İçeriğe atla

Xin Hanedanı

Xin Hanedanı
Xin Hanedanlığı Haritası (MS 8 - 23)
Xin Hanedanlığı Haritası (MS 8 - 23)
HükûmetMonarşi
İmparator 
• 9-23
Wang Mang
Para birimiAltın, gümüş, deniz kabuğu
Öncüller
Ardıllar
Han Hanedanı
Han Hanedanı
Chengjia
Günümüzdeki durumuÇin
Kuzey Kore
Vietnam

Xin Hanedanı (Çince: 新朝; pinyin: Xīn Cháo), Çin'de MS 9'dan 23 yılına kadar süren bir hanedandı. Tek hükümdarı Wang Mang olup MS 9 yılında Han Hanedanı'na karşı darbeyle tahtı ele geçirdi ve MS 23'te öldükten sonra hanedan dağıldı. Hanedan, Han Hanedanı'nı Batı Han ve Doğu Han dönemlerine ayrılmasına neden olmuştur.

Kaynakça

  • Yap, Joseph P. Wars With the Xiongnu - A translation from Zizhi tongjian Chapter 13–17 - pp 404–601 ISBN 978-1-4490-0605-1 (sc)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yuan Hanedanı</span> Mogol hanlığı, Cengiz Hanın torunu Kübilay Han tarafından kuruldu

Yuan Hanedanı ya da Kubilay Hanlığı, 1280-1368 yılları arasında Çin'i egemenliği altına alan Moğollar tarafından kurulmuş hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kin Hanedanı (1115-1234)</span>

Kin Hanedanı, Curçen Hanedanı olarak da bilinen hanedan, yaklaşık 500 yıl kadar önce Çin Hanedanı'nı kuran Mançuların, ataları olan Curçen'lerin, Vanyan kabilesi tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Hanedanı</span> Osmanlı İmparatorluğunu yöneten aile

Osmanlı Hanedanı, Osmanlı İmparatorluğu'nu yaklaşık 623 yıl yöneten hanedandır. Osmanlılar, Osmanoğulları, Âl-i Osman ve Hanedan-ı Âl-i Osman olarak da bilinir. Hanedan, adını Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'den alır.

<span class="mw-page-title-main">Song Hanedanı</span>

Song İmparatorluğu, Song Hanedanı ya da kısaca Song, 960'tan 1279'a kadar Çin'i yöneten hanedandır. Hanedan, Sonraki Zhou Hanedanı'nın verasetini gasp eden ve On Krallık'ın geri kalanını fetheden, Beş Hanedan On Krallık dönemini sona erdiren Taizu tarafından kuruldu. Song, kuzey Çin'deki çağdaş Liao, Batı Şia ve Kin hanedanlarıyla sık sık çatışırdı. Song, Kin Hanedanı'nın saldırılarının ardından Güney Çin'e çekildikten sonra sonunda Moğol İmparatorluğu'na bağlı Yuan Hanedanı tarafından fethedildi.

<span class="mw-page-title-main">Şatuo</span> Batı Göktürk Kağanlığı’nın İşbara Kağanının sülalesinden bir kol

Şatuo veya Şatuo Türkleri dokuzuncu yüzyılın sonlarından onuncu yüzyıla kadar Kuzey Çin siyasetini büyük ölçüde etkileyen bir Türk kabilesiydi. Beş Hanedan ve On Krallık döneminde beş hanedandan üçü, Hou Tang, Hou Jin ve Hou Han'ı ve on krallıktan biri olan Kuzey Han'ı kurdukları belirtiliyor. Şatuo Türklerinin kurduğu kısa ömürlü krallıklar daha sonra Song hanedanı tarafından fethedildi ve yoğun Çinli nüfusu nedeniyle tamamen asimile oldular.

<span class="mw-page-title-main">Artaksiad Hanedanı</span> Eski bir Ermeni hanedanı

Artaksiad Hanedanı veya Artaşes Hanedanı, MÖ 189-MS 1 yılları arasında Ermenistan topraklarını yöneten ailenin ismidir. Bu hanedan Arsak Krallığı ve Tigran Krallığı'nı kurup bu devletlere hükümranlık etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çin İmparatorluğu</span>

Çin'in imparatorluk tarihi, MÖ 211-MS 1912/1915-1916 dönemlerine girer. Çin'in ilk imparatorluk hanedanı olan Qin Hanedanı ile başlayıp 1912'de Qing Hanedanı'nın devrilmesiyle sona ermiştir. Yuan Shikai'nin girişimiyle 1915-1916 yıllarında imparatorluk dirilmiş fakat tekrar yıkılmıştır:

