İçeriğe atla

Yüksek Siyasi Konsey

Yüksek Siyasi Konsey
Arapçaالمجلس السياسي الأعلى
Genel Bakış
Kuruluş28 Temmuz 2016 (2016-07-28)
Ülke Yemen
LiderBaşkan (Mehdi el-Meşat)
İkametSan'a
İnternet sitesiyemen.gov.ye (ölü)
(27 Nisan 2021 arşivi)

Yüksek Siyasi Konsey (YSK; Arapça: المجلس السياسي الأعلى al-Majlis as-Siyāsiyy al-ʾAʿlā), Yemen'i yönetmek üzere Husi hareketi ve Genel Halk Kongresi (GHK) tarafından oluşturulan ve büyük ölçüde tanınmayan bir yürütme organıdır. 28 Temmuz 2016'da kurulan ve dokuz üyeden oluşan başkanlık konseyinin başkanlığını 19 Nisan 2018'de bir insansız hava aracı saldırısı sonucu hayatını kaybedene kadar Salih Ali es-Sammad, başkan yardımcılığını ise Kasım Labozah yürütmüştür.[1] Konseyin yönettiği bölge, 1990 yılında Güney Yemen ile birleşen eski Kuzey Yemen'in (Marib hariç) büyük bir kısmını kapsamaktadır.

YSK, Yemen'de devlet başkanlığı görevini yürütmekte ve 2015 yılında Yemen İç Savaşı sırasında oluşan siyasi boşluğu doldurmak amacıyla Yemen'in devlet işlerini yönetmektedir.[2] Konsey, mevcut anayasa temelinde ülkeyi yönetmek ve devlet işlerini idare etmek için bir temel oluşturmayı amaçlamaktadır.[1][3] Daha sonra YSK, Ulusal Kurtuluş Hükûmeti olarak bilinen Abdülaziz bin Habtur liderliğindeki yeni hükûmetin kurulmasından da sorumlu oldu.[4]

Üyeler 14 Ağustos 2016 tarihinde yemin etmiştir.[5] Yüksek Devrim Komitesi (YDK) 15 Ağustos'ta iktidarı Yüksek Siyasi Konseye devretti.[6] YSK uluslararası alanda tanınmıyor ve sadece İran tarafından tanınıyor; Husiler Ağustos 2019'da İran'a bir büyükelçi atadı.[3][7][8] Husilerin YSK'yi kurması uluslararası toplum tarafından kınandı ve Birleşmiş Milletler bu eylemi resmi olarak "Yemen anayasasının açık bir ihlali" olarak tanımladı ve konseyi Yemen barış sürecini sabote etmekle suçladı.[3][9][10]

Arka plan

Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur el-Hadi ve Başbakan Halid Baha'nın Ocak 2015'te Husi isyancıların cumhurbaşkanlığı sarayını ele geçirmesi üzerine istifa etmelerinin ardından Husi lideri Abdülmelik el-Husi'nin kuzey ve güneyden eşit temsiliyete sahip altı üyeli bir "geçici cumhurbaşkanlığı konseyi" önerdiği ancak bu önerinin Güney Hareketi tarafından reddedildiği bildirildi.[11] Bununla birlikte Husiler 1 Şubat'ta Yemen'deki siyasi gruplara bir ültimatom vererek mevcut siyasi krize bir çözüm bulmamaları halinde Husi "devrimci liderliğinin" devlet üzerindeki resmi otoritesini üstleneceği uyarısında bulundu.[12] Reuters'a göre siyasi gruplar ülkeyi bir yıla kadar yönetecek geçici bir başkanlık konseyi kurulması konusunda anlaştı. Eski Güney Yemen Cumhurbaşkanı Ali Nasır Muhammed başlangıçta geçici lider olarak düşünülüyordu, ancak Muhammed daha sonra bu görevi reddetti.[13]

6 Şubat 2015'te Husiler, Vekiller Meclisinin feshedildiğini ilan ederek San'a'da yönetimi resmen devraldı ve Yemen'i iki yıl boyunca yönetecek bir "başkanlık konseyi" kurulacağını, 551 üyeli yeni bir ulusal konseyin oluşturulması için de bir "devrimci komite"nin görevlendirileceğini duyurdu.[14] Bu yönetim planı daha sonra Husi Ensarullah politbüro lideri Salih Ali es-Sammad tarafından da teyit edildi ve ulusal konseyin ülkeyi yönetmek üzere beş üyeli bir başkanlık konseyi seçeceğini söyledi.[15]

