Yüzen ada

Yüzen ada, kalınlığı birkaç santimetreden birkaç metre kadar sıralanan bataklık, çamur ve yüzen akuatik (sucul) bitkiler kütlesidir. Yüzen adalar, dünyanın birçok bölümünde bulunan yaygın doğal bir olaydır. Yüzen adalar genellikle bataklık arazilerde, göllerde ve benzer sulak alanlarda bulunur ve birkaç hektar büyüklüğünde olabilir. Bazen Amazon gibi büyük ırmaklarda akıntıyla ilerler, bazen göllerde oluşurlar. Açık denizde şu an herhangi bir yüzen ada bilinmemektedir. Uzun ömürlü yüzen adalarda bitki örtüsü bulunur, hatta üzerinde küçük ağaçlar yetişir. Genelde rüzgârın veya akıntının yardımı ile hareket ederler.

Yüzen Adalar, keçemsi ve saz gibi birbirini tutan bitkilerin, sudan daha az yoğun bir kara kütlesi oluşturmasıyla ortaya çıkıyor. Birbirine tutunan bu bitkiler, suyun üstünde sal gibi yüzmeye başladıktan sonra üzerinde bitkiler hatta ağaçlar yetişebiliyor. Rüzgârın estiği yöne doğru yer değiştiren adalar, büyüklüklerine göre sırıkla da itilebiliyor. Denizlerdeki yüzen adalarda ise aynı görevi yosunlar görüyor.

Bazen ot öbekleri olarak da anılan doğal yüzen adalar, yüzen hasır bitki kökleri ya da diğer organik atıklar üzerinde büyüyen bitki örtüsünden oluşur. Kuzey Meksika’da bazı obruklarda doğal yüzen adalar bulunmaktadır.

Yüzen adalar genellikle büyüyen su kamışı, hasır otu, kamış ve sazlıkların sulak bir alanın kıyı şeridinden dışa doğru uzamasıyla oluşur. Su derinleştikçe kökler daha fazla dibe ulaşamaz; bu yüzden batmamak için kök kümelerindeki oksijeni ve üst tarafın oryantasyonunu korumaya destek için etrafındaki bitki örtüsünü kullanır. Bu yüzen hasırların altındaki alan akuatik (sucul) yaşam biçimleri açısından son derece zengindir. Rüzgâr olayları bütün bölümleri kıyıdan ayırır ve bu şekilde oluşan adalar rüzgârın değişimiyle bir gölün etrafına taşınır. Sonunda ya kıyıda yeni bir alana yeniden bağlanır ya da ağır havada dağılırlar.

Patlamalı volkanik püskürmeler, tamamen emilip batmadan aylar hatta yıllarca okyanusta yüzen sünger taşı salları oluştururlar. Zamanla, daha geniş sallar çimlenir ve onların üzerinde de palmiyeler yetişme olanağı bulur. Doğal yüzen adalar, Avalon  gibi birçok “kutsal  ada” efsanelerinin kaynağı olmuştur. 

Yüzen adanın su yüzünde kalabilmesi için elbette sudan hafif olması gerekir (ρ = 1 g/cm³). Sudan hafif olan katı madde nadirdir. Hatta odun bile ıslandığında suya batar. O yüzden böyle bir yüzen adanın varlığı gaz yardımı gerektirir. Çürüyen bitkilerden beslenen bakteriler Metan gazı üretir. Bu gaz bir süre bitkilerin içinde durur, adanın altında takılı kalır ve yüzmesini sağlar.^[]

• Aksakal Gölü, Solhan, Bingol, Türkiye
• Titikaka Gölü, Bolivia ve Peru
• Kyoga Gölü, Uganda
• Malavi Gölü, Afrika^[4]
• Loktak Gölü, Hindistan
• Buckeye Gölü, Winter Haven, Florida
• Lake Idyl, Winter Haven, Florida
• Umbagog Lake, Maine and New Hampshire, ABD
• Island Pond, Springfield, Massachusetts, ABD
• Visitor Gölü, Karadağ
• Lagoon of Islands, Tazmanya, Avustralya^[5]
• Vlasina Lake, Sırbistan
• Lake Upemba, Demokratik Kongo Cumhuriyeti
• Çad Gölü, Africa
• Inle Lake, Burma (Myanmar)
• Prairie Lake, Barron County, Wisconsin, ABD^[6]
• Prashar Lake, Mandi, Himaçhal Pradeş, Hindistan
• Çat Gölü,^[1] Çelikhan, Adıyaman, Türkiye
• Hartbeespoort Dam, Kuzey Batı, Güney Afrika Cumhuriyeti

