Yüksek patlayıcı başlıklı mermi

Yüksek patlayıcı başlıklı mermi (İngilizcesi→High Explosive Squash Head (HESH)), içerisindeki savaş başlığında plastik patlayıcı bulunan ve tanklara karşı kullanılan bir mermi türüdür. Bu mermi Soğuk Savaş sırasında İngiltere Ordusu tarafından geliştirildi. Soğuk savaş döneminde İngiliz ana muharebe tanklarında bu mühimmat kullanıldı. Bu mühimmat ayrıca İngilizlere ait 105 mm Centurion tankını satın alan İsveç, Hindistan ve İsrail tarafından da kullanıldı. Amerikan Ordusu bu mermiye HEP High Explosive,Plastic(Türkçesi→yüksek patlayıcılı plastik) demektedir.

HESH mermisinin savaş başlığı geç patlamaya ayarlanmış plastik patlayıcı ile doludur. Mermi tanka isabet ettiğinde bu plastik patlayıcı tank zırhı üzerinde infilak eder. Bu patlama sonucunda tank zırhı üzerinde şok dalgaları yaratır. Bu dalgalar zırhın içerisinden geçerek tankın iç kısımdaki zırhı parçalar ve tank içerisine yüksek süratle bu parçaların yayılmasına sebep olur. Bunun sonucunda tank içerisindeki mürettabat yaralanır veya ölür, ekipman hasar görür veya mühimmat havaya uçabilir. Bu mermiler HEAT gibi zırhı delip geçme amacı gütmez.

Geçmişi

HESH mermisi 1940 yılında Charles Dennistoun Burney tarafından İngiltere Ordusu için sığınak betonunu delmesi veya parçalaması için üretildi. Bu mermi ayrıca İngiliz ordusunda tarafından geri tepmesiz top mermisi olarak da kullanıldı.

HESH mermisinin metal zıhlara olan etkisi görününce aynen HEAT başlık atan PIAT tanksavar silahı gibi tanklara karşı kullanılmaya başlandı.

HESH mermisi 1950 ve 1960 lı yıllar arasında Sovyet T-55 ve T-62 tanklarına karşı aynen HEAT geri tepmesiz toplarda tanksavar mermisi gibi kullanıldı. İngilizler 1960 lı yıllarda içerisinde HESH savaş başlığını Malkara adındaki güdümlü tanksavar füzesinde kullandılar.

1970 li yıllardan itibaren tank zırhlarında büyük değişiklik oldu. Tanklarda kompozit zırh da dediğimiz çelik ve yüksek ısıya dayanıklı maddelerin birleşiminden oluşan yeni bir tür zırh kullanılmaya başlandı. Bu zırh HESH mermisinin yaptığı şok dalgalarını önlüyordu. Ayrıca tankın iç kısmı Kevlar denilen bir tür zırh kumaşı kaplandı. Bu kumaş tankın içerisine iletilen dalgaların yaratacağı patlama etkisi azaltılıyordu. HESH mermisinin kullanımının azalmasındaki en önemli nedenlerden biri de yivsiz topların kullanıma girmesiydi. Çünkü HESH mermisi etkisini namlunun içerisindeki yivden alıyordu. Ancak İngiliz ordusu bu mermiyi (örneğin Challenger 2 tankında kullanılmaktadır) günümüz yivsiz top namlusuna uygun hale getirmiştir. 165 mm lik HESH mermisi Amerikan Ordusu envanterindeki M728 Combat Engineer Vehicle adındaki levazım tankında kullanılmaktadır. M60 tankından dönüştürülen bu buldozer ya da mayın temizleme tankının kısa namlulu bir de topu bulunmaktadır. Buna benzer İngiliz yapımı Centurion AVRE (Armoured Vehicle Royal Engineers-Türkçesi Kraliyet Mühendisler Zırhlı Aracı) nda bu mermiyi atabilen kısa namlulu 165 mm lik top vardır.

Stryker zırhlı savaş aracıda 105 mm lik HESH mermisini sığınak yıkmak amacıyla kullanmaktadır. Arjantin ordusunun kullandığı TAM orta sınıf tankta (Centurion tankında da kullanılan 105 mm lik topa sahiptir) HESH mermisi atabilir.

Ayrıca bakınız

Boşluklu imla hakkı

İlgili Araştırma Makaleleri

Tanksavar terimi her ne kadar tank türünü işaret etse de aslında tüm askeri amaçlı ZSA sınıf araçları kapsamaktadır. Bu terim bu türden araçların imhasını veya etkisiz hale getirilmesi için kullanılan tüm silah türlerini kapsar. Bunlar başlıca yüksek namlu çıkış hızına sahip topçu sistemleri, füzeler, değişik otomatik top ve tanksavar mayınlarını kapsar.