Mevcut üyeler

Dışişleri Bakanlığı, YSK'nin aşağıdaki üyelerini listelemektedir:[16]

Rol Ad
Başkan Mehdi el-Meşat
Üye Sadık Emin Ebu Ras
Üye Muhammed Ali el-Husi
Üye Salih Mabhut el-Nuaymi
Üye Cabir Abdullah Galib el-Vahbani
Üye Mübarek Salih el-Mişn ez-Zaidi
Üye Sultan Ahmed Abid Rabbo es-Sami
Üye Halid Muhammed Said el-Dini
Üye Ahmed Galib er-Rahavi

Ulusal Kurtuluş Hükûmeti

2 Ekim 2016 tarihinde Abdülaziz bin Habtur Husiler tarafından başbakan olarak atandı.[4] 4 Ekim'de kabinesini kurdu.[17] Kabine Güney Hareketi üyelerinden oluşmaktadır.[18] Ancak kabine uluslararası alanda tanınmamaktadır.[19]

28 Kasım 2016 tarihinde yeni bir kabine kurulmuştur.[20] Kabine sadece Salih yanlısı GHK ve Ensarullah Hareketi üyelerinden oluşmaktadır.

Ancak BM Yemen Özel Temsilcisi İsmail Veled Şeyh Ahmed bu hamlenin "yeni ve gereksiz bir engel" olduğunu söyledi ve şöyle devam etti "Yemen kritik bir dönemeçte. Ensarullah ve Genel Halk Kongresi tarafından kısa süre önce atılan adımlar barışçıl bir çözüm arayışını zorlaştırmaktan başka bir işe yaramayacaktır. Taraflar Yemen'in ulusal çıkarlarını dar partizan hırsların üzerinde tutmalı ve siyasi bölünmeleri sona erdirmek ve ülkenin güvenlik, insani ve ekonomik sorunlarını ele almak için derhal adım atmalıdır." Ayrıca böyle bir eylemin barış görüşmelerine zarar verebileceğini iddia etti.[21]

27 Ekim 2020 tarihinde Gençlik ve Spor Bakanı Hasan Muhammed Zaid başkent San'a'da kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafından vurularak öldürüldü.[22]

Makam Görevdeki Başlangıç
Başbakan Abdülaziz bin Habtur 4 Ekim 2016
Güvenlik İşlerinden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Celal er-Raveyşan 28 Kasım 2016
Hizmet İşlerinden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mahmud Abdülkadir el-Cüneyd 1 Ocak 2018
Ekonomik İşlerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin Abdullah Makbuli 28 Kasım 2016
İçişleri Bakanı Abdulhekim Ahmed el-Mevri 13 Aralık 2017
Planlama ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Abdülaziz el-Kumaim Temmuz 2017
Enformasyon Bakanı Dayfallah Kasım Salih eş-Şami[23]10 Kasım 2018
Dışişleri Bakanı Hişam Şerif Abdullah28 Kasım 2016
Ulusal Diyalog Çıktıları ve Ulusal Uzlaşmadan Sorumlu Devlet Bakanı Ahmed Salih el-Gani 28 Kasım 2016
Gençlik ve Spor Bakanı Hasan Muhammed Zaid 28 Kasım 2016
Hukuk İşleri Bakanı Abdurrahman Ahmed el-Muhtar 28 Kasım 2016
Eğitim Bakanı Yahya Bedreddin el-Husi 28 Kasım 2016
Kamu Hizmetleri ve Sigorta Bakanı Talal Aklan 28 Kasım 2016
Parlamento İşleri ve Şura Konseyinden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Abdullah Ebu Hulayka 28 Kasım 2016
Savunma Bakanı Muhammed el-Atifi 28 Kasım 2016
Sanayi ve Ticaret Bakanı Abdu Muhammed Bişr 28 Kasım 2016
Balıkçılık Bakanı Muhammed Muhammed ez-Zübeyri 28 Kasım 2016
Adalet Bakanı Ahmed Abdullah Akabat 28 Kasım 2016
Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanı Hüseyin Ali Hazib 28 Kasım 2016
Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Faykah es-Sayid Balavi 28 Kasım 2016
Turizm Bakanı Nasır Mahfuz Bağazkoz 28 Kasım 2016
Bayındırlık ve Karayolları Bakanı Galib Abdullah Mutlak 28 Kasım 2016
Su ve Çevre Bakanı Nabil Abdullah el-Vezir 28 Kasım 2016
Petrol ve Madenler Bakanı Ahmed Abdullah Naci Dars 1 Ocak 2018
Elektrik ve Enerji Bakanı Lutf Ali el-Cermuzi 28 Kasım 2016
Yerel Yönetim Bakanı Ali bin Ali el-Kays 28 Kasım 2016
Dini Vakıflar ve Rehberlik Bakanı Şeif Ali el-Kulaisi 28 Kasım 2016
Gurbetçi İşleri Bakanı Muhammed Said el-Maşcari 28 Kasım 2016
Maliye Bakanı Salih Ahmed Şaban 28 Kasım 2016
İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Musfer Abdullah Salih el-Nümeyir 16 Aralık 2017
Tarım ve Sulama Bakanı Gazi Ahmed Muhsin 28 Kasım 2016
Teknik Eğitim ve Mesleki Eğitim Bakanı Muhsin Ali el-Nakib 28 Kasım 2016
Kültür Bakanı Abdullah Ahmed el-Kıbsi 28 Kasım 2016
Ulaştırma Bakanı Zekeriya Yahya eş-Şami 28 Kasım 2016
İnsan Hakları Bakanı Alya Faysal Abdüllatif eş-Şeba 28 Kasım 2016
Devlet Bakanı Faris Manaa

