İçeriğe atla

Yönlü çizge

Basit bir yönlü çizge. Kenarlar oklarla gösterilmiştir. Ok başının yönü kenarın yönünü belirtir. Buradaki iki başlı ok aslında üst üste binmiş iki karşıt kenardır.

Çizge teorisinde, yönlü çizge düğümler ve hepsi birer yöne sahip kenarlardan oluşan çizgedir.

Tanım

Biçimsel terimlerle, bir yönlü çizge G = (V,A) sıralı çiftiyle ifade edilir:[1]

  • V düğümler ya da noktalar kümesidir,
  • A sıralı düğüm çiftlerinden oluşur ve oklar' ya da yönlü kenarlar kümesi olarak adlandırılır.

Yönlü çizge, kenarları sırasız düğüm çiftlerinden oluşan yönsüz çizgelerden ayrılır.

Yukarıdaki tanıma binaen aynı kaynaktan aynı hedefe giden birden fazla ok olamaz, ancak bazı yazarlar çok oklu daha geniş bir tanımı benimser; bu durumda tanım kümeyle değil çoklukümeyle yapılır. Yine yukarıdaki tanıma binaen, yönlü çizgeler döngülere sahip olabilir (çıktığı düğüme dönen oklar), ancak bazı yazarlar buna izin vermeyen daha dar bir tanımı benimser.[2] Özel olarak, döngüsel oklara sahip olmayan yönlü çizgeler basit yönlü çizge olarak adlandırılır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Bang-Jensen & Gutin (2000). Diestel (2005), Kısım 1.10. Bondy & Murty (1976), Kısım 10.
  2. ^ Chartrand, Gary (1977). Introductory Graph Theory. Courier Corporation. ISBN 9780486247755. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çizge teorisi</span> nesneler arasındaki ikili ilişkileri modellemek için kullanılan matematiksel yapılar olan grafiklerin incelenmesi

Graf teorisi, çizge teorisi veya çizit teorisi, grafları inceleyen matematik dalıdır. Graf, düğümler ve bu düğümleri birbirine bağlayan kenarlardan oluşan bir tür ağ yapısıdır. Bir graf, çizge veya çizit, düğümlerden (köşeler) ve bu düğümleri birbirine bağlayan kenarlardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Doğal sayılar</span> sayma sayıları kümesine 0ın eklenmesiyle oluşan sayılar kümesi

Doğal sayılar, şeklinde sıralanan tam sayılardır ve kimi tanımlamalara göre 0 sayısı da bu kümeye dâhil edilebilir. Aralarında standart ISO 80000-2'nin de bulunduğu bazı tanımlar doğal sayıları 0 ile başlatır ve bu durum negatif olmayan tam sayılar için 0, 1, 2, 3, ... şeklinde bir karşılık bulurken, bazı tanımlamalar 1 ile başlamakta ve bu da pozitif tam sayılar için 1, 2, 3, ... şeklinde bir eşlenik oluşturur. Doğal sayıları sıfır olmadan ele alan metinlerde, sıfırın da dahil edildiği doğal sayılar bazen tam sayılar olarak adlandırılırken diğer bazı metinlerde bu terim, negatif tam sayılar da dahil olmak üzere tam sayılar için kullanılmaktadır. Özellikle ilkokul seviyesindeki eğitimde, doğal sayılar, negatif tam sayıları ve sıfırı dışlamak ve saymanın ayrık yapısını, gerçek sayıların bir karakteristiği olan ölçümün sürekliliğiyle karşıtlık oluşturmak amacıyla sayma sayıları olarak adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Grup teorisi</span> simetrileri inceleyen matematik dalı

Grup teorisi veya Grup kuramı, simetrileri inceleyen matematik dalıdır. Simetri kuramı olarak da adlandırılabilir. Bir nesnenin simetrileri ile kast edilen, nesneye uygulandığında nesneye hiçbir etki olmamış gibi sonuç veren dönüşümlerdir. Her nesnenin en az bir simetrisi vardır: hiçbir şey yapmadan olduğu gibi bırakma dönüşümü. Bahsettiğimiz dönüşümlerin tersleri de vardır ve aradığımız özellikleri sağlarlar. Son olarak da dönüşümlerin art arda yapılması, birleşimli bir işlemdir. Bu üç koşula sırasıyla birim elemana sahip olma, elemenların tersi olma ve grup işleminin birleşmeli olması denir. Bu kavramların matematikte soyutlanması, üzerinde tersinebilir ve bileşme özelliğine sahip ikili bir işlemin tanımlı olduğu kümeler ile yapılır. Daha detaylı açıklamak gerekirse, grup nesnesi bir küme G ve onun üzerinde tanımlı bir işleminden oluşur. Bu operasyonun aşağıdaki şartları sağlaması gereklidir:

