce Memed II, Yaşar Kemal'in yazdığı İnce Memed serisinin ikinci romanıdır. İlkin gazetede tefrika edilen İnce Memed II, 1969 yılında kitap haline getirildi. Yazar, İnce Memed serisinde başkaldırıyı savunmuştur. İnce Memed I, Ağrıdağı Efsanesi, Kuşlar da Gitti, İnce Memed III eserleriyle birlikte yazarın en çok satan ilk beş kitabından üçüncüsüdür.

<i>İnce Memed III</i> Yaşar Kemal romanı

İnce Memed III, Yaşar Kemal'in yazdığı İnce Memed serisinin üçüncü romanıdır. 1984 yılında Toros Yayınları tarafından yayımlanmıştır.

<i>İnce Memed IV</i> Yaşar Kemal romanı

İnce Memed IV, Yaşar Kemal'in yazdığı İnce Memed serisinin dördüncü ve son romanıdır. 1987 yılında Toros Yayınları tarafından yayımlanmıştır. Seri bu romanın yayımlanmasıyla otuz iki yılda tamamlanmış oldu. Yaşar Kemal tarafından "Anadolu'nun destanı" olması istendi.

<i>İnce Memed</i> Yaşar Kemalin 1955 ile 1987 arasında yazdığı ve dört ciltten oluşan roman serisi

İnce Memed, Yaşar Kemal'in 1955 ile 1987 arasında yazdığı ve dört ciltten oluşan roman serisidir. Serinin konusu Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında Çukurova'da geçmektedir. Seri, Anadolu halkının geri kalmışlığı, köy hayatının sefaleti ve ağaların tüm yöreye tamamen hakim olması üzerine bu duruma karşı bir isyan öyküsüdür. Yaşar Kemal, 1947'de serinin birinci romanını yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54'te bitirdi. Seri son romanının yayımlanmasıyla otuz dokuz yılda tamamlanmıştır. İnce Memed serisi Yaşar Kemal tarafından "Anadolu'nun destanı" olması istenmiştir. Hürriyet Pazar tarafından oluşturulan yüz kişilik jüri tarafından belirlenen "Türk Edebiyatının Gelmiş Geçmiş En İyi 100 Romanı" listesinde bir numara seçilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.