Nabih Muhsin Ebu Naştan Radhiye Muhammed Abdullah Aubayd Selim bin Dabia Hamid Avad el-Mizcaci Abdülaziz Ahmed el-Bekir

28 Kasım 2016

Diğer devletlerle diplomatik ilişkiler

Ulusal Kurtuluş Hükûmetinin başta İran olmak üzere sadece birkaç ülke ile diplomatik ilişkisi bulunmaktadır. Ayrıca hükûmetin Abhazya, Kuzey Kore ve Rusya ile de diplomatik temasları bulunuyor. 2015 yılında The Wall Street Journal, hükûmetin Çin, İran ve Rusya ile temas kurmaya çalışacağını bildirdi.[24] 2016'da bir Ulusal Kurtuluş Hükûmeti yetkilisi birkaç Kuzey Koreli diplomatı Şam'a davet etmişti.[25] Aynı yıl Ulusal Kurtuluş Hükûmetinden bir heyet Rusya'yı ziyaret etmiş ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı ile görüşmüştü.[26] Dışişleri Bakanı Hişam Şeraf Abdullah 2017 yılında Sana'daki Rusya ve Suriye Büyükelçiliği maslahatgüzarlarıyla bir araya geldi.[27][28] Ağustos 2019'da Ulusal Kurtuluş Hükûmeti Tahran'a bir büyükelçi atadı.[29][30] 2020 yılının başlarında Saba Haber Ajansı, Hişam Şerif Abdullah'ın Çin'i "dost bir hükümet" olarak nitelendirdiğini bildirdi.[31] Ekim 2020'de İran San'a'ya bir büyükelçi atadı.[32][33][34] İki ay sonra Amerika Birleşik Devletleri İran'ın San'a büyükelçisine yaptırım uyguladı.[35] Ağustos 2020'de Ulusal Kurtuluş Hükûmeti Şam'a bir büyükelçi atadı.[36] Mart 2021'de, Ulusal Kurtuluş Hükûmeti Şam'a Büyükelçi atadı ve Abhazya'nın Suriye Büyükelçisi ile bir araya geldi.[37] Ekim 2023'te Suriye, Ulusal Kurtuluş Hükûmetinin temsilcilerini Şam'daki Yemen büyükelçiliğinden sınır dışı etti.[38]