Veri yapısı, bilgisayar ortamında verilerin etkin olarak saklanması ve işlenmesi için kullanılan yapı.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız küme problemi</span>

Bağımsız küme bir çizgede birbirleriyle komşu olmayan düğümleri içeren kümedir. çizgede düğümler kümesi 'de arasında ayrıt olan iki düğüm bulunmuyorsa S bağımsızdır denir. Bağımsız küme problemi NP-Tam bir problemdir. Yani Polinomsal zaman'da problemi çözen bir algoritma bulunamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Küme</span> matematiksel anlamda tanımsız bir kavramdır. Bu kavram "nesneler topluluğu veya yığını" olarak yorumlanabilir.

Küme, matematikte farklı nesnelerin topluluğu veya yığını olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımdaki "nesne" soyut ya da somut bir şeydir. Fakat her ne olursa olsun iyi tanımlanmış olan bir şeyi, bir eşyayı ifade etmektedir. Örneğin, "Tüm canlılar topluluğu", "Dilimiz alfabesindeki harflerin topluluğu", "Masamın üzerindeki tüm kâğıtlar" tümcelerindeki nesnelerin anlaşılabilir, belirgin oldukları, kısaca iyi tanımlı oldukları açıkça ifade edilmektedir. Dolayısıyla bu tümcelerin her biri bir kümeyi tarif etmektedir. O halde, matematikte "İyi tanımlı nesnelerin topluluğuna küme denir." biçiminde bir tanımlama yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Düğüm</span> bir parça ip, ip veya benzeri bir şey bağlayarak yapılan bir tutturma

Düğüm; ip vb. doğrusal cisimleri, birbirine tutturmak için kullanılan yöntemdir. Düğüm, bir veya birden fazla ipten, dokumalardan, sicim ve kayışlardan, zincirlerden, hatta birbirine bağlanmış hatlardan meydana gelen dokumalardan meydana gelebilir. Düğümler, bağlama yöntemleri, kullanımları, hikâyeleri, kökenleri ve düğüm teorisinin matematiksel gözlemleri nedeniyle ilginç nesneler olarak tanınırlar.

Hamilton Yolu, yönlü veya yönsüz bir grafta Hamilton yolu veya Hamilton devresinin olup olmadığının kararının verilmesinin problemidir.

Köşe Örtme, bir çizge (graf) içerisindeki tüm kenarların en az sayıda seçilebilecek düğüm ile kapsanabilir olup olmadığının bulunması problemidir. Bu problemin NP sınıfı içerisinde olduğu bilinmektedir. Amaç, bu problemin NP-Tam sınıfında olup olmadığının ispatıdır.

Dağıtılmış kuyruklama çift hatlı veri yolu kısa adıyla DQDB ; istatistiksel çoklama yöntemini kullanarak fiberoptik ortamların geniş band olanaklarının ortak kullanımı için geliştirilmiştir. DQDB, iki yönlü bir veri yolu üzerinde dağıtılmış kuyruklama erişim mekanizmasını kullanan bir standarttır. Haberleşmede, DQDB dağıtık çoklu erişimli ağdır.

<span class="mw-page-title-main">İzbarço bağı</span>

İzbarço bağı, İp ucu dirseğinin bir ip bedeni döngüsüne sancak bağı şeklinde tutturulmasıyla ip ucunda sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir, yani bir Sancak bağı halkasıdır, Bulin bağı veya Borina düğümü de denir. İzbarço bağı farklı alanlarda farklı şekilde isimlendirilmiştir; Yay, bulin, elde emniyet ve izbaroço bağı aynı bağı ifade eden farklı isimlendirmelerdir.

<span class="mw-page-title-main">İki parçalı yarım</span>

Graf teorisinde, düğüm kümesi G = (U,V,E) olarak gösterilen iki parçalı graf'ın U veya V parçaları, "U'da bulunan her ui ve uj düğümü için, G üzerinden geçen ve 2(iki) uzunluğunda olan bir uiuj geçişi vardır" koşulunu sağlıyorsa, (konuşma diliyle G iki parçalı grafının yarısı anlamına gelecek şekilde) İki parça yarım (bipartite half) veya olarak adlandırılır.

