İçeriğe atla

Xingu Nehri

Koordinatlar: 1°31′59″K 52°14′30″D / 1.53306°K 52.24167°D / 1.53306; 52.24167
Xingu Nehri
Xingu Nehri
Xingu Nehri
Konum
Ülke(ler)Brezilya
Genel bilgiler
AğızAmazon Nehri
Uzunluk1.640 km[1]
Havza alanı520.300 km²
Debi9.680 m³/s

Xingu Nehri (PortekizceRio Xingu; Mẽbêngôkre: Byti[2]), Brezilya'nın kuzeyinde bulunan bir nehirdir. Nehir, Amazon Nehri'nin güneydoğu kolu olup Amazon Havzası'nın en büyük temiz su kaynaklarından biridir.[3] Mato Grosso eyaletinden başlayarak Pará eyaletinde Amazon Nehri'ne dökülmektedir.

Brezilya'daki ilk Yerli Parkı, 1960'ların başında Brezilya hükûmeti tarafından nehir havzasında kuruldu.

Kaynakça

  1. ^ Ziesler, R.; Ardizzone, G.D. (1979). "Amazon River System". The Inland waters of Latin America. Gıda ve Tarım Örgütü. ISBN 92-5-000780-9. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Passos, João Lucas Moraes (2018). Caminhos mẽbêngôkre: andando, nomeando, sentando sobre a terra (Ph.D. dissertation). Brasília: Brasília Üniversitesi. 
  3. ^ Perez, M.S. "Where the Xingu Bends and Will Soon Break". American Scientist. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021. 

Konuyla ilgili yayınlar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brezilya</span> Güney Amerikada bir ülke

Brezilya, resmî adıyla Brezilya Federatif Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın en büyük ve en kalabalık ülkesidir. Latin Amerika'nın %47,7'sini kaplayan Brezilya, Ekvador ve Şili haricinde Güney Amerika ülkelerinin hepsi ile sınır komşusudur. Başkenti Brasília ve en kalabalık şehri São Paulo'dur. Brezilya, 26 eyaletten ve bir Federal Bölgeden oluşan bir federasyondur ve Portekizcenin resmi dil olduğu tek Güney Amerika ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Amazon (Nehir)</span>

Güney Amerika'da bulunan Amazon nehri, Afrika'daki Nil Nehri'nden sonra dünyanın en uzun ikinci nehridir. Büyük Okyanus'a 160 km. mesafede, Peru'daki And Dağları'nın doruklarından doğarak doğuya doğru bir seyir izleyip Atlas Okyanusu'na dökülür. 6.400 km uzunluğundaki Amazon'un taşıdığı su miktarı Mississippi, Nil ve Yangtze nehirlerinin taşıdıkları suların toplamından fazladır. Amazon, yıllık ortalama 180.000 m³/sn olan debisiyle ve suladığı Amazon Havzası'nın büyüklüğü itibarıyla en büyük nehirdir. Denize döküldüğü Atlas Okyanusu kıyılarında genişliği yaklaşık 240 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Rio de Janeiro</span> Brezilyanın ikinci büyük şehri ve Rio de Janeiro eyaletinin başkenti

Rio de Janeiro, bulunduğu eyaletin başkenti ve Brezilya'nın en büyük ikinci kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Amazon nehir yunusu</span>

Amazon nehir yunusu ya da diğer adlarıyla Boto, Pembe nehir yunusu Amazon Nehri ve Orinoco Nehri sistemlerinde bulunan bir tatlısu nehir yunusudur. Nehir yunuslarının en büyüğü olan bu tür, aynı yaşam alanı içinde bulunan ancak gerçek bir nehir yunusu türü olmayan Tucuxi ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Manaus</span>

Manaus, Brezilya'nin kuzeyinde bir kenttir. Amazonas eyaletinin merkezi ve eyaletin en büyük şehridir. Rio Negro Nehri ve Solimõeş Nehri'nin kıyısında, bu ırmakların kavuşup Amazon Nehri'ni oluşturduğu mevkinin yakınında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Altamira, Pará</span> Brezilyanın Pará eyaletinde belediye

Altamira, Brezilya'nın Pará eyaletinde bulunan belediye. Nüfus 2020 sayımına göre 115.969 idi. Belediye sınırları içindeki alan 159.696 kilometrekare olup bu özelliğiyle dünyanın yüzölçümü bakımından en büyük üçüncü şehridir ve yüzölçümü Yunanistan'dan büyük olup neredeyse Tunus boyutundadır. Nüfusu 2010 yılı itibarı ile 99.075'tir. Hava ulaşımı Altamira Havaalanı araclığıyla sağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amazon Ormanları</span> Güney Amerika kıtasında bir orman.