Milli Kurtuluş Hükûmetinin Başkanı, Meclis Başkanı ve Dışişleri Bakanı; Cezayir,[39] Bahamalar,[40] Komorlar,[41] Kiribati,[42] Malavi,[43] Malta,[44] Moğolistan,[45] Karadağ,[46] Slovenya,[47] Güney Sudan[48] ve Venezuela[49] gibi çok çeşitli ülkelere çok sayıda diplomatik nota göndermiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b "Saba Net – Yemen news agency". 6 Ağustos 2016. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Yemen: Ansar Allah signs agreement with Saleh's party creating supreme political council – Middle East Confidential". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016. 
  3. ^ a b c "Yemen: Houthi, Saleh council formation criticised by UN". www.aljazeera.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  4. ^ a b "Yemen's Houthis ask former Aden governor to form government". Reuters. 2 Ekim 2016. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017. 
  5. ^ "Saba Net – Yemen news agency". 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2016. 
  6. ^ "Saba Net – Yemen news agency". 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2016. 
  7. ^ "Yemen Shiite Rebels Appoint an Ambassador to Iran for First Time". Bloomberg. 18 Ağustos 2019. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019 – www.bloomberg.com vasıtasıyla. 
  8. ^ "North Korea's Balancing Act in the Persian Gulf". HuffPost. 17 Ağustos 2015. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020. 
  9. ^ "Yemen: Houthi, Saleh council formation criticised by UN". Al Jazeera (İngilizce). 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  10. ^ "UN criticizes Houthi, Saleh council formation". Yemeni Media Center. 29 Temmuz 2016. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Yemen's Houthis hold boycotted talks with single party". www.aljazeera.com. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2016. 
  12. ^ "Houthis set deadline to resolve Yemen crisis". Al Jazeera. 1 Şubat 2015. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  13. ^ "Yemeni Parties Agree To Form Presidential Council Despite Missing Deadline: Report". International Business Times. 5 Şubat 2015. 18 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2016. 
  14. ^ "HuffPost – Breaking News, U.S. And World News". HuffPost. 6 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  15. ^ Nordland, Rod; Almosawa, Shuaib (10 Şubat 2015). "U.S. Embassy Shuts in Yemen, Even as Militant Leader Reaches Out". The New York Times. 18 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2017. 
  16. ^ "Supreme Political Council". Ministry of Foreign Affairs. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  17. ^ "Yemen rebels form rival government". 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "Yemen rebels form rival government". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  19. ^ "UN rejects Yemen rebels' bid to form government". Gulf News. 5 Ekim 2016. 16 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  20. ^ "Saba Net – Yemen news agency". 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  21. ^ "Note to Correspondents – Statement attributable to the Secretary General's Special Envoy for Yemen Ismail Ould Cheikh Ahmed". 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  22. ^ Staff (27 Ekim 2020). "Houthi official gunned down in Yemeni capital". Reuters. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020. 
  23. ^ "رئيس المجلس السياسي الأعلى يصدر قراراً بتعيين ضيف الله الشامي وزيراً للإعلام". وكالة سبأ (Arapça). 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  24. ^ "Yemen's Houthis Seek Iran, Russia and China Ties". Wall Street Journal. 6 Mart 2015. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  25. ^ "North Korea trying to sell weapons to Houthis, secret UN report reveals". Arab News. 4 Ağustos 2018. 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  26. ^ "Russia receives Yemen Houthi delegation". Middle East Monitor. 15 Aralık 2016. 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  27. ^ "Russia envoy meets with top Houthi diplomat in Yemen". Middle East Monitor. 25 Ocak 2017. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  28. ^ "Yemeni Foreign Minister, charge d'affaires of Syrian Embassy in Sanaa discuss developments in two countries". SANA. 11 Aralık 2017. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  29. ^ "Yemen Shiite Rebels Appoint an Ambassador to Iran for First Time". Bloomberg. 18 Ağustos 2019. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019. 
  30. ^ "Yemen Huthi rebels appoint 'ambassador' in Tehran". Zaman Alwsl. 18 Ağustos 2019. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  31. ^ "FM announces Yemen's solidarity with China". SABA. 3 Şubat 2020. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  32. ^ "New 'ambassador' in Sana'a signals Iran's ambitions in Yemen". The Arab Weekly. 18 Ekim 2020. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  33. ^ "Iran's New Ambassador to Sanaa Signals Prolonged War in Yemen". Inside Arabia. 30 Ekim 2020. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  34. ^ "Iran posts ambassador in Houthi-held Yemeni capital". Al Arabiya. 17 Ekim 2020. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  35. ^ "Fresh U.S. Sanctions Target Iranian Envoy To Yemen's Huthi Rebels". Radio Free Europe/Radio Liberty. 8 Aralık 2020. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  36. ^ "New ambassador to Syria sworn in before President". SABA. 15 Kasım 2020. 24 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  37. ^ "Bagrat Khutaba met with the Ambassador of Yemen to Syria". Abkhaz Foreign Ministry. 15 Mart 2021. 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  38. ^ "Syria expels Houthi 'diplomatic mission' in Damascus". Arab News. 12 Ekim 2023. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
  39. ^ "Parliament speaker congratulates Algerian counterpart". SABA. 11 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  40. ^ "FM congratulates counterpart in Bahamas on National Day". SABA. 8 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  41. ^ "President Al-Mashat congratulates Comoros' President on National Day". SABA. 6 Temmuz 2021. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021. 
  42. ^ "FM congratulates counterparts in Kiribati, Sao Tome". SABA. 11 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  43. ^ "Foreign Minister congratulates Comorian, Malawian counterparts". SABA. 5 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  44. ^ "Foreign Minister congratulates counterparts in Malta, Armenia, Belize on National Days". SABA. 22 Eylül 2020. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  45. ^ "FM congratulates Mongolian counterpart". SABA. 10 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  46. ^ "FM congratulates counterpart in Republic of Montenegro on National Day". SABA. 12 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  47. ^ "FM congratulates counterparts in Mozambique, Slovenia". SABA. 24 Haziran 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  48. ^ "FM congratulates counterpart in South Sudan on National Day". SABA. 7 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  49. ^ "FM congratulates counterparts in Cape Verde, Bolivarian Venezuela". SABA. 4 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yemen</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Yemen, resmî adıyla Yemen Cumhuriyeti, Orta Doğu'da yer alan bir ülke. Kuzeyinde Suudi Arabistan, kuzeydoğusunda Umman ile komşudur. Batısını Eritre ve Cibuti, güneybatısını Somali çevreler. Yemen; 555.000 km2 yüz ölçümüne sahiptir ve 1.200 km uzunluğunda sahil şeridiyle Arap Yarımadası'nın güney ucunda yer almaktadır. Güneyinde Hint Okyanusu'nun uzantısı Aden Körfezi, kuzeyinde Kızıldeniz, güneybatısında ise bu ikisini ayıran Babülmendep Boğazı bulunmaktadır. Yemen'in Umman Denizi ile Kızıldeniz'de en büyükleri Haniş ve Sokotra olmak üzere 200'e yakın adası bulunmaktadır. En büyük şehri ve başkenti San'a'dır. 2022 yılı itibarıyla Yemen'in nüfusunun yaklaşık 31 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Yemen; Arap Birliği, Birleşmiş Milletler, Bağlantısızlar Hareketi ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Abdullah Salih</span> Yemenin eski cumhurbaşkanı