<span class="mw-page-title-main">Çang'an</span>

Çang'an, Çin tarihinde ondan fazla hanedana başkentlik yapan tarihî bir kenttir. Kentin adı klasik Çincede "ebedi barış" anlamına gelmektedir. Bugün Çang'an'ın resmî adı Xi'an'dır. Kısa ömürlü Xin Hanedanı döneminde kentin adı "sabit barış" anlamına gelen olarak değiştirildiyse de, MS 23'te bu hanedanın yıkılmasıyla eski ad kullanılmaya devam etmiştir. Ming Hanedanı döneminde kentin adı yeniden değiştirilerek, "batıdaki barış" anlamına gelen Xi'an ismi kullanılmaya başlanmıştır. Bu adlandırma hâlâ kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jin Hanedanı (265-420)</span>

Jin Hanedanı, MS 265-420 yılları arasında Çin'de hüküm süren bir hanedan idi.

Yirmi Dört Tarih, MÖ 3000'den 17. yüzyılda Ming Hanedanı'na kadar uzanan bir dönemi kapsayan Çin resmi tarih kitaplarıdır. İlk olarak Han Hanedanı yetkilisi Sima Qian tarafından oluşturulmuş olup daha sonra Tang Hanedanı'ndan başlayarak her hanedan resmi kayıtları kullanarak selefinin tarihini yazmak için resmi bir büro kurmuştur. Tüm seri Qing Hanedanı döneminde sabitlenmiş ve düzenlenmiş olarak 3213 cilt ve yaklaşık 40 milyon kelime içerir ve Çin tarihinin ve kültürünün en önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Wang Mang</span>

Wang Mang, Çin'in Han Hanedanı'na karşı darbe yaparak tahtı ele geçirip Xin Hanedanı'nı kuran bir Han Hanedanı yetkilisidir. Hükümdarlığı Batı Han Hanedanı ile Doğu Han Hanedanı arasındaki ayrımı işaret etmektedir. MS 23 yılında başkent Çangan'da imparatorluk sarayına düzenlenen saldırıda öldü. Wang Mang'ın ölümüyle Han Hanedanı yeniden kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Cao Cao</span>

Cao Cao Soğd kökenli(Çince: 曹操; MS 155-15 Mart 220), Doğu Han Hanedanı'nın son yıllarında büyük güç kazanan bir Çinli savaş ağası ve Hanedanın sondan bir önceki lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Liu Bei</span>

Liu Bei, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde Shu Han'ın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 221'dan MS 223 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Chengjia Cheng hanedanı veya Büyük Cheng olarak da adlandırılır), Xin hanedanlığının MS 25 yılında çöküşünden sonra, Gongsun Shu tarafından kurulan ve Doğu Han hanedanlığına rakip olan imparatorluktur. Sichuan Havzası'nda yer alan Chengjia imparatorluğunun başkenti Chengdu idi. Bugünkü Sichuan, Chongqing, Guizhou, Yunnan ve güney Shaanxi'nin de dahil olduğu Chengjia bölgesinde geniş bir alanda o zamanki Çin nüfusunun yaklaşık 7%'si yaşıyordu. Chengjia, Doğu Hanların en tehlikeli rakibiydi ve Çin'de MS 36'da ele geçirilen son ayrılıkçı rejimdi.

Liu Xin veya onursal adıyla Zijun, Batı Han ve Xin hanedanları döneminde yaşamış bir Çinli matematikçi, tarihçi, astronom ve devlet adamı. Konfüçyüsçü bilgin Liu Xiang'ın oğlu ve filozof Huan Tan gibi diğer önde gelen düşünürlerin bir arkadaşı olup Eski Metin Konfüçyüsçülük okulunu kurmuştur.

Ruzi Ying, Çin'in Han Hanedanı'nın 14. imparatorudur. Saltanatı MÖ 6'dan MS 9 yılına kadar sürmüştür.

Gengshi, Çin'in Han Hanedanı'nın 15. imparatorudur. Saltanatı MS 23'ten MS 25 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Yiwulu Muharebesi, Xin Hanedanlığının düşüşünden sonra MS 73 Şubatında Han hanedanı tarafından Hiung-nu'ya karşı başlatılan büyük bir sefer sırasında gerçekleşti. Muharebe, Dou Gu liderliğindeki Han için bir başarıydı. 73 yılında, Hiung-nu'nun kuzey sınırına yönelik sürekli saldırılarından rahatsız olan Han Hanedanı, Jiuquan'dan Hiung-nu'ya karşı bir orduya liderlik etmeleri için dört kol gönderdi, generaller Dou Gu ve Geng Chong'u görevlendirdi. Bu keşif gezisinin çoğunluğu yalnızca küçük başarılar elde etti, ancak bu savaşta Hami bölgesini ele geçirdi.