Tank; ana görevi doğrudan ateş gücü kullanımıyla düşman kuvvetlerine saldırmak olan, paletli ve zırhlı savaş aracı veya bu araçlardan oluşan birlikleri kapsayan askeri sınıf. Tankı diğer savaş araçlarından ayıran özellikleri ağır bir zırha, yüksek ateş gücüne ve her türlü arazide hızlı gidecek şekilde tasarlanmış sürüş takımlarına sahip olmasıdır. Her ne kadar masraflı ve lojistik açıdan çaba gerektiren araçlar olsa da, yer hedeflerine saldırma yeteneği ve piyadelerin moralini çökertmesi nedeniyle modern orduların vazgeçilmez unsurlarındandır.

FV4034 Challenger II, Birleşik Krallık ve Umman orduları ile birlikte hizmet veren bir İngiliz ana muharebe tankıdır. İngiliz şirketi Vickers Defense Systems tarafından tasarlanmış ve üretilmiştir. 1998 yılında ilk kez servise girmiş ve 2035 yılına kadar kara kuvvetlerinin ana muharebe tankı olarak görevini icra etmesi planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Merkava</span>

İsrail tarafından İsrail Savunma Kuvvetleri için üretilen ana muharebe tankı. 1970 yılında tankın yapılması için çalışmalara başlanmış, 1979 yılında ise resmi olarak İsrail tarafından kullanılmaya başlanmıştır.

M1 Abrams, ABD Kara Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri'nin yanında Mısır, Kuveyt, Suudi Arabistan, Avustralya ve 2010'dan itibaren Irak orduları envanterinde bulunan 3. nesil bir ana muharebe tankıdır. 1980'den başlayarak ortaya çıkan üç ana tipiyle Amerikan Ordusu tarafından kullanılan temel tank sınıfıdır. Son üretilen M1A2 modellerinde yeni nesil zırh ve elektronik sistemler kullanılmıştır. Tank adını 1968 ile 1972 yılları arasında görev yapan eski Genelkurmay Başkanı General Creighton Abrams'dan almıştır.

Yüksek patlayıcılı tanksavar mermisi (ingilizce→high-explosive anti-tank) (HEAT)içerisinde şekillendirilmiş patlayıcı taşıyan mermi türüdür. Neuman etkisi ile sahip olduğu yüksek çıkış hızını kullanarak katı zırha daha etkili vurur. Ses hızından 25 kat daha hızla hareketle zırha yüksek oranda etki eder.Merminin dış kısmı metal bir astarla kaplıdır. II. Dünya Savaşı sırasında bakır kullanılmıştır. Mermi tank zırhına gelmeden genellikle 2 metre kala parçalanarak dağılır. HEAT mermisinin etkisi savaş başlığının çapı ile orantılıdır. Zırh dışında patlayan mermi daha sonra zırhta sanki parmak ile yumruk atmak gibi bir noktaya yüksek etki yapar. Bu etki ile zırhta bir delik açılır. Genellikle mermi çapına oranla %150 ila % 250 arasında bir genişlikte alanında etkili olur. Yeni versiyon mermilerde bu oran %700 e kadar çıkmaktadır. HEAT mermisi eğer dönerse etkisini azalır. Bu yüzden merkezkaç kuvvetini azaltacak şekilde dizayn edilirler. Bu mermilerin özel dizanyları yivli toplarda ya da yivsiz toplarla atılabilir. HEAT başlıkları güdümlü füzelerde, silah bombalarında veya havan mermilerinde kullanılabilir.

Arjun, Hindistan ordusu için üretilen ana muharebe tankıdır. Adını Hindistan'da çok bilinen Mahabharata destanındaki bir kahramandan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">8,8 cm KwK 36</span> Pzkw VI Tiger I tankının ana silahı olan elektrik ateşlemeli tank topu

8.8 cm KwK 36 L/56 ya da 8.8 cm Kampfwagenkanone 36 L/56. Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan 8.8 cm çapında elektrik ateşlemeli tank topudur. Bu top Pzkw VI Tiger I tankının ana silahıydı. Krupp firması tarafından üretilmiştir.