Ali Abdullah Salih, , Yemen Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olarak 2012 yılında kadar görev yapmıştır. Daha önce devlet başkanı görevine 1978'den 1990 yılına kadar Yemen Arap Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanı olarak görev yaptı. Yemen'in en uzun görevde kalan devlet başkanıdır. 2 Şubat 2011'de 2013 yılındaki seçimlerde yeniden aday olmayacağını açıkladı. Silahsız protestoculara karşı hükûmetin şiddetli yanıt vereceğini açıkladı. Partisinin milletvekilleri 23 Şubat 2011 tarihinde istifa etti. 10 Mart 2011'de Salih yasama ve yürütme yetkilerini ayırarak, yeni bir anayasa konusunda bir referandum yapacağını ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Şebve (il)</span> Yemenin ili

Şebve, Yemen'in 22 ilinden birisidir. Şebve ili ülkenin güneyinde yer alır. Yönetim merkezi Atak şehridir. İlin yüzölçümü 47,728 km2, 2011 yılı resmi nüfusu 668,000 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de Husi Darbesi</span>

Yemen'de Husi Darbesi, 2014 yılının Eylül ayında başlayan çatışmalar sonrasında, 2015 yılının Ocak ayında başkent Sana'a'da hükûmetin ve cumhurbaşkanının istifa etmek zorunda kalmasıyla sonuçlanan çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Husiler</span> Yemende faaliyet gösteren İran destekli Şii silahlı örgüt