Hamilton yolu problemi, Hamilton yolunun çözümü ile ilgili problemdir.

<span class="mw-page-title-main">Kamyoncu düğümü</span>

Kamyoncu düğümü, insan elinin kuvvetini katlayarak ipi gerdirebilme işine yarayan düğümler düzenidir.

<span class="mw-page-title-main">İki parçalı graf</span>

Graf teorisinde, düğümleri her kenar iki kümede de birer bitiş ucuna sahip olacak şekilde iki ayrı kümeye ayrılabilen graflara iki parçalı graf adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Bayes ağı</span>

Bir Bayes ağı, Bayes modeli ya da olasılıksal yönlü dönüşsüz çizge modeli bir olasılıksal çizge modelidir ve birbirleriyle koşulsal bağımlılıklara sahip bir rassal değişkenler kümesini yönlü dönüşsüz çizge(YDÇ) şeklinde ifade eder. Bayes ağları; gündelik hayatta meydana gelen bir olayı anlatmak ve o olayın gerçekleşmesine sebebiyet verebileceği bilinen birkaç olası nedenden herhangi birinin katkıda bulunan faktör olma olasılığını tahmin etmek için kullanılan ideal bir modelleme türüdür. Örneğin, bir Bayes ağı kullanılarak hastalıklar ve semptomları arasındaki olasılıksal koşul ilişkileri modellenebilir. Bu model kullanılarak, bir kişide görülen semptomlar verildiğinde bu kişinin bazı hastalıklara sahip olma olasılıkları hesaplanabilir. Buna benzer olarak neden-sonuç ilişkisi olan birçok olayın olasılığı bu modelleme ile görselleştirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Düğüm (matematik)</span> grafik teorisinde, bir grafikteki diğer birimlerle, kenarlarla bağlantılı birim

Düğüm matematikte ve özellikle çizge teorisinde, bir çizgeyi oluşturan temel elemandır. Bir çizge temel olarak düğüm ve kenarlardan oluşur. Çizge görselleştirilirken genellikle düğümler çember, kenarlar da çizgi veya ok şeklinde gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Graf (matematik)</span> kenarlarla çiftler halinde bağlanmış köşeler

Matematikte graf ya da çizge, nesne çiftlerinin bir anlamda "ilişkili" olduğu bir dizi nesne kümesini belirleyen bir yapıdır. Nesneler, köşeler adı verilen matematiksel soyutlamalara karşılık gelir ve ilgili düğüm çiftlerinin her birine bir kenar, ayrıt adı verilir. Tipik olarak bir graf, kenarları için çizgiler veya eğriler ile birleştirilen, düğümler için bir nokta veya daire kümesi olarak diyagram şeklinde gösterilir. Graflar ayrık matematikte çalışmanın amaçlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Çember sıkıştırma teoremi</span>

Çember sıkıştırma teoremi, düzlemde iç kısımları ayrık olan çemberler arasındaki olası teğetlik ilişkilerini tanımlar. Dairesel sıkıştırma, içleri ayrık olan bağlantılı bir çember koleksiyonudur. Bir çember sıkıştırmasının kesişme çizgesi (grafı), her çember için bir tepe noktasına ve teğet olan her çember çifti için bir kenara sahip olan çizgedir. Çember sıkıştırma, düzlemde veya eşdeğer olarak küre üzerindeyse, kesişme çizgesine madeni para (coin) çizgesi denir; daha genel olarak, iç-ayrık geometrik nesnelerin kesişme çizgelerine, teğetlik çizgeleri veya temas çizgeleri denir. Madeni para çizgeleri her zaman bağlı, basit ve düzlemseldir. Çember sıkıştırma teoremi, bunların bir çizgenin madeni para çizgesi olması için tek gereklilik olduğunu belirtir:

<span class="mw-page-title-main">Taban (lineer cebir)</span> Bir vektör uzayını tanımlamak için yeterli vektör kümesi

Lineer cebirde, taban, bir vektör uzayını tanımlamak için yeterli vektör kümesidir. Bir V vektör uzayının alt kümesi B bu uzayın tabanıysa, V'nin tüm elemanları B'nin elemanlarının biricik sonlu doğrusal birleşimleri şeklinde yazılabilir. Bu doğrusal birleşimlerin katsayıları, vektörün B üzerindeki bileşenleri ya da koordinatları olarak adlandırılır. Taban B'nin elemanlarına taban vektörleri denir.