Amazon yağmur ormanları, Amazon Havzası'nın çoğunu kaplayan bir yağmur ormanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay Nehri</span> Güney Amerikada bulunan bir nehir

Uruguay Nehri Güney Amerika'da bulunan bir nehirdir. Nehir kuzeyden güneye doğru akar ve Brezilya, Arjantin ve Uruguay ülkelerinin topraklarından geçerek Arjantin'in Mesopotamia bölgesini diğer iki ülkeden ayırır. Brezilya'nın Santa Catarina ve Rio Grande do Sul eyaletlerinden geçer; doğuda Arjantin'in Misiones, Corrientes ve Entre Ríos eyaletlerinden; batıda Uruguay'ın Artigas, Salto, Paysandú, Río Negro, Soriano ve Colonia Bölümlerinden geçer. Rio de la Plata'ya katılarak Atlas Okyanusuna dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Francisco de Orellana</span>

Francisco de Orellana, İspanyol kâşif ve fatih. Ayrıca günümüzde Ekvador'un en büyük şehri olan Guayaquil şehrini kurmasıyla tanınmaktadır.

Dünyanın en uzun nehirleri listesi dünyada bulunan 1.000 km'den daha uzun olan nehir sistemlerini ihtiva eder. Uzunluk kavramı karmaşık ve tartışmalıdır. Değişik kaynaklar bir nehir sistemi hakkında bazen birbirinden farklı bilgiler vermektedir. Bilgi kaynaklarından farklı bilgiler verilmiş ise, eğer bu farklar büyük değilse bir ortalama verilmiştir ama eğer farklar çok büyükse değişik kaynaklardan verilen bilgiler ayrı ayrı parantez içine konulup verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">São Francisco Nehri</span> Brezilyanın 2.914 kmlik tamamı kendi topraklarından olan en uzun nehri

São Francisco Nehri Brezilya'da bulunan bir nehir. 2.914 kilometre (1.811 mi), uzunluğu ile tamamı Brezilya topraklarında bulunan en uzun nehirdir. Ayrıca Güney Amerika ve Brezilya'nın 4. en uzun nehridir.

<span class="mw-page-title-main">Tocantins Nehri</span>

Tocantins Nehri, Brezilya'da bulunan bir nehirdir. Ülkenin merkez akarsu arterlerinden bir tanesidir. Tupi dilinde "tukan gagası" anlamına gelir. Yaklaşık 2.640 km boyunca güneyden kuzeye doğru akar. Gerçekte Amazon Nehri'nin bir kolu olmamakla birlikte sularını Amazon Nehri ile birlikte Atlas Okyanusu'na boşalttığından dolayı bu şekilde kabul edilir. Brezilya'da dört eyaletten geçer. 1988 yılında kurulan Brezilya'nın en yeni eyaletlerinden birine ismi verilmiştir (Tocantins).

<span class="mw-page-title-main">Rio Negro (Amazon)</span>

Rio Negro Güney Amerika'da bulunan bir nehir. Amazon Nehri'ne katılan nehirlerden sol grubun en büyük nehridir. Dünyanın en büyük karasu nehridir ve dünyanın ortalama akıntıya göre en büyük on nehrinden birisidir. Orinoco ve Amazon havzaları arasında kendi su havzası kaynaklarına sahiptir. Güney Venezuela'da Casiquiare kanalı yoluyla Orinoco ile bağlanır. Rio Negro kaynaklarının bulunduğu Kolombiya'da ismine Guainía Nehri denir.

<span class="mw-page-title-main">Paraná Nehri</span> Paraguay ve Arjantin sınırında bulunan nehir

34°0′5″G 58°23′37″B

<span class="mw-page-title-main">Resende, Rio de Janeiro</span> Brezilyanın Rio de Janeiro  eyaletinde belediye

Resende, Brezilya'nın Rio de Janeiro eyaletinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, eyaletin kuzeybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.099,336 km² olan belediyenin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 130.334'tür.

<span class="mw-page-title-main">São Leopoldo</span> Brezilyanın Rio Grande do Sul eyaletinde belediye

São Leopoldo, Brezilya'nın Rio Grande do Sul eyaletinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, eyaletin doğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 102.313 km² olan belediyenin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 234,947'dir.

<span class="mw-page-title-main">Porto Real</span> Brezilyanın Rio de Janeiro  eyaletinde belediye

Porto Real, Brezilya'nın Rio de Janeiro eyaletinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, eyaletin batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 50,892 km² olan belediyenin nüfusu 2020 yılı itibarı ile 19.974'tür.

<span class="mw-page-title-main">Gravataí</span> Brezilyanın Rio Grande do Sul eyaletinde belediye

Gravataí, Brezilya'nın Rio Grande do Sul eyaletinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, eyaletin ortasında yer almakta olup Porto Alegre metropolitan alanının bir parçasıdır. Yüzölçümü 463,5 km² olan belediyenin nüfusu 2020 yılı itibarı ile 283.620'dir.

<span class="mw-page-title-main">Taubaté</span> Brezilyanın São Paulo eyaletinde belediye

Taubaté, Brezilya'nın São Paulo eyaletinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, eyaletin doğusunda São Paulo ve Rio de Janeiro arasında yer almakta olup São José dos Campos metropolitan alanının bir parçasıdır. Yüzölçümü 625 km² olan belediyenin nüfusu 2020 yılı itibarı ile 317.915'tir.

Manicoré Nehri kuzeybatı Brezilya'da Amazonas eyaletinde yer alan bir nehirdir. Madeira Nehri'nin bir koludur ve Manicoré kasabasının yaklaşık 3 kilometre (1,9 mi) yukarısında bu nehirle birleşir.