Husiler ya da resmî adıyla Ensarullah, Yemen'de faaliyet gösteren Zeydi gruptur. Grup, ismini kurucusu Hüseyin Bedreddin el-Husi'den almıştır. İlk kez 2004 yılında silahlı ayaklanma başlatmışlardır. 2004 yılından beri İran tarafından malî ve askerî destek almaktadır. 2015 yılında gerçekleştirdikleri mücadele ile San'a ve parlamentoyu ele geçirmişlerdir. Grubun sloganı, "Allah büyüktür! İsrail'e ölüm, Amerika'ya ölüm, siyonizme lanet, İslam'a zafer!"dir. Bu slogan, Husi bayraklarında yer alır. Örgütün 7.000-30.000 arası silahlı militanı, 450.000 kadar sivil destekçisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yemen İç Savaşı</span>

Yemen İç Savaşı, 2015 yılının Mart ayından beri ülkedeki pek çok grup arasında devam eden çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">2015 Yemen askerî müdahalesi</span>

2015 Yemen askerî müdahalesi, 2015 yılında Suudi Arabistan öncülüğünde dokuz Arap ve Afrika ülkesinden oluşan askerî koalisyonun Yemen'e müdahalesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de COVID-19 pandemisi</span>

COVID-19 pandemisinin, Hadramut'taki ilk teyit edilen vakanın 10 Nisan'da beyan edilmesi üzerine Yemen'e yayıldığı doğrulandı. Teşkilatlar devletin zaten ciddi olan insani halini göz önünde bulundurarak bu hayret edici haberi "yıkıcı bir darbe" ve "kabus senaryosu" olarak ifade etti.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de kıtlık (2016-günümüz)</span> Kıtlık

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğünde Afrika ve Orta Doğu'dan 9 ülkenin koalisyon oluşturup Yemen'e müdahale etmesinden sonra Yemen ablukası yapılmış ve 2016 yılı itibarıyla kıtlık başlamıştır. Yemen nüfusunun 17 milyonunun risk altında olduğu tahmin edilmektedir. Kıtlık sonucu 3,3 milyondan fazla çocuk, hamile kadın ve lohusalık döneminde olan kadın malnütrisyon tehlikesi yaşamaktadır. Kıtlığın en etkili olduğu bölge Husiler'in elinde tuttuğu El-Hudeyde ilinin merkezi olan El-Hudeyde liman şehridir. Norveç Mülteci Konseyi, Yemen'deki kıtlığın "devasa boyutlara" ulaşacağının düşünüldüğünü açıklamıştır. Bunlarla birlikte, kıtlık süresince günde 5 bin vakanın görüldüğü kolera salgını başlamıştır. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğündeki koalisyonun Yemen'in altyapısını hedef alması sonucu salgın ile mücadele edilememiş ve aynı zamanda bu saldırılar salgının yayılmasını kolaylaştırmıştır. UNICEF, koalisyonun Yemen'deki su altyapısını bilinçli şekilde hedef aldığını açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Devrim Komitesi (Yemen)</span>

Devrim Komitesi, Devrim Konseyi veya Yüksek Devrim Komitesi, Yemen'de faaliyet gösteren Zeydi bir grup olan Husiler tarafından Yemen İç Savaşı yıllarında kurulmuş geçici hükûmettir. Komitenin meşruiyeti başta Birleşmiş Milletler, Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere Yemen içinden bazı gruplar tarafından da kabul görmemiştir. Komitenin başkanlığını Muhammed el-Husi yapmıştır. 15 Ağustos 2016'da Devrim Komitesinin yetkilerinin bir kısmı Yüksek Siyasi Konseye devredilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de kolera salgını (2016-günümüz)</span>

Yemen'de kolera salgını, Ekim 2016'da başlamıştır. 2020 itibarıyla devam etmektedir. 2019'un sonundaki tabloya göre 2,236,570 vaka bildirilmiştir ve 3,886 insan -yarısından fazlası çocuk- ölmüştür. Suudi Arabistan'ın ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin başını çektiği koalisyonun Yemen'e askeri müdahalesi sonrası salgın daha da ölümcül hâle gelmiştir. Bu askerî müdahalede zaman zaman hastaneler ve altyapı hedef alınmıştır. 2016 yılında oluşan ekonomik kriz ve siyasi baskının getirileri olarak sağlık çalışanlarının birçoğunun maaşı ödenememiştir. Bunun sonucunda birçok sağlıkçı ülkeyi terk etmiştir. Dünya Sağlık Örgütü yöneticilerine göre bu salgın, Yemen'e yapılan askerî müdahalenin sonucudur. Yine aynı yöneticilere göre abluka sonucu çocuklar yeterli kadar beslenememiş, salgına karşı da korumasız kalmıştır. Bu süreç içerisinde 30.000'den fazla sağlıkçıya tam 10 ay herhangi bir ücret ödenememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Yemen ilişkileri</span>