KwK 43 L/71 Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan 8.8 sm çapında tank topudur. PaK 43 adıyla da bilinen uçaksavar topunun zırhlı araçlar için yeniden dizayn edilmiş modelidir. Bu top Panzerkampfwagen VI Ausf. B Tiger II tankının ana silahıydı. Ayrıca tank imha edici Jagdpanther, Nashorn ve SdKfz.184 Panzerjäger Tiger (P) Elefant/Ferdinand da bu topla donatıldı. İlk kez KwK/PaK 43 serisi Nashorn tank imha edicide kullanıldı. İlk kullanıldıklarında hala PaK 43 modeli olarak anılıyordu.İlk üretildiklerinde yekpare bir namlusu olan bu top daha sonra iki parçalı namluya geçildi. Namlunun iki parçalı olması topun etkisini azaltmadı.Bu top 6.4 m boyu ile Panzerkampfwagen VI Ausf. E Tiger I tankında kullanılan 8.8 cm KwK L/56 model topdan daha uzundu. Ve kullandığı 822 mm lik mermi ayrıca Tiger I e ait KwK 36 topunda kullanılan mermilere nazaran hatırı sayılır büyüklük ve ağırlıktaydı. Bu mühimmat PaK/KwK 43 serilerine ait bütün toplarda kullanılabiliyordu. Bu seri şu toplardan oluşuyordu: PaK 43, PaK 43/41, PaK 43/1 (Nashorn), PaK 43/2 (Ferdinand/Elefant), PaK 43/3 and 43/4 (Jagdpanther) and KwK 43.

7,5 cm PaK 40, 7,5 sm çapında, Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından, II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan, en başarılı tanksavar toplarından biriydi. 1939-1941 yılları arasında Rheinmetall firması tarafından üretildi.

7.5 cm KwK 42 L/70 (7.5 cm Kampfwagenkanone 42 L/70)) 7.5 sm çapında Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan tanksavar toplarından biriydi. Unterlüß de bulunan Rheinmetall AG firması tarafından geliştirildi ve üretildi. Bu top orta sınıf SdKfz.171 Panther tankı ve SdKfz.162/1 Jagdpanzer IV/70(A)/(V) tank imha ediciye monte edildi. Tank imha edicilere takılan modele7.5 cm PaK 42 (7.5 cm Panzerabwehrkanone 42) denildi.

PaK 36(r) (7,62 cm Panzerabwehrkanone 36(russisch)) Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tanksavar silahıydı. Silah aslında Sovyet yapımı 76-mm tümen topu M1936 (F-22)'nin değiştirilmiş modeliydi.

PaK 97/38, Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tanksavar silahıydı. Silahın namlu kısmı Fransız yapımı Canon de 75 modèle 1897 topuna ve kundağı ise Alman 5 cm PaK 38 e aitti.

PaK 36 Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında 3,7 sm kalibrelik mermi atma kapasitesine sahip bir tanksavar silahıydı. 1936 yılında Rheinmetall firması tarafından geliştirilen bu silah ilk olarak İspanya İç Savaşı sırasında kullanıldı. 3,7 cm KwK 36 topu da aslında bu silah ile aynı özellikleri taşıyordu. Tek farkı Panzer III tankı gibi bazı tankların ana silahını oluşturuyordu.

Škoda A7 Çekoslovakya da bulunan Skoda Works firması tarafından geliştirilen 37 mm çapında bir tür tank topuydu.

4,2 cm PaK 41 Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hafif sınıf bir tanksavar topu.

M6 37 mm KMO ABD tarafından üretilen ve Amerikan Ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Tank imha edici olarak kullanılan bir Zırhlı savaş aracıydı.

Kinetik enerjili delici bir mühimmat türüdür. Patlayıcı ihtiva etmeyen ve hedefin içinden geçmek için kinetik enerjiden yararlanan bir anti tank mermisidir.

Geri tepmesiz top veya geri tepmesiz tüfek terimleri ağır mermileri fırlatmak için kullanılan hafif yapıdaki silahlara verilen addır. Teknik olarak namlusu yivli olan silahlara tüfek, yivsiz model namluya sahip geri tepmesiz silahlara ise top denir. Geri tepmesiz tüfeklerde bu fark göz önünde bulundurulmaz.

T57 ağır tankı, Amerikan ordusu tarafından Soğuk Savaş döneminde M103 ağır tankının daha da geliştirilmiş versiyonu olarak geliştirilen deneysel bir ağır tanktı. Ağır zırh ve uzun menzilli 120 mm yivli topa sahip olan T57'nin, Avrupa'daki Amerikan ağır tank brimlerinde hizmet veren M103'ün yerini alması gerekiyordu. Gövde cephesindeki zırhın kalınlığı 5–8 inç (130–200 mm) arasında değişecek ve taret her tarafta maksimum 5,98 inç (152 mm) olacaktı. Fransız AMX 50 projesi gibi, salınımlı bir kuleye sahip olacaktı. Ayrıca 153 mm'lik bir top alacaktı. 203 mm'lik bir topun monte edilmesi için deneyler de yapıldı, ancak kısa süre sonra bunun mümkün olmadığı görüldü. Ağır zırhlı taretin ve topun fazla ağırlığı nedeniyle taret salınım sisteminde birden fazla sorun keşfedilince projeden vazgeçildi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.