Yüzen ada karayla bağlantısı olmayan, su yüzeyinde serbest halde bulunan adalardır. Türkiye'de günümüzde bilinen 22 adet yüzenada bulunmaktadır.

Bingöl ilinin Solhan ilçesine bağlı Hazarşah Köyü Aksakal Göl mezrasında hareket eden üç ada vardır.^[2]

Yüzenada o yörede yaşayan halk tarafından keşfedilmiştir. Söz konusu ada, şimdiye kadar görülmemiş bir tabiat olayına sahiptir. Bingöl-Solhan karayolunda 4.5 km uzaklıktadır. Yolu stabilize olup, 1.5 km'dir. Yolun asfaltlanması ve gölün ıslahı halinde yerli ve yabancı turistlerin ilgisini artıracaktır.

Bingöl'ün turizmi doğa güzelliklerine dayanır. Yüzenada da tamamen doğaldır. Göl'ün üç tarafı dağlar ve tepelerle çevrilmiş düz arazi üzerinde bulunan krater göl konumundadır. Göl'ün şimdiki alanı 300 m²'nin üzerindedir. Islahı halinde 500 m²'den fazla olur. Gölün derinliği 50 metreden fazla olduğu sanılmaktadır. Göle devamlı akıntı olduğu tespit edilmiştir. Gölün altından ve kemerlerinden giren su, gölün alt tarafından, gölden daha aşağıdan dereyi beslemektedir. Ufak ufak kaynaklar bu görüşü teyit etmektedir. Yaz ve kış aylarında su seviyesi aynı kalmaktadır. Su tatlı ve berrak olup, herhangi bir madensel tuz ihtiva etmemektedir. Balık yetiştirmek mümkündür. Gölün ortasından hareket eden üç ada vardır. Adalar göl içinde bağımsızdır. Üstüne binildiği zaman sal gibi her tarafa ağır ağır hareket etmektedir. Adanın üzerinde 4-5 tane bodur ve dış budak ağacı mevcuttur. Çevredeki bitkiler gölün mevcut suyu ile beslenmektedir. Ada üzerinde bulunan ot kökleri sarılıcı olması nedeniyle toprak tamamen bitki kökleri ile kaynamış ve yapışmış durumdadır. Ayrıca Göl'ün ortasında bulunan adanın yapısı incelendiğinde çayır, ayrık ot ve suda yetişen çeşitli bitkilerin ada üzerinde mevcut olduğu görülmektedir. Göl'ün çevresinde de çeşitli bitkilere rastlamak mümkündür. Yeşil alanın dışında kalan arazi gölden çok yüksektir. Çevresi meşe ve yeşil alan ile kaplıdır. Etrafında susam bitkileri vardır. Ada, turizme de katkı sağlamaktadır.^[3][4]

1. ^ "Zoo Montana installs a BioHaven in Otter enclosure". 19 September 2007. Retrieved 2010-06-29.
2. ^ "Floating Island Constructed for Caspian Tern Nesting at Summer Lake Wildlife Refuge". Bird Research Northwest. 1998-03-22. Retrieved 2010-06-29.
3. ^ Waters, Kelly (2012-10-16). "Watershed management project". Wayne Independent.
4. ^ Oliver, Michael K. (1982). "Floating islands: a means of fish dispersal in Lake Malawi, Africa". Copeia 4: 748–754. Retrieved 2013-04-05.
5. ^ Corbett, Keith. "Lagoon of Islands". The Unique Flora of Tasmania. Hobart District Group of The Australian Plants Society - Tasmania Inc. Retrieved 2013-04-14.
6. ^ Keen, Kevin (2011-07-30). "UPDATE: Floating island on the verge of breaking its tethers". WQOW TV. Retrieved 2011-08-09.