Türkiye-Yemen ilişkileri, Türkiye ile Yemen arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

30 Aralık 2020'de, yeni kurulan Yemen hükûmetini taşıyan bir uçak, Aden Uluslararası Havalimanı'na indi. İniş sırasında bombalar patladı ve silahlı kişiler ateş açtı, 25 kişi öldü ve 110 kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Vekiller Meclisi (Yemen)</span> Yemen yasama organının alt meclisi

Vekiller Meclisi, Yemen Parlamentosu'nun alt meclisidir. Yasama gücünü üst meclis olan Şura Konseyi ile paylaşır. Vekiller Meclisinin, tek sandalyeli seçim bölgelerinde altı yıllık bir dönem için seçilen 301 üyesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yemen cumhurbaşkanı</span> Yemen devlet başkanı

Yemen Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Yemen devlet başkanıdır. Yemen Anayasası'na göre, cumhurbaşkanı aynı zamanda Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanı ve Yemen Hükûmeti yürütme erkinin başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bedreddin el-Husi</span> Yemenli siyasetçi ve alim

Bedreddin el-Husi Yemenli siyasetçi ve Zeydi alimi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmelik el-Husi</span>

Abdülmelik Bedruldin el-Husi veya Ebu Cibril, esas olarak Zeydi Müslümanlar'dan oluşan devrimci bir hareket olan Husi hareketi'nin lideri olarak görev yapan Yemenli bir politikacı ve dini liderdir. Kardeşleri Yahya ve Abdülkerim'in yanı sıra merhum kardeşleri Hüseyin, İbrahim ve Abdülhalik de grubun liderleridir. Abdülmelik Husi, Husiler'in Yemen'in kuzeyindeki Saada'yı Husiler'in ele geçirmesiyle başlayan Yemen İç Savaşı'nın önde gelen isimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Refah Muhafızı Operasyonu</span>

Refah Muhafızı Operasyonu, Aralık 2023'te Husiler öncülüğündeki ticaret gemilerine olan saldırılara yanıt vermek amacıyla oluşturulan çok uluslu bir koalisyon olarak duyuruldu. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı Lloyd Austin, uluslararası deniz güvenlik kuvvetinin oluşturulduğunu açıkladı ve bu kuvvet, Husi güçlerinin Yemen'den kaynaklanan tehlikeli saldırılarına karşı uluslararası deniz ticaretini korumayı amaçladığını söyledi. Sekreter Austin, "Son zamanlarda Yemen'den kaynaklanan sorumsuz Husi saldırılarındaki artış, ticaretin serbest akışını tehdit ediyor, masum denizcileri tehlikeye atıyor ve uluslararası hukuku ihlal ediyor" dedi. Refah Muhafızı Operasyonu, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Avustralya, Almanya, Güney Kore, Bahreyn, Kanada, Danimarka, Yeni Zelinda, Hollanda, Sri Lanka, Norveç, Seyşeller, Singapur ve Yunanistan gibi birçok ülkeyi bir araya getirerek, Güney Kızıldeniz ve Aden Körfezi'ndeki güvenlik sorunlarına ortaklaşa çözüm getiriyor." Mısır ve Suudi Arabistan, belirtilen katılımcılar arasında dikkat çekici bir şekilde yer almıyor. Bununla birlikte, operasyona gizlice katılan 10 ek ülkenin olduğu bildiriliyor.

<span class="mw-page-title-main">Posedion Archer Operasyonu</span>

Poseidon Archer Operasyonu, ABD ve İngiltere'nin Kızıldeniz krizi (2023-2024) esnasında Husilere karşı başlattığı askeri operasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Avad bin Mübarek</span> Yemenli siyasetçi

Ahmed Avad bin Mübarek, 5 Şubat 2024 tarihinden bu yana Yemen'in başbakanı olan Yemenli bir siyasetçidir. Aynı zamanda Yemen'in dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Daha önceleri Yemen'in Amerika Birleşik Devletleri büyükelçisi olarak görev yapmıştır.